آیه 68 سوره احزاب: تفاوت بین نسخه‌ها
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{قرآن در قاب|رَبَّنَا آتِهِمْ ضِعْفَيْنِ مِنَ الْعَذَابِ وَالْعَنْهُمْ لَع...» ایجاد کرد) |
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) (←تفسیر آیه) |
||
| سطر ۵۰: | سطر ۵۰: | ||
{{ نمایش فشرده تفسیر| | {{ نمایش فشرده تفسیر| | ||
| − | تفسير نور(10جلدى) | + | تفسير نور(10جلدى) ج7 ص408 |
رَبَّنا آتِهِمْ ضِعْفَيْنِ مِنَ الْعَذابِ وَ الْعَنْهُمْ لَعْناً كَبِيراً «68» | رَبَّنا آتِهِمْ ضِعْفَيْنِ مِنَ الْعَذابِ وَ الْعَنْهُمْ لَعْناً كَبِيراً «68» | ||
پروردگارا! آنان را عذاب دو چندان ده و به لعنتى بزرگ لعنت كن. | پروردگارا! آنان را عذاب دو چندان ده و به لعنتى بزرگ لعنت كن. | ||
| + | |||
| + | يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَكُونُوا كَالَّذِينَ آذَوْا مُوسى فَبَرَّأَهُ اللَّهُ مِمَّا قالُوا وَ كانَ عِنْدَ اللَّهِ وَجِيهاً «69» | ||
| + | |||
| + | اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد! مانند كسانى نباشيد كه موسى را آزار دادند، پس خداوند او را از آنچه (درباره‌اش به افترا) مى‌گفتند، تبرئه فرمود و او نزد خداوند آبرومند بود. | ||
| + | |||
| + | ===نکته ها=== | ||
| + | |||
| + | در آيه‌ى 57 مسأله‌ى ايذاى پيامبر مطرح شد، در اين آيه تأكيد مى‌كند كه شما مثل بنى‌اسرائيل نباشيد كه موسى را اذيّت كردند. | ||
| + | |||
| + | مراد از تهمتى كه در مورد حضرت موسى مطرح شده، يا نسبتِ نقص جسمى است، يا نسبت قتل و يا سحر و جنون كه شناخت موضوع آن در فهم آيه نقشى ندارد. | ||
| + | |||
| + | لعنت بزرگ، شايد همان لعنت آيه 161 سوره‌ى بقره باشد كه مى‌فرمايد: «إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا وَ ماتُوا وَ هُمْ كُفَّارٌ أُولئِكَ عَلَيْهِمْ لَعْنَةُ اللَّهِ وَ الْمَلائِكَةِ وَ النَّاسِ أَجْمَعِينَ» كسانى كه كافر شدند و در حال كفر از دنيا رفتند، لعنت خداوند و فرشتگان و همه‌ى مردم بر آنها خواهد بود. | ||
| + | |||
| + | ===پیام ها=== | ||
| + | |||
| + | 1- تنها دعايى كه از دوزخيان مستجاب مى‌شود، دعا براى عذاب است. «1» «رَبَّنا آتِهِمْ ضِعْفَيْنِ مِنَ الْعَذابِ» چون در آيه‌ى ديگر مى‌فرمايد: «لِكُلٍّ ضِعْفٌ» «2» | ||
| + | |||
| + | 2- گاهى رهبران الهى، از طرف مؤمنان هدف تهمت و اذيّت قرار مى‌گيرند. «يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَكُونُوا» | ||
| + | |||
| + | 3- لازمه‌ى ايمان، دورى از تهمت است. يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَكُونُوا ... | ||
| + | |||
| + | «1». تفسير اطيب البيان. | ||
| + | |||
| + | «2». اعراف، 37. | ||
| + | |||
| + | جلد 7 - صفحه 409 | ||
| + | |||
| + | 4- از بى‌اثر ماندن تهمت به اولياى خدا درس بگيريد و تهمت نزنيد. «فَبَرَّأَهُ اللَّهُ» | ||
| + | |||
| + | 5- خداوند دامن انبياى خود را از تهمت‌هاى دشمنان پاك مى‌كند. فَبَرَّأَهُ اللَّهُ ... | ||
| + | |||
| + | 6- تبرئه‌ى مردان خدا از تهمت كافى نيست، بايد از آنان تجليل شود. «فَبَرَّأَهُ اللَّهُ مِمَّا قالُوا وَ كانَ عِنْدَ اللَّهِ وَجِيهاً» | ||
| + | |||
| + | 7- تبرئه از تهمت و داشتن وجاهت، شرط موفقيّت در رهبرى است. «فَبَرَّأَهُ اللَّهُ مِمَّا قالُوا وَ كانَ عِنْدَ اللَّهِ وَجِيهاً» | ||
| + | |||
| + | 8- كسى را كه به مأموريّتى مى‌فرستيد و مسئوليّتى به او مى‌دهيد، بايد از او حمايت كنيد. «فَبَرَّأَهُ اللَّهُ مِمَّا قالُوا وَ كانَ عِنْدَ اللَّهِ وَجِيهاً» | ||
}} | }} | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۹ مهٔ ۲۰۱۸، ساعت ۰۶:۴۶
| <<67 | آیه 68 سوره احزاب | 69>> | |||||||||||||
| |||||||||||||||
محتویات
ترجمه های فارسی
و تو ای خدا عذاب آنان را (سخت و) مضاعف ساز و به لعن و غضب بزرگ و شدید گرفتارشان گردان.
پروردگارا! آنان را از عذاب دو چندان ده، و کاملاً از رحمتت دورشان ساز.
«پروردگارا، آنان را دو چندان عذاب ده و لعنتشان كن لعنتى بزرگ.»
اى پروردگار ما، عذابشان را دو چندان كن و به لعنت بزرگى گرفتارشان ساز.
پروردگارا! آنان را از عذاب، دو چندان ده و آنها را لعن بزرگی فرما!»
ترجمه های انگلیسی(English translations)
معانی کلمات آیه
«ضِعْفَیْنِ»: دو چندان. چرا که گمراه بوده‌اند و گمراه کرده‌اند.
تفسیر آیه
تفسیر نور (محسن قرائتی)
تفسير نور(10جلدى) ج7 ص408
رَبَّنا آتِهِمْ ضِعْفَيْنِ مِنَ الْعَذابِ وَ الْعَنْهُمْ لَعْناً كَبِيراً «68»
پروردگارا! آنان را عذاب دو چندان ده و به لعنتى بزرگ لعنت كن.
يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَكُونُوا كَالَّذِينَ آذَوْا مُوسى فَبَرَّأَهُ اللَّهُ مِمَّا قالُوا وَ كانَ عِنْدَ اللَّهِ وَجِيهاً «69»
اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد! مانند كسانى نباشيد كه موسى را آزار دادند، پس خداوند او را از آنچه (درباره‌اش به افترا) مى‌گفتند، تبرئه فرمود و او نزد خداوند آبرومند بود.
نکته ها
در آيه‌ى 57 مسأله‌ى ايذاى پيامبر مطرح شد، در اين آيه تأكيد مى‌كند كه شما مثل بنى‌اسرائيل نباشيد كه موسى را اذيّت كردند.
مراد از تهمتى كه در مورد حضرت موسى مطرح شده، يا نسبتِ نقص جسمى است، يا نسبت قتل و يا سحر و جنون كه شناخت موضوع آن در فهم آيه نقشى ندارد.
لعنت بزرگ، شايد همان لعنت آيه 161 سوره‌ى بقره باشد كه مى‌فرمايد: «إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا وَ ماتُوا وَ هُمْ كُفَّارٌ أُولئِكَ عَلَيْهِمْ لَعْنَةُ اللَّهِ وَ الْمَلائِكَةِ وَ النَّاسِ أَجْمَعِينَ» كسانى كه كافر شدند و در حال كفر از دنيا رفتند، لعنت خداوند و فرشتگان و همه‌ى مردم بر آنها خواهد بود.
پیام ها
1- تنها دعايى كه از دوزخيان مستجاب مى‌شود، دعا براى عذاب است. «1» «رَبَّنا آتِهِمْ ضِعْفَيْنِ مِنَ الْعَذابِ» چون در آيه‌ى ديگر مى‌فرمايد: «لِكُلٍّ ضِعْفٌ» «2»
2- گاهى رهبران الهى، از طرف مؤمنان هدف تهمت و اذيّت قرار مى‌گيرند. «يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَكُونُوا»
3- لازمه‌ى ايمان، دورى از تهمت است. يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَكُونُوا ...
«1». تفسير اطيب البيان.
«2». اعراف، 37.
جلد 7 - صفحه 409
4- از بى‌اثر ماندن تهمت به اولياى خدا درس بگيريد و تهمت نزنيد. «فَبَرَّأَهُ اللَّهُ»
5- خداوند دامن انبياى خود را از تهمت‌هاى دشمنان پاك مى‌كند. فَبَرَّأَهُ اللَّهُ ...
6- تبرئه‌ى مردان خدا از تهمت كافى نيست، بايد از آنان تجليل شود. «فَبَرَّأَهُ اللَّهُ مِمَّا قالُوا وَ كانَ عِنْدَ اللَّهِ وَجِيهاً»
7- تبرئه از تهمت و داشتن وجاهت، شرط موفقيّت در رهبرى است. «فَبَرَّأَهُ اللَّهُ مِمَّا قالُوا وَ كانَ عِنْدَ اللَّهِ وَجِيهاً»
8- كسى را كه به مأموريّتى مى‌فرستيد و مسئوليّتى به او مى‌دهيد، بايد از او حمايت كنيد. «فَبَرَّأَهُ اللَّهُ مِمَّا قالُوا وَ كانَ عِنْدَ اللَّهِ وَجِيهاً»
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
رَبَّنا آتِهِمْ ضِعْفَيْنِ مِنَ الْعَذابِ وَ الْعَنْهُمْ لَعْناً كَبِيراً (68)
رَبَّنا آتِهِمْ ضِعْفَيْنِ مِنَ الْعَذابِ: پروردگارا بده ايشان را دو برابر از عذابى كه به ما داده‌اى، زيرا كه آنها هم ضالّ بودند هم مضلّ، وَ الْعَنْهُمْ لَعْناً كَبِيراً: و لعنت كن و دور فرما آنها را از رحمت خود لعنت و راندنى بزرگ، يعنى اشدّ و اعظم لعن باشد، مراد آنكه ايشان را طردى فرما كه از آن بازگشتى نباشد.
تنبيه: آيه شريفه شآمت عاقبت امر تابعين و متبوعين اهل ضلالت را بيان فرمايد كه هر دو دسته ملعون و گرفتارند به عذاب و در آنحال چون تابعين مشاهده كنند عذاب را كه به سبب متابعت رؤسا و بزرگان و فريب آنان بوده، اقرار به گمراهى خود و دعا كنند تضاعف عذاب و لعنت را براى آنان.
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
يَسْئَلُكَ النَّاسُ عَنِ السَّاعَةِ قُلْ إِنَّما عِلْمُها عِنْدَ اللَّهِ وَ ما يُدْرِيكَ لَعَلَّ السَّاعَةَ تَكُونُ قَرِيباً (63) إِنَّ اللَّهَ لَعَنَ الْكافِرِينَ وَ أَعَدَّ لَهُمْ سَعِيراً (64) خالِدِينَ فِيها أَبَداً لا يَجِدُونَ وَلِيًّا وَ لا نَصِيراً (65) يَوْمَ تُقَلَّبُ وُجُوهُهُمْ فِي النَّارِ يَقُولُونَ يا لَيْتَنا أَطَعْنَا اللَّهَ وَ أَطَعْنَا الرَّسُولا (66) وَ قالُوا رَبَّنا إِنَّا أَطَعْنا سادَتَنا وَ كُبَراءَنا فَأَضَلُّونَا السَّبِيلا (67)
رَبَّنا آتِهِمْ ضِعْفَيْنِ مِنَ الْعَذابِ وَ الْعَنْهُمْ لَعْناً كَبِيراً (68) يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَكُونُوا كَالَّذِينَ آذَوْا مُوسى فَبَرَّأَهُ اللَّهُ مِمَّا قالُوا وَ كانَ عِنْدَ اللَّهِ وَجِيهاً (69)
ترجمه
ميپرسند از تو مردمان از قيامت بگو جز اين نيست كه علمش نزد خدا است و چه چيز آگاه ميكند تو را شايد قيامت نزديك باشد
همانا خداوند دور كرده از رحمتش كافران را و آماده كرده برايشان آتش سوزان را
جاودانيانند در آن هميشه نمى‌يابند دوستى و نه ياورى
روز كه زير و رو شود روى‌هاشان در آتش ميگويند اى كاش ما اطاعت كرده بوديم خدا و اطاعت كرده بوديم پيغمبر را
و گويند پروردگارا همانا ما اطاعت كرديم رئيسهامان و بزرگانمان را پس گم كردند ما را از راه
پروردگارا بده بآنها دو چندان از عذاب و دور كن از رحمت آنها را دور كردنى بزرگ‌اى
كسانيكه ايمان آورديد مباشيد مانند آنها كه آزار كردند موسى را پس مبرّى نمود او را خدا از آنچه گفتند و بود نزد خدا گرامى.
تفسير
علم بوقت رسيدن قيامت مخصوص بخدا است و نبايد كسى از آن مطّلع شود و كفّاريكه ميخواستند پيغمبر صلى اللّه عليه و اله را بهر قسم ميتوانند آزار كنند مكرّر از وقت رسيدن قيامت سؤال مينمودند لذا خداوند دستور فرموده در جواب آنها بفرمايد خدا ميداند قيامت كى برپا ميشود و تو از كجا ميدانى شايد نزديك باشد آمدن آن و از ما يدريك ببعد ممكن است جزء جوابى باشد كه پيغمبر صلّى اللّه عليه و اله و سلم بايد بآنها بدهد و ممكن است خطاب به پيغمبر باشد تا آنها بدانند كه پيغمبر نميشود بداند چه رسد بآنها و براى تسليت خاطر حضرت و تهديد آنها فرموده خداوند كافران را از رحمت خود دور و آماده فرموده براى آنها آتش مشتعل جهنّم را كه هميشه در آن مخلّد خواهند بود و آنجا دوستى ندارند كه به دردشان برسد و ياورى نيابند كه با آنها كمكى نمايد در آنروز صورتهاشان مانند گوشتى كه بسيخ ميكشند براى كباب و زير و رو ميكنند تا عمل آيد در آتش جهنم از جانبى بجانبى منتقل و زرد و سرخ و سياه ميگردد و آرزو ميكنند
جلد 4 صفحه 343
اى كاش ما اطاعت خدا و پيغمبر را مينموديم و براى عذرخواهى ميگويند پروردگارا ما بصرافت طبع خودمان كافر نشديم و انبياء و اولياء را آزار ننموديم ما در دنيا زير دست رؤساء و بزرگتران خودمان بوديم آنها ما را وادار بكفر و ضلالت و گمراهى نمودند و بالقاء شبهات و انواع وساوس ما را از راه راست باز داشتند پروردگارا آنها را دو برابر ما عذاب فرما يكى براى كارهاى بد خودشان يكى براى كارهاى بد ما كه بدستور آنها بوده و دور فرما آنانرا از رحمت خود دو برابر دورى ما يا دورى بى‌نهايتى و اخيرا خطاب باهل ايمان فرموده كه شما مانند بنى اسرائيل كه بانواع مختلفه حضرت موسى را آزار مينمودند نباشيد و نسبت‌هاى ناروا باو ميدادند از قبيل نداشتن آلت رجوليّت يا عنّين بودن يا مبتلا بودن بامراض جسمى چون در انظار مردم غسل نميفرمود يا آنكه او هارون را كشته يا با زنى زنا نموده كه در روايات مختلفه ذكر شده و خداوند او را از همه آن عيوب و افعال زشت منزّه و مبرّى فرمود بظاهر نمودن بدن آنحضرت براى آنها و زنده شدن هارون و اقرار بموت طبيعى و رسوا شدن تهمت زنندگان در ساير تهمتها چنانچه مبرّى فرمود ساحت مقدّس حبيبش را در موضوع زينب و شوهرش زيد بن حارثه و نسبت جنون و سحر و امثال اينها كه گذشت و بود موسى على نبيّنا و آله و عليه السلام نزد خدا موجّه و مقرّب و مستجاب الدّعوه كه هر چه ميخواست باو عطا ميفرمود و ساداتنا بالف بجاى سادتنا و كثيرا با ثاء مثلّثه بجاى كبيرا نيز قرائت شده است.
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
وَ قالُوا رَبَّنا إِنّا أَطَعنا سادَتَنا وَ كُبَراءَنا فَأَضَلُّونَا السَّبِيلا (67) رَبَّنا آتِهِم ضِعفَين‌ِ مِنَ العَذاب‌ِ وَ العَنهُم لَعناً كَبِيراً (68)
و گفتند پروردگار ما بدرستي که ما اطاعت كرديم رؤساء خود را و بزرگان خود را پس آنها ما را گمراه كردند از راه حق و طريق مستقيم. پروردگار ما بآنها بده دو برابر عذاب و دور از رحمت خود و مورد لعن خود قرار ده لعن بسيار بزرگي.
اقول: دعايي که ميتوان گفت که از اهل جهنم و عذاب مستجاب ميشود همين دعاء است که بزرگان و پيشوايان آنها و رؤساء آنها دو نحوه عذاب دارند يكي براي ضلالت خود و يكي براي اضلال ديگران بلكه هر چه اتباع آنها زيادتر باشند عذاب اينها زيادتر ميگردد زيرا عذاب اضلال هر يك يك آنها را دارند «و اينکه رشته سر دراز دارد» تا زمان ظهور حضرت بقيه اللّه پس مثل نمرود و شداد و فرعون و اولي و دومي و و و چه اندازه عذاب دارند جز خداوند متعال كسي نميتواند درك كند و تصور كند.
وَ قالُوا رَبَّنا إِنّا أَطَعنا سادَتَنا وَ كُبَراءَنا كأنه اينکه كلام عذر خواهيست که ما تقصير نداريم اينها ما را به ضلالت انداختند لكن اينکه عذر پذيرفته نيست زيرا آنچه پيغمبران و هاديان دين و علماء براي شما حجت را تمام كردند گفتيد إِنّا وَجَدنا آباءَنا عَلي أُمَّةٍ وَ إِنّا عَلي آثارِهِم مُقتَدُون‌َ (زخرف آيه 23) يا گفتيد عَلي آثارِهِم مُهتَدُون‌َ (زخرف آيه 22) بلكه بشتاب رفتيد بطرف آنها چنانچه ميفرمايد إِنَّهُم أَلفَوا آباءَهُم ضالِّين‌َ فَهُم عَلي آثارِهِم يُهرَعُون‌َ (صافات آيه 69 و 70).
جلد 14 - صفحه 534
فَأَضَلُّونَا السَّبِيلَا درست است آنها شما را اضلال كردند اما شما هم از آنها پذيرفتيد و اطاعت كرديد آنها را و گوش به فرمايشات پيشوايان دين نداديد بلكه شما هم در عذاب آنها شركت كرديد اگر دور آنها را نگرفته بوديد آنها هم نميتوانستند اينکه اندازه فساد و ظلم كنند اگر دور خلفاء بني اميه و بني العباس را نگرفته بوديد كجا ميتوانستند اينکه اندازه ظلم به اهل بيت رسول اللّه كنند اگر اطاعت رؤساء كفر را نكرده بودند كجا ميتوانستند به انبياء اينکه اندازه اذيت و جسارت كنند شما و آنها دست بهم داديد و كرديد آنچه كرديد.
رَبَّنا آتِهِم ضِعفَين‌ِ مِنَ العَذاب‌ِ خداوند جواب شما را ميدهد قال‌َ لِكُلٍّ ضِعف‌ٌ وَ لكِن لا تَعلَمُون‌َ (اعراف آيه 38) شما كمك بآنها داديد و سبب شديد در واقع فاعل بالتسبيب بوديد و آنها سبب شدند که شما كرديد آنچه كرديد.
فَإِنَّهُم يَومَئِذٍ فِي العَذاب‌ِ مُشتَرِكُون‌َ (صافات آيه 33) وَ لَن يَنفَعَكُم‌ُ اليَوم‌َ إِذ ظَلَمتُم أَنَّكُم فِي العَذاب‌ِ مُشتَرِكُون‌َ (زخرف آيه 39).
وَ العَنهُم لَعناً كَبِيراً تمام شما مورد لعن كبير هستيد لعن خدا و ملائكه و انبياء و اولياء و مؤمنين إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا وَ ماتُوا وَ هُم كُفّارٌ أُولئِكَ عَلَيهِم لَعنَةُ اللّه‌ِ وَ المَلائِكَةِ وَ النّاس‌ِ أَجمَعِين‌َ (بقره آيه 161).
برگزیده تفسیر نمونه
]
(آیه 68)- در اینجا این دوزخیان گمراه به هیجان می‌آیند و مجازات شدید گمراه کنندگان خود را از خدا می‌خواهند و می‌گویند: «پروردگارا! آنها را دو چندان عذاب کن» عذابی بر گمراهیشان و عذابی بر گمراه کردن ما! (رَبَّنا آتِهِمْ ضِعْفَیْنِ مِنَ الْعَذابِ).
«و آنها را لعن کن لعن بزرگی»! (وَ الْعَنْهُمْ لَعْناً کَبِیراً).
مسلما آنها مستحق عذاب و لعن هستند ولی «عذاب مضاعف» و «لعن کبیر» به خاطر تلاش و کوششی است که برای گمراه کردن دیگران داشته‌اند.
سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:
تفسیر های فارسی
ترجمه تفسیر المیزان
تفسیر خسروی
تفسیر عاملی
تفسیر جامع
تفسیر های عربی
تفسیر المیزان
تفسیر مجمع البیان
تفسیر نور الثقلین
تفسیر الصافی
تفسیر الکاشف
پانویس
منابع
- تفسیر نور، محسن قرائتی، تهران:مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، 1383 ش، چاپ يازدهم
- اطیب البیان فی تفسیر القرآن، سید عبدالحسین طیب، تهران:انتشارات اسلام، 1378 ش، چاپ دوم
- تفسیر اثنی عشری، حسین حسینی شاه عبدالعظیمی، تهران:انتشارات ميقات، 1363 ش، چاپ اول
- تفسیر روان جاوید، محمد ثقفی تهرانی، تهران:انتشارات برهان، 1398 ق، چاپ سوم
- برگزیده تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی و جمعي از فضلا، تنظیم احمد علی بابایی، تهران: دارالکتب اسلامیه، ۱۳۸۶ش
- تفسیر راهنما، علی اکبر هاشمی رفسنجانی، قم:بوستان كتاب(انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم)، 1386 ش، چاپ پنجم
