علی بن یونس عاملی: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
جز (مهدی موسوی صفحهٔ علی بن يونس عامـلی را به علی بن یونس عاملی منتقل کرد)
(ویرایش)
 
سطر ۱: سطر ۱:
على بن محمد بن يونس عاملى نباطى بياضى بقاعى، ملقب به زين‌الدين و مكنى به ابومحمد، متكلم، مفسر، منطقى، اديب و شاعر امامى قرن نهم است.
+
على بن محمد بن یونس عاملى نباطى بیاضى (م، ۸۷۷ ق)، ملقب به زین‌الدین و [[کنیه|مکنى]] به ابومحمد، متکلم، مفسر، منطقى، ادیب و شاعر امامى قرن نهم هجری است. شیخ علی نباطی علاوه بر مدارج علمی، در کمالات روحی و سیر معنوی نیز به بالاترین درجات ممکن رسیده و [[ولایت|ولایت]] ناب در سراسر نوشته های او مشهود است. کتاب «[[الصراط المستقیم الی مستحقی التقدیم|الصراط المستقیم الی مُستَحقّیِ التَقدیم]]» در زمینه اثبات ولایت [[امیرالمومنین|امیرالمؤمنین]] علیه السلام از مهمترین آثار اوست.
  
==ولادت علی بن يونس عاملی==
+
==معرفی اجمالی==
  
تاریخ دقیق ولادت شیخ زین الدین، ابومحمد، علی بن یونس نباطی بیاضی مشخص نیست؛ اما آنچه شیخ [[آقا بزرگ تهرانی]] نیز تأیید كرده، ولادت او را در حدود سالهای 804 یا 805 هجری نشان می دهد.
+
تاریخ دقیق ولادت شیخ زین الدین، ابومحمد، علی بن یونس نباطی بیاضی بقاعىمشخص نیست؛ اما آنچه شیخ [[آقا بزرگ تهرانی]] نیز تأیید کرده، ولادت او را در حدود سالهای ۸۰۴ یا ۸۰۵ هجری نشان می دهد.
  
==شخصیت زین الدین==
+
بنابر شهادت بزرگان از علما و شاگردان، او عالمی فاضل و محقق، [[فقیه]]، مفسر و متکلم بوده و در عین حال ادیبی فرزانه و شاعر بوده است. همچنان که با اندک تأملی در آثار او به خوبی جنبه های فراوان علمی و روحی او بر انسان آشکار می گردد.
  
بنابر شهادت بزرگان از علما و شاگردان، او عالمی فاضل و محقق، فقیه، مفسر و متكلم بوده و در عین حال ادیبی فرزانه و شاعر بوده است. همچنان كه با اندك تأملی در آثار او به خوبی جنبه های فراوان علمی و روحی او بر انسان آشكار می گردد.
+
در کلمات و سخنان بزرگان پیرامون شخصیت او جز مدح و ستایش هیچ نمی بینیم؛ چرا که هر کس نظر به شخصیت والای او کرده جز کمالات روحی و اخلاقی ندیده است.
  
شیخ علی نباطی در كمالات روحی و سیر معنوی نیز به بالاترین درجات ممكن رسیده و ولایت ناب در سراسر نوشته های او مشهود است. در كلمات و سخنان بزرگان پیرامون شخصیت او جز مدح و ستایش هیچ نمی بینیم؛ چرا كه هر كس نظر به شخصیت والای او كرده جز كمالات روحی و اخلاقی ندیده است.
+
بیاضی ذهنی نقّاد داشت و خصوصاً در بررسی مسائل [[علم کلام|کلامی]] و [[تاریخ اسلام|تاریخ صدر اسلام]] و نیز در دفاع از مبانی اعتقادی [[شیعه]] سختکوش بود. از این رو بزرگانی چون [[علامه مجلسى|مجلسی]]<ref>ج۱، ص۳۳.</ref>، [[حر عاملی]]<ref>ج۱، ص۱۳۵.</ref>، [[کفعمی]]<ref>به نقل افندی اصفهانی، ج۴، ص۲۵۵ـ۲۵۶.</ref> و [[سید محمدباقر موسوی خوانساری|خوانساری]]<ref>ج۴، ص۳۵۳ـ۳۵۴.</ref> او را با عنوانهای ستایش آمیزی چون دانشمند ثقه، علامه و وحید عصر ستوده و کمالات و فضایل وی را برشمرده اند.
  
بیاضی ذهنی نقّاد داشت و خصوصاً در بررسی مسائل کلامی و تاریخ صدر اسلام و نیز در دفاع از مبانی اعتقادی [[شیعه]] سختکوش بود. از این رو بزرگانی چون [[مجلسی]]<ref>ج1، ص33.</ref>، [[حر عاملی]]<ref>ج1، ص135.</ref>، [[کفعمی]]<ref>به نقل افندی اصفهانی، ج4، ص255ـ256.</ref> و خوانساری<ref>ج4، ص353ـ354.</ref> او را با عنوانهای ستایش آمیزی چون دانشمند ثقه، علامه و وحید عصر ستوده و کمالات و فضایل وی را برشمرده اند.
+
==اساتید و شاگردان==
  
==اساتید علی بن يونس عاملی==
+
با آنکه در خطّه جبل عامل علمای فراوانی می زیسته اند و قاعدتا هر طالب علم از محضر بسیاری از آنان بهره می برد، اما از اساتید شیخ علی نباطی تنها نام دو نفر یافت شده که عبارتند از:
  
با آنكه در خطّه جبل عامل علمای فراوانی می زیسته اند و قاعده هر طالب علم از محضر بسیاری از آنان بهره می برد، اما از اساتید شیخ علی نباطی تنها نام دو نفر یافت شده كه عبارتند از:
+
#سید زین الدین علی بن دقماق
 +
#شیخ جمال الدین احمد بن حسین بن مطهر
  
# سید زین الدین علی بن دقماق
+
او که حدود ۷۰ سال در مهد علم و دانش می زیسته و دریای موّاج علم و دانش بوده، یقیناً شاگردان فراوانی تربیت نموده است؛ برخی از شاگردان او عبارتند از:
# شیخ جمال الدین احمد بن حسین بن مطهر
 
  
==شاگردان زین الدین==
+
#شیخ ناصر بویهی (م ۸۵۳ هجری)
 +
#[[ابراهیم کفعمی|شیخ ابراهیم بن علی کفعمی]]، صاحب [[مصباح کفعمی (کتاب)|مصباح]] (م ۹۰۵ هجری)
 +
#شیخ شرف الدین بن سلیمان
  
او كه حدود 70 سال در مهد علم و دانش می زیسته و دریای موّاج علم و دانش بوده، یقیناً شاگردان فراوانی تربیت نموده است؛ اما حوادث روزگار تنها اجازه رسیدن نام سه تن از آنان را به ما داده است:
+
==آثار و تألیفات==
  
# شیخ ناصر بویهی م853 هجری
+
از شیخ بزرگوار، زین الدین نباطی بیاضی کتاب های فراوانی به یادگار مانده که در علوم و موضوعات مختلفی هستند و در اینجا تنها به ذکر چند کتاب بسنده می کنیم:
# شیخ ابراهیم بن علی كفعمی، صاحب مصباح، م905 هجری
 
# شیخ شرف الدین بن سلیمان
 
  
==علت شهرت بیاضی چست؟==
+
#[[الصراط المستقیم الی مستحقی التقدیم|الصراط المستقیم الی مُستَحقّیِ التَّقدیم]]، کتابی ارزشمند در اثبات ولایت [[امیرالمومنین|امیرالمؤمنین]] علیه السلام است. شهرت بیاضی بیشتر به سبب تألیف این کتاب است که قوّت علمی و قدرت بیان او را نشان می دهد و برخی آن را در مباحث [[امامت]]، بهترین کتاب بعد از «الشافی» [[سید مرتضی]] و چه بسا برتر از آن می دانند.<ref>خوانساری، ج۴، ص۳۵۳ـ۳۵۴؛ قمی، ج۱، ص۳۴۲.</ref> به گفته مؤلف<ref>ج۱، ص۴ـ۱۱.</ref> در تألیف آن از ۲۸۲ اثر [[اهل سنت|عامه]] و [[امامیه]] با واسطه یا بی واسطه استفاده شده است. این کتاب دارای هفده باب است و در فصول متعدد هر باب، مسائل مهم کلامی مطرح و درباره آنها بحث شده است، از جمله: اثبات واجب و صفات او؛ [[جبر]] و [[تفویض]]؛ وجوب [[مبعث حضرت محمد صلی الله علیه و آله|بعثت]]؛ [[عصمت]] انبیا؛ [[معجزه]]؛ اثبات وصی و صفات او؛ اثبات امامت [[امام علی علیه السلام|علی]] علیه السلام؛ وجوب عصمت امام؛ نصّ [[پیامبر اسلام|پیامبر]] صلی اللّه علیه و آله بر امامت علی و اولاد او علیهم السلام؛ علائم ظهور [[امام زمان عجل الله فرجه الشریف|امام مهدی]] علیه السلام؛ ردّ شبهات وارد شده بر [[شیعه]] امامیه. از اشاره بیاضی در «الصراط المستقیم»<ref>ج۱، ص۱۷۳.</ref> به «کیمیای سعادت» غزالی، می توان احتمال داد که وی با زبان فارسی آشنا بوده است. مجلسی<ref>ج۱، ص۴۷.</ref> این اثر بیاضی را از مصادر [[بحارالأنوار (کتاب)|بحار]] ذکر کرده است. الصراط المستقیم از منابع [[الغدير (کتاب)|الغدیر]] نیز هست که [[علامه امینی]] به آن علاقه بسیار داشته و برای دستیابی به این کتاب کوشش بسیار کرده و یافتن آن را از عنایات و الهامات [[اهل البیت|اهل بیت]] علیهم السلام شمرده است.<ref>نجومی حسینی، ص۸.</ref> «الصراط المستقیم» در سه مجلد با مقدمه ای از آیت اللّه [[سید شهاب الدین مرعشی نجفی]] در شرح احوال بیاضی در جلد اول و مقدمه ای از شیخ [[شیخ آقا بزرگ تهرانی|آقا بزرگ تهرانی]] در جلد دوم به چاپ رسیده است.
 +
#الرساله الیونسیه که شرح المقاله التکلیفیه [[شهید اول]] است.
 +
#زبدة البیان و إنسان الإنسان، منتخب [[مجمع البیان (کتاب)|مجمع البیان]] است.
 +
#الباب المفتوح إلی ما قیل فی النفس والروح ([[علامه مجلسى|علامه مجلسی]] تمام آن را در جلد السماء و العالم بحار آورده است.)
 +
#مختصر الصحاح، در [[علم لغت]].
 +
#منخل الفلاح که مختصر «[[مختلف الشيعة (کتاب)|مختلف الشیعه]]» [[علامه حلی]] است.
 +
#المقام الأسنی فی تفسیر أسماء الله الحسنی.
 +
#دیوان اشعار.
 +
#ذخیرة الإیمان یا أرجوزه فی الکلام که منظومه ای است در [[علم کلام]] و...
  
شهرت بیاضی بیشتر به سبب تألیف کتاب الصراط المستقیم الی مُستَحقّیِ التَّقدیم مشهور به الصراط المستقیم در کلام است که قوّت علمی و قدرت بیان او را نشان می دهد و برخی آن را در مباحث امامت، بهترین کتاب بعد از الشافی سید مرتضی و چه بسا برتر از آن می دانند .<ref>خوانساری، ج4، ص353ـ354؛ قمی، ج1، ص342.</ref> به گفته مؤلف <ref>ج1، ص4ـ11.</ref> در تألیف آن از 282 اثر عامه و امامیه با واسطه یا بی واسطه استفاده شده است.
+
==وفات==
  
این کتاب دارای هفده باب است و در فصول متعدد هر باب، مسائل مهم کلامی مطرح و درباره آنها بحث شده است، از جمله: اثبات واجب و صفات او؛ جبر و تفویض؛ وجوب بعثت؛ عصمت انبیا؛ معجزه؛ اثبات وصی و صفات او؛ اثبات امامت علی علیه السلام؛ وجوب عصمت امام؛ نصّ پیامبر صلی اللّه علیه و آله و سلم بر امامت علی و اولاد او علیهم السلام؛ علائم ظهور امام مهدی علیه السلام؛ ردّ شبهات وارد شده بر شیعة امامیه.
+
در زندگی مرحوم بیاضی مسئله وفات و سال و تاریخ آن بسیار روشن است، چرا که برادر بزرگ مرحوم [[ابراهیم کفعمی|کفعمی]] که هم عصر او بوده، تاریخ وفات او را ذکر کرده است. علامه بیاضی پس از یک عمر سراسر تلاش و مجاهده در سال ۸۷۷ هجری در حالی که حدود ۷۰ سال از عمرش می گذشت به دیار باقی شتافت و غمی بزرگ بر جان و دل شاگردان و اطرافیان خود گذاشت.
  
از اشاره بیاضی در الصراط المستقیم<ref>ج1، ص173.</ref> به کیمیای سعادت غزالی، می توان احتمال داد که وی با زبان فارسی آشنا بوده است. مجلسی<ref>ج1، ص47.</ref> این اثر بیاضی را از مصادر بحار ذکر کرده است. الصراط المستقیم از منابع الغدیر نیز هست که علامه امینی به آن علاقه بسیار داشته و برای دستیابی به این کتاب کوشش بسیار کرده و یافتن آن را از عنایات و الهامات اهل بیت علیهم السلام شمرده است.<ref>نجومی حسینی، ص8.</ref> الصراط المستقیم در سه مجلد با مقدمه ای از آیت اللّه سید شهاب الدین مرعشی نجفی در شرح احوال بیاضی در جلد اول و مقدمه ای از شیخ آقا بزرگ تهرانی در جلد دوم به چاپ رسیده است.
+
==پانویس==
 +
<references />
  
==تألیفات علی بن يونس عاملی==
+
==منابع==
 
 
گرچه حوادث تلخ تاریخ ما را از دستیابی به شرح حال بسیاری از بزرگان محروم كرده، اما خوشبختانه مؤلفات و كتب آنان زبانی گویا در بیان فضائل و شخصیت های علمی و دینی آن بزرگواران دارد.
 
 
 
از شیخ بزرگوار، زین الدین نباطی بیاضی كتاب های فراوانی به یادگار مانده كه در علوم و موضوعات مختلفی هستند و در اینجا تنها به ذكر چند كتاب بسنده می كنیم:
 
 
 
# الصراط المستقیم إلی مستحقی التقدیم، كتابی ارزشمند در اثبات ولایت امیرالمؤمنین علیه السلام است.
 
# الرساله الیونسیه كه شرح المقاله التكلیفیه شهید اول است.
 
# زبده البیان و إنسان الإنسان، منتخب مجمع البیان است.
 
# الباب المفتوح إلی ما قیل فی النفس والروح (علامه مجلسی تمام آن را در جلد السماء والعالم بحار آورده است.)
 
# مختصر الصحاح، در علم لغت.
 
# منخل الفلاح كه مختصر «مختلف الشیعه» علامه حلی است.
 
# المقام الأسنی فی تفسیر أسماء الله الحسنی.
 
# دیوان اشعار.
 
# ذخیره الإیمان یا أرجوزه فی الكلام كه منظومه ای است در علم كلام و...
 
 
 
==رحلت زین الدین==
 
  
در زندگی مرحوم بیاضی مسئله وفات و سال و تاریخ آن بسیار روشن است، چرا كه برادر بزرگ مرحوم كفعمی كه هم عصر او بوده، تاریخ وفات او را ذكر كرده است.
+
*الصراط المستقیم إلى مستحقی التقدیم، تلخیص عباسعلی مردی، [http://al-athar.ir/home/Content?id=3394&code=3 پایگاه اطلاع رسانی و موسسه کتاب شناسی شیعه]، بازیابی: ۲۰ اسفند ۱۳۹۲.
 +
* دانشنامه جهان اسلام، "مدخل بیاضی" از سید علی میرشریفی.
  
علامه بیاضی پس از یك عمر سراسر تلاش و مجاهده در سال 877 هجری در حالی كه حدود 70 سال از عمرش می گذشت به سوی دوست شتافت و غمی بزرگ بر جان و دل شاگردان و اطرافیان خود گذاشت.
+
== پيوندها ==
 
 
==پانویس==  
 
<references/>
 
 
 
==منابع==
 
* الصراط المستقيم إلى مستحقي التقديم، تلخیص عباسعلی مردی، [http://al-athar.ir/home/Content?id=3394&code=3 پایگاه اطلاع رسانی و موسسه کتاب شناسی شیعه]، بازیابی: 20 اسفند 1392.
 
*  دانشنامه جهان اسلام، "مدخل بیاضی" از سید علی میرشریفی.
 
  
'''پيوندها'''
+
*'''[http://lib.ahlolbait.ir/parvan/resource.do?action=resource&id=35476&scope=To7aJ9yLnliPbV5MJNqA3gILADADRHEMILADADRHEM&flowLastAction=view&from=search&query=%D9%86%D8%A8%D8%A7%D8%B7%D9%8A&field=&collectionPID=0&lang=&count=20&execute=true زندگينامه]'''
* '''[http://lib.ahlolbait.ir/parvan/resource.do?action=resource&id=35476&scope=To7aJ9yLnliPbV5MJNqA3gILADADRHEMILADADRHEM&flowLastAction=view&from=search&query=%D9%86%D8%A8%D8%A7%D8%B7%D9%8A&field=&collectionPID=0&lang=&count=20&execute=true زندگينامه]'''
+
*'''[http://lib.ahlolbait.ir/parvan/resource.do?action=resource&id=74900&scope=qxIL6uFPREY7qwCVwr98FwILADADRHEMILADADRHEM&flowLastAction=view&from=search&query=%D9%86%D8%A8%D8%A7%D8%B7%D9%8A&field=&collectionPID=0&lang=&count=20&execute=true کتاب الصراط المستقيم]'''
* '''[http://lib.ahlolbait.ir/parvan/resource.do?action=resource&id=74900&scope=qxIL6uFPREY7qwCVwr98FwILADADRHEMILADADRHEM&flowLastAction=view&from=search&query=%D9%86%D8%A8%D8%A7%D8%B7%D9%8A&field=&collectionPID=0&lang=&count=20&execute=true کتاب الصراط المستقيم]'''
 
  
 
[[رده:علمای قرن نهم]]
 
[[رده:علمای قرن نهم]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۸ مهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۱۲:۱۳

على بن محمد بن یونس عاملى نباطى بیاضى (م، ۸۷۷ ق)، ملقب به زین‌الدین و مکنى به ابومحمد، متکلم، مفسر، منطقى، ادیب و شاعر امامى قرن نهم هجری است. شیخ علی نباطی علاوه بر مدارج علمی، در کمالات روحی و سیر معنوی نیز به بالاترین درجات ممکن رسیده و ولایت ناب در سراسر نوشته های او مشهود است. کتاب «الصراط المستقیم الی مُستَحقّیِ التَقدیم» در زمینه اثبات ولایت امیرالمؤمنین علیه السلام از مهمترین آثار اوست.

معرفی اجمالی

تاریخ دقیق ولادت شیخ زین الدین، ابومحمد، علی بن یونس نباطی بیاضی بقاعىمشخص نیست؛ اما آنچه شیخ آقا بزرگ تهرانی نیز تأیید کرده، ولادت او را در حدود سالهای ۸۰۴ یا ۸۰۵ هجری نشان می دهد.

بنابر شهادت بزرگان از علما و شاگردان، او عالمی فاضل و محقق، فقیه، مفسر و متکلم بوده و در عین حال ادیبی فرزانه و شاعر بوده است. همچنان که با اندک تأملی در آثار او به خوبی جنبه های فراوان علمی و روحی او بر انسان آشکار می گردد.

در کلمات و سخنان بزرگان پیرامون شخصیت او جز مدح و ستایش هیچ نمی بینیم؛ چرا که هر کس نظر به شخصیت والای او کرده جز کمالات روحی و اخلاقی ندیده است.

بیاضی ذهنی نقّاد داشت و خصوصاً در بررسی مسائل کلامی و تاریخ صدر اسلام و نیز در دفاع از مبانی اعتقادی شیعه سختکوش بود. از این رو بزرگانی چون مجلسی[۱]، حر عاملی[۲]، کفعمی[۳] و خوانساری[۴] او را با عنوانهای ستایش آمیزی چون دانشمند ثقه، علامه و وحید عصر ستوده و کمالات و فضایل وی را برشمرده اند.

اساتید و شاگردان

با آنکه در خطّه جبل عامل علمای فراوانی می زیسته اند و قاعدتا هر طالب علم از محضر بسیاری از آنان بهره می برد، اما از اساتید شیخ علی نباطی تنها نام دو نفر یافت شده که عبارتند از:

  1. سید زین الدین علی بن دقماق
  2. شیخ جمال الدین احمد بن حسین بن مطهر

او که حدود ۷۰ سال در مهد علم و دانش می زیسته و دریای موّاج علم و دانش بوده، یقیناً شاگردان فراوانی تربیت نموده است؛ برخی از شاگردان او عبارتند از:

  1. شیخ ناصر بویهی (م ۸۵۳ هجری)
  2. شیخ ابراهیم بن علی کفعمی، صاحب مصباح (م ۹۰۵ هجری)
  3. شیخ شرف الدین بن سلیمان

آثار و تألیفات

از شیخ بزرگوار، زین الدین نباطی بیاضی کتاب های فراوانی به یادگار مانده که در علوم و موضوعات مختلفی هستند و در اینجا تنها به ذکر چند کتاب بسنده می کنیم:

  1. الصراط المستقیم الی مُستَحقّیِ التَّقدیم، کتابی ارزشمند در اثبات ولایت امیرالمؤمنین علیه السلام است. شهرت بیاضی بیشتر به سبب تألیف این کتاب است که قوّت علمی و قدرت بیان او را نشان می دهد و برخی آن را در مباحث امامت، بهترین کتاب بعد از «الشافی» سید مرتضی و چه بسا برتر از آن می دانند.[۵] به گفته مؤلف[۶] در تألیف آن از ۲۸۲ اثر عامه و امامیه با واسطه یا بی واسطه استفاده شده است. این کتاب دارای هفده باب است و در فصول متعدد هر باب، مسائل مهم کلامی مطرح و درباره آنها بحث شده است، از جمله: اثبات واجب و صفات او؛ جبر و تفویض؛ وجوب بعثت؛ عصمت انبیا؛ معجزه؛ اثبات وصی و صفات او؛ اثبات امامت علی علیه السلام؛ وجوب عصمت امام؛ نصّ پیامبر صلی اللّه علیه و آله بر امامت علی و اولاد او علیهم السلام؛ علائم ظهور امام مهدی علیه السلام؛ ردّ شبهات وارد شده بر شیعه امامیه. از اشاره بیاضی در «الصراط المستقیم»[۷] به «کیمیای سعادت» غزالی، می توان احتمال داد که وی با زبان فارسی آشنا بوده است. مجلسی[۸] این اثر بیاضی را از مصادر بحار ذکر کرده است. الصراط المستقیم از منابع الغدیر نیز هست که علامه امینی به آن علاقه بسیار داشته و برای دستیابی به این کتاب کوشش بسیار کرده و یافتن آن را از عنایات و الهامات اهل بیت علیهم السلام شمرده است.[۹] «الصراط المستقیم» در سه مجلد با مقدمه ای از آیت اللّه سید شهاب الدین مرعشی نجفی در شرح احوال بیاضی در جلد اول و مقدمه ای از شیخ آقا بزرگ تهرانی در جلد دوم به چاپ رسیده است.
  2. الرساله الیونسیه که شرح المقاله التکلیفیه شهید اول است.
  3. زبدة البیان و إنسان الإنسان، منتخب مجمع البیان است.
  4. الباب المفتوح إلی ما قیل فی النفس والروح (علامه مجلسی تمام آن را در جلد السماء و العالم بحار آورده است.)
  5. مختصر الصحاح، در علم لغت.
  6. منخل الفلاح که مختصر «مختلف الشیعه» علامه حلی است.
  7. المقام الأسنی فی تفسیر أسماء الله الحسنی.
  8. دیوان اشعار.
  9. ذخیرة الإیمان یا أرجوزه فی الکلام که منظومه ای است در علم کلام و...

وفات

در زندگی مرحوم بیاضی مسئله وفات و سال و تاریخ آن بسیار روشن است، چرا که برادر بزرگ مرحوم کفعمی که هم عصر او بوده، تاریخ وفات او را ذکر کرده است. علامه بیاضی پس از یک عمر سراسر تلاش و مجاهده در سال ۸۷۷ هجری در حالی که حدود ۷۰ سال از عمرش می گذشت به دیار باقی شتافت و غمی بزرگ بر جان و دل شاگردان و اطرافیان خود گذاشت.

پانویس

  1. ج۱، ص۳۳.
  2. ج۱، ص۱۳۵.
  3. به نقل افندی اصفهانی، ج۴، ص۲۵۵ـ۲۵۶.
  4. ج۴، ص۳۵۳ـ۳۵۴.
  5. خوانساری، ج۴، ص۳۵۳ـ۳۵۴؛ قمی، ج۱، ص۳۴۲.
  6. ج۱، ص۴ـ۱۱.
  7. ج۱، ص۱۷۳.
  8. ج۱، ص۴۷.
  9. نجومی حسینی، ص۸.

منابع

پيوندها