جامعیت مقاله متوسط
مقاله بدون شناسه یا دارای شناسه ضعیف است
مقاله مورد سنجش قرار گرفته است

ابن ابی الثلج (محمد بن عبدالله): تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
جز (اصلاح جزئی پانویس ها و افزودن عناوین)
 
(۲ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۱ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
 +
{{خوب}}
 
{{مدخل دائرة المعارف|[[دائرة المعارف بزرگ اسلامی]]}}
 
{{مدخل دائرة المعارف|[[دائرة المعارف بزرگ اسلامی]]}}
 +
«ابوبکر یا ابوعبدالله‌ محمد بن‌ عبدالله‌ بن‌ اسماعیل‌» معروف به '''«ابن ابی الثلج»''' (م، ۲۵۷ ق‌)، از محدثان [[سنی]] در قرن سوم قمری است. وی در [[بغداد]] مى‌زیست‌، لیکن‌ اصل‌ او از ری‌ بود و مدتى‌ نیز در آنجا اقامت‌ داشته‌ است‌.<ref>ابن‌ حبان‌، الثقات، ۹/۱۳۵؛ خطیب‌، تاریخ‌ بغداد، ۵/۴۲۶.</ref> ابن‌ حبان و ابن‌ ابى‌ حاتم‌‌، او را ثقه و صدوق‌ دانسته‌‌اند. [[ابن ابی الثلج (محمد بن احمد)|محمد بن‌ احمد بن ابی الثلج]] (۲۳۸-۳۲۲ ق‌) نوه اوست.
  
ابوبكر یا ابوعبدالله‌ محمد بن‌ عبدالله‌ بن‌ اسماعیل‌ (د 257ق‌/ 871م‌). وی‌ در [[بغداد]] مى‌زیست‌، لیكن‌ اصل‌ او از [[ری‌]] بود و به‌ روایتى‌ مدتى‌ نیز در آنجا اقامت‌ داشته‌ است‌ <ref>(ابن‌ حبان‌، 9/135؛ خطیب‌، تاریخ‌، 5/426).</ref>
+
==مشایخ و راویان==
 +
ابوبکر محمد بن‌ عبدالله‌ از جمع‌ کثیری‌ از [[مشایخ|مشایخ‌]] بغداد همچون‌ حسن‌ بن‌ موسى‌ اشیب‌، على‌ بن‌ حفض‌ مدائنى‌، و عبدالرحمان‌ بن‌ غزوان‌ قراد و دیگران‌ [[حدیث|حدیث‌]] شنید. مزّی‌ فهرستى‌ از مشایخ‌ وی‌ را آورده‌ است‌. ذهبى‌، شبابة (ابن‌ سوار فزاری‌) را نیز از جمله مشایخ‌ وی‌ یاد کرده‌ است‌. وی‌ از یاران‌ [[احمد بن حنبل|احمد بن‌ حنبل‌]] نیز بوده‌ است‌.<ref>خطیب‌، شرف اصحاب الحدیث، ۸۵ -۸۶؛ مزی‌، تهذیب الکمال.</ref>
  
==مشایخ حدیث==
+
همچنین در میان‌ راویان‌ و شاگردان‌ او نام‌ [[محدثان|محدثان‌]] بنامى‌ چون‌ [[محمد بن اسماعیل بخاری|بخاری]]، [[محمد بن عیسی ترمذی|ترمذی]]، ابن‌ ابى‌ داوود، ابن‌ ابى‌ حاتم‌ و ابن‌ خزیمه‌ به‌ چشم‌ مى‌خورد.<ref>خطیب‌، تاریخ‌، ۵/۴۲۶؛ مزی‌، همان.</ref>
ابوبكر از جمع‌ كثیری‌ از مشایخ‌ بغداد همچون‌ حسن‌ بن‌ موسى‌ اشیب‌، على‌ بن‌ حفض‌ مدائنى‌، و عبدالرحمان‌ بن‌ غزوان‌ قراد و جز آنان‌ حدیث‌ شنید. مزّی‌ فهرستى‌ از مشایخ‌ وی‌ را آورده‌ است‌. ذهبى‌ شبابة (ابن‌ سوار فزاری‌) را نیز از جملة مشایخ‌ وی‌ یاد كرده‌ است‌. وی‌ از یاران‌ [[احمد بن‌ حنبل‌]] نیز بوده‌ است‌، <ref>(خطیب‌، شرف‌، 85 -86؛ مزی‌، همانجا).</ref>
 
 
 
==شاگردان==
 
در میان‌ راویان‌ و شاگردان‌ او نام‌ محدثان‌ بنامى‌ چون‌ [[بخاری]]، [[ترمذی]]، [[ابن‌ ابى‌ داوود]]، [[ابن‌ ابى‌ حاتم‌]] و [[ابن‌ خزیمه‌]] به‌ چشم‌ مى‌خورد <ref>(خطیب‌، تاریخ‌، 5/426؛ مزی‌، همانجا).</ref>
 
  
 
==طبقه روایی==
 
==طبقه روایی==
با بررسى‌ مشایخ‌ و شاگردان‌ ابوبكر مى‌توان‌ دریافت‌ كه‌ وی‌ در طبقة یحیى‌ ابن‌ معین‌ (د 233ق‌ابوبكر بن‌ ابى‌ شیبة (د 235ق‌)، اسحاق‌ بن‌ راهویه‌ (د 238ق‌) و احمد بن‌ حنبل‌ (د 241ق‌) بوده‌ و بر معاصران‌ خود تقدم‌ طبقه‌ داشته‌ است‌. به‌ عنوان‌ نمونه‌ بخاری‌ كه‌ در 194ق‌/810م‌ متولد شده‌، در 205ق‌ آغاز به‌ استماع‌ حدیث‌ كرده‌ و در 256ق‌ وفات‌ یافته‌ <ref>(نك: ذهبى‌، تذكره‌، 2/555 -556)،</ref> در طبقة بعد از وی‌ قرار داشته‌ است‌. وی‌ نه‌ تنها از راویان‌ ابوبكر است‌، بلكه‌ از برخى‌ مشایخ‌ او نیز مانند قراد با واسطه‌ روایت‌ مى‌كند <ref>(نك: بخاری‌، 7/83).</ref> ابن‌ حبان‌ (9/135) ابوبكر را در زمرة ثقات‌ آورده‌ و ابن‌ ابى‌ حاتم‌ نیز او را صدوق‌ خوانده‌ است‌. بخاری‌ در صحیح‌ از وی‌ نقل‌ حدیث‌ كرده‌ است‌ <ref>(نك: خطیب‌، تاریخ‌، 5/426).
+
با بررسى‌ مشایخ‌ و شاگردان‌ ابوبکر مى‌توان‌ دریافت‌ که‌ وی‌ در طبقه یحیى‌ ابن‌ معین‌ (م، ۲۳۳ق‌ابوبکر بن‌ ابى‌ شیبة (م، ۲۳۵ق‌)، اسحاق‌ بن‌ راهویه‌ (م، ۲۳۸ق‌) و [[احمد بن حنبل|احمد بن‌ حنبل‌]] (م، ۲۴۱ق‌) بوده‌ و بر معاصران‌ خود تقدم‌ طبقه‌ داشته‌ است‌. به‌ عنوان‌ نمونه‌ [[محمد بن اسماعیل بخاری|بخاری]] که‌ در ۱۹۴ق‌ متولد شده‌ و در ۲۰۵ق‌ آغاز به‌ استماع‌ [[حدیث|حدیث‌]] کرده‌ و در ۲۵۶ق‌ وفات‌ یافته‌،<ref>نک: ذهبى‌، تذکرةالحفاظ، ۲/ ۵۵۵-۵۵۶.</ref> در طبقه بعد از وی‌ قرار داشته‌ است‌. بخاری‌ نه‌ تنها از راویان‌ ابوبکر است‌، بلکه در [[صحیح بخاری (کتاب)|صحیح‌]] خود‌ از برخى‌ مشایخ‌ او نیز مانند عبدالرحمان‌ قراد با واسطه‌ روایت‌ مى‌کند.<ref>نک: بخاری‌، صحیح، ۷/۸۳.</ref>   
</ref>
+
==تألیفات==
اگرچه‌ تألیقى‌ به‌ ابوبكر نسبت‌ داده‌ نشده‌، اما با توجه‌ به‌ رواج‌ [[مسند]]نویسى‌ در میان‌ رجال‌ هم‌ [[طبقه]] او مى‌توان‌ احتمال‌ داد كه‌ وی‌ نیز مسندی‌ گردآورده‌ باشد كه‌ از میان‌ رفته‌ است‌.  
+
اگرچه‌ تألیفى‌ به‌ ابوبکر نسبت‌ داده‌ نشده‌، اما با توجه‌ به‌ رواج‌ [[مسند]] نویسى‌ در میان‌ رجال‌ هم‌ طبقه او، مى‌توان‌ احتمال‌ داد که‌ وی‌ نیز مسندی‌ گردآورده‌ باشد که‌ از میان‌ رفته‌ است‌.  
  
 
==پانویس==
 
==پانویس==
<references/>
+
<references />
 
==منابع==
 
==منابع==
*دایره المعارف بزرگ اسلامی، ج2، مدخل "ابن ابی الثلج" از احمد پاكتچى‌
+
 
 +
*دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، ج۲، مدخل "ابن ابی الثلج" از احمد پاکتچى‌.
 +
{{سنجش کیفی
 +
|سنجش=شده
 +
|شناسه= ضعیف
 +
|عنوان بندی مناسب= خوب
 +
|کفایت منابع و پی نوشت ها= خوب
 +
|رعایت سطح مخاطب عام= خوب
 +
|رعایت ادبیات دانشنامه ای= خوب
 +
|جامعیت= متوسط
 +
|رعایت اختصار= خوب
 +
|سیر منطقی= خوب
 +
|کیفیت پژوهش= خوب
 +
|رده=دارد
 +
}}
  
 
[[رده:علمای قرن سوم]]
 
[[رده:علمای قرن سوم]]
 +
[[رده:محدثان]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۳ آوریل ۲۰۲۳، ساعت ۰۶:۴۴


Icon-encycolopedia.jpg

این صفحه مدخلی از دائرة المعارف بزرگ اسلامی است

(احتمالا تصرف اندکی صورت گرفته است)

«ابوبکر یا ابوعبدالله‌ محمد بن‌ عبدالله‌ بن‌ اسماعیل‌» معروف به «ابن ابی الثلج» (م، ۲۵۷ ق‌)، از محدثان سنی در قرن سوم قمری است. وی در بغداد مى‌زیست‌، لیکن‌ اصل‌ او از ری‌ بود و مدتى‌ نیز در آنجا اقامت‌ داشته‌ است‌.[۱] ابن‌ حبان و ابن‌ ابى‌ حاتم‌‌، او را ثقه و صدوق‌ دانسته‌‌اند. محمد بن‌ احمد بن ابی الثلج (۲۳۸-۳۲۲ ق‌) نوه اوست.

مشایخ و راویان

ابوبکر محمد بن‌ عبدالله‌ از جمع‌ کثیری‌ از مشایخ‌ بغداد همچون‌ حسن‌ بن‌ موسى‌ اشیب‌، على‌ بن‌ حفض‌ مدائنى‌، و عبدالرحمان‌ بن‌ غزوان‌ قراد و دیگران‌ حدیث‌ شنید. مزّی‌ فهرستى‌ از مشایخ‌ وی‌ را آورده‌ است‌. ذهبى‌، شبابة (ابن‌ سوار فزاری‌) را نیز از جمله مشایخ‌ وی‌ یاد کرده‌ است‌. وی‌ از یاران‌ احمد بن‌ حنبل‌ نیز بوده‌ است‌.[۲]

همچنین در میان‌ راویان‌ و شاگردان‌ او نام‌ محدثان‌ بنامى‌ چون‌ بخاری، ترمذی، ابن‌ ابى‌ داوود، ابن‌ ابى‌ حاتم‌ و ابن‌ خزیمه‌ به‌ چشم‌ مى‌خورد.[۳]

طبقه روایی

با بررسى‌ مشایخ‌ و شاگردان‌ ابوبکر مى‌توان‌ دریافت‌ که‌ وی‌ در طبقه یحیى‌ ابن‌ معین‌ (م، ۲۳۳ق‌)، ابوبکر بن‌ ابى‌ شیبة (م، ۲۳۵ق‌)، اسحاق‌ بن‌ راهویه‌ (م، ۲۳۸ق‌) و احمد بن‌ حنبل‌ (م، ۲۴۱ق‌) بوده‌ و بر معاصران‌ خود تقدم‌ طبقه‌ داشته‌ است‌. به‌ عنوان‌ نمونه‌ بخاری که‌ در ۱۹۴ق‌ متولد شده‌ و در ۲۰۵ق‌ آغاز به‌ استماع‌ حدیث‌ کرده‌ و در ۲۵۶ق‌ وفات‌ یافته‌،[۴] در طبقه بعد از وی‌ قرار داشته‌ است‌. بخاری‌ نه‌ تنها از راویان‌ ابوبکر است‌، بلکه در صحیح‌ خود‌ از برخى‌ مشایخ‌ او نیز مانند عبدالرحمان‌ قراد با واسطه‌ روایت‌ مى‌کند.[۵]

تألیفات

اگرچه‌ تألیفى‌ به‌ ابوبکر نسبت‌ داده‌ نشده‌، اما با توجه‌ به‌ رواج‌ مسند نویسى‌ در میان‌ رجال‌ هم‌ طبقه او، مى‌توان‌ احتمال‌ داد که‌ وی‌ نیز مسندی‌ گردآورده‌ باشد که‌ از میان‌ رفته‌ است‌.

پانویس

  1. ابن‌ حبان‌، الثقات، ۹/۱۳۵؛ خطیب‌، تاریخ‌ بغداد، ۵/۴۲۶.
  2. خطیب‌، شرف اصحاب الحدیث، ۸۵ -۸۶؛ مزی‌، تهذیب الکمال.
  3. خطیب‌، تاریخ‌، ۵/۴۲۶؛ مزی‌، همان.
  4. نک: ذهبى‌، تذکرةالحفاظ، ۲/ ۵۵۵-۵۵۶.
  5. نک: بخاری‌، صحیح، ۷/۸۳.

منابع

  • دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، ج۲، مدخل "ابن ابی الثلج" از احمد پاکتچى‌.