منهاج الصالحین (حکیم) (کتاب): تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
جز (مهدی موسوی صفحهٔ منهاج الصالحین (کتاب) را به منهاج الصالحین (حکیم) (کتاب) منتقل کرد)
 
(۳ نسخهٔ میانیِ همین کاربر نمایش داده نشده است)
سطر ۱: سطر ۱:
__toc__
+
{{مشخصات کتاب
{{مشخصات کتاب
 
  
 
|عنوان=
 
|عنوان=
  
|تصویر=[[پرونده:منهاج الصالحین.jpg|240px|وسط]]
+
|تصویر=[[پرونده:BC00450G001.jpg|وسط]]
  
|نویسنده= محمدسعید طباطبائی حیکم
+
|نویسنده= سید محسن حکیم
  
 
|موضوع=فقه شیعه
 
|موضوع=فقه شیعه
سطر ۱۲: سطر ۱۱:
 
|زبان=عربی
 
|زبان=عربی
  
|تعداد جلد=2
+
|تعداد جلد=۲
  
 
|عنوان افزوده1=
 
|عنوان افزوده1=
سطر ۲۲: سطر ۲۱:
 
|افزوده2=
 
|افزوده2=
  
|لینک=[http://lib.ahlolbait.com/parvan/resource/38455/منهاج-الصالحين  منهاج الصالحین]
+
|لینک=[http://lib.ahlolbait.ir/parvan/resource/75191/%D9%85%D9%86%D9%87%D8%A7%D8%AC-%D8%A7%D9%84%D8%B5%D8%A7%D9%84%D8%AD%D9%8A%D9%86--%D9%85%D8%AD%D8%B3%D9%86%E2%80%8C-%D8%B7%D8%A8%D8%A7%D8%B7%D8%A8%D8%A7%D8%A6%D9%8A%E2%80%8C-%D8%A7%D9%84%D8%AD%D9%83%D9%8A%D9%85/&from=search&&query=%D9%85%D9%86%D9%87%D8%A7%D8%AC%20%D8%A7%D9%84%D8%B5%D8%A7%D9%84%D8%AD%D9%8A%D9%86&count=20&execute=true#!resource منهاج الصالحین]
  
 
}}  
 
}}  
منهاج الصالحین به نوعی رساله مفصل سید محسن حکیم است که در دو جلد تهیه شده است. منهاج الصالحین رساله عربی و فتوایی سید حکیم است که با عبارات رسا و الفاظ قالب با معنا در کشورهای مختلف، به صورت مکرر چاپ شده است.
 
  
در جلد اول، مسائل مربوط به عبادات مطرح شده و عناوین آن عبارتند از: تقلید، طهارت، صلاة، صوم، [[زکات]]، [[خمس]] و [[امر به معروف و نهى از منکر]].  
+
'''«منهاج الصالحین»''' به نوعی [[رساله]] [[فتوا|فتوایی]] مفصل از آیت‌الله [[سید محسن حکیم]] (م، ۱۳۹۰ ق) است. این کتاب به دلیل جامع بودن و اشتمال بر اکثر [[ابواب فقه|ابواب فقهى]]، از سوى فقهاى متأخر مورد توجه قرار گرفته و بسیارى از آنان مانند [[آیت الله سید ابوالقاسم خویی|آیت‌الله خوئی]] نظرات فقهى خود را به صورت [[حاشیه]] بر آن نوشته‌اند.  
  
جلد دوم شامل مباحث معاملات است؛ عناوین آن عبارتند از: «تجارة، شفعة، إجارة، مزارعة، مساقاة - جعالة - سبق - رمایة - شرکة - مضاربة - ودیعة - عاریة - لقطة - غصب - إحیاء موات - دین - رهن - حجر - ضمان - صلح - إقرار - وکالة - هبة - وصیة - وقف - نکاح - طلاق - ظهار - إیلاء - لعان - أیمان - صید - ذباحة - أطعمة - أشربة - میراث».
+
==مؤلف==
  
این رساله مبسوط، اولین مرتبه به سال 1365 ﻫ.ق در [[نجف]] طبع و توزیع گردید و با استقبال گسترده شیعیان به ویژه مقلدان سید حکیم مواجه شد.  
+
[[سید محسن حکیم|سید محسن حکیم]] (۱۳۰۶-۱۳۹۰ ق)، از فقهاى [[امامیه]] و مراجع بزرگ [[شیعه]] بود. برخی استادان او عبارتند از: [[آخوند خراسانی|آخوند خراسانى]]، [[سید ضیاء الدین عراقی|آقا ضیاءالدین عراقى]]، [[میرزا محمدحسین نائینی|آیت الله نائینى]].
  
شماری از علمای سرشناش و مراجع بر منهاج الصالحین تعلیقیه زده اند، که از جمله می توان به علمای شاخصی چون '''سید ابوالقاسم خوئی'''، سید محمدباقر صدر، سید عبدالاعلی سبزواری و سید حسین مکی عاملی اشاره کرد.<ref> [http://www.dipna.ir/index.php?option=com_content&task=view&id=4802&Itemid=1 پایگاه اطلاع رسانی دین پژوهی ایران].</ref>
+
آیت الله حکیم از سال ۱۳۳۸ ق. حوزه درس خارج [[فقه]] و [[اصول فقه‌‌‌‌|اصول]] تشکیل داد که جمعى از فضلاى جوان [[نجف]] مانند [[سید محمدباقر صدر]]، [[سید علی حسینی سیستانی]] و [[سید جلال الدین آشتیانی]] از محضرش استفاده مى کردند. وى همچنین اولین کتابخانه عمومى را در نجف بنیان گذاشت.
  
==معرفی اجمالی کتاب==
+
سید محسن حکیم قلمى روان و خالى از تعقید داشت و داراى حسن انتخاب و صاحب تألیفات بسیار (حدود پنجاه عنوان) بود. به همین دلیل از تألیفات وى استقبال فوق العاده شد. برخی از آثار او عبارتند از:
 +
[[مستمسک العروة الوثقی (کتاب)|مستمسک العروة الوثقی]]، [[حقائق الاصول (کتاب)|حقائق الاصول]]، دلیل المناسک، نهج الفقاهة، منهاج الناسکین، رسالة فى ارث الزوجة.
  
كتاب منهاج الصالحين كه رساله‌ى توضيح المسائل به زبان عربى است توسط مرحوم آيت الله سيد محسن حكيم نوشته شده است. اين كتاب به دليل جامع بودن و اشتمال بر اكثر ابواب فقهى از سوى فقهاى متاخر مورد توجه قرار گرفته و بسيارى از آنان نظرات فقهى خود را به صورت حاشيه بر اين كتاب نوشته‌اند.
+
==محتوای کتاب==
 +
در جلد اول، مسائل مربوط به عبادات مطرح شده و عناوین آن عبارتند از: [[تقلید]]، [[طهارت]]، [[نماز|صلاة]]، [[صوم]]، [[زکات]]، [[خمس]] و [[امر به معروف و نهى از منکر]].  
  
از جمله‌ى كسانى كه بر اين كتاب حاشيه زده‌اند مرحوم آيت الله خویی است. ايشان به منظور آسان نمودن مراجعه‌ى مقلدان به كتاب نظرات خود را در متن كتاب وارد نموده و در مسائل مورد اختلاف فتواى مرحوم حكيم را نقل نكرده‌اند.
+
جلد دوم شامل مباحث معاملات است؛ عناوین آن عبارتند از: «تجارة، شفعة، إجارة، مزارعة، مساقاة، جعالة، سبق، رمایة، شرکة، مضاربة، ودیعة، عاریة، لقطة، غصب، إحیاء موات، دین، رهن، حجر، ضمان، صلح، إقرار، وکالة، هبة، وصیة، وقف، نکاح، طلاق، ظهار، إیلاء، لعان، أیمان، صید، ذباحة، أطعمة، أشربة، میراث».
  
جلد اول كتاب به ابواب عبادات اختصاص يافته است. در جلد دوم ابواب معاملات همراه با تكمله‌ى منهاج چاپ شده است.
+
==شروح و تعلیقات کتاب==
 +
كتاب «منهاج الصالحین» به دليل جامع بودن و اشتمال بر اكثر [[ابواب فقه|ابواب فقهى]] از سوى فقهاى متأخر مورد توجه قرار گرفته و بسيارى از آنان نظرات فقهى خود را به صورت [[حاشیه]] بر اين كتاب نوشته‌اند. از جمله‌ى كسانى كه بر اين كتاب حاشيه زده‌اند می توان به علمای شاخصی چون [[آیت الله سید ابوالقاسم خویی|سید ابوالقاسم خوئی]]، [[شهید سید محمدباقر صدر|سید محمدباقر صدر]]، [[سید عبدالاعلی سبزواری]] و سید حسین مکی عاملی اشاره کرد.
 +
 
 +
مرحوم آیت الله خویی به منظور آسان نمودن مراجعه‌ى مقلدان به کتاب، نظرات خود را در متن کتاب وارد نموده و در مسائل مورد اختلاف [[فتوا|فتواى]] مرحوم حکیم را نقل نکرده‌اند. ایشان در مقدمه کتاب آورده‌اند که پس از اینکه تعداد سؤالات در زمینه قضاء، شهادات، حدود و قصاص و دیات را فراوان دیده، تصمیم گرفتند به این مسائل بپردازند تا کامل‌کننده «منهاج الصالحين» باشد.
  
 
==وضعیت نشر==
 
==وضعیت نشر==
  
منهاج الصالحین توسط انتشارات مختلف از جمله داراحیاء آثار الامام الخوئی در سال های مختلف به چاپ رسیده است و همچنین به ضميمه‌ى تكمله‌ى منهاج در دو جلد در سال 1410 قمرى توسط انتشارات مدينة العلم در شهر قم چاپ و منتشر شده است.
+
این رساله مبسوط، اولین مرتبه به سال ۱۳۶۵ ﻫ.ق در [[نجف]] طبع و توزیع گردید و با استقبال گسترده [[شیعه|شیعیان]] به ویژه مقلدان [[سید محسن حکیم]] مواجه شد. منهاج الصالحین توسط انتشارات مختلف از جمله داراحیاء آثار الامام الخوئی در سال های مختلف به چاپ رسیده است و همچنین به ضمیمه‌ى تکمله‌ى منهاج در دو جلد در سال ۱۴۱۰ قمرى توسط انتشارات مدینة العلم در شهر قم چاپ و منتشر شده است.
 
 
==پانویس==
 
{{پانویس}}
 
  
 
==منابع==
 
==منابع==
* مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، جامع فقه اهل البیت 2 [لوح فشرده]: بخش کتابشناسی، معرفی " منهاج الصالحین ".
 
* [http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=2766783&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author سایت سازمان اسناد و كتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران]، (22 خرداد 1391).
 
 
  
==متن کتاب منهاج الصالحین==
+
*[[نرم افزار جامع فقه اهلبیت (علیهم السلام) ۲|نرم افزار جامع فقه اهل البیت]]، بخش کتابشناسی، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
[http://lib.ahlolbait.com/parvan/resource/38455/منهاج-الصالحين  منهاج الصالحین]
 
  
[[رده:منابع فقهی]]
+
[[رده:منابع فقهی]][[رده:کتاب‌های فقهی]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۳۰ آوریل ۲۰۲۵، ساعت ۰۸:۳۵

BC00450G001.jpg
نویسنده سید محسن حکیم
موضوع فقه شیعه
زبان عربی
تعداد جلد ۲

منهاج الصالحین

«منهاج الصالحین» به نوعی رساله فتوایی مفصل از آیت‌الله سید محسن حکیم (م، ۱۳۹۰ ق) است. این کتاب به دلیل جامع بودن و اشتمال بر اکثر ابواب فقهى، از سوى فقهاى متأخر مورد توجه قرار گرفته و بسیارى از آنان مانند آیت‌الله خوئی نظرات فقهى خود را به صورت حاشیه بر آن نوشته‌اند.

مؤلف

سید محسن حکیم (۱۳۰۶-۱۳۹۰ ق)، از فقهاى امامیه و مراجع بزرگ شیعه بود. برخی استادان او عبارتند از: آخوند خراسانى، آقا ضیاءالدین عراقى، آیت الله نائینى.

آیت الله حکیم از سال ۱۳۳۸ ق. حوزه درس خارج فقه و اصول تشکیل داد که جمعى از فضلاى جوان نجف مانند سید محمدباقر صدر، سید علی حسینی سیستانی و سید جلال الدین آشتیانی از محضرش استفاده مى کردند. وى همچنین اولین کتابخانه عمومى را در نجف بنیان گذاشت.

سید محسن حکیم قلمى روان و خالى از تعقید داشت و داراى حسن انتخاب و صاحب تألیفات بسیار (حدود پنجاه عنوان) بود. به همین دلیل از تألیفات وى استقبال فوق العاده شد. برخی از آثار او عبارتند از: مستمسک العروة الوثقی، حقائق الاصول، دلیل المناسک، نهج الفقاهة، منهاج الناسکین، رسالة فى ارث الزوجة.

محتوای کتاب

در جلد اول، مسائل مربوط به عبادات مطرح شده و عناوین آن عبارتند از: تقلید، طهارت، صلاة، صوم، زکات، خمس و امر به معروف و نهى از منکر.

جلد دوم شامل مباحث معاملات است؛ عناوین آن عبارتند از: «تجارة، شفعة، إجارة، مزارعة، مساقاة، جعالة، سبق، رمایة، شرکة، مضاربة، ودیعة، عاریة، لقطة، غصب، إحیاء موات، دین، رهن، حجر، ضمان، صلح، إقرار، وکالة، هبة، وصیة، وقف، نکاح، طلاق، ظهار، إیلاء، لعان، أیمان، صید، ذباحة، أطعمة، أشربة، میراث».

شروح و تعلیقات کتاب

كتاب «منهاج الصالحین» به دليل جامع بودن و اشتمال بر اكثر ابواب فقهى از سوى فقهاى متأخر مورد توجه قرار گرفته و بسيارى از آنان نظرات فقهى خود را به صورت حاشیه بر اين كتاب نوشته‌اند. از جمله‌ى كسانى كه بر اين كتاب حاشيه زده‌اند می توان به علمای شاخصی چون سید ابوالقاسم خوئی، سید محمدباقر صدر، سید عبدالاعلی سبزواری و سید حسین مکی عاملی اشاره کرد.

مرحوم آیت الله خویی به منظور آسان نمودن مراجعه‌ى مقلدان به کتاب، نظرات خود را در متن کتاب وارد نموده و در مسائل مورد اختلاف فتواى مرحوم حکیم را نقل نکرده‌اند. ایشان در مقدمه کتاب آورده‌اند که پس از اینکه تعداد سؤالات در زمینه قضاء، شهادات، حدود و قصاص و دیات را فراوان دیده، تصمیم گرفتند به این مسائل بپردازند تا کامل‌کننده «منهاج الصالحين» باشد.

وضعیت نشر

این رساله مبسوط، اولین مرتبه به سال ۱۳۶۵ ﻫ.ق در نجف طبع و توزیع گردید و با استقبال گسترده شیعیان به ویژه مقلدان سید محسن حکیم مواجه شد. منهاج الصالحین توسط انتشارات مختلف از جمله داراحیاء آثار الامام الخوئی در سال های مختلف به چاپ رسیده است و همچنین به ضمیمه‌ى تکمله‌ى منهاج در دو جلد در سال ۱۴۱۰ قمرى توسط انتشارات مدینة العلم در شهر قم چاپ و منتشر شده است.

منابع

مسابقه از خطبه ۱۱۱ نهج البلاغه