آیه 101 سوره نساء: تفاوت بین نسخه‌ها
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) |
|||
| سطر ۱۹۹: | سطر ۱۹۹: | ||
===برگزیده تفسیر نمونه=== | ===برگزیده تفسیر نمونه=== | ||
{{نمایش فشرده تفسیر| | {{نمایش فشرده تفسیر| | ||
| + | (آیه 101) | ||
| + | |||
| + | '''نماز مسافر''' | ||
| + | |||
| + | در تعقیب آیات گذشته که در باره «جهاد» و «هجرت» بحث می کرد در این آیه به مسأله «نماز مسافر» اشاره کرده، می فرماید: | ||
| + | |||
| + | «هنگامی که مسافرت کنید مانعی ندارد که نماز را کوتاه کنید اگر از خطرات کافران بترسید، زیرا کافران دشمن آشکار شما هستند» (وَ إِذا ضَرَبتُم فِی الأَرضِ فَلَیسَ عَلَیکم جُناحٌ أَن تَقصُرُوا مِنَ الصَّلاةِ إِن خِفتُم أَن یفتِنَکمُ الَّذِینَ کفَرُوا إِنَّ الکافِرِینَ کانُوا لَکم عَدُوًّا مُبِیناً). | ||
| + | |||
| + | البته جای شک نیست که نماز مسافر اختصاصی به حالت ترس ندارد. | ||
}} | }} | ||
نسخهٔ کنونی تا ۹ دسامبر ۲۰۱۹، ساعت ۰۷:۰۱
| <<100 | آیه 101 سوره نساء | 102>> | |||||||||||||
| |||||||||||||||
محتویات
ترجمه های فارسی
و هنگامی که در سفر باشید باکی بر شما نیست که نماز را کوتاه به جای آرید (چهار رکعت را دو رکعت کنید) هر گاه بیم آن داشته باشید که کافران شما را به رنج و هلاکت اندازند، که دشمنی کفار نسبت به شما کاملاً آشکار است.
ترجمه های انگلیسی(English translations)
معانی کلمات آیه
جناح: ميل از حق. آن با گناه، محذور و مسئوليت هم معنى است (قاموس قرآن).
تقصروا: قصر به چند معنى آيد، از جمله كوتاه كردن و كم كردن. «ان تقصروا» اينكه كم كنيد.
يفتنكم: فتنه در اينجا به معنى غافلگير كردن است . «ان يفتنكم» اينكه غافلگير كند شما را.[۱]
نزول
محل نزول:
این آیه همچون دیگر آیات سوره نساء در مدینه بر پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله نازل گردیده است. [۲]
شأن نزول:
از على بن ابى‌طالب عليه‌السلام روايت شده كه فرمود: قومى از بنى‌النجار از پيامبر سؤال كردند و گفتند: وقتى كه سفر نموديم نماز را چگونه به جاى آوريم؟ سپس اين آية كه دلالت بر نماز قصر دارد، نازل گرديد و يك سال از اين جريان گذشت و جنگى پيش آمد.
پيامبر نماز ظهر را ادا نمود، مشركين گفتند: بهترين وقت براى حمله به لشكر اسلام هنگام نماز گذرادن مسلمين است زيرا هيچ وقت از گذاردن نماز دست برنمى دارند سپس آيه «إِنْ خِفْتُمْ أَنْ يَفْتِنَكُمُ الَّذِينَ كَفَرُوا» ميان دو نماز ظهر و عصر نازل گرديد[۳].[۴]
تفسیر آیه
تفسیر نور (محسن قرائتی)
وَ إِذا ضَرَبْتُمْ فِي الْأَرْضِ فَلَيْسَ عَلَيْكُمْ جُناحٌ أَنْ تَقْصُرُوا مِنَ الصَّلاةِ إِنْ خِفْتُمْ أَنْ يَفْتِنَكُمُ الَّذِينَ كَفَرُوا إِنَّ الْكافِرِينَ كانُوا لَكُمْ عَدُوًّا مُبِيناً «101» و هرگاه كه در زمين سفر كنيد، گناهى بر شما نيست كه نماز را كوتاه كنيد، اگر بيم داريد كه كافران به شما آزار و ضرر رسانند. همانا كافران همواره دشمن آشكار شمايند.
«1». كافى، ج 1، ص 378.
جلد 2 - صفحه 144
نکته ها
پس از سخن درباره جهاد وهجرت، اين آيه حكم نماز مسافر را بيان مى‌كند.
«ضرب فى الارض» كنايه از سفر است، چون مسافر هنگام سفر، زمين را زير پاى خود مى‌كوبد. «1»
در قرآن، گاهى به جاى «وجوب» تعبير «مانعى ندارد» به كار رفته، كه اين آيه نيز يكى از آن موارد است. گويا مسلمانان صدر اسلام به قدرى به نماز علاقمند بودند كه كوتاه كردن آن را گناه مى‌پنداشتند.
نماز قصر، مخصوص موارد ترس از دشمن نيست. ولى چون معمولًا در سفرها، بيم و نگرانى هست، يا اينكه چون قانون نماز قصر، ابتدا در موارد ترس بوده و بعدها نسبت به هر سفر تعميم يافته، قيد «إِنْ خِفْتُمْ» آمده است.
در روايات مقدار سفرى كه در آن نماز كوتاه و شكسته مى‌شود، مسير يك روز (هشت فرسخ) مشخّص شده است. «2»
تمام نمازهاى مسافر جز نماز مغرب دو ركعتى است. «3» و مراد از كوتاه كردن نماز، دو ركعتى شدن نمازهاى چهار ركعتى است.
پیام ها
1- واقع بينى و انعطاف‌پذيرى، يك اصل در قوانين الهى است. «تَقْصُرُوا مِنَ الصَّلاةِ إِنْ خِفْتُمْ ...»
2- در حال نماز هم از دشمن غافل نباشيد. سياست و ديانت، عبادت و فطانت از هم جدا نيست. «إِنْ خِفْتُمْ أَنْ يَفْتِنَكُمُ»
3- در مواردى يقين لازم نيست. احتمال توطئه و فتنه براى تصميم و تغيير برنامه كافى است. «إِنْ خِفْتُمْ أَنْ يَفْتِنَكُمُ»
«1». مفردات راغب، ماده «ضرب».
«2». تهذيب‌الاحكام، ج 3، ص 207.
«3». من‌لايحضره‌الفقيه، ج 1، ص 279.
جلد 2 - صفحه 145
4- حتّى به هنگام احتمال خطر، اقامه نماز واجب است. إِنْ خِفْتُمْ أَنْ يَفْتِنَكُمُ ...
5- كفر و ايمان با هم در تضادّند. «إِنَّ الْكافِرِينَ كانُوا لَكُمْ عَدُوًّا»
6- كفّار، در دشمنى با شما متّحدند. «عدو» بجاى «اعداء»
7- دشمنى كفّار با شما ريشه‌دار و پرسابقه و دائمى است. «كانُوا لَكُمْ عَدُوًّا»
پانویس
- پرش به بالا ↑ تفسیر احسن الحدیث، سید علی اکبر قرشی
- پرش به بالا ↑ طبرسی، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج 3، ص 3.
- پرش به بالا ↑ تفسير جامع البيان از عامه.
- پرش به بالا ↑ محمدباقر محقق، نمونه بینات در شأن نزول آیات از نظر شیخ طوسی و سایر مفسرین خاصه و عامه، ص 238.
منابع
- تفسیر نور، محسن قرائتی، تهران:مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، 1383 ش، چاپ يازدهم
- اطیب البیان فی تفسیر القرآن، سید عبدالحسین طیب، تهران:انتشارات اسلام، 1378 ش، چاپ دوم
- تفسیر اثنی عشری، حسین حسینی شاه عبدالعظیمی، تهران:انتشارات ميقات، 1363 ش، چاپ اول
- تفسیر روان جاوید، محمد ثقفی تهرانی، تهران:انتشارات برهان، 1398 ق، چاپ سوم
- برگزیده تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی و جمعي از فضلا، تنظیم احمد علی بابایی، تهران: دارالکتب اسلامیه، ۱۳۸۶ش
- تفسیر راهنما، علی اکبر هاشمی رفسنجانی، قم:بوستان كتاب(انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم)، 1386 ش، چاپ پنجم
- محمدباقر محقق، نمونه بینات در شأن نزول آیات از نظر شیخ طوسی و سایر مفسرین خاصه و عامه.
