فاضل آبی: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
جز
 
سطر ۱: سطر ۱:
'''عزالدین حسن بن علی''' معروف به '''«فاضل آبی»''' ([[کنیه|مُکنّی]] به ابن زینب) یکی از علمای بزرگ [[شیعه]] در قرن هفتم هجری بود. آبی فقیهی کامل و عالمی فاضل بود. [[سید محمد مهدی بحرالعلوم|سید بحرالعلوم]] در «[[فوائد الرجالیه (کتاب)|رجال]]» خویش، او را در عداد فقهای بزرگ قرن هفتم متذکر است.
+
'''«عزالدین حسن بن علی»''' معروف به '''«فاضل آبی»'''، از فقها و علمای [[شیعه]] در قرن هفتم هجری و از شاگردان مبرّز [[محقق حلی|محقق حلّی]] بود. «کشف الرموز فی شرح [[مختصر النافع (کتاب)|مختصر النافع]]» از آثار مشهور اوست. 
 +
{{شناسنامه عالم
 +
||نام کامل =عزالدین حسن فاضل آبی
 +
||تصویر=
 +
||زادروز = 
 +
|زادگاه = آوه
 +
|وفات =  قرن ۷ قمری
 +
|مدفن =
 +
|اساتید = [[محقق حلی|محقق حلّی]]،...
 +
|شاگردان =
 +
|آثار = كشف الرموز فی شرح المختصر النافع،...
 +
}}
 +
==زندگی‌نامه==
 +
عزالدین حسن بن علی آبی فرزند ابوطالب ([[کنیه|مُکنّی]] به ابن زینب یا ابن زبیب)، هم شهری [[سید رضی‌الدین محمد آوی|سید رضی‌الدین آوی]] است. «آبی» بیان کننده نسبت او به «آبه» (بر وزن ساوه) است که «آوه» نیز گفته می شود. «آوه» شهر کوچکی است از توابع [[قم]] که اهل آن از زمان [[ائمه]] علیهم السلام [[شیعه]] بوده اند. در قرون گذشته مردم ساوه [[اهل سنت|سنی]] مذهب، و به کنار آن مردم قصبه آبه شیعه مذهب بودند؛ ولی پس از چند سال، مردم ساوه نیز همگی شیعه شدند و کشمکش های دو قصبه خاتمه یافت.  
  
فاضل آبی از اکابر تلامذه [[محقق حلی|محقق حلّی]] (م، ۶۷۶ ق) است، که خود در [[فقه]] صاحب نظر بود. او دانشمندی محقق و اهل نظر در مسائل فقهی بود و گاه رأی او در [[فتوا|فتاوا]] مخالف استاد خویش بوده است؛ چنانکه در برخی از مباحث فقه، آرای تازه ابراز کرده، از جمله اقامه [[نماز جمعه]] را در عصر [[غیبت امام زمان (عجل الله تعالی فرجه)|غیبت]]، [[حرام]] می شمرده و نیز بهره زوجه را از [[ارث|میراث]] زوج، حتّی در صورت داشتن فرزند از میّت، شامل زمین نمی دانسته است. فتوای اخیر تا آن دوران خلاف مشهور بود، ولی پس از آبی، رأی بسیاری از فقها در این مورد بر همان قرار گرفت و نظر مشاهیر متأخّران نیز همان است.
+
میزان فضل فاضل آبی بیش از میزان شهرت اوست و دانش وی افزون از یاد و نام اوست. آبی فقیهی کامل و عالمی فاضل بود. [[سید محمد مهدی بحرالعلوم|سید بحرالعلوم]] در «[[فوائد الرجالیه (کتاب)|فوائد الرجالیه]]» خویش، او را در عداد فقهای بزرگ قرن هفتم متذکر شده است.
  
فاضل آبی به صاحب «کشف الرموز» مشهور است. «کشف الرموز» در شرح کتاب «[[مختصر النافع (کتاب)|مختصر النافع]]» استادش [[محقق حلی|محقق حلّی]] است و شامل مسائل فقهی و نظریات او است، که دالّ بر احاطه علمی فاضل دارد. تاریخ تألیف این کتاب ماه [[ماه رمضان|رمضان]] ۶۷۲ قمری بوده است.
+
تاریخ وفات عزالدین حسن بن علی فاضل آبی، معلوم نیست. او ظاهراً در اواخر قرن هفتم هجری وفات نموده است.
  
در قرون گذشته مردم ساوه [[اهل سنت|سنی]] مذهب، و به کنار آن مردم قصبه آبه [[شیعه]] مذهب بودند، ولی پس از چند سال مردم ساوه نیز همگی شیعه شدند و کشمکش های دو قصبه خاتمه یافت. فاضل، هم شهری سید رضی الدین آوی است. صاحب ترجمه ظاهراً اواخر قرن هفتم وفات نموده است.  
+
==فعالیت‌های علمی==
 +
فاضل آبی از شاگردان [[محقق حلی|محقق حلّی]] (م، ۶۷۶ ق) است. او دانشمندی محقق و اهل نظر در مسائل [[فقه|فقهی]] بود و گاه با استادش در بسيارى از مسائل، [[مباحثه|مباحثات]] و اختلافات حادّ داشته است و رأی او در [[فتوا|فتاوا]] مخالف استاد خویش بوده است.
 +
 
 +
او در برخی از مباحث فقهی، آرای تازه ابراز کرده، از جمله: اقامه [[نماز جمعه]] را در عصر [[غیبت امام زمان (عجل الله تعالی فرجه)|غیبت]]، [[حرام]] می شمرده، قائل به فوریت قضای [[نماز]] بوده و نیز بهره زوجه را از [[ارث|میراث]] زوج، حتّی در صورت داشتن فرزند از میّت، شامل زمین نمی دانسته است. البته فتوای اخیر تا آن دوران خلاف مشهور بود، ولی پس از فاضل آبی، رأی بسیاری از [[فقها]] در این مورد بر همان قرار گرفت و نظر مشاهیر متأخّران نیز همان است. 
 +
 
 +
فاضل آبی به صاحب «کشف الرموز» مشهور است. «کشف الرموز» در شرح کتاب «[[مختصر النافع (کتاب)|مختصر النافع]]» استادش [[محقق حلی|محقق حلّی]] است و شامل مسائل فقهی و نظریات او و فوائد بسیار و تنبیهات عالی است، که دالّ بر احاطه علمی فاضل دارد. تاریخ تألیف این کتاب، ماه [[ماه رمضان|رمضان]] ۶۷۲ قمری بوده است.
  
 
== منابع ==
 
== منابع ==
  
* تاج‌العلماء، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، تهران، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۶۷، ج۱، ص۷۱.
+
*"آبی"، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، ج۱، ص۷۱.
 
+
*الکُنی و الالقاب، شیخ عباس قمی.   
*پایگاه شعائر.
+
*"فاضل آبی"، پایگاه شعائر.
  
[[رده:علمای قرن هفتم]]
+
[[رده:علمای قرن هفتم]][[رده:علماء شیعه]][[رده:فقیهان]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱ اوت ۲۰۲۵، ساعت ۱۶:۴۰

«عزالدین حسن بن علی» معروف به «فاضل آبی»، از فقها و علمای شیعه در قرن هفتم هجری و از شاگردان مبرّز محقق حلّی بود. «کشف الرموز فی شرح مختصر النافع» از آثار مشهور اوست.

نام کامل عزالدین حسن فاضل آبی
زادگاه آوه
وفات قرن ۷ قمری

Line.png

اساتید

محقق حلّی،...


آثار

كشف الرموز فی شرح المختصر النافع،...

زندگی‌نامه

عزالدین حسن بن علی آبی فرزند ابوطالب (مُکنّی به ابن زینب یا ابن زبیب)، هم شهری سید رضی‌الدین آوی است. «آبی» بیان کننده نسبت او به «آبه» (بر وزن ساوه) است که «آوه» نیز گفته می شود. «آوه» شهر کوچکی است از توابع قم که اهل آن از زمان ائمه علیهم السلام شیعه بوده اند. در قرون گذشته مردم ساوه سنی مذهب، و به کنار آن مردم قصبه آبه شیعه مذهب بودند؛ ولی پس از چند سال، مردم ساوه نیز همگی شیعه شدند و کشمکش های دو قصبه خاتمه یافت.

میزان فضل فاضل آبی بیش از میزان شهرت اوست و دانش وی افزون از یاد و نام اوست. آبی فقیهی کامل و عالمی فاضل بود. سید بحرالعلوم در «فوائد الرجالیه» خویش، او را در عداد فقهای بزرگ قرن هفتم متذکر شده است.

تاریخ وفات عزالدین حسن بن علی فاضل آبی، معلوم نیست. او ظاهراً در اواخر قرن هفتم هجری وفات نموده است.

فعالیت‌های علمی

فاضل آبی از شاگردان محقق حلّی (م، ۶۷۶ ق) است. او دانشمندی محقق و اهل نظر در مسائل فقهی بود و گاه با استادش در بسيارى از مسائل، مباحثات و اختلافات حادّ داشته است و رأی او در فتاوا مخالف استاد خویش بوده است.

او در برخی از مباحث فقهی، آرای تازه ابراز کرده، از جمله: اقامه نماز جمعه را در عصر غیبت، حرام می شمرده، قائل به فوریت قضای نماز بوده و نیز بهره زوجه را از میراث زوج، حتّی در صورت داشتن فرزند از میّت، شامل زمین نمی دانسته است. البته فتوای اخیر تا آن دوران خلاف مشهور بود، ولی پس از فاضل آبی، رأی بسیاری از فقها در این مورد بر همان قرار گرفت و نظر مشاهیر متأخّران نیز همان است.

فاضل آبی به صاحب «کشف الرموز» مشهور است. «کشف الرموز» در شرح کتاب «مختصر النافع» استادش محقق حلّی است و شامل مسائل فقهی و نظریات او و فوائد بسیار و تنبیهات عالی است، که دالّ بر احاطه علمی فاضل دارد. تاریخ تألیف این کتاب، ماه رمضان ۶۷۲ قمری بوده است.

منابع

  • "آبی"، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، ج۱، ص۷۱.
  • الکُنی و الالقاب، شیخ عباس قمی.
  • "فاضل آبی"، پایگاه شعائر.
مسابقه از خطبه ۱۱۱ نهج البلاغه