منابع و پی نوشتهای متوسط
رعایت سطح مخاطب عام متوسط است
ادبیات دانشنامه ای رعایت نشده
مقاله مورد سنجش قرار گرفته است

عبدالرحمن بن حجاج بجلی: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
 
(۵ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
{{بخشی از یک کتاب}}
+
{{متوسط}}
 +
'''«عبدالرحمن بن حجاج بجلی کوفی»'''، ملقّب به بیّاع السابُری، از راویان موثق [[شیعه]] در قرن دوم هجری و از اصحاب [[امام صادق]]، [[امام کاظم]] و [[امام رضا]] (علیهم‌السّلام) بوده و از ایشان روایت کرده است. وی همچنین از وکلای امام صادق و امام رضا (علیهماالسّلام) بوده و از طرف امام صادق اجازه مناظره و بحث با مردم داشته است.
 +
{{شناسنامه عالم
 +
||نام کامل = عبدالرحمن بن حجاج بجلی کوفی
 +
||تصویر=
 +
||زادروز =
 +
|زادگاه =  [[کوفه]]
 +
|وفات =  قرن دوم قمری
 +
|مدفن = 
 +
|اساتید =  [[ابن ابی لیلی]]، [[ابان بن تغلب]]، [[زرارة بن اعین]]، [[علی بن یقطین]]، [[محمد بن مسلم ثقفی کوفی|محمد بن مسلم]]،...
 +
|شاگردان =  [[محمد بن ابی عمیر]]، [[اسحاق بن عمار صيرفى|اسحاق بن عمار]]، [[جمیل بن دراج]]، [[حسن بن محبوب]]، [[صفوان بن یحیی]]،...
 +
|آثار = کتاب حدیثی،...
 +
}}
 +
==زندگی‌نامه==
 +
ابوعلی عبدالرحمان بن حجاج بجلی کوفی، ملقب به بیّاع سابُری (پارچه های نازکی که در سابور فارس بافته می‌شد)، اهل [[کوفه]]، از موالی بجیله، ساکن [[بغداد]]<ref>حلی، حسن بن یوسف، خلاصة الاقوال، ص۲۰۴.</ref> و خرمافروش یا پیراهن فروش بود.
  
 +
او از اصحاب و شاگردان [[امام صادق]]، [[امام کاظم]] و [[امام رضا]] (علیهم‌السّلام) بود و از امام صادق و امام کاظم روایت نقل کرده است.<ref>نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، ج۱، ص۲۳۷؛ طوسی، محمد بن حسن، رجال الطوسی، ص۲۳۰.</ref> بجلی همچنین از یاران ویژه و صاحبان سرّ [[امام صادق]] (علیه‌السّلام) بود و وکالت آن حضرت را هم بر عهده داشت.<ref>اردبیلی، محمد بن علی، جامع الرواة، ج۱، ص۴۴۷؛ مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال، ج۲، ص۱۴۶.</ref>
  
 +
عده‌ای عبدالرحمان را [[کیسانیه|کیسانی]] و برخی هم او را [[واقفیه|واقفی]] مذهب دانسته و گفته‌اند: چون از [[امام رضا]] (علیه‌السّلام) [[معجزه]] دید، از مذهب واقفیه دست کشید و رجوع به [[حق]] کرده و در شمار وکلای ایشان درآمد.
  
 +
عبدالرحمان بجلی از علما، فقیهان و دانشمندان موجّه و بسیار موثق [[شیعه]] می‌باشد که امام صادق و امام کاظم (علیهما‌السّلام) [[بهشت]] را برای او بشارت دادند.<ref>طوسی، محمد بن حسن، اختیار معرفة الرجال، ص۴۴۲.</ref> از خود [[ائمه]] (علیهم‌السّلام) در تعریف و تمجید او سخن فراوان نقل شده است از جمله، به او مژده داده شده که در [[مدینه]] با حسن عاقبت و با [[ایمان]] خواهد مرد.<ref> مامقانی، تنقیح المقال، ۲/۱۴۱.</ref>
  
استاد صفوان بن يحيى و از اصحاب حضرت [[امام صادق|صادق]] و [[امام کاظم|كاظم]] عليهماالسلام و رجوع به [[حق]] كرده و ملاقات كرده حضرت [[امام رضا|رضا]] عليه‌السلام را و وكيل حضرت صادق عليه‌السلام بوده و وفات كرده. در عصر حضرت رضا عليه‌السلام بر ولايت.  
+
عبدالرحمان بن حجاج بجلی سرانجام در زمان امام رضا (علیه‌السّلام) بر [[ولایت]] او از دنیا رفت.<ref>خوئی، سیدابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج۱۰، ص۳۴۳.</ref>
  
و روايت شده كه حضرت ابوالحسن عليه‌السلام شهادت بهشت براى او داده،<ref> (مجالس المؤمنين) 1/396، (تنقيح المقال) 2/141.</ref> و حضرت صادق عليه‌السلام به وى فرموده كه تكلم كن با اهل [[مدينه]] همانا من دوست مى‌دارم كه در رجال [[شيعه]] مانند تو را ببينم.<ref> همان مأخذ.</ref> و هم از آن جناب مروى است كه هر كه مرد در مدينه حق تعالى او را مبعوث فرمايد در آمنين روز قيامت و از جمله ايشان است يحيى بن حبيب و ابوعبيده حذّاء و عبدالرحمن بن حجاج.<ref> (تنقيح المقال)، 2/141.</ref>
+
==جایگاه علمی و روایی==
 +
عبدالرحمان بن حجاج از متکلمان مبرز بوده که از قدرت بحث و مناظره، بهره کافی داشته است و [[امام صادق]] (علیه‌السّلام) به وی دستور داده و فرمود: ‌ای عبدالرحمان! با مردم [[مدینه]] سخن بگو و با آنها به بحث بنشین که من دوست دارم در میان رجال [[شیعه]] امثال تو فراوان دیده شوند.
 +
با دقت در این روایت و با توجه به اینکه امام صادق (علیه‌السّلام) به کمتر کسی از اصحابش اجازه بحث و مناظره می‌داد – زیرا از آن بیم داشته که بلغزند و خود و یاران امام را با خطر مواجه کنند -، مقام و منزلت عبدالرحمان در نزد امام روشن می‌شود.
  
اما آن خبرى كه از ابوالحسن مروى است كه ذكر فرمود: عبدالرحمن بن حجاج را و فرمود: اِنَّهُ لَثَقيلٌ عَلَى الْفُؤادِ،<ref> (تنقيح المقال)، 1/142.</ref> شايد مراد از ثقالت او بر دل، دل مخالفين باشد يا آن كه مراد آن است كه از براى او موقعى است در نفس يا آن كه ثقالت او به جهت ملاحظه اسم او باشد؛ چه آن كه عبدالرحمن اسم ابن ملجم است و حجاج اسم حجاج بن يوسف ثقفى و مسلم است كه اسامى مبغضين [[امیرالمومنین]] عليه‌السلام نزد [[اهل بيت]] علیهم‌السلام آن حضرت بلكه نزد شيعيان و دوستانش، ثقيل و مكروه است.
+
[[شیخ طوسی]] در رجالش ذکر کرده که عبدالرحمن بن حجاج کتابی دارد که بزرگانی مانند [[محمد بن ابی عمیر]] و [[صفوان بن یحیی]] به آن اعتماد داشته و از آن [[حدیث]] نقل کرده‌اند.<ref>طوسی، محمد بن حسن، الفهرست، ص۱۰۸؛ آقا بزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۶، ص۳۴۲.</ref>
  
سبط ابن جوزى در (تذكره) در ذكر اولاد عبدالله بن جعفر بن ابى‌طالب گفته كه هيچ كس از بنى‌هاشم فرزند خود را معاويه نام ننهاد. مگر عبدالله بن جعفر و چون اين نام را بر اولاد خود گذاشت بنى‌هاشم ترك او نمودند و با او تكلم نكردند تا وفات كرد.<ref> (تنقيح المقال)، 2/142.</ref>
+
نام عبدالرحمن بجلی در ۵۱۰ مورد از [[سند حدیث|اسناد]] روایات آمده است. برخی راویانی که عبدالرحمن بن حجاج از آنان روایت نقل کرده است عبارتند از: [[ابن ابی لیلی]]، [[ابان بن تغلب]]، [[زرارة بن اعین]]، [[علی بن یقطین]]، [[محمد بن مسلم ثقفی کوفی|محمد بن مسلم]].
  
لكن مخفى نماند: چنانكه گفته شد، نام عبدالرحمن نزد شيعيان اميرالمؤمنين عليه‌السلام ثقيل است و اما دشمنان آن حضرت از اين اسم خوششان مى‌آيد. همانا روايت شده از مسروق كه گفت: وقتى در نزد حميرا نشسته بودم و حديث مى‌كرد مرا كه ناگاه غلامى را ندا كرد كه سياه بود و به او عبدالرحمن مى‌گفت: چون غلام حاضر شد حميرا رو كرد به من و گفت: مى‌دانى براى چه اين غلام را عبدالرحمن نام نهادم؟ گفتم: نه، گفت: از اين جهت محبت و دوستى من با عبدالرحمن ابن ملجم.<ref> (الجمل)، [[شیخ مفید]]، ص 159-160.</ref>
+
همچنین نام برخی راویانی که از او روایت نقل کرده‌اند چنین است: [[محمد بن ابی عمیر]]، [[اسحاق بن عمار صيرفى|اسحاق بن عمار]]، [[جمیل بن دراج]]، [[حسن بن محبوب]]، [[حماد بن عثمان]]، [[صفوان بن یحیی]]، [[عبدالله بن بکیر شیبانی|عبدالله بن بکیر]]، [[یونس بن عبدالرحمن]].<ref>خویی، معجم رجال الحدیث، ۱۳۷۲ش، ج۱۰، ص۳۴۳-۳۴۴.</ref>
  
==پانویس ==
+
==پانویس==
 
<references />
 
<references />
 
+
==منابع==
==منبع==
+
* "راویان امام صادق(علیه السلام)"، سایت مجمع جهانی شیعه‌شناسی.
 
+
* "عبدالرحمان بن حجاج بجلی"، پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرةالمعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۴۳۵.
حاج [[شیخ عباس قمی]], منتهی الآمال قسمت دوم، باب دهم: در تاريخ حضرت موسى بن جعفر عليه‌السلام
+
* [[منتهى الآمال (کتاب)|منتهی الآمال]]، شیخ عباس قمی، قسمت دوم، باب دهم: در تاریخ حضرت موسى بن جعفر علیه‌السلام.
 
+
{{سنجش کیفی
 +
|سنجش=شده
 +
|شناسه= خوب
 +
|عنوان بندی مناسب= خوب
 +
|کفایت منابع و پی نوشت ها= متوسط
 +
|رعایت سطح مخاطب عام= متوسط
 +
|رعایت ادبیات دانشنامه ای= ضعیف
 +
|جامعیت= خوب
 +
|رعایت اختصار= خوب
 +
|سیر منطقی= خوب
 +
|کیفیت پژوهش= خوب
 +
|رده= دارد
 +
}}
 
[[Category:اصحاب اهل البیت علیهم السلام]]
 
[[Category:اصحاب اهل البیت علیهم السلام]]
 
 
[[رده:اصحاب امام صادق علیه السلام]]
 
[[رده:اصحاب امام صادق علیه السلام]]
 
 
[[رده:اصحاب امام کاظم علیه السلام]]
 
[[رده:اصحاب امام کاظم علیه السلام]]
 
+
[[رده:اصحاب امام رضا علیه السلام]]
 
[[رده:علمای قرن دوم]]
 
[[رده:علمای قرن دوم]]
 
+
[[رده:راویان حدیث]]
[[رده:راویان ثقه]]
+
[[رده: مقاله های مرتبط به دانشنامه]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۶ نوامبر ۲۰۲۵، ساعت ۱۰:۰۵

«عبدالرحمن بن حجاج بجلی کوفی»، ملقّب به بیّاع السابُری، از راویان موثق شیعه در قرن دوم هجری و از اصحاب امام صادق، امام کاظم و امام رضا (علیهم‌السّلام) بوده و از ایشان روایت کرده است. وی همچنین از وکلای امام صادق و امام رضا (علیهماالسّلام) بوده و از طرف امام صادق اجازه مناظره و بحث با مردم داشته است.

نام کامل عبدالرحمن بن حجاج بجلی کوفی
زادگاه کوفه
وفات قرن دوم قمری

Line.png

اساتید

ابن ابی لیلی، ابان بن تغلب، زرارة بن اعین، علی بن یقطین، محمد بن مسلم،...

شاگردان

محمد بن ابی عمیر، اسحاق بن عمار، جمیل بن دراج، حسن بن محبوب، صفوان بن یحیی،...

آثار

کتاب حدیثی،...

زندگی‌نامه

ابوعلی عبدالرحمان بن حجاج بجلی کوفی، ملقب به بیّاع سابُری (پارچه های نازکی که در سابور فارس بافته می‌شد)، اهل کوفه، از موالی بجیله، ساکن بغداد[۱] و خرمافروش یا پیراهن فروش بود.

او از اصحاب و شاگردان امام صادق، امام کاظم و امام رضا (علیهم‌السّلام) بود و از امام صادق و امام کاظم روایت نقل کرده است.[۲] بجلی همچنین از یاران ویژه و صاحبان سرّ امام صادق (علیه‌السّلام) بود و وکالت آن حضرت را هم بر عهده داشت.[۳]

عده‌ای عبدالرحمان را کیسانی و برخی هم او را واقفی مذهب دانسته و گفته‌اند: چون از امام رضا (علیه‌السّلام) معجزه دید، از مذهب واقفیه دست کشید و رجوع به حق کرده و در شمار وکلای ایشان درآمد.

عبدالرحمان بجلی از علما، فقیهان و دانشمندان موجّه و بسیار موثق شیعه می‌باشد که امام صادق و امام کاظم (علیهما‌السّلام) بهشت را برای او بشارت دادند.[۴] از خود ائمه (علیهم‌السّلام) در تعریف و تمجید او سخن فراوان نقل شده است از جمله، به او مژده داده شده که در مدینه با حسن عاقبت و با ایمان خواهد مرد.[۵]

عبدالرحمان بن حجاج بجلی سرانجام در زمان امام رضا (علیه‌السّلام) بر ولایت او از دنیا رفت.[۶]

جایگاه علمی و روایی

عبدالرحمان بن حجاج از متکلمان مبرز بوده که از قدرت بحث و مناظره، بهره کافی داشته است و امام صادق (علیه‌السّلام) به وی دستور داده و فرمود: ‌ای عبدالرحمان! با مردم مدینه سخن بگو و با آنها به بحث بنشین که من دوست دارم در میان رجال شیعه امثال تو فراوان دیده شوند. با دقت در این روایت و با توجه به اینکه امام صادق (علیه‌السّلام) به کمتر کسی از اصحابش اجازه بحث و مناظره می‌داد – زیرا از آن بیم داشته که بلغزند و خود و یاران امام را با خطر مواجه کنند -، مقام و منزلت عبدالرحمان در نزد امام روشن می‌شود.

شیخ طوسی در رجالش ذکر کرده که عبدالرحمن بن حجاج کتابی دارد که بزرگانی مانند محمد بن ابی عمیر و صفوان بن یحیی به آن اعتماد داشته و از آن حدیث نقل کرده‌اند.[۷]

نام عبدالرحمن بجلی در ۵۱۰ مورد از اسناد روایات آمده است. برخی راویانی که عبدالرحمن بن حجاج از آنان روایت نقل کرده است عبارتند از: ابن ابی لیلی، ابان بن تغلب، زرارة بن اعین، علی بن یقطین، محمد بن مسلم.

همچنین نام برخی راویانی که از او روایت نقل کرده‌اند چنین است: محمد بن ابی عمیر، اسحاق بن عمار، جمیل بن دراج، حسن بن محبوب، حماد بن عثمان، صفوان بن یحیی، عبدالله بن بکیر، یونس بن عبدالرحمن.[۸]

پانویس

  1. حلی، حسن بن یوسف، خلاصة الاقوال، ص۲۰۴.
  2. نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، ج۱، ص۲۳۷؛ طوسی، محمد بن حسن، رجال الطوسی، ص۲۳۰.
  3. اردبیلی، محمد بن علی، جامع الرواة، ج۱، ص۴۴۷؛ مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال، ج۲، ص۱۴۶.
  4. طوسی، محمد بن حسن، اختیار معرفة الرجال، ص۴۴۲.
  5. مامقانی، تنقیح المقال، ۲/۱۴۱.
  6. خوئی، سیدابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج۱۰، ص۳۴۳.
  7. طوسی، محمد بن حسن، الفهرست، ص۱۰۸؛ آقا بزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۶، ص۳۴۲.
  8. خویی، معجم رجال الحدیث، ۱۳۷۲ش، ج۱۰، ص۳۴۳-۳۴۴.

منابع

  • "راویان امام صادق(علیه السلام)"، سایت مجمع جهانی شیعه‌شناسی.
  • "عبدالرحمان بن حجاج بجلی"، پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرةالمعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۴۳۵.
  • منتهی الآمال، شیخ عباس قمی، قسمت دوم، باب دهم: در تاریخ حضرت موسى بن جعفر علیه‌السلام.



مسابقه از خطبه ۱۱۱ نهج البلاغه