عبیدالله بن زیاد: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
جز (افزودن مطلب و منبع)
(نقش ابن زیاد در شهادت امام حسین علیه السلام: افزودن مطلب)
سطر ۱۱: سطر ۱۱:
  
 
==نقش ابن زیاد در شهادت امام حسین علیه السلام ==
 
==نقش ابن زیاد در شهادت امام حسین علیه السلام ==
پس از حركت امام حسين علیه السلام از [[مكه]] به سوى عراق، وى عمر سعد را با لشكرى گسيل ‌داشت تا با آن حضرت بجنگد يا او را به بيعت با يزيد وادارد. فرمان كشتن [[سیدالشهدا]] و يارانش و اسير گرفتن اهل بيت او را به عمر سعد (كه فرمانده سپاه كوفه در كربلا بود) داد.<ref> سفینة البحار ، ج 1 ، ص 580 .</ref>
+
پس از بیعت کوفیان با امام حسین علیه السلام مسلم بن عقیل به نمایندگی از امام وارد کوفه شد. در همین زمان حاکم جدید کوفه ابن زیاد با روی پوشیده وارد شهر شد. مردم به خیال اینکه او حسین(ع) است  از او استقبال کردند ولی به زودی دریافتند که عبیدالله بوده است. نخستین اقدام عبیدالله جست و جو برای یافتن نماینده امام حسین(ع)، مسلم بن عقیل بود.<ref>طبری، تاریخ الطبری، ج۷، ص۲۲۹.</ref>
 +
ابن زیاد موفق شد با نیرنگ مسلم را دستگیر و به شهادت برساند <ref>طبری، تاریخ الطبری، ج۷، ص۲۲۹-۲۳۱ و ۲۷۰</ref> و مردم را تهدید و تطمیع با خود همراه کند <ref>ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ج۱، ص۹۷.</ref> و بسیاری از کوفیان را در لشکری به فرماندهی عمرسعد برای جنگ با امام حسین علیه السلام روانه کند. <ref> سفینة البحار ، ج 1 ، ص 580 .</ref>
  
 +
==ابن زیاد پس از مرگ یزید==
 
ابن زياد پس از مرگ يزيد، ادعاى خلافت كرد و اهل بصره و كوفه را به بيعت فراخواند ولى كوفيان دعوتگران او را از شهر بيرون كردند، وى سپس از بيم انتقام فرارى شد و مدتى‌ به شام رفت، همزمان با نهضت توابين، ماموريت ‌سركوب توابين را يافت.<ref>معارف و معاریف ، ج 4 ، ص 1530</ref>
 
ابن زياد پس از مرگ يزيد، ادعاى خلافت كرد و اهل بصره و كوفه را به بيعت فراخواند ولى كوفيان دعوتگران او را از شهر بيرون كردند، وى سپس از بيم انتقام فرارى شد و مدتى‌ به شام رفت، همزمان با نهضت توابين، ماموريت ‌سركوب توابين را يافت.<ref>معارف و معاریف ، ج 4 ، ص 1530</ref>
 +
در سال 65 هجرى با لشكرى به جنگ سليمان بن صرد رفت و در عين الورده با او درگير شد.
  
در سال 65 هجرى با لشكرى به جنگ سليمان بن صرد رفت و در عين الورده با او درگير شد. سرانجام ‌در يكى از درگيري ها با سپاه مختار، در سال 67 هجرى خودش و جمعى از همراهانش‌ كشته شدند و باقى سپاهيانش پراكنده گشتند. سر ابن زياد را نزد مختار بردند. مختار هم آن ‌سر را نزد محمد حنفيه و [[امام سجاد]] علیه السلام فرستاد. برخى هم گفته‌اند كه سر را پيش عبدالله‌ زبير فرستاد.<ref> دائرة المعارف بزرگ اسلامی ، ج 3 ، ص 640</ref>  
+
==مرگ ابن زیاد==
 +
ابن زیاد از طرف در يكى از درگيري ها با سپاه مختار، در سال 67 هجرى خودش و جمعى از همراهانش‌ كشته شدند و باقى سپاهيانش پراكنده گشتند. سر ابن زياد را نزد مختار بردند. مختار هم آن ‌سر را نزد محمد حنفيه و [[امام سجاد]] علیه السلام فرستاد. برخى هم گفته‌اند كه سر را پيش عبدالله‌ زبير فرستاد.<ref> دائرة المعارف بزرگ اسلامی ، ج 3 ، ص 640</ref>  
  
 
وى از كسانى است كه در [[زیارت عاشورا]]، مورد لعن قرار گرفته است: «لعن الله ابن‌ مرجانة‌» و «العن عبيدالله بن زياد وابن مرجانة‌».
 
وى از كسانى است كه در [[زیارت عاشورا]]، مورد لعن قرار گرفته است: «لعن الله ابن‌ مرجانة‌» و «العن عبيدالله بن زياد وابن مرجانة‌».

نسخهٔ ‏۳۰ سپتامبر ۲۰۱۸، ساعت ۰۸:۳۶

Icon-encycolopedia.jpg

این صفحه مدخلی از کتاب فرهنگ عاشورا است

(احتمالا تصرف اندکی صورت گرفته است)


والى كوفه در زمان حادثه عاشورا كه شهادت امام حسين‌ علیه السلام و يارانش به دستور او انجام گرفت.

نام و نسب

ابن زياد را «ابن مرجانه‌» هم مى‌گويند، زيرا نام مادرش كنيزى زناكار و مجوسى به نام‌ «مرجانه‌» بود. در كوفه پس از عاشورا كه اسراى اهل بيت علیهم السلام را وارد دارالاماره‌ كردند، حضرت زینب‌ سلام الله علیها در خطاب به ابن زياد، او را «يابن مرجانه‌» خواند و اين اشاره به‌ نسبت ناپاك او بود که همیشه مایه رسوایی او بود. نسب پدر ابن زیاد هم نامعلوم بوده است.از این رو پدرش را را «زیاد بن ابیه» یعنی «پسر پدرش» می خواندند.ابوسفیان، زیاد را حاصل زنای خود با سمیه(مرجانه)، مادر زیاد می‌دانست و به همین دلیل معاویه، زیاد را برادر خویش می‌خواند. «زیاد» فردی قسی القلب بود که در سرکوب شورشهایی که علیه بنی امیه در مناطق مختلف اسلامی اتفاق می افتاد بی رحمی زیادی از خود نشان می داد.[۱] ابن زیاد هم کم از پدر خونریزش نداشت و فردی سنگدل و جبار بود[۲] همین ویژگی باعث شده بود بخصوص در جنگ با غیر مسلمانان به پیروزی های زیادی دست پیدا کند [۳]

مناسب حکومتی ابن زیاد

او از سرداران مشهور اموى بود كه در سال 54 هجرى از طرف معاويه به حكومت ‌خراسان منصوب شد. در سال 56 از آنجا معزول و به حكمرانى بصره منصوب گشت. عبیدالله در بصره شورش خوارج را با خشونت فروان سرکوب کرد و بسیاری از آنها را به قتل رساند[۴]پس از مرگ معاويه و روى كار آمدن يزيد، وقتى نهضت مسلم بن عقيل در كوفه آغاز شد، با حفظ سمت، والى كوفه نيز شد

نقش ابن زیاد در شهادت امام حسین علیه السلام

پس از بیعت کوفیان با امام حسین علیه السلام مسلم بن عقیل به نمایندگی از امام وارد کوفه شد. در همین زمان حاکم جدید کوفه ابن زیاد با روی پوشیده وارد شهر شد. مردم به خیال اینکه او حسین(ع) است از او استقبال کردند ولی به زودی دریافتند که عبیدالله بوده است. نخستین اقدام عبیدالله جست و جو برای یافتن نماینده امام حسین(ع)، مسلم بن عقیل بود.[۵] ابن زیاد موفق شد با نیرنگ مسلم را دستگیر و به شهادت برساند [۶] و مردم را تهدید و تطمیع با خود همراه کند [۷] و بسیاری از کوفیان را در لشکری به فرماندهی عمرسعد برای جنگ با امام حسین علیه السلام روانه کند. [۸]

ابن زیاد پس از مرگ یزید

ابن زياد پس از مرگ يزيد، ادعاى خلافت كرد و اهل بصره و كوفه را به بيعت فراخواند ولى كوفيان دعوتگران او را از شهر بيرون كردند، وى سپس از بيم انتقام فرارى شد و مدتى‌ به شام رفت، همزمان با نهضت توابين، ماموريت ‌سركوب توابين را يافت.[۹] در سال 65 هجرى با لشكرى به جنگ سليمان بن صرد رفت و در عين الورده با او درگير شد.

مرگ ابن زیاد

ابن زیاد از طرف در يكى از درگيري ها با سپاه مختار، در سال 67 هجرى خودش و جمعى از همراهانش‌ كشته شدند و باقى سپاهيانش پراكنده گشتند. سر ابن زياد را نزد مختار بردند. مختار هم آن ‌سر را نزد محمد حنفيه و امام سجاد علیه السلام فرستاد. برخى هم گفته‌اند كه سر را پيش عبدالله‌ زبير فرستاد.[۱۰]

وى از كسانى است كه در زیارت عاشورا، مورد لعن قرار گرفته است: «لعن الله ابن‌ مرجانة‌» و «العن عبيدالله بن زياد وابن مرجانة‌».

پانویس

  1. نک:الاستیعاب، ج ۲، ص۵۲۵.
  2. زرکلی، الاعلام، ج۴، ص۱۹۳.
  3. نک: زرکلی، الاعلام، ج۴، ص۱۹۳.
  4. تاریخ الطبری، ج۷، ص۱۸۵-۱۸۷و ج۷، ص۲۲۸.
  5. طبری، تاریخ الطبری، ج۷، ص۲۲۹.
  6. طبری، تاریخ الطبری، ج۷، ص۲۲۹-۲۳۱ و ۲۷۰
  7. ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ج۱، ص۹۷.
  8. سفینة البحار ، ج 1 ، ص 580 .
  9. معارف و معاریف ، ج 4 ، ص 1530
  10. دائرة المعارف بزرگ اسلامی ، ج 3 ، ص 640

منابع

  • جواد محدثی، فرهنگ عاشورا، نشر معروف.
  • تاریخ طبری
  • الاعلام زرکلی
11.jpg
واقعه عاشورا
قبل از واقعه
شرح واقعه
پس از واقعه
بازتاب واقعه
وابسته ها