سلامتی جسم در اسلام: تفاوت بین نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) |
|||
| (۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشده) | |||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
{{متوسط}} | {{متوسط}} | ||
| − | در آیین مقدس | + | در آیین مقدس [[اسلام]]، سلامتی از جایگاه و ارزش ویژه برخوردار است، زیرا بدن [[انسان]]، بسان مرکب [[روح]] و ابزار تکامل انسان است. از این رو [[قرآن]] و [[احادیث]]، حاوی دستورات بسیاری در خصوص صحت و سلامتی است. |
| − | ==اهمیت | + | ==اهمیت سلامتی در اسلام== |
در [[اسلام]]، [[احادیث]] و رهنمودهای فراوانی از بزرگان دین، جهت حفظ صحت و تقویت بدن و پرداختن به آن وارد شده است؛ از جمله می توان به موارد ذیل اشاره نمود: | در [[اسلام]]، [[احادیث]] و رهنمودهای فراوانی از بزرگان دین، جهت حفظ صحت و تقویت بدن و پرداختن به آن وارد شده است؛ از جمله می توان به موارد ذیل اشاره نمود: | ||
| − | * | + | *[[پیامبر اکرم]] صلی الله علیه وآله: «المُؤمِنُ القَوِیُّ خَیرٌ و أحَبُّ إلَی اللّه مِنَ المُؤمِنِ الضَّعیفِ»؛<ref>صحیح مسلم، ج۴ ص۳۴؛ مسند ابن حنبل، ج۳ ص۲۹۵.</ref> مؤمنِ نیرومند نزد خداوند بهتر و محبوب تر از مؤمن ضعیف است. |
| − | * | + | *[[امام علی علیه السلام|امام علی]] علیه السلام: «اَلصِّحَّةُ اَفضَلُ النِّعَمِ»؛<ref>غرر الحکم، ص۴۸۳.</ref> صحت و سلامتی از هر نعمت دیگری بهتر و ارزشمندتر است. |
| − | * | + | *امام علی علیه السلام: «الْعَجَبُ لِغَفْلَةِ الْحُسَّادِ عَنْ سَلَامَةِ الْأَجْسَادِ»؛<ref>نهج البلاغه، حکمت ۲۲۵.</ref> از این که حسودان در فکر سلامتی خویش نیستند، در شگفتم. |
| − | + | *[[امام رضا علیه السلام|امام رضا]] علیه السلام: «إنّ لِبَدنکَ علیکَ حقّاً»؛<ref>عیون اخبار الرضا، ج۲ ص۵۸ا.</ref> بی شک بدن تو بر تو حقوقی دارد (که باید آنها را ادا کنی و به آن رسیدگی نمایی). | |
| − | + | از نظر دین اسلام، حفظ صحت و سلامت [[واجب]] شمرده شده است؛ و هر چیز زیان آوری که به جسم انسان لطمه وارد آورد، تحریم شده و این یک [[قواعد فقهی|قاعده فقهی]] است که: "کلّ مُضرّ حرامٌ؛ هر چیزی که ضرر دارد، [[حرام]] است." | |
| − | + | [[شهید مطهری]] در این مورد می نویسد: "اسلام آنجا که یک امر واجب (مانند [[روزه]]) احیاناً برای بدن مضر تشخیص داده شود، [[تکلیف]] آن را ساقط می کند، بلکه چنین روزه ای را حرام می داند. هر اعتیادی که برای بدن مضر باشد، از نظر اسلام حرام است. آداب و سنن بسیاری، در اسلام به خاطر بهداشت و سلامت بدن وضع شده است...".<ref>مجموعه آثار، مرتضی مطهری، ج ۲ ص ۲۸۵.</ref> | |
| − | + | "جای شک و تردید نیست که تعلیمات اسلام بر اساس حفظ و رشد و سلامت جسم است. علت حرمت بسیاری از این امور، مضر بودن آنها به حال بدن است. یکی از مسلمات [[فقه]]، این است که بسیاری از این امور به این دلیل تحریم شده اند که برای جسم انسان ضرر دارند. یک اصل کلی هم برای [[فقها]] مطرح است که هر چیزی که محرز بشود که برای جسم انسان مضر است - ولو هیچ دلیلی از [[قرآن]] و [[سنت]] نداشته باشد - قطعاً حرام است. البته این را هم می گویند که زیانها بعضی «معتد به» هستند و بعضی «غیر معتد به»؛ یعنی زیان آن قدر کم است که قابل اعتنا نیست. اسلام در تکالیف خود حرج ایجاد نمی کند؛ یعنی این مقدارها را از نظر اسلام تحریم نمی کنند، به صورت [[مکروه]] ذکر می شود یا می گویند: ترکش [[مستحب]] است، ولی اگر یک چیزی زیانش قطعی باشد و مسلّم بشود که زیان دارد، از نظر اسلام قطعاً حرام است... . در [[سنت|سنّت]]، زیاد می بینیم که خوردن فلان میوه یا فلان سبزی، مثلاً مستحب است چون دندان ها را محکم می کند؛ دیگری فلان بیماری را از بدن بیرون می برد و این موارد در سنّت زیاد است که ملاک یک [[حرام]] یا یک مستحب و با یک مکروه، زیان رساندن یا مفید بودن و یا مفید نبودن است. فلان چیز برای معده خوب است، مستحب است".<ref>مجموعه آثار شهید مطهری، ج ۲۲، ص ۸۵۳-۸۵۴.</ref> | |
| − | [[ | + | حتی از نظر اسلام، چنانچه کسی به سلامتی دیگران لطمه وارد کند، اگر عمدی باشد، باید مجازات شود و اگر عمدی نباشد نیز باید مجازات مالی شده و [[دیه]] آن عضوی را که آسیب دیده، به صاحبش بپردازد. |
| − | + | درخواست سلامت و قوّه بدن از خداوند نیز، جزء [[دعا|دعای]] مسلمانان است، چنانچه در [[دعای ابوحمزه ثمالی]] می خوانیم: "اللّهم اعطنی السّعة فی الرّزق... والصّحّة فی الجسم والقوّة فی البدن؛ خداوندا! وسعت در روزی... و سلامتی در جسم و قوّت و توانایی در بدن را به من ارزانی فرما!".<ref>مفاتیح الجنان، دعای ابوحمزه ثمالی.</ref> | |
| − | + | ==مطالب مرتبط== | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | درخواست سلامت و قوّه بدن از | ||
| − | |||
| − | "اللّهم اعطنی السّعة فی الرّزق... والصّحّة فی الجسم والقوّة فی البدن؛ خداوندا! وسعت در روزی... و سلامتی در جسم و قوّت و توانایی در بدن را به من ارزانی فرما!" | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | == | ||
*[[آداب تغذیه در اسلام]] | *[[آداب تغذیه در اسلام]] | ||
*[[آداب انعقاد نطفه]] | *[[آداب انعقاد نطفه]] | ||
| − | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
| − | + | ==منابع== | |
| + | * اهمیت سلامتی و تربیت بدن، از نظر فقه و سنت برگرفته شده از کتاب «ورزش در اسلام»، حسین صبوری، [http://www.tebyan.net/newindex.aspx?pid=11765 سایت تبیان]. | ||
| + | * مجموعه آثار شهید مطهری، [http://www.mortezamotahari.com/fa/BookView.html?BookId=8202&BookArticleID=130076&Change=Prev پايگاه جامع استاد شهید مطهری]. | ||
[[رده:آداب تغذیه]] | [[رده:آداب تغذیه]] | ||
[[رده:ارزش های اسلامی]] | [[رده:ارزش های اسلامی]] | ||
| + | [[رده:مقاله های مرتبط به دانشنامه]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۶ دسامبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۷:۱۷
در آیین مقدس اسلام، سلامتی از جایگاه و ارزش ویژه برخوردار است، زیرا بدن انسان، بسان مرکب روح و ابزار تکامل انسان است. از این رو قرآن و احادیث، حاوی دستورات بسیاری در خصوص صحت و سلامتی است.
اهمیت سلامتی در اسلام
در اسلام، احادیث و رهنمودهای فراوانی از بزرگان دین، جهت حفظ صحت و تقویت بدن و پرداختن به آن وارد شده است؛ از جمله می توان به موارد ذیل اشاره نمود:
- پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله: «المُؤمِنُ القَوِیُّ خَیرٌ و أحَبُّ إلَی اللّه مِنَ المُؤمِنِ الضَّعیفِ»؛[۱] مؤمنِ نیرومند نزد خداوند بهتر و محبوب تر از مؤمن ضعیف است.
- امام علی علیه السلام: «اَلصِّحَّةُ اَفضَلُ النِّعَمِ»؛[۲] صحت و سلامتی از هر نعمت دیگری بهتر و ارزشمندتر است.
- امام علی علیه السلام: «الْعَجَبُ لِغَفْلَةِ الْحُسَّادِ عَنْ سَلَامَةِ الْأَجْسَادِ»؛[۳] از این که حسودان در فکر سلامتی خویش نیستند، در شگفتم.
- امام رضا علیه السلام: «إنّ لِبَدنکَ علیکَ حقّاً»؛[۴] بی شک بدن تو بر تو حقوقی دارد (که باید آنها را ادا کنی و به آن رسیدگی نمایی).
از نظر دین اسلام، حفظ صحت و سلامت واجب شمرده شده است؛ و هر چیز زیان آوری که به جسم انسان لطمه وارد آورد، تحریم شده و این یک قاعده فقهی است که: "کلّ مُضرّ حرامٌ؛ هر چیزی که ضرر دارد، حرام است."
شهید مطهری در این مورد می نویسد: "اسلام آنجا که یک امر واجب (مانند روزه) احیاناً برای بدن مضر تشخیص داده شود، تکلیف آن را ساقط می کند، بلکه چنین روزه ای را حرام می داند. هر اعتیادی که برای بدن مضر باشد، از نظر اسلام حرام است. آداب و سنن بسیاری، در اسلام به خاطر بهداشت و سلامت بدن وضع شده است...".[۵]
"جای شک و تردید نیست که تعلیمات اسلام بر اساس حفظ و رشد و سلامت جسم است. علت حرمت بسیاری از این امور، مضر بودن آنها به حال بدن است. یکی از مسلمات فقه، این است که بسیاری از این امور به این دلیل تحریم شده اند که برای جسم انسان ضرر دارند. یک اصل کلی هم برای فقها مطرح است که هر چیزی که محرز بشود که برای جسم انسان مضر است - ولو هیچ دلیلی از قرآن و سنت نداشته باشد - قطعاً حرام است. البته این را هم می گویند که زیانها بعضی «معتد به» هستند و بعضی «غیر معتد به»؛ یعنی زیان آن قدر کم است که قابل اعتنا نیست. اسلام در تکالیف خود حرج ایجاد نمی کند؛ یعنی این مقدارها را از نظر اسلام تحریم نمی کنند، به صورت مکروه ذکر می شود یا می گویند: ترکش مستحب است، ولی اگر یک چیزی زیانش قطعی باشد و مسلّم بشود که زیان دارد، از نظر اسلام قطعاً حرام است... . در سنّت، زیاد می بینیم که خوردن فلان میوه یا فلان سبزی، مثلاً مستحب است چون دندان ها را محکم می کند؛ دیگری فلان بیماری را از بدن بیرون می برد و این موارد در سنّت زیاد است که ملاک یک حرام یا یک مستحب و با یک مکروه، زیان رساندن یا مفید بودن و یا مفید نبودن است. فلان چیز برای معده خوب است، مستحب است".[۶]
حتی از نظر اسلام، چنانچه کسی به سلامتی دیگران لطمه وارد کند، اگر عمدی باشد، باید مجازات شود و اگر عمدی نباشد نیز باید مجازات مالی شده و دیه آن عضوی را که آسیب دیده، به صاحبش بپردازد.
درخواست سلامت و قوّه بدن از خداوند نیز، جزء دعای مسلمانان است، چنانچه در دعای ابوحمزه ثمالی می خوانیم: "اللّهم اعطنی السّعة فی الرّزق... والصّحّة فی الجسم والقوّة فی البدن؛ خداوندا! وسعت در روزی... و سلامتی در جسم و قوّت و توانایی در بدن را به من ارزانی فرما!".[۷]
مطالب مرتبط
پانویس
منابع
- اهمیت سلامتی و تربیت بدن، از نظر فقه و سنت برگرفته شده از کتاب «ورزش در اسلام»، حسین صبوری، سایت تبیان.
- مجموعه آثار شهید مطهری، پايگاه جامع استاد شهید مطهری.
