إعلام الوری بأعلام الهدی (کتاب)

نویسنده	فضل بن حسن طبرسى
موضوع	سرگذشتنامه چهارده معصوم
زبان	عربی
تعداد جلد	2
کتاب اعلام الورى

كتاب« إعلام الورى بأعلام الهدى»، به زبان عربى، نوشته أمين الاسلام، فضل بن حسن طبرِسى، متوفاى 548 ق، در باره شرح حال و زندگی نامه و فضايل چهارده معصوم( ع) است.

مؤلف

ابوعلى، فضل بن حسن بن فضل طبرسى، معروف به امين‌الاسلام طبرسى در حدود سال‌هاى 460 تا 470ق در مشهد مقدس به دنيا آمد. پدر او حسن بن فضل است. از مهم‌ترين اساتيد ایشان مى‌توان به: ابوعلى بن شیخ طوسی، حسن بن حسين حسن بن بابویه قمی رازی، موفق‌الدين بكر آبادى، ابوالحسن، عبيدالله بيهقى، شيخ جعفر دوريستى كه از شاگردان شيخ مفيد است، اشاره نمود. از تألیفات مهم وی، اعلام الوری باعلام الهدی، و دو تفسیر مجمع البیان و جوامع الجامع می باشد. امين‌الاسلام طبرسى در سال 548 هجرى در بيهق از دنيا رفت.

زندگینامه و اظهارنظرها

وی مفسر دانشمند، متكلم فرزانه، عالم جلیل القدر شیعه از علمای بزرگ قرن ششم است كه بیشتر شرح حال نگاران درباره مقام علمی و جایگاه بلند او سخن گفته اند و او را به خوبی و آراستگی ستوده اند. شخصیت علمی و فكری طبرسی در مشهد و سبزوار تكون یافت و شكوفا شد و به تدریس و تعلیم و نشر اندیشه های خود پرداخت و در همان جا دیده از جهان فروبست و پیکر پاکش به مشهد مقدس انتقال یافت و هم اکنون مدفن وی در نزدیكی حرم حضرت امام رضا علیه السلام در آغاز خیابانی معروف به نام او است. طبرسی از مفسران چندگانه نویس است كه سه تفسیر به نگارش درآورده است: مجمع البیان، جوامع الجوامع و الكاف الشافی.

استادان

شیخ ابوعلی (فرزند شیخ طوسی)، شیخ عبدالجبار قاری رازی، حسن بن حسین بن حسن بن بابویه قمی، امام موفق الدین حسن بن فتح واعظ، سید ابوطالب محمد بن حسین قصبی جرجانی، ابوالفتح عبدالله بن عبدالكریم، شیخ ابوالحسن، شیخ جعفر دوریستی.

شاگردان

رضی الدین ابونصر حسن بن فضل، رشیدالدین ابوجعفر محمد بن علی بن شهر آشوب، شیخ منتجب الدین رازی، شاذان بن جبرئیل قمی و قطب راوندی.

تألیفات

الآداب الدینیه للخزانه المعینه، الاعلام الوری، تاج الولید، جوامع الجامع، حقائق الامور، الشواهد، عده السفر و عمده الحضر، العمده فی اصول الدین...، غنیه العابد و منیه الزاهد، الكاف الشافی من كتاب الكشاف، تفسیر الوجیز، كنور النجاح، مجمع البیان لعلوم القرآن.

معرفی اجمالی كتاب

مرحوم طبرسى، كتاب خود را به گونه ‌اى گرد آورده كه مورد قبول شيعه و سنى باشد و به همين خاطر تنها از منابع شيعه نقل نكرده، بلكه از حدود 20 كتاب كه منابع او مى‌باشند، 8 كتاب از كتب اهل سنت است و 12 كتاب از كتب شيعه. اركان چهارگانه كتاب، عبارتند از:

1. الركن الاول من الكتاب، فى ذكر النبى المصطفى محمد( ص): اين ركن، مشتمل بر مطالب زير است: ذكر نسب و مولد و مدت حيات و وقت وفات آن حضرت؛ ذكر معجزات آن حضرت؛ ذكر مختصرى از حالات او از لحظه بعثت تا زمان هجرت به مدينه، سپس تا زمانى كه دستور جهاد را صادر فرمود و...

2. الركن الثانى فى ذكر امير المؤمنين على بن ابى طالب( ع): اين ركن، شامل مباحث زير است: ذكر ميلاد، اسما و القاب و وقت وفات و مدت خلافت و تاريخ عمر آن حضرت؛ ذكر نصوصى كه دلالت بر امامت بلافصل وى پس از پيامبر مى‌كنند؛ ذكر پاره‌اى از نشانه ‌ها و معجزات مؤيد امامت وى و...

3. الركن الثالث، فى ذكر الائمة من ابناء امير المؤمنين( ع): اين ركن، داراى مباحث زير است: زمان ولادت، مقدار عمر، مدت خلافت، لحظه وفات، جايگاه قبر و... حضرت امام حسن( ع)؛ تاريخ ولادت، مقدار عمر، دلايل امامت و...امام حسين( ع)؛ القاب و كنيه و تاريخ ولادت و مقدار عمر و وقت وفات و موضع قبر و... امام سجاد( ع) و...

4. الركن الرابع من الكتاب، فى ذكر امامة الاثنى عشر و الامام الثانى عشر: اين ركن، واجد مطالب زير است: ذكر پاره‌اى از اخبار كه از طريق اهل سنت روايت شده ‌اند و تصريح به تعداد ائمه دوازده‌گانه نموده ‌اند؛ ذكر برخى از اخبار كه از طريق شيعه روايت شده ‌اند و تصريح به امامت دوازده تن از آل محمد( ص) دارند؛ ذكر اسم و كنيه و لقب و مولد و زمان ولادت و... امام زمان( عج).

وضعیت نشر

این كتاب به وسیله مؤسسه آل البیت علیهم السلام لاحیاء التراث در سال 1417 ق، به قطع وزیری چاپ و منتشر شده است. همچنین این کتاب به همت استاد عزیزالله عطاردی به فارسی ترجمه و منتشر شده است.

منابع

• محمدرضا ضميري، کتاب شناسي تفصيلي مذاهب اسلامي، صفحه 307-308.
• مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، نرم افزار جامع الحادیث 3 [لوح فشرده]، بخش کتابشناسی

متن کتاب اعلام الوری

کتاب اعلام الورى