حسن بن سهل: تفاوت بین نسخه‌ها
(بدون تفاوت)
| |
نسخهٔ ۹ مهٔ ۲۰۱۵، ساعت ۱۱:۰۹
حسن بن سهل، برادر فضل بن سهل وزير و كارپرداز اصلي حكومت مأمون عباسي در پيروزي مأمون بر برادرش امين در سال 198 قمري، نقش مهمي بر عهده داشت.[۱] و پس از شكست امين و كشته شدن وي در بغداد، حكومت عراق، حجاز و بيشتر مناطق اسلامي را از طرف مأمون عباسی و وزيرش فضل بن سهل، از آن خود كرد و پس از ترور برادرش فضل بن سهل در حمام سرخس در هنگام بازگشت مأمون عباسي از خراسان به عراق، نه تنها از قدرت وي كاسته نشد بلكه بر قدرت و نفوذش در دربار مأمون افزوده گرديد. به ويژه هنگامي كه مأمون با دخترش پوران در سال 210 قمري ازدواج كرد.[۲]
از زندگى حسن‌بن سهل پس از مرگ مأمون در سال 218 آگاهى اندكى در دست است. گفته شده است كه وى همچنان جايگاهى برجسته داشت و ملقب به امير بود. در زمان معتصم، هنگام انتقال پايتخت به سامرا، مكانى به اسكان حسن اختصاص يافت. با اين حال، به سبب نفوذ تركان، وى اقتدار روزگار مأمون را نداشت.
حسن بن سهل سرانجام در روزگار متوكل عباسي دهمين خليفه عباسیان در سامرا، به خاطر نوشيدن بيش از حد دارو در بامداد روز پنج‌شنبه، بيست و پنجم ذی القعده سال 235 قمري درگذشت و به هنگام دفن وي، طلبكارانش اجتماع نموده و مانع دفن او و درخواست طلبكاري خويش پيش از دفنش گرديدند و يك وضعيت ناخوشايندي به وجود آمد. ولي با پادرمياني يحيي بن خاقان برادر فتح بن خاقان، كارپرداز اصلي متوكل و ابراهيم بن عتاب و مردي به نام برغوث، اين مشكل حل شد و بدن حسن بن سهل دفن گرديد.[۳]
حسن بن سهل، علاوه بر فرماندهي نظامي و مديريت سياسي و زمامداري، از علم و دانش نيز برخوردار بود. گفته شده است كه وي كتاب "جاويدان خرد" را كه حكماي قديم ايران براي هوشنگ شاه فرزند كيومرث، دومين پادشاه پيشدادي ايران نوشته بودند، براي مأمون عباسي به عربي ترجمه و تلخيص كرد و ابوعلي بن مسكويه رازي، آن را در مقدمه كتابش "آداب عرب و فارس" آورده است.[۴]
پانویس
- ↑ تاريخ الطبري، ج 8، ص 473 و 478؛ تاريخ ابن خلدون، ج 2، ص 346.
- ↑ وفيات الأعيان (ابن خلكان)، ج 1، ص 150.
- ↑ تاريخ الطبري، ج 7، ص 365.
- ↑ كشف الظنون (حاجي خليفه)، ج 1، ص 577؛ الذريعه (شيخ آقا بزرگ تهرانی)، ج 1، 25.
منابع
- موسسه تبیان، نرم‌افزار دایرة‌المعارف چهارده معصوم علیهم‌السلام
- دانشنامه جهان اسلام، مدخل حسن بن سهل از "مريم يداللّه‌پور"
