عبدالحسين غروى تبريزى: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(آرشیو عکس و تصویر)
 
(۲ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۱ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
'''آیت الله عبدالحسین غروى تبريزى''' (1309 - 1377 ش)، فقیه، اصولی و عضو مجلس خبرگان و امام جمعه تبریز می باشد. ایشان در کنار تالیف و تدریس معارف اسلامی و نشر فرهنگ اهل بیت عصمت و طهارت (علیهم السلام) و تربیت طلاب علوم دینی هرگز از حق طلبی دست بر نداشت.  
+
'''«آیت‌الله عبدالحسین غروى تبريزى»''' (۱۳۰۹-۱۳۷۷ ش)، فقیه و عالم مجاهد [[شیعه]] معاصر، عضو مجلس خبرگان و [[امام جمعه]] [[تبریز]] بود. این عالم وارسته، در کنار تألیف و تدریس معارف اسلامی و نشر فرهنگ [[اهل بیت]] (علیهم‌السلام) و تربیت طلاب علوم دینی، در فعالیت هاى مبارزاتى و سیاسى قبل از انقلاب پیشرو بودند.  
 
{{شناسنامه عالم
 
{{شناسنامه عالم
 
||نام کامل = عبدالحسین غروى تبريزى
 
||نام کامل = عبدالحسین غروى تبريزى
سطر ۶: سطر ۶:
 
|زادگاه = [[نجف]]
 
|زادگاه = [[نجف]]
 
|وفات =  ۱۳۷۷ شمسی
 
|وفات =  ۱۳۷۷ شمسی
|مدفن = [[قم]] - قبرستان وادی‌السلام  
+
|مدفن = [[قم]]، قبرستان وادی‌السلام  
|اساتید =  حضرات آیات: حسین اهرى، ابوالحسن مشکینى، محمدباقر زنجانى، [[سید ابوالحسن انگجی|ابوالحسن انگجى]] ، میرزا محمد همدانى، [[شیخ عبد الکریم حائری یزدی|عبدالکریم حائرى]] و [[سید محمد حجت کوه کمره ای|سید محمد حجت]]  
+
|اساتید =  [[میرزا ابوالحسن مشکینی]]، [[سید ابوالحسن انگجی]]، [[شیخ عبد الکریم حائری یزدی|شیخ عبدالکریم حائرى]]، [[سید محمد حجت کوه کمره ای|سید محمد حجت کوه‌کمری]]،...
 
|شاگردان =  
 
|شاگردان =  
|آثار = مصلح جهانى یا مهدى موعود عجل الله تعالی فرجه، اخلاق و اسلام و شیعه
+
|آثار = مصلح جهانى یا مهدى موعود، اسلام و شیعه، اخلاق، اصول و فقه،...
 
}}
 
}}
  
 
==ولادت و خاندان==
 
==ولادت و خاندان==
  
عبدالحسین غروى در سال ۱۳۲۸ ه.ق، در شهر [[نجف]] اشرف و جوار بارگاه ملکوتى [[امام علی علیه السلام|امیرمؤمنان]] کودکى دیده به جهان گشود که نامش را عبدالحسین نهادند. خاندان وی بیش از سیصد سال از بزرگان و علما بودند و در منطقه انزاب نام آشنایى داشتند. انزاب منطقه اى بین [[تبریز|تبریز]] تا دو فرسخى سلماس را گویند. جد بزرگ ایشان سیصد سال پیش [[امام جمعه]] خامنه بوده است. پدر آیت الله غروى نیز از علماى بزرگ بود چنان که استاد محمد شریف رازى در مجموعه گنجینه دانشمندان درباره پدر آیت الله غروى مى نویسد: «ایشان پس از تحصیل و فراگیرى علوم حوزوى در تبریز به نجف اشرف مشرف مى شود و در آن جا از محضر بزرگانى همچون مرحوم [[سید محمدکاظم طباطبائی یزدی|سید یزدى]] صاحب [[عروة الوثقى (کتاب)|عروة الوثقى]]، مرحوم [[شیخ الشریعه اصفهانی|شریعت اصفهانى]] و [[آخوند خراسانی|آخوند خراسانى]] بهره مى برد و مورد لطف و توجه آن بزرگان قرار مى گیرد و اجازات و تقریرات خوبى از آنان داشت».<ref> همان.</ref>
+
عبدالحسین غروى در سال ۱۳۲۸ ه.ق، در شهر [[نجف]] اشرف دیده به جهان گشود. خاندان وی بیش از سیصد سال از بزرگان و علما بودند و در منطقه انزاب -منطقه‌اى بین [[تبریز|تبریز]] تا سلماس- نام آشنایى داشتند. جدّ بزرگ عبدالحسین غروى سیصد سال پیش [[امام جمعه]] خامنه بوده است. پدر ایشان نیز از علماى بزرگ بود، چنان که محمد شریف رازى در «گنجینه دانشمندان» درباره وى مى نویسد: «ایشان پس از تحصیل و فراگیرى علوم حوزوى در تبریز به نجف اشرف مشرف مى شود و در آن جا از محضر بزرگانى همچون مرحوم [[سید محمدکاظم طباطبائی یزدی|سید یزدى]] صاحب [[عروة الوثقى (کتاب)|عروة الوثقى]]، مرحوم [[شیخ الشریعه اصفهانی|شریعت اصفهانى]] و [[آخوند خراسانی|آخوند خراسانى]] بهره مى برد و مورد لطف و توجه آن بزرگان قرار مى گیرد و اجازات و تقریرات خوبى از آنان داشت».<ref> گنجینه دانشمندان، جلد ۳، ص ۳۱۰.</ref>
  
==تحصیلات==
+
==تحصیلات و اساتید==
  
آیت الله عبدالحسین غروى ایام کودکى را در شهر [[نجف]] اشرف سپرى ساخت و در شش سالگى وارد مدرسه علوى در نجف شد. وی بعد از گرفتن گواهى نامه ششم ابتدائى بود که پا به مدرسه دینى نهاد و چنانچه خود مى گوید: «پدرم از تبریز نوشت خوب است ایشان همان روش آباء و اجداد خود را پیشه کند و به تحصیل علوم دینى بپردازد».<ref> مجله حوزه، شماره ۶۲، ص ۳۸.</ref>
+
عبدالحسین غروى ایام کودکى را در شهر [[نجف]] اشرف سپرى کرد و در شش سالگى وارد مدرسه علوى در نجف شد. وی بعد از گرفتن گواهى نامه ششم ابتدائى بود که پا به مدرسه دینى نهاد و چنانچه خود مى گوید: «پدرم از تبریز نوشت خوب است همان روش آباء و اجداد خود را پیشه کنی و به تحصیل علوم دینى بپردازی».<ref> مجله حوزه، شماره ۶۲، ص ۳۸.</ref>
  
سفارش پدر بزرگوارش او را مصمم ساخت و تصمیم گرفت در نجف کنار بارگاه ملکوتى حضرت [[امیرالمومنین]] علیه السلام دروس حوزوى را آغاز کند. عبدالحسین بعد از تحصیل دروس مقدماتى، [[قوانين الاصول (کتاب)|قوانین]] را در محضر آقا شیخ حسین اهرى، و مقدارى از [[مکاسب (کتاب)|مکاسب]] را در محضر مرحوم شیخ ابوالحسن مشکینى صاحب حاشیه بر کفایه خواند و جلد اول [[کفایة الاصول (کتاب)|کفایة الاصول]] را در محضر آیت الله محمدباقر زنجانى فراگرفت.
+
سفارش پدر بزرگوارش او را مصمم ساخت و تصمیم گرفت در نجف کنار بارگاه ملکوتى حضرت [[امیرالمومنین]] علیه السلام دروس حوزوى را آغاز کند. عبدالحسین بعد از تحصیل دروس مقدماتى، «[[قوانين الاصول (کتاب)|قوانین]]» را در محضر آقا شیخ حسین اهرى، و مقدارى از «[[مکاسب (کتاب)|مکاسب]]» را در محضر مرحوم [[میرزا ابوالحسن مشکینی]] خواند و جلد اول «[[کفایة الاصول (کتاب)|کفایة الاصول]]» را در محضر آیت الله محمدباقر زنجانى فراگرفت.
  
===هجرت از نجف به تبریز===
+
'''هجرت از نجف به تبریز:'''
  
عبدالحسین پس از سال‌ها تحصیل و خوشه چینى در [[نجف]] اشرف از محضر بزرگان، بنا به امر پدرش در سن ۲۲ سالگى عزم سفر به تبریز کرده راهى [[ایران|ایران]] مى شود. وى در این مورد مى گوید: «مشغول تحصیل بودم که مرحوم والد نوشت براى دیدار چند صباحى به تبریز بیایید».<ref> همان.</ref>
+
آیت الله عبدالحسین غروی پس از سال‌ها تحصیل در [[نجف]]، بنا به امر پدرش در سن ۲۲ سالگى عزم سفر به [[تبریز]] کرد و راهى [[ایران|ایران]] شد. وى در این مورد مى گوید: «مشغول تحصیل بودم که مرحوم والد نوشت براى دیدار، چند صباحى به تبریز بیایید».<ref> همان.</ref>
  
عبدالحسین براى دیدار و [[صله رحم]] به تبریز مى آید و این نظر جارى بود که ایران در آستانه تحولات قرار داشت و مرزها به دستور رضاخان بسته مى شود. ایشان دیگر نمى تواند به نجف برگردد و به همین جهت اقامت وى در تبریز طولانى مى شود. ایشان سه سال در تبریز از فیوضات آیت الله العظمى ابوالحسن انگجى بهره مند مى گردد.
+
عبدالحسین براى دیدار و [[صله رحم]] به تبریز مى آید و این در حالی بود که ایران در آستانه تحولات قرار داشت و مرزها به دستور رضاخان بسته مى شود. ایشان دیگر نمى تواند به نجف برگردد و به همین جهت اقامت وى در تبریز طولانى مى شود و سه سال در تبریز از فیوضات آیت الله [[سید ابوالحسن انگجی]] بهره مند مى گردد.
  
===سفر به قم===
+
'''سفر به قم:'''
  
آقا عبدالحسین در سال ۱۳۵۳ هجرى قمرى در سن ۲۵ سالگى وارد شهر مقدس [[قم]] شد. جلد دوم «[[کفایة الاصول (کتاب)|کفایة الاصول]]» را در محضر مرحوم آیت الله میرزا محمد همدانى که یکى از مدرسین برجسته آن زمان بود فرامی‌گیرد و بعد از اتمام سطح در درس خارج مرحوم آیت الله العظمى [[شیخ عبد الکریم حائری یزدی|شیخ عبدالکریم حائرى]] و مرحوم آیت الله العظمى [[سید محمد حجت کوه کمره ای|سید محمد حجت]] شرکت مى کند. عبدالحسین به مرحوم حائرى ارادت خاصى داشتند و از او به عظمت و بزرگى یاد مى کردند و بقاء حوزه را مرهون زحمات حاج شیخ و عظمت او مى دانست. بعد از ارتحال حاج شیخ عبدالکریم در سنه ۱۳۵۵ حوزه به همت آیات ثلاث از جمله آیت الله العظمى سید محمد حجت از گزند حوادث مصون مانده، عبدالحسین سال‌ها در محضر پرفیض این عالم جلیل القدر تلمذ نمود و ارادت زیادى به حضرت ایشان داشت. شیخ عبدالحسین بعد از ۱۲ سال تحصیل در سطوح عالیه [[حوزه علمیه قم]] به درجه عالیه [[اجتهاد]] نائل گشت.
+
آقا عبدالحسین در سال ۱۳۵۳ قمرى در سن ۲۵ سالگى وارد شهر مقدس [[قم]] شد. جلد دوم «[[کفایة الاصول (کتاب)|کفایة الاصول]]» را در محضر آیت الله میرزا محمد همدانى که یکى از مدرسین برجسته آن زمان بود فرامی‌گیرد و بعد از اتمام سطح، در درس خارج آیت الله [[شیخ عبد الکریم حائری یزدی|شیخ عبدالکریم حائرى]] و آیت الله [[سید محمد حجت کوه کمره ای]] شرکت مى کند. عبدالحسین به مرحوم حائرى ارادت خاصى داشتد و از او به عظمت و بزرگى یاد مى کرد و بقاء حوزه را مرهون زحمات حاج شیخ و عظمت او مى دانست. بعد از ارتحال شیخ عبدالکریم در سنه ۱۳۵۵ ق، حوزه به همت آیات ثلاث از جمله آیت الله سید محمد حجت از گزند حوادث مصون ماند و عبدالحسین سال‌ها در محضر پرفیض این عالم جلیل القدر تلمذ نمود و ارادت زیادى به ایشان داشت. شیخ عبدالحسین بعد از ۱۲ سال تحصیل در سطوح عالیه [[حوزه علمیه قم]] به درجه عالیه [[اجتهاد]] نائل گشت.
 
 
==اساتید==
 
حسین اهرى
 
ابوالحسن مشکینى
 
محمدباقر زنجانى
 
[[سید ابوالحسن انگجی|ابوالحسن انگجى]]
 
میرزا محمد همدانى
 
[[شیخ عبد الکریم حائری یزدی|عبدالکریم حائرى]]
 
[[سید محمد حجت کوه کمره ای|سید محمد حجت]]
 
 
 
'''بازگشت به تبریز:'''
 
 
 
آیت الله غروى در سال ۱۳۶۳ هجرى قمرى در سن ۳۴ سالگى به تبریز مراجعت نمود و در شهر تبریز رحل اقامت گزید و به رسالت الهى خود از جمله تدریس، [[امام جماعت‌|امامت جماعت]]، وعظ و تبلیغ و تعلیم و ارشاد و اهتمام به مباحث اخلاقى و تربیتى و علاوه بر این ها به تدریس [[فقه]] و [[اصول فقه‌‌‌‌|اصول]] مى پردازند.
 
  
 
'''اجازات اجتهاد:'''
 
'''اجازات اجتهاد:'''
  
آیت الله غروى اجازه اجتهاد از اساتید معظم خود از جمله مرحوم آیت الله العظمى [[آقا ضیاءالدین عراقی|آقا ضیاءالدین عراقى]]، مرحوم آیت الله العظمى [[سید ابوالحسن اصفهانی|سید ابوالحسن اصفهانى]]، مرحوم آیت الله العظمى [[سید محمد حجت کوه کمره ای|سید محمد حجت کوه‌کمرى]] رضوان الله تعالى علیهم دریافت کرد.<ref> گنجینه دانشمندان، جلد ۳، ص ۳۱۰.</ref>
+
آیت الله غروى اجازه اجتهاد از اساتید معظم خود از جمله آیت الله [[آقا ضیاءالدین عراقی|آقا ضیاءالدین عراقى]]، آیت الله [[سید ابوالحسن اصفهانی|سید ابوالحسن اصفهانى]]، آیت الله [[سید محمد حجت کوه کمره ای|سید محمد حجت کوه‌کمرى]] رضوان الله تعالى علیهم دریافت کرد.<ref> گنجینه دانشمندان، جلد ۳، ص ۳۱۰.</ref>
  
 
==آثار و تألیفات==
 
==آثار و تألیفات==
سطر ۵۳: سطر ۴۰:
 
از آیت الله شیخ عبدالحسین غروى آثار گوناگونى به اقتضاى زمان به جاى مانده که عبارتند از:
 
از آیت الله شیخ عبدالحسین غروى آثار گوناگونى به اقتضاى زمان به جاى مانده که عبارتند از:
  
*۱- کتاب اسلام و شیعه؛ به زبان فارسى، مطبوع در تبریز در سال ۱۳۶۳ قمرى.
+
* کتاب اسلام و شیعه؛ به زبان فارسى، مطبوع در تبریز در سال ۱۳۶۳ قمرى.
 
 
*۲- کتاب تقریرات؛ افادات مرحوم آیت الله العظمى حجت.
 
 
 
*۳- اصول و فقه.
 
 
 
*۴- مصلح جهانى یا مهدى موعود عجل الله تعالی فرجه.
 
 
 
*۵- اخلاق.<ref>آثار الحجه، جلد ۲، ص ۲۳۱.</ref>
 
 
 
==آیت‌الله غروی و انقلاب اسلامی==
 
 
 
آیت الله غروى یکى از یاران و همراهان [[امام خمینی]] (قدس سره) و پشتیبان نظام و انقلاب اسلامى بود. این حمایت آن‌قدر قوت داشت که از مشاهده آن روحانى فرزانه جمله شهید صدر به ذهن تداعى مى کرد (ذوبوا فى الامام الخمینى کما ذاب هو فى الاسلام). وى در مورد امام مى فرمود: «امام به قدرى بزرگوار بود که در یک جمله عرض مى کنم من در حدود ده سالى که با ایشان معاصر بودم و حتى دوستان نمى دانستیم که ایشان شعر مى گوید. عصرهاى پنجشنبه در [[مدرسه فیضیه]] درس [[اخلاق]] مى گفتند و به احترام مرحوم حاج شیخ بر روى منبر نمى نشستند حتى بازاریان [[قم]] هم در درس اخلاق ایشان شرکت مى کردند. اما با آن عظمتشان خیلى هم ظریف بودند و در عین این که باوقار بودند موقع مناسبش شوخى هم مى کردند، واقعا وفات ایشان ضایعه بود».<ref> همان.</ref>
 
  
آیت الله غروى همیشه توصیه مى کرد که قدر این نظام و ولایت را بدانید و براى احیاء تمامى ارزش‌هاى والاى الهى انسان تلاش کنید و گرامى داشت یاد امام و شهیدان و ایثارگران را از شعائر بزرگ الهى مى دانستند و مى فرمودند: «من بسیار متأسفم و گلایه مندم از کسانى که امروز نسبت به این عظمتى که براى [[اسلام]] و روحانیت پیش آمده بى‌تفاوتند، آنان که آن روزهاى سخت و طاقت‌ فرسا را دیده اند باید قدر این روزها را بدانند بر این نعمت بزرگ خدا را شکر کنند. امام خمینى قدس سره با یاران ایثارگر و مجاهدش ما را از ذلت و بدبختى نجات دادند. آیا نباید از چنین پاکانى سپاسگذار باشیم و بر چنین نعمتى شکرگزار؟ با تساهل در حفظ این نعمت [[کفران نعمت|کفران نعمت]] نکنیم».<ref>مجله حوزه، شماره  ۲، ص  ۴.</ref>
+
* کتاب تقریرات درس استادش آیت الله [[سید محمد حجت کوه کمره ای|سید محمد حجت کوه‌کمری]].
  
ایشان مى فرمودند: علما و روحانیت براى [[اسلام]] خون دادند، خون دل خوردند این همه شهداء، باید قدر این حرکت را بدانید. در این نهضت امام، عظمت اسلام و مسلمین نمایان شد انسان‌هایى به کمالات رسیدند این ها افتخارات اسلام هستند: شهداء عالم را مى بینند و ما نمى بینیم.
+
* اصول و فقه.
  
'''روزگار جهاد و مبارزه:'''
+
* مصلح جهانى یا مهدى موعود عجل الله تعالی فرجه.
  
در زیر اکثر اعلامیه ها و تلگراف‌هاى سال‌هاى حساس انقلاب قبل از ۱۳۴۲ و بعد، امضاى آیت الله غروى دیده مى شود و ایشان یا به قلم خود و یا زیر نظر و توجه ایشان متن اعلامیه ها و تلگراف‌ها تنظیم مى شد و نام آیت الله غروى براى همه مبارزین خط مقدم اسلام نامى آشناست. ایشان در مبارزات مردم تبریز به همراهى بزرگان دیگر همچون آیت الله [[شهید سید محمد علی قاضی طباطبائی|قاضى طباطبائى]] و آیت الله سید محمد انگجى و آیت الله میرزا عبدالله مجتهدى شرکت فعال داشت.<ref>ر.ک: به نهضت روحانیون ایران، على دوانى.</ref>
+
* اخلاق.<ref>آثار الحجه، جلد ۲، ص ۲۳۱.</ref>
  
همچنان که آیت الله غروى در فعالیت هاى مبارزاتى و سیاسى پیشرو بودند، در مبارزه با الحاد و القائات و رد شبهات نیز سهم بسزایى داشتند، و در کتاب مفاخر آذربایجان آمده زمانى که کسروى با [[دین]] و مذهب به نبرد برخاسته بود معظم‌له از جمله کسانى بود که به رد گفته هاى او پرداخت که بعدها به نام کتاب «اسلام و شیعه» به چاپ رسید.<ref>مفاخر آذربایجان، جلد ۱، ص ۴۷۴.</ref>
+
==فعالیت‌های اجتماعی و سیاسی==
 +
'''تدریس و تبلیغ:'''
  
آیت الله غروى در همه تندبادهاى روزگار پناهگاه و پشتیبان امت حزب الله تبریز بودند و در طول هشت سال دفاع مقدس، تقویت کننده رزمندگان و مخصوصاً لشکر همیشه پیروز و خط شکن ۳۱ عاشورا بودند و با آن کهولت سن در مراسم هاى سپاه و بسیح و اعزام حضور مى یافتند. آیت الله غروى حدود دو دوره در مجلس خبرگان حضور داشتند و تا آخر عمر شریفشان امام جمعه موقت شهر تبریز بودند.
+
آیت الله غروى تبریزی در سال ۱۳۶۳ قمرى در سن ۳۴ سالگى به [[تبریز]] مراجعت نمود و در آنجا به وظایف خود از جمله: [[امام جماعت‌|امامت جماعت]]، وعظ و تبلیغ و تعلیم و ارشاد و اهتمام به مباحث اخلاقى و تربیتى و علاوه بر این ها به تدریس [[فقه]] و [[اصول فقه‌‌‌‌|اصول]] پرداخت.
  
'''آیت الله غروى و ولایت:'''
+
آیت‌الله غروی در مبارزه با الحاد و القائات و رد شبهات سهم بسزایى داشتند؛ در کتاب «مفاخر آذربایجان» آمده زمانى که احمد کسروى با [[دین]] و مذهب به نبرد برخاسته بود، معظم‌له از جمله کسانى بود که به رد گفته هاى او پرداخت که بعدها به نام کتاب «اسلام و شیعه» به چاپ رسید.<ref>مفاخر آذربایجان، جلد ۱، ص ۴۷۴.</ref>
  
آیت الله غروى از رهبر معظم انقلاب به عنوان پاسدار [[دین]] و فقاهت و سلاله [[حضرت فاطمه]] علیهاالسلام یاد مى کرد و مى فرمود: «نجات دهنده اسلام امروز ایشان هستند».<ref> خاطرات و مصاحبه از آیت الله غروى.</ref>
+
آیت الله غروى حدود دو دوره در مجلس خبرگان حضور داشتند و تا آخر عمر شریفشان [[امام جمعه]] موقت شهر تبریز بودند.
  
بعد از ارتحال حضرت آیت الله [[آیت الله محمد علی اراکی|اراکى]]، آیت الله غروى از جمله علمایى بودند که در تأیید [[مرجعیت|مرجعیت]] آیت الله [[سید علی حسینی خامنه ای|سید علی خامنه اى]] نامه نوشتند و مسائل [[اجتهاد]] و ولایت را مطرح نمودند و لزوم مراجعه امت حزب الله در مسأله [[تقلید|تقلید]] را به ایشان تأکید نمودند. رهبر معظم انقلاب نیز علاقه و ارادت زیادى نیست به آیت الله غروى داشتند و در همین اواخر سال ۱۳۷۱ که به تبریز تشریف آورده بودند جهت دیدار به منزل آیت الله غروى رفته بودند.
+
'''آیت‌الله غروی و انقلاب اسلامی:'''
  
==ویژگی‌های اخلاقی==
+
آیت الله غروى در فعالیت هاى مبارزاتى و سیاسى پیشرو بودند؛ در زیر اکثر اعلامیه ها و تلگراف‌هاى سال‌هاى حساس انقلاب قبل از سال ۱۳۴۲ ش. و بعد، امضاى آیت الله غروى دیده مى شود و ایشان یا به قلم خود و یا زیر نظر و توجه ایشان متن اعلامیه ها و تلگراف‌ها تنظیم مى شد و نام آیت الله غروى براى همه مبارزین خط مقدم اسلام نامى آشنا بود. ایشان در مبارزات مردم تبریز به همراهى بزرگان دیگر همچون آیت الله [[شهید سید محمد علی قاضی طباطبائی|قاضى طباطبائى]] و آیت الله سید محمد انگجى و آیت الله میرزا عبدالله مجتهدى شرکت فعال داشت.<ref>ر.ک: به نهضت روحانیون ایران، على دوانى.</ref>
  
آیت الله غروى در عشق به [[اهل البیت|اهل بیت]] علیهم السلام ذوب شده بود و [[دین]] و سیاست و [[تولّی|تولى]] و [[تبرّی|تبرى]] در رفتار و گفتار ایشان متجلى بود. زمانى که سخن از فضائل اهل بیت مى گفت و به نام حضرات [[معصوم|معصومین]] علیهم السلام مى رسید احساس مى شد که در درون این مرد الهى غلیان عجیبى ایجاد و اشک از چشمان نورانى و ملکوتى اش سرازیر مى شد. گریه همراه با تبسم ایشان آنقدر زیبا و قشنگ بود که هر بیننده را با آن اقیانوس ادب و [[معرفت]] نزدیک مى ساخت به همین نسبت نزدیک با خاندان [[رسول خدا]] صلی الله علیه و آله بود که گاهى مى گفت: «[[حضرت معصومه]] سلام الله علیها خیلى مهمان نواز است ما باید خود را لایق مهمانى ایشان کنیم والله با این که تعداد ما در زمان طاغوت ۵۳۰ نفر بود و تحت فشار پهلوى هم بودیم اما دلخوش بودیم که الحمدلله در جوار حضرت معصومه سلام الله علیها هستیم. من به همه آقایانى که در [[قم]] تشریف دارند تبریک عرض مى کنم که در عشق آل محمد هستند».<ref> مصاحبه در روزنامه جمهورى + ۶ آب  ۳۷۳.</ref>
+
آیت الله غروى یکى از یاران و همراهان [[امام خمینی]] (قدس سره) و پشتیبان نظام و انقلاب اسلامى بود. ایشان همیشه توصیه مى کرد که قدر این نظام و ولایت را بدانید و براى احیاء تمامى ارزش‌هاى والاى الهى انسان تلاش کنید. او گرامى داشت یاد امام و شهیدان و ایثارگران را از شعائر بزرگ الهى مى دانست و مى فرمود: «من بسیار متأسفم و گلایه‌مندم از کسانى که امروز نسبت به این عظمتى که براى [[اسلام]] و روحانیت پیش آمده بى‌تفاوتند، آنان که آن روزهاى سخت و طاقت‌ فرسا را دیده اند باید قدر این روزها را بدانند و بر این نعمت بزرگ خدا را شکر کنند. امام خمینى قدس سره با یاران ایثارگر و مجاهدش ما را از ذلت و بدبختى نجات دادند. آیا نباید از چنین پاکانى سپاسگذار باشیم و بر چنین نعمتى شکرگزار؟ با تساهل در حفظ این نعمت [[کفران نعمت|کفران نعمت]] نکنیم».<ref>مجله حوزه، شماره ۲، ص ۴.</ref>
 +
آیت الله غروى پناهگاه و پشتیبان مردم تبریز بودند و در طول هشت سال دفاع مقدس، تقویت کننده رزمندگان و مخصوصاً لشکر ۳۱ عاشورا بودند و با آن کهولت سن در مراسم هاى سپاه و بسیح و اعزام حضور مى یافتند.
  
آیت الله غروى نمونه اى از مناعت طبع و بزرگوارى بود، با آن که خیلى سختى و بى‌مهرى و فشار کشیده بود اما با این حال همچنان مقاوم و بردبار بود و این منش و رفتار الهى را سفارش و در این جهت آیت الله شربیانى را مثال مى زد. در ماه [[رمضان]] شخصى پاکتى به ایشان مى دهد، آن مرحوم متوجه محتواى پاکت نمى شود. در منزل پاکت را باز مى کند مى بیند محتوای پاکت مقدارى پول است از طرف استاندارى (رژیم سابق). از فرط ناراحتى تا صبح نمى تواند بخوابد، فرداى آن روز پاکت را به فرد موثقى مى دهد که تحویل استاندار بدهد.<ref>حوزه، شماره ۶۲، ص ۵۱.</ref>
+
آیت الله غروى همچنین از رهبر معظم انقلاب به عنوان پاسدار [[دین]] و فقاهت و سلاله [[حضرت فاطمه]] علیهاالسلام یاد مى کرد و مى فرمود: «نجات دهنده اسلام امروز ایشان هستند».<ref> خاطرات و مصاحبه از آیت الله غروى.</ref> بعد از ارتحال آیت الله [[آیت الله محمد علی اراکی|محمد علی اراکى]]، آیت الله غروى از جمله علمایى بودند که در تأیید [[مرجعیت|مرجعیت]] آیت الله [[سید علی حسینی خامنه ای|سید علی خامنه اى]] نامه نوشتند و مسائل [[اجتهاد]] و ولایت را مطرح نمودند و لزوم مراجعه امت حزب الله در مسأله [[تقلید|تقلید]] را به ایشان تأکید نمودند. رهبر معظم انقلاب نیز علاقه و ارادت زیادى نسبت به آیت الله غروى داشتند و در همین اواخر سال ۱۳۷۱ که به تبریز تشریف آوردند جهت دیدار به منزل آیت الله غروى رفته بودند.
  
 
==وفات==
 
==وفات==
  
این عالم ربانى و فقیه صمدانى پس از عمرى خدمت و [[جهاد]] و مبارزه و [[سیر و سلوک|سیر و سلوک]] الى الله و تدریس و پرورش انسان‌هاى عالم و دانشمند و کمک به [[حوزه علمیه|حوزه هاى علمیه]] و تقویت [[مسجد|مساجد]] و محافل فرهنگى و دینى در بامداد روز چهارشنبه ۲۰ آذر ۱۳۷۴ هجرى شمسى (مطابق با هفتم [[رجب]] ۱۴۱۵ هجرى) بر اثر سکته قلبى در سن ۸۷ سالگى در بیمارستان امام خمینى [[تبریز]] دارفانى را وداع گفت و به ملکوت اعلى پیوست. پس از مراسم [[تشییع جنازه|تشییع]] آن عالم فرزانه پیکر مطهرش به شهر مقدس [[قم]] انتقال یافت و در قبرستان وادى‌السلام به خاک سپرده شد.  
+
مرحوم آیت الله عبدالحسین غروى تبریزی پس از عمرى خدمت و [[جهاد]] و مبارزه و سیر و سلوک الى الله و کمک به [[حوزه علمیه|حوزه‌هاى علمیه]] و تقویت [[مسجد|مساجد]] و محافل فرهنگى و دینى، در بامداد روز چهارشنبه ۲۰ آذر ۱۳۷۴ شمسى (مطابق با هفتم [[رجب]] ۱۴۱۵ قمرى) در سن ۸۷ سالگى در بیمارستان امام خمینى [[تبریز]] دار فانى را وداع گفت. پس از مراسم [[تشییع جنازه|تشییع]] آن عالم فرزانه، پیکر مطهرش به شهر مقدس [[قم]] انتقال یافت و در قبرستان وادى‌السلام به خاک سپرده شد.  
  
 
==پانویس==
 
==پانویس==
سطر ۱۰۷: سطر ۸۴:
 
پرونده:عبدالحسين (2).jpg|عبدالحسين غروى تبريزى
 
پرونده:عبدالحسين (2).jpg|عبدالحسين غروى تبريزى
 
پرونده:اسدالله مدنی (5).jpg|alt=آیت الله غروی و دومین شهید محراب انقلاب|از راست: شهید [[شهید سید اسدالله مدنی|سید اسدالله مدنی،]] [[محمدتقی فلسفی]] و عبدالحسين غروى تبريزى در مسجد جامع [[تبریز]]
 
پرونده:اسدالله مدنی (5).jpg|alt=آیت الله غروی و دومین شهید محراب انقلاب|از راست: شهید [[شهید سید اسدالله مدنی|سید اسدالله مدنی،]] [[محمدتقی فلسفی]] و عبدالحسين غروى تبريزى در مسجد جامع [[تبریز]]
پرونده:عبدالحسين (3).jpg|alt=آیت الله غروی و اولین شهید محراب انقلاب|از راست: کاظم دینوری، [[سید محمدعلی قاضی طباطبائی|سید محمدعلی قاضی طباطبایی]]، عبدالحسين غروى تبريزى و عبدالحمید شربیانی
+
پرونده:عبدالحسين (3).jpg|alt=آیت الله غروی و اولین شهید محراب انقلاب|از راست: کاظم دینوری، [[سید محمدعلی قاضی طباطبائی|شهید سید محمدعلی قاضی طباطبایی]]، عبدالحسين غروى تبريزى و عبدالحمید شربیانی
 
پرونده:عبدالحسين (4).jpg|عبدالحسين غروى تبريزى در حال گفتگو با مهدی بازرگان
 
پرونده:عبدالحسين (4).jpg|عبدالحسين غروى تبريزى در حال گفتگو با مهدی بازرگان
 
پرونده:عبدالحسين (5).jpg|از راست: [[سید محمدعلی انگجی|سید محمدعلى حسینی انگجى]]، فخرالدین حجازی و عبدالحسين غروى تبريزى
 
پرونده:عبدالحسين (5).jpg|از راست: [[سید محمدعلی انگجی|سید محمدعلى حسینی انگجى]]، فخرالدین حجازی و عبدالحسين غروى تبريزى
سطر ۱۱۴: سطر ۹۱:
 
</gallery>
 
</gallery>
  
[[رده:علمای معاصر|غروى تبريزى،عبدالحسين]]
+
[[رده:علمای معاصر|غروى تبريزى،عبدالحسين]][[رده:علماء شیعه]][[رده:فقیهان]][[رده:مبارزان علیه پهلوی]]
 +
[[رده:مدفونین در قم]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۴ نوامبر ۲۰۲۵، ساعت ۱۰:۵۶

«آیت‌الله عبدالحسین غروى تبريزى» (۱۳۰۹-۱۳۷۷ ش)، فقیه و عالم مجاهد شیعه معاصر، عضو مجلس خبرگان و امام جمعه تبریز بود. این عالم وارسته، در کنار تألیف و تدریس معارف اسلامی و نشر فرهنگ اهل بیت (علیهم‌السلام) و تربیت طلاب علوم دینی، در فعالیت هاى مبارزاتى و سیاسى قبل از انقلاب پیشرو بودند.

Qarawi.jpg
نام کامل عبدالحسین غروى تبريزى
زادروز ۱۳۰۹ شمسی
زادگاه نجف
وفات ۱۳۷۷ شمسی
مدفن قم، قبرستان وادی‌السلام

Line.png

اساتید

میرزا ابوالحسن مشکینی، سید ابوالحسن انگجی، شیخ عبدالکریم حائرى، سید محمد حجت کوه‌کمری،...


آثار

مصلح جهانى یا مهدى موعود، اسلام و شیعه، اخلاق، اصول و فقه،...


ولادت و خاندان

عبدالحسین غروى در سال ۱۳۲۸ ه.ق، در شهر نجف اشرف دیده به جهان گشود. خاندان وی بیش از سیصد سال از بزرگان و علما بودند و در منطقه انزاب -منطقه‌اى بین تبریز تا سلماس- نام آشنایى داشتند. جدّ بزرگ عبدالحسین غروى سیصد سال پیش امام جمعه خامنه بوده است. پدر ایشان نیز از علماى بزرگ بود، چنان که محمد شریف رازى در «گنجینه دانشمندان» درباره وى مى نویسد: «ایشان پس از تحصیل و فراگیرى علوم حوزوى در تبریز به نجف اشرف مشرف مى شود و در آن جا از محضر بزرگانى همچون مرحوم سید یزدى صاحب عروة الوثقى، مرحوم شریعت اصفهانى و آخوند خراسانى بهره مى برد و مورد لطف و توجه آن بزرگان قرار مى گیرد و اجازات و تقریرات خوبى از آنان داشت».[۱]

تحصیلات و اساتید

عبدالحسین غروى ایام کودکى را در شهر نجف اشرف سپرى کرد و در شش سالگى وارد مدرسه علوى در نجف شد. وی بعد از گرفتن گواهى نامه ششم ابتدائى بود که پا به مدرسه دینى نهاد و چنانچه خود مى گوید: «پدرم از تبریز نوشت خوب است همان روش آباء و اجداد خود را پیشه کنی و به تحصیل علوم دینى بپردازی».[۲]

سفارش پدر بزرگوارش او را مصمم ساخت و تصمیم گرفت در نجف کنار بارگاه ملکوتى حضرت امیرالمومنین علیه السلام دروس حوزوى را آغاز کند. عبدالحسین بعد از تحصیل دروس مقدماتى، «قوانین» را در محضر آقا شیخ حسین اهرى، و مقدارى از «مکاسب» را در محضر مرحوم میرزا ابوالحسن مشکینی خواند و جلد اول «کفایة الاصول» را در محضر آیت الله محمدباقر زنجانى فراگرفت.

هجرت از نجف به تبریز:

آیت الله عبدالحسین غروی پس از سال‌ها تحصیل در نجف، بنا به امر پدرش در سن ۲۲ سالگى عزم سفر به تبریز کرد و راهى ایران شد. وى در این مورد مى گوید: «مشغول تحصیل بودم که مرحوم والد نوشت براى دیدار، چند صباحى به تبریز بیایید».[۳]

عبدالحسین براى دیدار و صله رحم به تبریز مى آید و این در حالی بود که ایران در آستانه تحولات قرار داشت و مرزها به دستور رضاخان بسته مى شود. ایشان دیگر نمى تواند به نجف برگردد و به همین جهت اقامت وى در تبریز طولانى مى شود و سه سال در تبریز از فیوضات آیت الله سید ابوالحسن انگجی بهره مند مى گردد.

سفر به قم:

آقا عبدالحسین در سال ۱۳۵۳ قمرى در سن ۲۵ سالگى وارد شهر مقدس قم شد. جلد دوم «کفایة الاصول» را در محضر آیت الله میرزا محمد همدانى که یکى از مدرسین برجسته آن زمان بود فرامی‌گیرد و بعد از اتمام سطح، در درس خارج آیت الله شیخ عبدالکریم حائرى و آیت الله سید محمد حجت کوه کمره ای شرکت مى کند. عبدالحسین به مرحوم حائرى ارادت خاصى داشتد و از او به عظمت و بزرگى یاد مى کرد و بقاء حوزه را مرهون زحمات حاج شیخ و عظمت او مى دانست. بعد از ارتحال شیخ عبدالکریم در سنه ۱۳۵۵ ق، حوزه به همت آیات ثلاث از جمله آیت الله سید محمد حجت از گزند حوادث مصون ماند و عبدالحسین سال‌ها در محضر پرفیض این عالم جلیل القدر تلمذ نمود و ارادت زیادى به ایشان داشت. شیخ عبدالحسین بعد از ۱۲ سال تحصیل در سطوح عالیه حوزه علمیه قم به درجه عالیه اجتهاد نائل گشت.

اجازات اجتهاد:

آیت الله غروى اجازه اجتهاد از اساتید معظم خود از جمله آیت الله آقا ضیاءالدین عراقى، آیت الله سید ابوالحسن اصفهانى، آیت الله سید محمد حجت کوه‌کمرى رضوان الله تعالى علیهم دریافت کرد.[۴]

آثار و تألیفات

از آیت الله شیخ عبدالحسین غروى آثار گوناگونى به اقتضاى زمان به جاى مانده که عبارتند از:

  • کتاب اسلام و شیعه؛ به زبان فارسى، مطبوع در تبریز در سال ۱۳۶۳ قمرى.
  • اصول و فقه.
  • مصلح جهانى یا مهدى موعود عجل الله تعالی فرجه.

فعالیت‌های اجتماعی و سیاسی

تدریس و تبلیغ:

آیت الله غروى تبریزی در سال ۱۳۶۳ قمرى در سن ۳۴ سالگى به تبریز مراجعت نمود و در آنجا به وظایف خود از جمله: امامت جماعت، وعظ و تبلیغ و تعلیم و ارشاد و اهتمام به مباحث اخلاقى و تربیتى و علاوه بر این ها به تدریس فقه و اصول پرداخت.

آیت‌الله غروی در مبارزه با الحاد و القائات و رد شبهات سهم بسزایى داشتند؛ در کتاب «مفاخر آذربایجان» آمده زمانى که احمد کسروى با دین و مذهب به نبرد برخاسته بود، معظم‌له از جمله کسانى بود که به رد گفته هاى او پرداخت که بعدها به نام کتاب «اسلام و شیعه» به چاپ رسید.[۶]

آیت الله غروى حدود دو دوره در مجلس خبرگان حضور داشتند و تا آخر عمر شریفشان امام جمعه موقت شهر تبریز بودند.

آیت‌الله غروی و انقلاب اسلامی:

آیت الله غروى در فعالیت هاى مبارزاتى و سیاسى پیشرو بودند؛ در زیر اکثر اعلامیه ها و تلگراف‌هاى سال‌هاى حساس انقلاب قبل از سال ۱۳۴۲ ش. و بعد، امضاى آیت الله غروى دیده مى شود و ایشان یا به قلم خود و یا زیر نظر و توجه ایشان متن اعلامیه ها و تلگراف‌ها تنظیم مى شد و نام آیت الله غروى براى همه مبارزین خط مقدم اسلام نامى آشنا بود. ایشان در مبارزات مردم تبریز به همراهى بزرگان دیگر همچون آیت الله قاضى طباطبائى و آیت الله سید محمد انگجى و آیت الله میرزا عبدالله مجتهدى شرکت فعال داشت.[۷]

آیت الله غروى یکى از یاران و همراهان امام خمینی (قدس سره) و پشتیبان نظام و انقلاب اسلامى بود. ایشان همیشه توصیه مى کرد که قدر این نظام و ولایت را بدانید و براى احیاء تمامى ارزش‌هاى والاى الهى انسان تلاش کنید. او گرامى داشت یاد امام و شهیدان و ایثارگران را از شعائر بزرگ الهى مى دانست و مى فرمود: «من بسیار متأسفم و گلایه‌مندم از کسانى که امروز نسبت به این عظمتى که براى اسلام و روحانیت پیش آمده بى‌تفاوتند، آنان که آن روزهاى سخت و طاقت‌ فرسا را دیده اند باید قدر این روزها را بدانند و بر این نعمت بزرگ خدا را شکر کنند. امام خمینى قدس سره با یاران ایثارگر و مجاهدش ما را از ذلت و بدبختى نجات دادند. آیا نباید از چنین پاکانى سپاسگذار باشیم و بر چنین نعمتى شکرگزار؟ با تساهل در حفظ این نعمت کفران نعمت نکنیم».[۸] آیت الله غروى پناهگاه و پشتیبان مردم تبریز بودند و در طول هشت سال دفاع مقدس، تقویت کننده رزمندگان و مخصوصاً لشکر ۳۱ عاشورا بودند و با آن کهولت سن در مراسم هاى سپاه و بسیح و اعزام حضور مى یافتند.

آیت الله غروى همچنین از رهبر معظم انقلاب به عنوان پاسدار دین و فقاهت و سلاله حضرت فاطمه علیهاالسلام یاد مى کرد و مى فرمود: «نجات دهنده اسلام امروز ایشان هستند».[۹] بعد از ارتحال آیت الله محمد علی اراکى، آیت الله غروى از جمله علمایى بودند که در تأیید مرجعیت آیت الله سید علی خامنه اى نامه نوشتند و مسائل اجتهاد و ولایت را مطرح نمودند و لزوم مراجعه امت حزب الله در مسأله تقلید را به ایشان تأکید نمودند. رهبر معظم انقلاب نیز علاقه و ارادت زیادى نسبت به آیت الله غروى داشتند و در همین اواخر سال ۱۳۷۱ که به تبریز تشریف آوردند جهت دیدار به منزل آیت الله غروى رفته بودند.

وفات

مرحوم آیت الله عبدالحسین غروى تبریزی پس از عمرى خدمت و جهاد و مبارزه و سیر و سلوک الى الله و کمک به حوزه‌هاى علمیه و تقویت مساجد و محافل فرهنگى و دینى، در بامداد روز چهارشنبه ۲۰ آذر ۱۳۷۴ شمسى (مطابق با هفتم رجب ۱۴۱۵ قمرى) در سن ۸۷ سالگى در بیمارستان امام خمینى تبریز دار فانى را وداع گفت. پس از مراسم تشییع آن عالم فرزانه، پیکر مطهرش به شهر مقدس قم انتقال یافت و در قبرستان وادى‌السلام به خاک سپرده شد.

پانویس

  1. گنجینه دانشمندان، جلد ۳، ص ۳۱۰.
  2. مجله حوزه، شماره ۶۲، ص ۳۸.
  3. همان.
  4. گنجینه دانشمندان، جلد ۳، ص ۳۱۰.
  5. آثار الحجه، جلد ۲، ص ۲۳۱.
  6. مفاخر آذربایجان، جلد ۱، ص ۴۷۴.
  7. ر.ک: به نهضت روحانیون ایران، على دوانى.
  8. مجله حوزه، شماره ۲، ص ۴.
  9. خاطرات و مصاحبه از آیت الله غروى.

منابع

آرشیو عکس و تصویر

مسابقه از خطبه ۱۱۱ نهج البلاغه