الأربعون حدیثا: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(ایجاد)
سطر ۱: سطر ۱:
{{نیازمند ویرایش فنی}}
+
"الاربعون حدیثا" یا "چهل حدیث" عنوان عامی است برای دسته ای از کتابهای حدیثی که 40 حدیث را بنا به گزینش مولف در خود جای داده اند و ممکن است به همراه نقل حدیث شرح هم بنمایند.
  
"الاربعون حدیثا" یا "چهل حدیث" عنوان عامی است برای دسته ای از کتابهای حدیثی که 40 حدیث را بنا به گزینش مولف در خود جای داده اند و ممکن است به همراه نقل حدیث شرح هم بنمایند.
 
 
==پیشینه و خاستگاه نگارش اربعین حدیث==
 
==پیشینه و خاستگاه نگارش اربعین حدیث==
نگارش اربعین، پیشینه ای بس دراز دارد و سنت اربعین نویسی، ازقرنهای نخستین تاریخ اسلام آغاز شده است. این سنت، برخاسته ازفرمایش پیامبر گرامی اسلام است که فرمود:
 
 
من حفظ من امتی اربعین حدیثا مما یحتاجون الیه من امر دینهم،بعثه الله یوم القیامه فقیها عالما.
 
  
 +
نگارش اربعین، پیشینه ای بس دراز دارد و سنت اربعین نویسی، از قرنهای نخستین تاریخ اسلام آغاز شده است. این سنت، برخاسته از فرمایش پیامبر گرامی اسلام است که فرمود: من حفظ من امتی اربعین حدیثا مما یحتاجون الیه من امر دینهم، بعثه الله یوم القیامه فقیها عالما؛ هر كس به سود امت من چهل حدیث حفظ كند كه در كار دین بدان نیازمندند، خداوند در روز قیامت او را فقیه و دانشمند مبعوث می‌كند.
  
(هركس به سود امت من چهل حدیث حفظ كند كه در كار دین بدان نیازمندند، خداوند در روز قیامت او را فقیه و دانشمند مبعوث می‌كند).
+
علامه مجلسی بر این عقیده است که حدیث اربعین، به طور مستفیض از طریق خاصه و عامه نقل گردیده و حتی به حد تواتر معنوی هم رسیده است.<ref>نادعلی عاشوری تلوکی، چهل حدیث نویسی و حدیث الاربعین، فصلنامه علوم حدیث، شماره 14، زمستان 1378؛ صص 139-154. </ref>
 
 
علامه مجلسی بر این عقیده است که حدیث اربعین، به طور مستفیض از طریق خاصه و عامه نقل گردیده و حتی به حد تواتر معنوی هم رسیده است.<ref> نادعلی عاشوری تلوکی، چهل حدیث نویسی و حدیث الاربعین، فصلنامه علوم حدیث، شماره 14، زمستان 1378؛ صص 139-154. </ref>
 
  
 
==معنای حفظ در حدیث اربعون حدیثا==
 
==معنای حفظ در حدیث اربعون حدیثا==
  
حدیث‌شناسان براى واژه «حفظ» در این حدیث معانى ظاهرى و باطنى قائل شده‌اند. معانى ظاهرى این واژه عبارت‌اند از: به حافظه سپردن، نگارش، انتقال، كتابت و تحریر، حفاظت از تغییر و تحریف، تدریس و تصحیح و تحملِ حدیث* <ref> رجوع کنید به محمدبن حسین شیخ‌بهائى، الأربعون حدیثآ، قم 1415؛صفدی، ص 65ـ 66 </ref>، و معانى باطنى آن را تفكر و تعمق در احادیث، استنباط احكام و معارف و عمل به مضامین احادیث دانسته‌اند <ref> مجلسی، بحارالانوار، ج۲، ص۱۵۷. </ref>  
+
حدیث‌شناسان براى واژه «حفظ» در این حدیث معانى ظاهرى و باطنى قائل شده‌اند. معانى ظاهرى این واژه عبارت‌اند از: به حافظه سپردن، نگارش، انتقال، كتابت و تحریر، حفاظت از تغییر و تحریف، تدریس و تصحیح و تحملِ حدیث<ref>رجوع کنید به محمد بن حسین شیخ‌بهائى، الأربعون حدیثآ، قم 1415؛صفدی، ص 65ـ66.</ref> و معانى باطنى آن را تفكر و تعمق در احادیث، استنباط احكام و معارف و عمل به مضامین احادیث دانسته‌اند.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ج۲، ص۱۵۷.</ref>  
 
 
  
 
==کتابهای چهل حدیث==
 
==کتابهای چهل حدیث==
  
از کتابهای مشهور چهل حدیث می توان موارد زیر را نام برد :
+
از کتابهای مشهور چهل حدیث می توان موارد زیر را نام برد:
  
*[[الأربعون حدیثا (شهید اول)]]
+
* [[الأربعون حدیثا ([[شهید اول]])
*[[الأربعون حدیثا عن أربعین شیخا]] (شیخ منتجب الدین)
+
* [[الأربعون حدیثا عن أربعین شیخا]] ([[شیخ منتجب الدین]])
*[[الأربعون حدیثاً (ابن أبی الفوارس)]]
+
* [[الأربعون حدیثاً (ابن أبی الفوارس)]]
*[[الأربعون حدیثا (ظهیر الدین الراوندی)]]
+
* [[الأربعون حدیثا (ظهیرالدین الراوندی)]]
*[[الأربعون حدیثا (علامه مجلسی)]]  
+
* [[الأربعون حدیثا (علامه مجلسی)]]  
*[[اربعين شيخ بهائی]]
+
* [[اربعين شيخ بهائی]]
  
=== چهل حدیث های با موضوع خاص ===
+
===چهل حدیث های با موضوع خاص===
  
*[[الأربعون حدیثا فی إمامة أمیرالمؤمنین]] (سلیمان ‌بن ‌عبد‌الله البحرانی )
+
*[[الأربعون حدیثا فی إمامة أمیرالمؤمنین]] (سلیمان ‌بن ‌عبد‌الله البحرانی)
*[[الأربعون حدیثا فی حقوق الإخوان]] (محمد بن عبد الله الحسینی الحلبی)
+
*[[الأربعون حدیثا فی حقوق الإخوان]] (محمد بن عبدالله الحسینی الحلبی)
  
 
==پانویس==
 
==پانویس==
سطر ۳۷: سطر ۳۱:
  
 
==منابع==
 
==منابع==
  دانشنامه جهان اسلام، مدخل "چهل حدیث" از سیدمصطفى احمدزاده، بازیابی: 1 مهرماه 1392
+
* دانشنامه جهان اسلام، مدخل "چهل حدیث" از سید مصطفى احمدزاده، بازیابی: 1 مهرماه 1392.
 
+
* نادعلی عاشوری تلوکی، چهل حدیث نویسی و حدیث الاربعین، فصلنامه علوم حدیث، شماره 14، زمستان 1378؛ صص 139-154.  
*نادعلی عاشوری تلوکی، چهل حدیث نویسی و حدیث الاربعین، فصلنامه علوم حدیث، شماره 14، زمستان 1378؛ صص 139-154.  
 
  
 
{{حدیث}}
 
{{حدیث}}
 
 
[[رده:عناوین عام منابع حدیثی]]
 
[[رده:عناوین عام منابع حدیثی]]

نسخهٔ ‏۵ اکتبر ۲۰۱۳، ساعت ۰۵:۴۷

"الاربعون حدیثا" یا "چهل حدیث" عنوان عامی است برای دسته ای از کتابهای حدیثی که 40 حدیث را بنا به گزینش مولف در خود جای داده اند و ممکن است به همراه نقل حدیث شرح هم بنمایند.

پیشینه و خاستگاه نگارش اربعین حدیث

نگارش اربعین، پیشینه ای بس دراز دارد و سنت اربعین نویسی، از قرنهای نخستین تاریخ اسلام آغاز شده است. این سنت، برخاسته از فرمایش پیامبر گرامی اسلام است که فرمود: من حفظ من امتی اربعین حدیثا مما یحتاجون الیه من امر دینهم، بعثه الله یوم القیامه فقیها عالما؛ هر كس به سود امت من چهل حدیث حفظ كند كه در كار دین بدان نیازمندند، خداوند در روز قیامت او را فقیه و دانشمند مبعوث می‌كند.

علامه مجلسی بر این عقیده است که حدیث اربعین، به طور مستفیض از طریق خاصه و عامه نقل گردیده و حتی به حد تواتر معنوی هم رسیده است.[۱]

معنای حفظ در حدیث اربعون حدیثا

حدیث‌شناسان براى واژه «حفظ» در این حدیث معانى ظاهرى و باطنى قائل شده‌اند. معانى ظاهرى این واژه عبارت‌اند از: به حافظه سپردن، نگارش، انتقال، كتابت و تحریر، حفاظت از تغییر و تحریف، تدریس و تصحیح و تحملِ حدیث[۲] و معانى باطنى آن را تفكر و تعمق در احادیث، استنباط احكام و معارف و عمل به مضامین احادیث دانسته‌اند.[۳]

کتابهای چهل حدیث

از کتابهای مشهور چهل حدیث می توان موارد زیر را نام برد:

چهل حدیث های با موضوع خاص

پانویس

  1. نادعلی عاشوری تلوکی، چهل حدیث نویسی و حدیث الاربعین، فصلنامه علوم حدیث، شماره 14، زمستان 1378؛ صص 139-154.
  2. رجوع کنید به محمد بن حسین شیخ‌بهائى، الأربعون حدیثآ، قم 1415؛صفدی، ص 65ـ66.
  3. مجلسی، بحارالانوار، ج۲، ص۱۵۷.


منابع

  • دانشنامه جهان اسلام، مدخل "چهل حدیث" از سید مصطفى احمدزاده، بازیابی: 1 مهرماه 1392.
  • نادعلی عاشوری تلوکی، چهل حدیث نویسی و حدیث الاربعین، فصلنامه علوم حدیث، شماره 14، زمستان 1378؛ صص 139-154.