آیه 43 سوره یوسف: تفاوت بین نسخه‌ها
(←معانی کلمات آیه) |
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) (←معانی کلمات آیه) |
||
| (۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۱ کاربر نشان داده نشده) | |||
| سطر ۴۲: | سطر ۴۲: | ||
==معانی کلمات آیه== | ==معانی کلمات آیه== | ||
بقرات: جمع بقره. آن به نظر طبرسى ،به معنى گاو ماده است و گاو نر را ، ثور گويند. | بقرات: جمع بقره. آن به نظر طبرسى ،به معنى گاو ماده است و گاو نر را ، ثور گويند. | ||
| + | |||
سمان: جمع سمين ، به معنى فربه است. سمن به معنى روغن و چاقى است . | سمان: جمع سمين ، به معنى فربه است. سمن به معنى روغن و چاقى است . | ||
| + | |||
عجاف: عجف: لاغرى. اعجف: لاغر، مؤنث آن عجفاء . عجاف ، جمع عجفاء مىباشد . (لاغرها) | عجاف: عجف: لاغرى. اعجف: لاغر، مؤنث آن عجفاء . عجاف ، جمع عجفاء مىباشد . (لاغرها) | ||
| + | |||
خضر: (بر وزن قفل) : جمع اخضر به معنى تر و سبز است . خضرة: سبز بودن. | خضر: (بر وزن قفل) : جمع اخضر به معنى تر و سبز است . خضرة: سبز بودن. | ||
| + | |||
اخر: جمع آخر (بر وزن هاجر) به معنى «ديگر» اخر : يعنى ديگران. | اخر: جمع آخر (بر وزن هاجر) به معنى «ديگر» اخر : يعنى ديگران. | ||
| − | يابسات: يبس: خشكى. يابس: خشك . | + | |
| + | يابسات: يبس: خشكى. يابس: خشك . «يابسات»: خشكها . آن جمع يابس است . مثل : ايام خاليات. | ||
| + | |||
افتونى: فتوى: بيان حكم و جواب . «افتونى» : بيان مصداق كنيد براى من . | افتونى: فتوى: بيان حكم و جواب . «افتونى» : بيان مصداق كنيد براى من . | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | == تفسیر آیه == | + | رؤيا: آنچه در خواب ببينند. خواب را نوم و منام گويند. |
| + | |||
| + | تعبرون: آن در اصل به معنى عبور دادن است . تعبير خواب را از آن تعبير گفته اند كه آن عبور دادن خواب است به واقع و مصداق خارجى آن.<ref>تفسیر احسن الحدیث، سید علی اکبر قرشی</ref> | ||
| + | |||
| + | ==تفسیر آیه== | ||
<tabber> | <tabber> | ||
تفسیر نور= | تفسیر نور= | ||
| سطر ۶۸: | سطر ۷۵: | ||
درباره‌ى اينكه عزيز مصر، همان پادشاه مصر است يا آنان دو نفر هستند، گفتگو و اختلاف | درباره‌ى اينكه عزيز مصر، همان پادشاه مصر است يا آنان دو نفر هستند، گفتگو و اختلاف | ||
| − | + | ----- | |
«1». تفسير الميزان. | «1». تفسير الميزان. | ||
| سطر ۸۸: | سطر ۹۵: | ||
5- براى تعبير خواب، بايد به اهل آن مراجعه كرد و نبايد به تعبير هركس توجّه نمود. أَفْتُونِي .... إِنْ كُنْتُمْ لِلرُّءْيا تَعْبُرُونَ | 5- براى تعبير خواب، بايد به اهل آن مراجعه كرد و نبايد به تعبير هركس توجّه نمود. أَفْتُونِي .... إِنْ كُنْتُمْ لِلرُّءْيا تَعْبُرُونَ | ||
| + | ------ | ||
| + | «1». تفسير نورالثقلين. | ||
}} | }} | ||
| سطر ۲۰۵: | سطر ۲۱۴: | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
| − | <div style="font-size:smaller"><references/></div> | + | <div style="font-size:smaller"><references /></div> |
==منابع== | ==منابع== | ||
| − | * [[تفسیر نور]]، [[محسن قرائتی]]، [[تهران]]:مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، 1383 ش، چاپ يازدهم | + | |
| − | * [[اطیب البیان فی تفسیر القرآن]]، [[سید عبدالحسین طیب]]، تهران:انتشارات اسلام، 1378 ش، چاپ دوم | + | *[[تفسیر نور]]، [[محسن قرائتی]]، [[تهران]]:مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، 1383 ش، چاپ يازدهم |
| − | * [[تفسیر اثنی عشری]]، [[حسین حسینی شاه عبدالعظیمی]]، تهران:انتشارات ميقات، 1363 ش، چاپ اول | + | *[[اطیب البیان فی تفسیر القرآن]]، [[سید عبدالحسین طیب]]، تهران:انتشارات اسلام، 1378 ش، چاپ دوم |
| − | * [[تفسیر روان جاوید]]، [[محمد ثقفی تهرانی]]، تهران:انتشارات برهان، 1398 ق، چاپ سوم | + | *[[تفسیر اثنی عشری]]، [[حسین حسینی شاه عبدالعظیمی]]، تهران:انتشارات ميقات، 1363 ش، چاپ اول |
| − | * [[برگزیده تفسیر نمونه]]، [[ناصر مکارم شیرازی]] و جمعي از فضلا، تنظیم احمد علی بابایی، تهران: دارالکتب اسلامیه، ۱۳۸۶ش | + | *[[تفسیر روان جاوید]]، [[محمد ثقفی تهرانی]]، تهران:انتشارات برهان، 1398 ق، چاپ سوم |
| − | * [[تفسیر راهنما]]، [[علی اکبر هاشمی رفسنجانی]]، [[قم]]:بوستان كتاب(انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم)، 1386 ش، چاپ پنجم | + | *[[برگزیده تفسیر نمونه]]، [[ناصر مکارم شیرازی]] و جمعي از فضلا، تنظیم احمد علی بابایی، تهران: دارالکتب اسلامیه، ۱۳۸۶ش |
| + | *[[تفسیر راهنما]]، [[علی اکبر هاشمی رفسنجانی]]، [[قم]]:بوستان كتاب(انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم)، 1386 ش، چاپ پنجم | ||
[[رده:آیات سوره یوسف]] | [[رده:آیات سوره یوسف]] | ||
[[رده:ترجمه و تفسیر آیات قرآن]] | [[رده:ترجمه و تفسیر آیات قرآن]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۴ مارس ۲۰۱۹، ساعت ۱۰:۰۲
| <<42 | آیه 43 سوره یوسف | 44>> | |||||||||||||
| |||||||||||||||
محتویات
ترجمه های فارسی
و پادشاه مصر (با ملازمان و دانشمندان دربار خود) گفت: من خوابی دیدم که هفت گاو فربه را هفت گاو لاغر می‌خورند و هفت خوشه سبز دیدم و هفت خوشه خشک (که خوشه‌های سبز را نابود کردند)، ای بزرگان ملک مرا به تعبیر این خوابم اگر علم خواب می‌دانید آگاه گردانید.
و پادشاه [مصر به بارگاه نشینانش] گفت: پی در پی در خواب می بینم که هفت گاو لاغر، هفت گاو فربه را می خورند، و نیز هفت خوشه سبز و هفت خوشه خشک را مشاهده می کنم؛ شما ای بزرگان! اگر تعبیر خواب می دانید درباره خوابم نظر دهید.
و پادشاه [مصر] گفت: «من [در خواب] ديدم هفت گاو فربه است كه هفت [گاو] لاغر آنها را مى‌خورند، و هفت خوشه سبز و [هفت خوشه] خشگيده ديگر. اى سران قوم، اگر خواب تعبير مى‌كنيد، در باره خواب من، به من نظر دهيد.»
پادشاه گفت: در خواب هفت گاو فربه را ديده‌ام كه آنها را هفت گاو لاغر مى‌خورند و هفت خوشه سبز ديدم و هفت خوشه خشك. اى خاصگان من، خواب مرا تعبير كنيد، اگر تعبير خواب مى‌دانيد.
پادشاه گفت: «من در خواب دیدم هفت گاو چاق را که هفت گاو لاغر آنها را می‌خورند؛ و هفت خوشه سبز و هفت خوشه خشکیده؛ (که خشکیده‌ها بر سبزها پیچیدند؛ و آنها را از بین بردند.) ای جمعیّت اشراف! درباره خواب من نظر دهید، اگر خواب را تعبیر می‌کنید!»
ترجمه های انگلیسی(English translations)
معانی کلمات آیه
بقرات: جمع بقره. آن به نظر طبرسى ،به معنى گاو ماده است و گاو نر را ، ثور گويند.
سمان: جمع سمين ، به معنى فربه است. سمن به معنى روغن و چاقى است .
عجاف: عجف: لاغرى. اعجف: لاغر، مؤنث آن عجفاء . عجاف ، جمع عجفاء مىباشد . (لاغرها)
خضر: (بر وزن قفل) : جمع اخضر به معنى تر و سبز است . خضرة: سبز بودن.
اخر: جمع آخر (بر وزن هاجر) به معنى «ديگر» اخر : يعنى ديگران.
يابسات: يبس: خشكى. يابس: خشك . «يابسات»: خشكها . آن جمع يابس است . مثل : ايام خاليات.
افتونى: فتوى: بيان حكم و جواب . «افتونى» : بيان مصداق كنيد براى من .
رؤيا: آنچه در خواب ببينند. خواب را نوم و منام گويند.
تعبرون: آن در اصل به معنى عبور دادن است . تعبير خواب را از آن تعبير گفته اند كه آن عبور دادن خواب است به واقع و مصداق خارجى آن.[۱]
تفسیر آیه
تفسیر نور (محسن قرائتی)
وَ قالَ الْمَلِكُ إِنِّي أَرى سَبْعَ بَقَراتٍ سِمانٍ يَأْكُلُهُنَّ سَبْعٌ عِجافٌ وَ سَبْعَ سُنْبُلاتٍ خُضْرٍ وَ أُخَرَ يابِساتٍ يا أَيُّهَا الْمَلَأُ أَفْتُونِي فِي رُءْيايَ إِنْ كُنْتُمْ لِلرُّءْيا تَعْبُرُونَ «43»
و (روزى) پادشاه (مصر) گفت: من هفت گاو فربه كه هفت گاو لاغر آنها را مى‌خورند و هفت خوشه سبز و (هفت خوشه) خشكيده‌ى ديگر را (در خواب) ديدم، اى بزرگان قوم! اگر تعبير خواب مى‌كنيد درباره‌ى خوابم به من نظر دهيد.
نکته ها
تاكنون در اين سوره، چهار خواب مطرح شده است؛ خواب خود يوسف، خواب دو رفيق زندانى و خواب پادشاه مصر. خوابِ اوّل سبب دردسر براى او ولى تعبير خواب ديگران، سبب عزّت او شد. در تورات آمده است: پادشاه يك نوبت در خواب ديد، گاوهاى لاغر گاوهاى فربه را مى‌خورند و نوبت ديگر، خوشه‌ى سبز در كنار خوشه‌هاى خشكيده را ديد. «1»
درباره‌ى اينكه عزيز مصر، همان پادشاه مصر است يا آنان دو نفر هستند، گفتگو و اختلاف
«1». تفسير الميزان.
جلد 4 - صفحه 212
نظر است كه ما از آن مى‌گذريم، زيرا نقشى در بحث ندارد.
در كتاب روضه‌ى كافى آمده است كه خواب ديدن سه نوع است: گاهى بشارت الهى، گاهى ايجاد وحشت از شيطان و گاهى خوابهاى بى‌سروته وپريشان. «1»
پیام ها
1- خداوند با خواب ديدن يك شاه ظالم، (به شرطى كه تعبير كننده‌اش يوسف باشد) ملّتى را از قحطى نجات مى‌دهد. «قالَ الْمَلِكُ إِنِّي أَرى»
2- اشيا و حيوانات، در عالم رؤيا نماد و سمبل مشخصّى دارند. (مثلًا گاو لاغر، سمبل قحطى و گاو چاق، سمبل فراوانى است) «سَبْعَ بَقَراتٍ سِمانٍ يَأْكُلُهُنَّ سَبْعٌ عِجافٌ»*
3- رؤسا و قدرتمندان با اندك خاطره‌ى ناگوارى، احساس خطر مى‌كنند كه مبادا قدرت از آنها گرفته شود. قالَ الْمَلِكُ إِنِّي أَرى ... أَفْتُونِي فِي رُءْيايَ
4- حاكمان نياز به مشورت افراد خبره در امور مختلف دارند. «يا أَيُّهَا الْمَلَأُ أَفْتُونِي»*
5- براى تعبير خواب، بايد به اهل آن مراجعه كرد و نبايد به تعبير هركس توجّه نمود. أَفْتُونِي .... إِنْ كُنْتُمْ لِلرُّءْيا تَعْبُرُونَ
«1». تفسير نورالثقلين.
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
وَ قالَ الْمَلِكُ إِنِّي أَرى سَبْعَ بَقَراتٍ سِمانٍ يَأْكُلُهُنَّ سَبْعٌ عِجافٌ وَ سَبْعَ سُنْبُلاتٍ خُضْرٍ وَ أُخَرَ يابِساتٍ يا أَيُّهَا الْمَلَأُ أَفْتُونِي فِي رُءْيايَ إِنْ كُنْتُمْ لِلرُّءْيا تَعْبُرُونَ (43)
در آن زمان ملك ريان، خواب مهيبى ديد، تمام حكما و ندماى خود را طلبيد:
وَ قالَ الْمَلِكُ إِنِّي أَرى: و گفت ملك ريان بدرستى كه من به خواب ديدم.
سَبْعَ بَقَراتٍ سِمانٍ: هفت گاو فربه كه از جوى خشكى بيرون آمدند و بعد از آن، يَأْكُلُهُنَّ سَبْعٌ عِجافٌ: مى‌خوردند و فرو بردند آنها را هفت گاو لاغر و شكمهاى آنها هيچ زياد و بزرگ نشد. وَ سَبْعَ سُنْبُلاتٍ خُضْرٍ: و ديدم هفت خوشه سبزتر و تازه سنبل كه دانهايشان منعقد شده بود. وَ أُخَرَ يابِساتٍ: و هفت خوشه ديگر ديدم خشك و رسيده و به درو آمده، پس اين خوشه‌هاى خشك بر آن خوشه‌هاى سبز پيچيده در حال آنها را زير نموده بپوشانيدند. بعد از تقرير اين خواب، ملك گفت: يا أَيُّهَا الْمَلَأُ أَفْتُونِي فِي رُءْيايَ: اى گروه كاهنان و معبران كه اشراف قوميد، فتوى دهيد و جواب گوئيد در تعبير خواب من. إِنْ كُنْتُمْ لِلرُّءْيا تَعْبُرُونَ: اگر هستيد شما كه از روى دانائى مر خواب را تعبير مى‌كنيد. تعبير عبارت است از انتقال صور خياليه به معانى نفسانيه كه آن صور، مثال اين معانى است.
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
وَ قالَ الْمَلِكُ إِنِّي أَرى سَبْعَ بَقَراتٍ سِمانٍ يَأْكُلُهُنَّ سَبْعٌ عِجافٌ وَ سَبْعَ سُنْبُلاتٍ خُضْرٍ وَ أُخَرَ يابِساتٍ يا أَيُّهَا الْمَلَأُ أَفْتُونِي فِي رُءْيايَ إِنْ كُنْتُمْ لِلرُّءْيا تَعْبُرُونَ (43) قالُوا أَضْغاثُ أَحْلامٍ وَ ما نَحْنُ بِتَأْوِيلِ الْأَحْلامِ بِعالِمِينَ (44) وَ قالَ الَّذِي نَجا مِنْهُما وَ ادَّكَرَ بَعْدَ أُمَّةٍ أَنَا أُنَبِّئُكُمْ بِتَأْوِيلِهِ فَأَرْسِلُونِ (45) يُوسُفُ أَيُّهَا الصِّدِّيقُ أَفْتِنا فِي سَبْعِ بَقَراتٍ سِمانٍ يَأْكُلُهُنَّ سَبْعٌ عِجافٌ وَ سَبْعِ سُنْبُلاتٍ خُضْرٍ وَ أُخَرَ يابِساتٍ لَعَلِّي أَرْجِعُ إِلَى النَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَعْلَمُونَ (46) قالَ تَزْرَعُونَ سَبْعَ سِنِينَ دَأَباً فَما حَصَدْتُمْ فَذَرُوهُ فِي سُنْبُلِهِ إِلاَّ قَلِيلاً مِمَّا تَأْكُلُونَ (47)
ثُمَّ يَأْتِي مِنْ بَعْدِ ذلِكَ سَبْعٌ شِدادٌ يَأْكُلْنَ ما قَدَّمْتُمْ لَهُنَّ إِلاَّ قَلِيلاً مِمَّا تُحْصِنُونَ (48) ثُمَّ يَأْتِي مِنْ بَعْدِ ذلِكَ عامٌ فِيهِ يُغاثُ النَّاسُ وَ فِيهِ يَعْصِرُونَ (49)
ترجمه
و گفت پادشاه همانا من مى‌بينم در خواب هفت گاو فربه را كه ميخورند آنها را هفت گاو لاغر و هفت خوشه سبز و هفت خوشه ديگر خشك اى گروه اشراف فتوى دهيد مرا در خواب من اگر باشيد كه براى خواب تعبير ميكنيد
گفتند اين خوابهاى آشفته است و نيستيم ما به تعبير آن خوابها دانايان
و گفت آنكس كه نجات يافت از آن دو نفر و متذكر شد بعد از چندى من خبر ميدهم شما را بتعبير آن پس بفرستيد مرا
اى يوسف اى كسيكه بسيار راستگوئى فتوى بده براى ما در هفت گاو فربه كه ميخورند آنها را هفت گاو لاغر و هفت خوشه سبز و هفت خوشه ديگر خشك باشد كه من برگردم بسوى مردم باشد كه آنها بدانند
گفت زراعت ميكنيد هفت سال بر حسب عادت پس آنچه درو نموديد پس بگذاريد آنرا بماند در خوشه خود مگر كمى را از آنچه ميخوريد
پس مى‌آيد بعد از آن هفت سال سخت كه ميخورند آنچه را پيش تهيه نموديد براى آنها مگر كمى را از آنچه نگاه ميداريد
پس مى‌آيد بعد از آن سالى كه در آن باران داده شوند مردم و در آن از ميوه‌ها آب گيرند.
تفسير
پس از آنكه خداوند دعاء حضرت يوسف را مستجاب و نجات او را از زندان مقدر فرمود پادشاه اعظم مصر خواب ديد كه هفت گاو لاغر هفت گاو
جلد 3 صفحه 149
فربه را خوردند و هفت خوشه گندم خشك شده پيچيدند بهفت خوشه گندم سبز كه حبّه‌هاى آنها بسته شده بود و مقهورشان نمودند و اين موجب وحشت او شد بر زوال ملكش لذا اشراف و رجال دولت يا اهل دانش و معبّرين را احضار نمود و تعبير خواب خود را از آنها تقاضا كرد باين تقريب كه اگر عالم بتعبير خواب هستيد رأى خود را اظهار نمائيد و لام در للرّؤيا براى تبيين مراد يا تقويت عامل است و آنها نتوانستند تعبير مناسبى نمايند و براى آنكه صريحا اقرار بجهل خودشان هم ننموده باشند گفتند اين از خوابهاى آشفته و پريشان است كه تعبير ندارد و ما نميتوانيم اين قبيل خوابها را تعبير نمائيم چون بنظر حقير خواب بر سه قسم است رحمانى و شيطانى و نفسانى و رحمانى هم بر سه قسم است عينى و شبهى و ضدّى، رحمانى عبارت است از اتصال روح بعالم غيب و مشاهده امريرا كه خداوند مقدر فرموده براى خود يا كسان ديگر و در اين حال اگر قوه متخيله در آن تصرفى ننمود و عين آن در خارج واقع شد اين خواب راست حقيقى است و است و احتياج بتعبير ندارد مگر آنكه معبّر بگويد اين امر واقع خواهد شد مانند آنكه كسى در خواب به بيند كه بزيارت يكى از ائمه عليهم السلام مشرف شده و بشود و شايد از اين قبيل بوده خواب ساقى كه در خارج واقع شد و اين خواب عينى است و اگر متخيله در آن تصرف نمود و مصوّر كرد آنرا بصورت مناسبى مانند آنكه خير ديد و خيال شير كرد يا علم ديد و تصور آب نمود يا زن ديد و تصور كفش كرد اين خواب را حقير شبهى ناميده‌ام و كاملا احتياج بتعبير دارد و معبر بايد بفراست و قرائن حاليه و مقاميه بفهمد از اين صور مناسبه مشهود اصلى كسيرا كه خواب ديده و شايد از اين قبيل بوده خواب خبّاز و پادشاه و هنر معبّر در اين قسم ظاهر ميشود چون بسا باشد كه صور خياليه متعدد شود و كسيكه خواب ديده از صورتى بصورت ديگر منتقل شده باشد كه معبّر بايد بچندين واسطه مرئى اوّلى او را پيدا كند و اگر متخيّله در آن تصرف نمود و مصوّر شد براى او ضدّ مرئى اولى مانند آنكه شادى ديد و از آن منتقل بضدش كه اندوه است شد يا بعكس و صورت اصلى محو و ضدش در خيال باقى ماند اين خواب ضدى است كه تعبيرش بعكس است و معبّر بايد از ضدّى بضد ديگر پى ببرد و اينها همه از رؤياء صادقه است و اما خواب شيطانى آنستكه شياطين براى اغراض باطله خودشان
جلد 3 صفحه 150
چيزهائى بشخص ارائه دهند مانند و طى يكى از محارم براى تسهيل اين امر در نظرش و رفع قبح آن يا حمله درنده‌اى بر او براى تشويش خاطرش و باز ماندن از عمل خيرى كه در نظر داشته انجام دهد و امثال اينها و در اين قبيل خوابها بايد معبّر تعبير خوبى كند كه منافى با غرض شيطان باشد و شايد اينكه فرموده‌اند تا ميتوانيد از خواب تعبير بخوب كنيد كه خواب در بين زمين و آسمان معلّق است تا تعبيرش شود بهمين ملاحظه باشد كه خداوند على رغم شيطان معبر را مقدر فرمايد اما خواب نفسانى عبارت از خيالات متفرقه و افكار مختلفه و اوهام متشتته و از غلبه حرارت و رطوبت و امثال اينها است كه آنرا اضغاث احلام گويند و تعبير ندارد چون ضغث دسته گياه مخلوط از خشك و تر است و اضغاث جمع آنست چنانچه حلم بضم حاء بمعنى خواب و احلام جمع آن است در كافى از امام صادق عليه السّلام نقل نموده كه خواب بر سه وجه است بشارت است از خدا براى مؤمن و تحذير است از شيطان و اضغاث احلام است در هر حال ساقى كه در آن مجلس حاضر بود بعد از مدتهائى مديد بياد حضرت يوسف عليه السّلام و تقاضاى او آمد و عرضه داشت من تعبير ميكنم اين خواب را در صورتى كه اجازه فرمائيد مرا بزندان ببرند براى ملاقات كسيكه در علم تعبير كامل و مجرّب است و تعبير خواب من و خبّاز را كرد و بدون كم و زياد واقع شد و با اجازه پادشاه خدمت حضرت يوسف عليه السّلام رسيد و عرضه داشت اى يوسف اى كسيكه در راستگوئى ثابت و جازمى و خواب پادشاه را بدون كم و زياد بيان كرد و طلب فتوى و رأى نمود براى آنكه مراجعت كند نزد پادشاه و اعيان قوم و بآنها اعلام نمايد تا عالم شوند به تعبيرش و بمقام و فضل آنحضرت و او در جواب بدون درنگ فرمود هفت سال متوالى بر حسب معمول خودتان زراعت ميكنيد و صلاح شما آنستكه در اين هفت سال هر چه درو كرديد بگذاريد در خوشه خود بماند تا از شپشه محفوظ باشد و ذخيره كنيد مگر مقدار كمى را كه لازم داريد براى خوردن و بعد از اين هفت سال قحطى سخت خواهد شد كه مردميكه در اين سالها هستند ميخورند آنچه را براى آنها ذخيره نموديد مگر مقدار مختصرى كه باقى ميماند در انبار براى تخم كارى در آتيه و اينكه نسبت خوردن را بسنوات داده و اراده اهل آنها را فرموده براى آنستكه تعبير مطابق شود با خواب چون تأويل هفت
جلد 3 صفحه 151
گاو فربه هفت سال فراوانى و تعبير هفت گاو لاغر كه آنها را ميخورند هفت سال قحطى است كه در آن سنوات ذخائر سنوات سابقه خورده ميشود و بهمين منوال است حال خوشه‌هاى سبز و خشك كه بايد بسبزى زراعات و خشكى آنها تعبير شود و پس از اين چهارده سال سالى مى‌آيد كه در آن بارندگى زياد ميشود و مردم از سختى و قحطى نجات مى‌يابند و بنابراين يغاث ممكن است مأخوذ از غيث بمعناى باران باشد و ممكن است مأخوذ از غوث بمعناى نجات و محتمل است هر دو مراد باشد چون استعمال لفظ در اكثر از يك معنى بنظر حقير جائز است حتّى در اين قبيل مقامات و از محسّنات كلام است و در آنسال بواسطه و فور آب ميوه‌ها فراوان و آبدار ميشود كه مردم آنها را ميفشارند و از براى خودشان شربت و شيره و رب و غيرها تهيّه ميكنند و از امام صادق عليه السّلام نقل شده كه يعصرون بضم ياء و فتح صاد كه صيغه مجهول است قرائت فرموده و استدلال فرموده بقول خداوند و انزلنا من المعصرات ماء ثجّاجا و قمّى ره از امير المؤمنين عليه السّلام تأييد اين قرائت و استدلال را نقل نموده و آنكه يعصرون بمعناى يمطرون است و سنابل بجاى سنبلات و قرّبتم لهن بجاى قدّمتم لهن نيز از امام صادق عليه السّلام نقل قرائت شده است و گويا مراد فشرده شدن ابرها و ريزش باران است ..
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
وَ قالَ المَلِك‌ُ إِنِّي أَري سَبع‌َ بَقَراتٍ سِمانٍ يَأكُلُهُن‌َّ سَبع‌ٌ عِجافٌ وَ سَبع‌َ سُنبُلات‌ٍ خُضرٍ وَ أُخَرَ يابِساتٍ يا أَيُّهَا المَلَأُ أَفتُونِي فِي رُءياي‌َ إِن كُنتُم لِلرُّءيا تَعبُرُون‌َ (43)
و گفت ملك مصر که من در خواب ديدم هفت گاو فربه که آنها را خوردند هفت گاو لاغر و نيز ديدم هفت خوشه سبز و هفت خوشه خشكيده اي گروه درباريان فتوي دهيد و مرا مطلع كنيد در اينکه خواب من که تعبير آن چيست اگر هستيد عالم بتعبير خواب.
وَ قالَ المَلِك‌ُ که وليد بن ريان بود از فراعنه سلطان مصر إِنِّي أَري من محققا در خواب ديدم که گفتند رؤيا دو قسم است رؤياي صادقه تعبير دارد و علم تعبير علمي است موهبت الهي و اسباب ظاهريه هم دارد و رؤياي كاذبه که خواب شيطاني است مقابل صادقه که رحمتيست و آن تعبير ندارد شيطان براي اضطراب خاطر بنظر ميآورد و بسا مخلوط هم هست يك جزء رحماني و يك جزء شيطاني چنانچه نقل كردند که يك نفر از اصحاب حضرت صادق عليه السّلام گفت من عادت داشتم که در تعقيب هر نمازي لعن بشيخين ميكردم يك شب جمعه در رؤيا ديدم دو نفر آمدند و دو جنازه از قبر در جوار حضرت رسالت صلّي اللّه عليه و آله و سلّم بيرون كردند و شيشه سرخي داشتند و بتوسط خلال در اطراف گردن آن دو كشيدند و در جاي خود گذاردند و رفتند آمدم درب مسجد پير مردي را ديدم بمن گفت مشاهده كردي گفتم آري گفت آن دو نفر ملك بودند و آن دو جنازه شيخين بودند و آن شيشه خلوق بهشت است شبهاي جمعه ميآيند آنها را معطر ميكنند و ميروند صبح ديگر نتوانستم لعن كنم شرفياب خدمت حضرت صادق [ع] شدم فرمود يك قسمت اينکه رؤيا صادق از دو ملك و شيخين و اما آن پير مرد شيطان بود و آن
جلد 11 - صفحه 204
شيشه خونهاي ناحق بود که در آن هفته ريخته ميشود گردن اينکه دو بار ميشود نه خلوق بهشتي.
سَبع‌َ بَقَراتٍ سِمانٍ که عبارت از هفت سال وفور نعمت است يَأكُلُهُن‌َّ سَبع‌ٌ عِجافٌ هفت سال که در مضيقه ميافتند و ميخورند آنچه ذخيره كرده بودند وَ سَبع‌َ سُنبُلات‌ٍ خُضرٍ که در هفت سال اول بارانهاي نافع ميآيد و كشت و زراعت زيادي ميكنند و اخر يابسات هفت سال خشك سالي ميشود.
يا أَيُّهَا المَلَأُ يا خطاب بمعبرين يا درباريان يا اشراف و بزرگان و دانشمندان أَفتُونِي فِي رُءياي‌َ بيان كنيد و نظر دهيد در تعبير اينکه رؤيا إِن كُنتُم لِلرُّءيا تَعبُرُون‌َ اگر تعبير رؤيا ميدانيد.
برگزیده تفسیر نمونه
]
(آیه 43)- ماجرای خواب سلطان مصر! یوسف سالها در تنگنای زندان به صورت یک انسان فراموش شده باقی ماند، تنها کار او خودسازی، و ارشاد و راهنمایی زندانیان بود.
تا این که یک حادثه به ظاهر کوچک سرنوشت او را تغییر داد، نه تنها سرنوشت او که سرنوشت تمام ملت مصر و اطراف آن را دگرگون ساخت.
پادشاه مصر که می‌گویند نامش «ولید بن ریّان» بود- و عزیز مصر وزیر او محسوب می‌شد- خواب ظاهرا پریشانی دید، و صبحگاهان تعبیر کنندگان خواب و اطرافیان خود را حاضر ساخت و چنین «گفت: من در خواب دیدم که هفت گاو لاغر به هفت گاو چاق حمله کرد و آنها را می‌خورند، و نیز هفت خوشه سبز و هفت خوشه خشکیده را دیدم» که خشکیده‌ها بر گرد سبزها پیچیدند و آنها را از میان بردند (وَ قالَ الْمَلِکُ إِنِّی أَری سَبْعَ بَقَراتٍ سِمانٍ یَأْکُلُهُنَّ سَبْعٌ عِجافٌ وَ سَبْعَ سُنْبُلاتٍ
ج2، ص425
خُضْرٍ وَ أُخَرَ یابِساتٍ)
.سپس رو به آنها کرد و گفت: «ای جمعیت اشراف! در باره خواب من نظر دهید اگر قادر به تعبیر خواب هستید» (یا أَیُّهَا الْمَلَأُ أَفْتُونِی فِی رُءْیایَ إِنْ کُنْتُمْ لِلرُّءْیا تَعْبُرُونَ).
سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:
تفسیر های فارسی
ترجمه تفسیر المیزان
تفسیر خسروی
تفسیر عاملی
تفسیر جامع
تفسیر های عربی
تفسیر المیزان
تفسیر مجمع البیان
تفسیر نور الثقلین
تفسیر الصافی
تفسیر الکاشف
پانویس
- ↑ تفسیر احسن الحدیث، سید علی اکبر قرشی
منابع
- تفسیر نور، محسن قرائتی، تهران:مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، 1383 ش، چاپ يازدهم
- اطیب البیان فی تفسیر القرآن، سید عبدالحسین طیب، تهران:انتشارات اسلام، 1378 ش، چاپ دوم
- تفسیر اثنی عشری، حسین حسینی شاه عبدالعظیمی، تهران:انتشارات ميقات، 1363 ش، چاپ اول
- تفسیر روان جاوید، محمد ثقفی تهرانی، تهران:انتشارات برهان، 1398 ق، چاپ سوم
- برگزیده تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی و جمعي از فضلا، تنظیم احمد علی بابایی، تهران: دارالکتب اسلامیه، ۱۳۸۶ش
- تفسیر راهنما، علی اکبر هاشمی رفسنجانی، قم:بوستان كتاب(انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم)، 1386 ش، چاپ پنجم
