ملا حسین واعظ کاشفی: تفاوت بین نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) جز (مهدی موسوی صفحهٔ ملا حسین كاشفى را به ملا حسین کاشفی منتقل کرد) |
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) (ویرایش) |
||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
{{مدخل دائرة المعارف|[[اثر آفرینان]]}} | {{مدخل دائرة المعارف|[[اثر آفرینان]]}} | ||
| − | ''' | + | '''ملا حسین کاشفی''' (م، ۹۱۰ ق)، [[فقیه]]، [[محدث]]، حافظ، مفسر، واعظ، [[تصوف|صوفى]]، ادیب و شاعر قرن دهم هجری است. مجالس وعظ و سخنرانی‌های وی در آن دوره شهرت داشته و معاصران وی از جایگاه او نزد مردم و همچنین حاکمان وقت سخن گفته‌اند. اثر مشهور ملاحسین واعظ، «[[روضة الشهدا (کتاب)|روضة الشهداء]]» در موضوع [[مقتل|مقتل]] می باشد. |
| − | + | == زندگی‌نامه == | |
| + | حسین کاشفی سبزواری هروی، در سبزوار به دنیا آمد. دوره ى جوانى را در آن شهر گذراند و در آنجا و نیشابور و هرات نشو و نما یافت. در زمان سلطان حسین میرزاى بایقرا در هرات و نیشابور به وعظ و ارشاد مى پرداخت و با صوتى خوش آیات [[قرآن]] و [[احادیث]] نبوى را با عبارات و اشارات مناسب بیان مى کرد. | ||
| − | [[ | + | وى از ملازمان امیرعلى شیرنوایى بود. پس از ملاقات مولانا [[جامی|جامى]] و معاشرت با وى، طریقت نقشبندیه را پذیرفت. درباره ى مذهب وى اختلاف است، وى را به جهت گرایش به [[تصوف]] ملازمت با امیر علی شیر نوایى و نسبت خانوادگى نزدیک به ملا عبدالرحمان جامى، [[اهل سنت|سنى]] مذهب، و به جهت نگارش کتاب «[[روضة الشهدا (کتاب)|روضة الشهداء]]» و محل رشد و تربیتش سبزوار که از شهرهاى اهل [[تشیع]] بوده، [[شیعه]] مذهب دانسته اند. به هر حال وى در هرات به شیعه بودن و در سبزوار به [[اهل سنت|تسنن]] اشتهار داشت. |
| − | + | کاشفى در سال ۹۱۰ قمری در هرات درگذشت. | |
| − | + | == آثار و تألیفات == | |
| − | * «[[جواهر التفسير (کتاب)|جواهرالتفسیر | + | *«[[جواهر التفسير (کتاب)|جواهرالتفسیر]]»؛ |
| − | * «مختصر الجواهر»، تفسیرى دیگر در حدود بیست هزار سطر؛ | + | *«مختصر الجواهر»، [[تفسیر قرآن|تفسیرى]] دیگر در حدود بیست هزار سطر؛ |
| − | * «جامع الستین» در تفسیر «[[سوره یوسف|سوره یوسف]]»؛ | + | *«جامع الستین» در تفسیر «[[سوره یوسف|سوره یوسف]]»؛ |
| − | * «المواهب العلیة»، معروف به «تفسیر حسینى» به نام سلطان حسین بایقرا؛ | + | *«المواهب العلیة»، معروف به «تفسیر حسینى» به نام سلطان حسین بایقرا؛ |
| − | * «[[روضة الشهدا (کتاب)|روضة الشهداء]]» در [[مقتل|مقاتل]] و | + | *«[[روضة الشهدا (کتاب)|روضة الشهداء]]» در [[مقتل|مقاتل]] و ذکر مصیبت [[اهل البیت|اهل بیت]] علیهم السلام و واقعه‌ى [[کربلا]] که چون اهل منبر از روى این کتاب مى‌خواندند به [[روضه خوانی|روضه خوان]] مشهور شدند؛ |
| − | * «الاربعین» در احادیث [[موعظه]]؛ | + | *«الاربعین» در احادیث [[موعظه]]؛ |
| − | * «المرصد الاسنى» در شرح [[اسماء الحسنی|اسماءاللَّه الحسنى]]؛ | + | *«المرصد الاسنى» در شرح [[اسماء الحسنی|اسماءاللَّه الحسنى]]؛ |
| − | * «اخلاق محسنى»؛ | + | *«اخلاق محسنى»؛ |
| − | * «مخزن الانشاء» در فن ترسل | + | *«مخزن الانشاء» در فن ترسل که براى سلطان حسین بایقرا و امیر علی شیرنوایى در ۹۰۷ ق، تألیف نموده؛ |
| − | * «انوار سهیلى» در تدابیر | + | *«انوار سهیلى» در تدابیر حکم و آداب از زبان حیوانات، بازنویسى از «کلیله و دمنه» نصراللَّه منشى که آن را براى امیر شیخ احمد سهیلى از امراى عهد سلطان حسین بایقرا نوشت؛ |
| − | * «اسرار قاسمى» در سحر و طلسمات و | + | *«اسرار قاسمى» در سحر و طلسمات و کیمیا؛ |
| − | * «بدایع | + | *«بدایع الافکار فى صنایع الاشعار»، در ذکر صناعات ادبى؛ |
| − | * شرح [[مثنوى]] مولوى؛ | + | *شرح [[مثنوى]] مولوى؛ |
| − | * «لب المثنوى»؛ | + | *«لب المثنوى»؛ |
| − | * «لب اللب مثنوى»؛ | + | *«لب اللب مثنوى»؛ |
| − | * «اختیارات النجوم» به نام «الواح القمر»؛ | + | *«اختیارات النجوم» به نام «الواح القمر»؛ |
| − | * «السبعة | + | *«السبعة الکاشفیة»، شامل هفت وسیله در علم [[نجوم]]. |
==منابع== | ==منابع== | ||
| − | *[[انجمن مفاخر فرهنگی]]، [[اثرآفرینان]]، | + | *[[انجمن مفاخر فرهنگی]]، [[اثرآفرینان]]، ج۵، ص۱۵. |
[[رده:فقیهان]] | [[رده:فقیهان]] | ||
نسخهٔ ۲۵ اوت ۲۰۲۰، ساعت ۰۵:۳۶
ملا حسین کاشفی (م، ۹۱۰ ق)، فقیه، محدث، حافظ، مفسر، واعظ، صوفى، ادیب و شاعر قرن دهم هجری است. مجالس وعظ و سخنرانی‌های وی در آن دوره شهرت داشته و معاصران وی از جایگاه او نزد مردم و همچنین حاکمان وقت سخن گفته‌اند. اثر مشهور ملاحسین واعظ، «روضة الشهداء» در موضوع مقتل می باشد.
زندگی‌نامه
حسین کاشفی سبزواری هروی، در سبزوار به دنیا آمد. دوره ى جوانى را در آن شهر گذراند و در آنجا و نیشابور و هرات نشو و نما یافت. در زمان سلطان حسین میرزاى بایقرا در هرات و نیشابور به وعظ و ارشاد مى پرداخت و با صوتى خوش آیات قرآن و احادیث نبوى را با عبارات و اشارات مناسب بیان مى کرد.
وى از ملازمان امیرعلى شیرنوایى بود. پس از ملاقات مولانا جامى و معاشرت با وى، طریقت نقشبندیه را پذیرفت. درباره ى مذهب وى اختلاف است، وى را به جهت گرایش به تصوف ملازمت با امیر علی شیر نوایى و نسبت خانوادگى نزدیک به ملا عبدالرحمان جامى، سنى مذهب، و به جهت نگارش کتاب «روضة الشهداء» و محل رشد و تربیتش سبزوار که از شهرهاى اهل تشیع بوده، شیعه مذهب دانسته اند. به هر حال وى در هرات به شیعه بودن و در سبزوار به تسنن اشتهار داشت.
کاشفى در سال ۹۱۰ قمری در هرات درگذشت.
آثار و تألیفات
- «جواهرالتفسیر»؛
- «مختصر الجواهر»، تفسیرى دیگر در حدود بیست هزار سطر؛
- «جامع الستین» در تفسیر «سوره یوسف»؛
- «المواهب العلیة»، معروف به «تفسیر حسینى» به نام سلطان حسین بایقرا؛
- «روضة الشهداء» در مقاتل و ذکر مصیبت اهل بیت علیهم السلام و واقعه‌ى کربلا که چون اهل منبر از روى این کتاب مى‌خواندند به روضه خوان مشهور شدند؛
- «الاربعین» در احادیث موعظه؛
- «المرصد الاسنى» در شرح اسماءاللَّه الحسنى؛
- «اخلاق محسنى»؛
- «مخزن الانشاء» در فن ترسل که براى سلطان حسین بایقرا و امیر علی شیرنوایى در ۹۰۷ ق، تألیف نموده؛
- «انوار سهیلى» در تدابیر حکم و آداب از زبان حیوانات، بازنویسى از «کلیله و دمنه» نصراللَّه منشى که آن را براى امیر شیخ احمد سهیلى از امراى عهد سلطان حسین بایقرا نوشت؛
- «اسرار قاسمى» در سحر و طلسمات و کیمیا؛
- «بدایع الافکار فى صنایع الاشعار»، در ذکر صناعات ادبى؛
- شرح مثنوى مولوى؛
- «لب المثنوى»؛
- «لب اللب مثنوى»؛
- «اختیارات النجوم» به نام «الواح القمر»؛
- «السبعة الکاشفیة»، شامل هفت وسیله در علم نجوم.
منابع
- انجمن مفاخر فرهنگی، اثرآفرینان، ج۵، ص۱۵.
