علوم اسلامی: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
سطر ۱۳: سطر ۱۳:
  
 
===قراءات قرآن===
 
===قراءات قرآن===
 +
پس از [[نزول قرآن]] گویش ها و لهجه های مختلف اعراب که در طبیعت هر زبانی وجود دارد در کنار عوامل دیگری همچون نبودن نقطه و اعراب و علائم وقف و سجاوندی موجب اختلافاتی در قرائت [[قرآن]] گردید. علم قرائت علمی است که به چگونگی ادای کلمات قرآن توسط قاریان سده های اولیه و راویان آنها می‌پردازد و تفاوت آنها در قرائت کلمات آیه را مورد دقت قرار می دهد.
 
===حدیث===
 
===حدیث===
 +
 
===فقه===
 
===فقه===
 
===کلام===
 
===کلام===

نسخهٔ ‏۲۷ ژوئن ۲۰۲۱، ساعت ۱۱:۰۷

تعریف علوم اسلامی

شهید مطهری در کتاب آشنایی با علوم اسلامی، علوم اسلامی را قابل تعریف به چهار گونه می‌داند:

  • علومی كه موضوع و مسائل آن علوم، اصول يا فروع اسلام است و يا چيزهائی است كه اصول و فروع اسلام به استناد آنها اثبات می‌شود، يعنی‌ قرآن و سنت، مانند علم قرائت، علم تفسير، علم حديث، علم كلام نقلی،[۱] علم فقه، علم اخلاق نقلی.[۲]
  • علوم مذكور در فوق به علاوه علومی كه مقدمه آن علوم است. علوم‌ مقدمه مانند: ادبيات عرب از صرف و نحو و لغت و معانی و بيان و بديع‌ و غيره، و مانند كلام عقلی، و اخلاق عقلی، و حكمت الهی، و منطق، و اصول فقه، و رجال و درايه.
  • علومی كه به نحوی جزء واجبات اسلامی است، يعنی علومی كه تحصيل آن‌ علوم ولو به نحو واجب كفائی بر مسلمين واجب است و مشمول حديث نبوی‌ معروف می‌گردد: «طلب العلم فريضة علی كل مسلم» يعنی دانش طلبی بر هر مسلمانی واجب است.
  • علومی كه در حوزه‌های فرهنگ اسلامی رشد و نما يافته است، اعم از آنكه از نظر اسلام، آن علوم واجب و لازم بوده و يا نه، و اعم از آنكه آن‌ علوم از نظر اسلام ممنوع بوده است يا نه، ولی به هر حال در جامعه اسلامی‌ و در ميان مسلمانان راه خود را طی كرده است، مانند نجوم احكامی (نه‌ نجوم رياضی) و بعضی علوم ديگر.

شاخه های علوم اسلامی

تفسير

تفسیر بيان معانى آيات قرآنى است تلاش مفسر قرآن است برای كشف مقصود آیات قرآن و مسائلی که آیه بر آن دلالت دارد.[۳] قرآن‌پژوهان برخی علوم و دانسته ها را به عنوان علوم مقدماتی برای تفسیر قرآن می دانند. از جمله : علم لغت، علم نحو و صرف ، دانش قرائتهاى قرآن، علم اسباب نزول آيات، علم حديث، علم به ناسخ و منسوخ آيات و ...

قراءات قرآن

پس از نزول قرآن گویش ها و لهجه های مختلف اعراب که در طبیعت هر زبانی وجود دارد در کنار عوامل دیگری همچون نبودن نقطه و اعراب و علائم وقف و سجاوندی موجب اختلافاتی در قرائت قرآن گردید. علم قرائت علمی است که به چگونگی ادای کلمات قرآن توسط قاریان سده های اولیه و راویان آنها می‌پردازد و تفاوت آنها در قرائت کلمات آیه را مورد دقت قرار می دهد.

حدیث

فقه

کلام

اخلاق

پانویس

  1. كلام دو قسم است: عقلی و نقلی.
  2. اخلاق نیز مانند كلام دو گونه است: نقلی و عقلی.
  3. علامه طباطبائی در تعریف تفسیر می گوید: هو بيان معاني الآيات القرآنية و الكشف عن مقاصدها و مداليلها (الميزان في تفسير القرآن، ج‌1، ص4)


منابع