الفضائل (کتاب)

این مدخل از دانشنامه هنوز نوشته نشده است.

محتوای فعلی بخشی از یک کتاب متناسب با عنوان است.

(احتمالا تصرف اندکی صورت گرفته است)

معرفی نویسنده کتاب الفضائل

اسم دقیق او ابوالفضل شاذان ابن جبرئیل بن اسماعیل القمی است.

• اسم: شاذان
• نام پدر: جبرئیل
• نام جد: اسماعیل

از تاریخ تولد و وفات ایشان اطلاعی در دست نیست اما از کتاب تراجم معلوم می شود که ایشان از اعلام قرن ششم و متولد مدینه می باشد. بعضی ها می گویند سال 583 هجری مدتی در دمشق بوده است. تاریخ وفات ایشان نیز در دست نیست. بعضی ها می گویند که ایشان قبل از سال 604 وفات کرده و بعضی می گویند حدود سال 660 وفات کرده است.

مشایخ ایشان:

سید احمد بن محمد الموسوی، جبرئیل ابن اسماعیل القمی که پدر ایشان بوده است، جعفر الدر وریستی و...

شاگردان:

تعداد زیادی ذکر شده معروفترین آن ها: الحسن بن الدربی، محمد بن جعفر المشهدی مولف المزار الکبیر، محیی الدین بن الزهره.

آثار علمی:

کتاب ازاحه العله فی معرفه القبله من سائر الاقالیم، کتاب تفحه المولف الناظم و عمده المکلف الصائم، کتاب درر المناقب فی فضائل علی بن ابیطالب، کتاب الروضه، کتاب الفضائل.

سفرهای علمی:

بعضی می گویند سال 583 مدتی در دمشق بوده است.

گفته های عالمان درباره کتاب:

شیخ حر عاملی درباره کتاب الفضائل می گوید: که کتاب خوبی است و در نزد ما نیز نسخه ای موجود است و همچنین ذکر می کند مثل او صاحب کتاب ریاض العلماء در کتاب اثبات الهداة از احادیث کتاب الفضائل وارد شده است.

ارزش نویسنده نزد علماء:

علامه مجلسی درباره او می گوید: الشیخ الاجل السعید در جای دیگر الامام العالم در جای دیگر می گوید رئیس الحفاظ والمحدثین. همچنین علامه مجلسی با طرق عالی از کتابش بهره برده است.

محدث نوری درباره وی می گوید: العالم، الفقیه، الجلیل، المعروف، صاحب المولفات البدیعه... همچنین شیخ حر عاملی و علامه علیاری او را ستوده اند.

طریقه شناسایی نام کتاب

این کتاب مقدمه ای از مولف نداشت بنابراین برای یافتن نام کتاب، به کتاب الذریعه از آقا بزرگ تهرانی مراجعه کردم متن توضیحات زیاد بود اما بنده در این مجال خلاصه ای از آن را ارائه می دهم و اینک خلاصه ای از توضیحات آقا بزرگ تهرانی:

از شاذان ابن جبرئیل که روایت می کند از شیخ عمادالدین محمد بن ابی القاسم طبری یافته شده کتاب (الروضه فی المناقب) که احتمال می دهند که مختصری از (کتاب الفضائل) باشد و می گویند که آن هست از شاذان هم اینک با تحقیقات ما حاصل شده است که شاذان کتاب ازاحه العله را در سال 551 (و یا 558) تالیف کرده و کتاب الروضه را در سال 651. بنابراین بین تاریخ تالیف دو کتاب فاصله زیادی است پس چگونه مولف این دو کتاب را حاضر کرده است و خدا داناتر است.

و بالجمله (الفضائل) و (الروضه) که هر دو از ماخذ بحارالانوار می باشد در این جا (الفضائل) اعم از الروضه است و تاریخ تالیف هر دوی آن ها بعید است که در نسبت داشتن تالیف این دو کتاب به شاذان پس به درستی که این دو کتبی است که نویسنده آن مجهول است.

منابع

کتاب الذریعه از آقا بزرگ تهرانی، جزء 16، چاپ دوم از انتشارات دارالکتب العلمیه.

متن کتاب الفضائل

الفضائل