نصرالله شبستری: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(کتابخانه شخصى)
 
(۳ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۱ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
 +
'''«آیت‌الله نصرالله زرگر شبستری»''' (1293-1382 ش)، عالم ربانی و [[فقیه]] پارسای [[شیعه]] معاصر و از شاگردان [[محمدحسین غروی اصفهانی]] بود. آیت‌الله شبسترى آثار علمى متنوعى داشت، که از جمله می‌توان به «اللؤلؤ النضید فی شرح زیارة مولانا ابی‌عبدالله الشهید» اشاره کرد.
 +
 
{{شناسنامه عالم
 
{{شناسنامه عالم
 
|نام کامل = نصرالله زرگر شبسترى
 
|نام کامل = نصرالله زرگر شبسترى
سطر ۵: سطر ۷:
 
|زادگاه = [[تبریز]]
 
|زادگاه = [[تبریز]]
 
|وفات =  1382 شمسی
 
|وفات =  1382 شمسی
|مدفن =  تبریز، قبرستان وادى رحمت
+
|مدفن =  تبریز
|اساتید =  آیت‌اللَّه [[سید محمد حجت کوه کمره ای|حجت کوه کمرى]]، آیت الله [[سید ابوالحسن اصفهانى]]، آیت الله [[ضیاء عراقى|آقا ضیاء الدین عراقى]] و آیت الله میرزا باقر زنجانى
+
|اساتید =  [[سید محمد حجت کوه کمره ای|سید محمد حجت کوه‌کمره‌ای]]، [[سید ابوالحسن اصفهانى]]، [[آقا ضیاءالدین عراقی]]، [[محمدحسین غروی اصفهانی]]،...
|شاگردان = آیة الله شیخ محمد غروی، احمد کریمى اصل هشترودى ، سید شمس الدین مرعشى نجفى و سید مهدى مرعشى نجفى
+
|شاگردان = شیخ محمد غروی، عبدالرحيم عقيقی‌ بخشايشی، احمد کریمى اصل هشترودى، سید شمس‌الدین مرعشى نجفى، سید مهدى مرعشى نجفى،...
|آثار = دُّر یتیم یا زندگانى لقمان حکیم، هدیة الأقران الى اخبار لقمان الحکیم، مقدمه و تعلیقه بر آداب الصلاة (علاّمه مجلسى)  و اللؤلؤ النضید فی شرح زیاره مولانا ابی عبدالله الشهید علیه السلام
+
|آثار = درّ یتیم یا زندگانى لقمان حکیم، هدیة الأقران الى اخبار لقمان الحکیم، اللؤلؤ النضید فی شرح زیارة مولانا ابی‌عبدالله الشهید، تعلیقه بر آداب الصلاة،...
 
}}
 
}}
 
آیت الله نصرالله زرگر شبستری (1333 - 1424 ق) (1293 - 1382 ش) از علمای اعلام و فقهای عالی مقام برخاسته از شهر [[تبریز]] است. حضرتش عالمی ربانی، فقیهی صمدانی، زاهد و پارسا، صاحب فضائل اخلاقی و خوش گفتار بوده و انس عمیق با قرآن و الفتی با دعا و مناجات داشت. از جمله آثار ایشان می توان به "اللؤلؤ النضید فی شرح زیاره مولانا ابی عبدالله الشهید علیه السلام" اشاره کرد
 
  
 
==ولادت==
 
==ولادت==
در روز چهارشنبه نهم [[ربیع الثانی|ربیع الآخر]] سال 1333 قمری برابر با چهارم اسفند 1293 شمسی، در كوى لیل آباد تبریز، در خانه صنعتگر متقی، جناب استاد میرزا عبدالله زرگر، فرزندی به دنیا آمد که او را نصرالله نامیدند.<ref>نامداران تاریخ : ج2، ص374.</ref>
+
نصرالله زرگر شبستری فرزند میرزا عبدالله زرگر، در روز چهارشنبه نهم [[ربیع الثانی|ربیع الآخر]] سال 1333 قمری، برابر با چهارم اسفند 1293 شمسی، در كوى لیل آباد [[تبریز]] به دنیا آمد.<ref>نامداران تاریخ، ج2، ص374.</ref>
 
 
==تحصیلات==
 
 
 
نصرالله کودکی بود که دست در دست پدر راهی  شبستر شد و به اشارت و هدایت آیت الله حاج میرزا كاظم شبسترى به حوزه علمیه رفت.
 
 
 
در سن بیست سالگى بود که برای ارتقای تحصیل و طی مراتب کمال به مدرسه علمیه طالبیه تبریز رفت.
 
علوم مقدماتى و نیز بخشی از سطوح را در محضر برجستگان خطه تبریز آموخت و با بزرگان و فضلایی نظیر شیخ ابراهیم وحدت تبریزى همراه و ملازم بود.<ref>تربت پاکان : ج 1، 208.</ref>
 
 
 
==هجرت برای رشد==
 
ایشان ابتدا به [[مشهد]] و سپس به [[قم]] مهاجرت کرد و در [[فقه]] و [[اصول فقه‌‌‌‌|اصول]] شاگردى آیت‌اللَّه [[سید محمد حجت کوه کمره ای|حجت کوه کمرى]] را نمود. بعد از شش ماه در سال 1360 هجری قمری به [[نجف]] رفت و از محضر آیت‌اللَّه [[آیت الله سید ابوالحسن اصفهانی|سید ابوالحسن اصفهانی]] و آیت‌اللَّه [[محمدحسین غروی اصفهانی|شیخ محمدحسین غروى]] و آیت‌اللَّه [[آقا ضیاءالدین عراقی|آقا ضیاءالدین عراقى]] و پس از آنان از آیت‌اللَّه [[سید محسن حکیم|حکیم]] و [[آیت الله سید ابوالقاسم خویی|آیت‌اللَّه خویى]] و آیت‌اللَّه میرزا باقر زنجانى استفاده‌ى کامل نمود.
 
 
 
دوره‌ى [[فلسفه]] و [[حكمت|حکمت]] را از آقا شیخ صدرا بادکوبه‌اى فراگرفت و بعد از هشت سال با اجازات عدیده [[اجتهاد]] و روایت، به تبریز بازگشت.<ref>عرشیان خاک نشین :  ص 209 ـ 210.</ref>
 
 
 
==اجازات==
 
 
 
جمعى از بزرگان علم و نام آوران میدان فکر و معاریف اندیشه دینی به ایشان اجازه نقل حدیث و اجتهاد دادند که از آن جمله اند:
 
 
 
1 . حاج ملاّ على واعظ خیابانى تبریزى .
 
 
 
2 . سید ابوالحسن اصفهانى .
 
 
 
3 . [[آقا بزرگ تهرانى|شیخ آقا بزرگ تهرانى]] .
 
 
 
4 . سید محسن حکیم .
 
 
 
5 . حاج میرزا على شیخ الاسلامى .
 
 
 
6 . شیخ محمّد صالح مازندرانى سمنانى .
 
 
 
7 . حاج میرزا محمّد تهرانى .
 
 
 
8 . شیخ محمّد باقر ساعدى خراسانى .
 
  
9 . [[سید محمدرضا گلپایگانی|سید محمّد رضا گلپایگانى]] .
+
==تحصیلات و استادان==
  
10 . [[مرعشی، شهاب‌الدین|سید شهاب الدین مرعشى نجفى]] .
+
نصرالله شبستری به همراه پدرش راهی  شبستر شد و به اشارت و هدایت آیت الله حاج میرزا كاظم شبسترى به [[حوزه علمیه]] رفت. در سن بیست سالگى بود که برای ارتقای تحصیل و طی مراتب کمال به مدرسه علمیه طالبیه [[تبریز]] رفت. علوم مقدماتى و نیز بخشی از سطوح را در محضر برجستگان خطه تبریز آموخت و با بزرگان و فضلایی نظیر شیخ ابراهیم وحدت تبریزى همراه و ملازم بود.<ref>تربت پاکان، ج 1، 208.</ref>
  
11 . [[سید مصطفی صفایی خوانساری|سید مصطفى خوانسارى]] .<ref>زندگینامه به مناسبت چهلمین روز درگذشت آیت الله شبسترى : ص 8.</ref>
+
ایشان به منظور تکامل و رشد علمی بیشتر، بعد از مدتی به [[مشهد]] و سپس به [[قم]] مهاجرت کرد و در [[فقه]] و [[اصول فقه‌‌‌‌|اصول]] شاگردى آیت‌اللَّه [[سید محمد حجت کوه کمره ای]] را نمود. بعد از شش ماه در سال 1360 هجری قمری به [[نجف]] رفت و از محضر آیت‌اللَّه [[سید ابوالحسن اصفهانی]] و آیت‌اللَّه [[محمدحسین غروی اصفهانی]] و آیت‌اللَّه [[آقا ضیاءالدین عراقی]] و پس از آنان از آیت‌اللَّه [[سید محسن حکیم]] و آیت الله [[سید ابوالقاسم خویی]] و آیت‌اللَّه میرزا باقر زنجانى استفاده‌ى کامل نمود.
  
خود نیز به افرادى همچون , آیت الله [[سید ابوالحسن مولانا]] (سال 1411هـ. ق) و آیت الله سید عبداللطیف قرشى خویى اجازه روایى داد.<ref>عرشیان خاک نشین : ص 166.</ref>
+
دوره‌ى [[فلسفه]] و [[حكمت|حکمت]] را نیز از آقا شیخ صدرا بادکوبه‌اى فراگرفت و بعد از هشت سال، به تبریز بازگشت.<ref>عرشیان خاک نشین، ص 209-210.</ref>  
  
==تدریس و تربیت==
+
'''اجازات علمی:'''
آيت‌الله «شبستری»، ساليان متوالی در سنگر تدريس، تبليغ و ارشاد مردم حضور داشت. او از نظر مقامات علمی در سطح والا و ارجمندی قرار دارد كه مرحوم استاد [[مطهری]] در كتاب «خدمات متقابل اسلام و ايران» از تحقيقات او بهره برده و با ذكر خير از وی ياد كرده ‌است.
 
«عبدالرحيم عقيقی‌بخشايشی»، صاحب كتاب «مفاخر آذربايجان»، كتاب «شرح لمعه» را در تبريز، مسجد «راسته كوچه» در محضر وی تلمذ كرده ‌است و بيش از علمی، از روش اخلاقی و معنوی و تهجد و صفای باطن آن عالم بزرگوار و فقيه وارسته بهره جسته ‌است.<br>
 
از شاگردان وى مى توان به شیخ احمد کریمى اصل هشترودى ، سید شمس الدین مرعشى نجفى، سید مهدى مرعشى نجفى و شاگرد رجالی ایشان، آیة الله شیخ محمد غروی اشاره کرد.
 
  
==جلسات تفسیرى==
+
جمعى از بزرگان علمی و دینی به آیت الله نصرالله شبستری [[اجازه (علم الحدیث)|اجازه]] نقل [[حدیث]] و [[اجتهاد]] دادند، از جمله:
 +
*[[سید ابوالحسن اصفهانى]].
  
آیت الله شبسترى بعد از بازگشت به تبریز ابتدا در مسجد سید على حکیم واقع در محلّه راسته کوچه ، و سپس با کسب اجازه از آیت الله [[سيد محمدعلى حسینی انگجى|سید محمّد على انگجى]] در مسجد آیت الله انگجى به اقامه نماز پرداخت. وى با تشکیل جلسات [[تفسیر قرآن]] کریم جان تازه اى به فعالیت هاى تفسیرى شهر بخشید. روش تفسیر وى بیشتر کلامى، تاریخى، ادبى و روایى بود و بنا به اظهار خود از 28 تفسیر [[شیعه]] و [[اهل سنت|سنى]] سود مى جست و بیشتر از همه به [[تفسیر على بن ابراهیم قمى]] نظر داشت.<ref>نامداران تاریخ : ج 2، ص 373.</ref>
+
*[[آقا بزرگ تهرانى|شیخ آقا بزرگ تهرانى]].
  
==آثار==
+
*[[سید محسن حکیم]].
آیت الله شبسترى آثار علمى، اجتماعى و تفسیرى متنوعى داشت که تعداد انگشت شمارى از آنها به چاپ رسیده است. موارد ذیل نمی از یم علوم معظم له می باشد.<ref>زندگى نامه به مناسبت چهلمین روز درگذشت معظم له : ص 2.</ref><br>
 
  
1 ـ وفادار باشید : در سال 1350 و 1362 ش در [[تهران]] منتشر شد.
+
*[[سید محمدرضا گلپایگانی]].
  
2 ـ اللولؤ النضید فى شرح زیارة مولانا ابى عبد الله الشهید علیه السّلام : از مهمترین و جامع ترین شروح زیارت عاشوراى معروف به زبان عربى است. مؤلف در 8 شعبان 1359 هـ.ق از شرح آن فارغ شده و دو بار ـ 1359 و 1405 هـ.ق ـ در 258 صفحه در تهران به چاپ رسیده است و آقا بزرگ بارها از این کتاب تجلیل کرده است .
+
*[[سید شهاب الدین مرعشی نجفی]].
  
3 ـ دُّر یتیم یا زندگانى [[لقمان|لقمان حکیم]]: کتابى جامع در حالات حضرت لقمان حکیم است. چاپ پنجم آن در سال 1362 هـ.ش توسط دارالکتب الاسلامیه در 258 صفحه در تهران انجام شد.
+
*[[سید مصطفی صفایی خوانساری|سید مصطفى خوانسارى]].<ref>زندگینامه به مناسبت چهلمین روز درگذشت آیت الله شبسترى، ص 8.</ref>
  
4 ـ هدیة الأقران الى اخبار لقمان الحکیم : به زبان عربى در خصوص مواعظ و حالات حضرت لقمان حکیم است . چاپ اوّل آن در سال 1323 ق و چاپ دوّم آن در 1403 ق در 145 صفحه و در تهران صورت پذیرفت .
+
خود ایشان نیز به افرادى همچون آیت الله [[سید ابوالحسن مولانا]] (سال 1411هـ. ق) و آیت الله سید عبداللطیف قرشى خویى اجازه روایى داده است.<ref>عرشیان خاک نشین، ص 166.</ref>
  
5 ـ مقدمه و تعلیقه بر آداب الصلاة [[علاّمه مجلسى]] : این کتاب با تعلیق و تحشیه آیت الله شبسترى در 105 صفحه به چاپ رسید.
+
==تدریس و شاگردان==
 +
آيت‌الله شبستری، ساليان متوالی در حوزه تدريس، تبليغ و ارشاد مردم حضور داشت. او از نظر مقامات علمی در سطح والا و ارجمندی قرار داشت كه شهید [[مرتضی مطهری]] در كتاب «خدمات متقابل اسلام و ايران» از تحقيقات او بهره برده و با ذكر خير از وی ياد كرده ‌است.
  
6 ـ چه کنیم تا وفادار باشیم : رساله اى مختصر به قطع جیبى و 45 صفحه که در سال 1353 ش در تبریز چاپ شد .
+
آیت الله شبسترى بعد از بازگشت به تبریز ابتدا در [[مسجد]] سید على حکیم واقع در محلّه راسته کوچه، و سپس با کسب اجازه از آیت الله [[سيد محمدعلى حسینی انگجى]] در مسجد ایشان به اقامه [[نماز جماعت]] پرداخت. وى با تشکیل جلسات [[تفسیر قرآن]] جان تازه اى به فعالیت هاى تفسیرى شهر بخشید. روش تفسیر وى بیشتر کلامى، تاریخى، ادبى و روایى بود و بنا به اظهار خود از 28 تفسیر [[شیعه]] و [[اهل سنت|سنى]] سود مى جست و بیشتر از همه به [[تفسیر على بن ابراهیم قمى]] نظر داشت.<ref>نامداران تاریخ، ج 2، ص 373.</ref>
  
7 ـ صد پند لقمان حکیم : رساله کوچکى است که به ضمیمه آداب الصلاة چاپ شد .
+
از شاگردان وى مى توان به علمای زیر اشاره کرد:  
 +
*عبدالرحيم عقيقی‌ بخشايشی،
 +
*شیخ احمد کریمى اصل هشترودى،
 +
*سید شمس الدین مرعشى نجفى،
 +
*سید مهدى مرعشى نجفى،
 +
*شیخ محمد غروی، شاگرد [[رجال|رجالی]] ایشان.
  
8 . طرق الإجازات .
+
==آثار و تألیفات==
 +
[[پرونده:Nazid.jpg|thumb|left|اللولؤ النضید فى شرح زیارة مولانا ابى‌عبدالله الشهید؛ از آثار آیت‌الله شبستری]]
  
==کتابخانه شخصى==
+
آیت الله شبسترى آثار علمى و تفسیرى متنوعى داشت که تعداد انگشت شمارى از آنها به چاپ رسیده است. موارد ذیل برخی از این آثار می باشد:<ref>زندگى نامه به مناسبت چهلمین روز درگذشت معظم له، ص 2.</ref><br>
  
کتابخانه شخصى آیت الله شبسترى حاصل سالها صرف عمر گرانمایه وى براى تهیه کتب در فقه، اصول، حدیث، تفسیر، اخلاق، [[تاریخ]] و [[حکمت]] بود. [[آقا بزرگ تهرانی|آقا بزرگ]] دو نسخه منحصر فرد به نام هاى زبدة الأنوار لتحفة الأخیار<ref>الذریعه : ج 12، ص 20.</ref> تألیف [[علی بن حسن شبستری|ملاّ على بن حسین شبسترى]] و الزیارة الرجبیة فی المشاهد<ref>همان : ج 12، ص 79.</ref> تألیف میرزا محمّد بن محمّد رضا مشهدى را در کتابخانه آیت الله شبسترى دیده و معرفى کرده است. کتابخانه وى در زمان حایتش به کتابخانه مدرسه طالبیه تبریز اهدا گردید.
+
*اللولؤ النضید فى شرح زیارة مولانا ابى عبدالله الشهید علیه‌السلام، از مهمترین و جامع ترین شروح [[زیارت عاشورا]] به زبان عربى است. مؤلف در 8 [[شعبان]] 1359 هـ.ق از شرح آن فارغ شده و [[شیخ آقا بزرگ تهرانی]] بارها از این کتاب تجلیل کرده است .
  
==استاد از منظر دیگران==
+
*دُرّ یتیم یا زندگانى لقمان حکیم: کتابى جامع در حالات [[لقمان|لقمان حکیم]] است.
  
آقا بزرگ تهرانى در اوّل اجازه روایى ده صفحه اى اش به آیت الله شبسترى داده است، مى نویسد:
+
*هدیة الأقران الى اخبار لقمان الحکیم، به زبان عربى در خصوص مواعظ و حالات لقمان حکیم است.
  
«... الاخ الشّفیق الذّى هو بکلّ مکرمة حقیق . ذواللّسان المنطیق ، و النّظر الدّقیق ، و صاحب القلم و البیان و التّحقیق ، مولانا الفاضل الکامل و العالم العامل الورع التّقى الاواه المدعو بالشّیخ نصرالله بن عبدالله التبریزى الشبسترى مؤلف اللؤلؤ النضید ....»<ref>اللؤلؤ النضید :  ص 218.</ref>
+
*مقدمه و تعلیقه و تحشیه بر کتاب آداب الصلاة [[علامه مجلسى]].
  
آیت الله شهید مرتضى مطهرى از ایشان به عنوان «دوست عالیقدر و دانشمند محترم» یاد کرده است.<ref>خدمات متقابل اسلام و مسلمین : ص 420.</ref>
+
*چه کنیم تا وفادار باشیم، رساله اى مختصر به قطع جیبى در 45 صفحه.
  
[[علامه شیخ محمد تقی جعفری|علاّمه جعفرى]] ـ ضمن بازگویى خاطرات سفر به نجف اشرف و کمک آیت الله شبسترى به وى در آن زمان ـ از ایشان با عنوان «روحانى بسیار خوب و وارسته» یاد کرده است.<ref> کیهان فرهنگى :  ش 7.</ref>
+
*صد پند لقمان حکیم، رساله کوچکى است که به ضمیمه آداب الصلاة چاپ شد.
  
استاد عمران علیزاده که از نزدیک ایشان را مى شناخت ، مى نویسد:
+
*طرق الإجازات.
  
«عالم متتبع ، فقیه محقق ، حاج شیخ نصرالله بن عبدالله شبسترى از علماء فاضل و فقهاء متبحر ، شخص زاهد متقى ، داراى تحقیقات عالیه و تألیفات نفیسه ، محضرش منبع فیض و استفاده مى باشد.»<ref>نامداران تاریخ : ج 2، ص 372.</ref>
+
'''کتابخانه شخصى:'''
  
==رحلت==
+
کتابخانه شخصى آیت الله شبسترى، حاصل سالها صرف عمر گرانمایه وى براى تهیه کتب در فقه، اصول، حدیث، تفسیر، اخلاق، [[تاریخ]] و [[حکمت]] بود. [[آقا بزرگ تهرانی]] دو نسخه منحصر فرد به نام هاى زبدة الأنوار لتحفة الأخیار<ref>الذریعه، ج 12، ص 20.</ref> تألیف [[علی بن حسن شبستری]] و «الزیارة الرجبیة فی المشاهد»<ref>همان، ج 12، ص 79.</ref> تألیف میرزا محمد بن محمدرضا مشهدى را در کتابخانه آیت الله شبسترى دیده و معرفى کرده است. کتابخانه وى در زمان حیاتش به کتابخانه مدرسه طالبیه تبریز اهدا گردید.
  
آیت الله نصرالله زرگر شبستری در روز چهارشنبه اوّل بهمن 1382 شمسی مطابق با 28 [[ذى قعده]] 1424 قمری، هنگام اذان صبح در خطه زادگاهش به دیدار حق رفت و به ملکوت اعلی پرکشید.
+
==وفات==
  
پیكر پاكش با حضور مردم و علماى تبریز تشییع و بعد از اقامه نماز توسط آیت الله رضا توحیدى در قبرستان وادى رحمت تدفین گشت.<ref>عرشیان خاک نشین : ص 211.</ref>
+
آیت الله نصرالله زرگر شبستری سرانجام در روز چهارشنبه 28 [[ذى قعده]] 1424 قمری، مطابق با اوّل بهمن 1382 شمسی، هنگام [[اذان]] صبح در زادگاهش دیده از جهان فرو بست. پیكر پاكش با حضور مردم و علماى تبریز [[تشییع جنازه|تشییع]] و بعد از اقامه [[نماز میت]] توسط آیت الله رضا توحیدى در قبرستان وادى رحمت به خاک سپرده شد.<ref>عرشیان خاک نشین، ص 211.</ref>
  
 
==پانویس==
 
==پانویس==
سطر ۱۱۳: سطر ۸۵:
 
==منابع==
 
==منابع==
  
* پژوهشکده باقرالعلوم علیه السلام : پارساى فروتن، محمّد الوانساز خویى.
+
* "پارساى فروتن"، پژوهشکده باقرالعلوم علیه‌السلام، محمد الوانساز خویى.
* فرهیختگان تمدن شیعه
+
* "نصرالله زرگر شبستری"، سایت فرهیختگان تمدن شیعی.
* گلشن ابرار : ج7.
+
* [[گلشن ابرار]]، ج7.
  
 
==آرشیو عکس و تصویر==
 
==آرشیو عکس و تصویر==
سطر ۱۲۴: سطر ۹۶:
 
</gallery>
 
</gallery>
  
[[رده:علمای معاصر|شبستری،نصرالله]]
+
[[رده:علمای معاصر|شبستری،نصرالله]][[رده:علماء شیعه]]
[[رده:فقیهان]]
+
[[رده:فقیهان]][[رده:مجتهدین]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۳۰ نوامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۱:۳۰

«آیت‌الله نصرالله زرگر شبستری» (1293-1382 ش)، عالم ربانی و فقیه پارسای شیعه معاصر و از شاگردان محمدحسین غروی اصفهانی بود. آیت‌الله شبسترى آثار علمى متنوعى داشت، که از جمله می‌توان به «اللؤلؤ النضید فی شرح زیارة مولانا ابی‌عبدالله الشهید» اشاره کرد.

۲۲۰px
نام کامل نصرالله زرگر شبسترى
زادروز 1293 شمسی
زادگاه تبریز
وفات 1382 شمسی
مدفن تبریز

Line.png

اساتید

سید محمد حجت کوه‌کمره‌ای، سید ابوالحسن اصفهانى، آقا ضیاءالدین عراقی، محمدحسین غروی اصفهانی،...

شاگردان

شیخ محمد غروی، عبدالرحيم عقيقی‌ بخشايشی، احمد کریمى اصل هشترودى، سید شمس‌الدین مرعشى نجفى، سید مهدى مرعشى نجفى،...

آثار

درّ یتیم یا زندگانى لقمان حکیم، هدیة الأقران الى اخبار لقمان الحکیم، اللؤلؤ النضید فی شرح زیارة مولانا ابی‌عبدالله الشهید، تعلیقه بر آداب الصلاة،...


ولادت

نصرالله زرگر شبستری فرزند میرزا عبدالله زرگر، در روز چهارشنبه نهم ربیع الآخر سال 1333 قمری، برابر با چهارم اسفند 1293 شمسی، در كوى لیل آباد تبریز به دنیا آمد.[۱]

تحصیلات و استادان

نصرالله شبستری به همراه پدرش راهی شبستر شد و به اشارت و هدایت آیت الله حاج میرزا كاظم شبسترى به حوزه علمیه رفت. در سن بیست سالگى بود که برای ارتقای تحصیل و طی مراتب کمال به مدرسه علمیه طالبیه تبریز رفت. علوم مقدماتى و نیز بخشی از سطوح را در محضر برجستگان خطه تبریز آموخت و با بزرگان و فضلایی نظیر شیخ ابراهیم وحدت تبریزى همراه و ملازم بود.[۲]

ایشان به منظور تکامل و رشد علمی بیشتر، بعد از مدتی به مشهد و سپس به قم مهاجرت کرد و در فقه و اصول شاگردى آیت‌اللَّه سید محمد حجت کوه کمره ای را نمود. بعد از شش ماه در سال 1360 هجری قمری به نجف رفت و از محضر آیت‌اللَّه سید ابوالحسن اصفهانی و آیت‌اللَّه محمدحسین غروی اصفهانی و آیت‌اللَّه آقا ضیاءالدین عراقی و پس از آنان از آیت‌اللَّه سید محسن حکیم و آیت الله سید ابوالقاسم خویی و آیت‌اللَّه میرزا باقر زنجانى استفاده‌ى کامل نمود.

دوره‌ى فلسفه و حکمت را نیز از آقا شیخ صدرا بادکوبه‌اى فراگرفت و بعد از هشت سال، به تبریز بازگشت.[۳]

اجازات علمی:

جمعى از بزرگان علمی و دینی به آیت الله نصرالله شبستری اجازه نقل حدیث و اجتهاد دادند، از جمله:

خود ایشان نیز به افرادى همچون آیت الله سید ابوالحسن مولانا (سال 1411هـ. ق) و آیت الله سید عبداللطیف قرشى خویى اجازه روایى داده است.[۵]

تدریس و شاگردان

آيت‌الله شبستری، ساليان متوالی در حوزه تدريس، تبليغ و ارشاد مردم حضور داشت. او از نظر مقامات علمی در سطح والا و ارجمندی قرار داشت كه شهید مرتضی مطهری در كتاب «خدمات متقابل اسلام و ايران» از تحقيقات او بهره برده و با ذكر خير از وی ياد كرده ‌است.

آیت الله شبسترى بعد از بازگشت به تبریز ابتدا در مسجد سید على حکیم واقع در محلّه راسته کوچه، و سپس با کسب اجازه از آیت الله سيد محمدعلى حسینی انگجى در مسجد ایشان به اقامه نماز جماعت پرداخت. وى با تشکیل جلسات تفسیر قرآن جان تازه اى به فعالیت هاى تفسیرى شهر بخشید. روش تفسیر وى بیشتر کلامى، تاریخى، ادبى و روایى بود و بنا به اظهار خود از 28 تفسیر شیعه و سنى سود مى جست و بیشتر از همه به تفسیر على بن ابراهیم قمى نظر داشت.[۶]

از شاگردان وى مى توان به علمای زیر اشاره کرد:

  • عبدالرحيم عقيقی‌ بخشايشی،
  • شیخ احمد کریمى اصل هشترودى،
  • سید شمس الدین مرعشى نجفى،
  • سید مهدى مرعشى نجفى،
  • شیخ محمد غروی، شاگرد رجالی ایشان.

آثار و تألیفات

اللولؤ النضید فى شرح زیارة مولانا ابى‌عبدالله الشهید؛ از آثار آیت‌الله شبستری

آیت الله شبسترى آثار علمى و تفسیرى متنوعى داشت که تعداد انگشت شمارى از آنها به چاپ رسیده است. موارد ذیل برخی از این آثار می باشد:[۷]

  • اللولؤ النضید فى شرح زیارة مولانا ابى عبدالله الشهید علیه‌السلام، از مهمترین و جامع ترین شروح زیارت عاشورا به زبان عربى است. مؤلف در 8 شعبان 1359 هـ.ق از شرح آن فارغ شده و شیخ آقا بزرگ تهرانی بارها از این کتاب تجلیل کرده است .
  • دُرّ یتیم یا زندگانى لقمان حکیم: کتابى جامع در حالات لقمان حکیم است.
  • هدیة الأقران الى اخبار لقمان الحکیم، به زبان عربى در خصوص مواعظ و حالات لقمان حکیم است.
  • چه کنیم تا وفادار باشیم، رساله اى مختصر به قطع جیبى در 45 صفحه.
  • صد پند لقمان حکیم، رساله کوچکى است که به ضمیمه آداب الصلاة چاپ شد.
  • طرق الإجازات.

کتابخانه شخصى:

کتابخانه شخصى آیت الله شبسترى، حاصل سالها صرف عمر گرانمایه وى براى تهیه کتب در فقه، اصول، حدیث، تفسیر، اخلاق، تاریخ و حکمت بود. آقا بزرگ تهرانی دو نسخه منحصر فرد به نام هاى زبدة الأنوار لتحفة الأخیار[۸] تألیف علی بن حسن شبستری و «الزیارة الرجبیة فی المشاهد»[۹] تألیف میرزا محمد بن محمدرضا مشهدى را در کتابخانه آیت الله شبسترى دیده و معرفى کرده است. کتابخانه وى در زمان حیاتش به کتابخانه مدرسه طالبیه تبریز اهدا گردید.

وفات

آیت الله نصرالله زرگر شبستری سرانجام در روز چهارشنبه 28 ذى قعده 1424 قمری، مطابق با اوّل بهمن 1382 شمسی، هنگام اذان صبح در زادگاهش دیده از جهان فرو بست. پیكر پاكش با حضور مردم و علماى تبریز تشییع و بعد از اقامه نماز میت توسط آیت الله رضا توحیدى در قبرستان وادى رحمت به خاک سپرده شد.[۱۰]

پانویس

  1. نامداران تاریخ، ج2، ص374.
  2. تربت پاکان، ج 1، 208.
  3. عرشیان خاک نشین، ص 209-210.
  4. زندگینامه به مناسبت چهلمین روز درگذشت آیت الله شبسترى، ص 8.
  5. عرشیان خاک نشین، ص 166.
  6. نامداران تاریخ، ج 2، ص 373.
  7. زندگى نامه به مناسبت چهلمین روز درگذشت معظم له، ص 2.
  8. الذریعه، ج 12، ص 20.
  9. همان، ج 12، ص 79.
  10. عرشیان خاک نشین، ص 211.

منابع

  • "پارساى فروتن"، پژوهشکده باقرالعلوم علیه‌السلام، محمد الوانساز خویى.
  • "نصرالله زرگر شبستری"، سایت فرهیختگان تمدن شیعی.
  • گلشن ابرار، ج7.

آرشیو عکس و تصویر