اعلام النساء المؤمنات (کتاب): تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
 
(۲ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۱ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
[[پرونده:Ketab18.jpg|بندانگشتی|أعلام النساء المؤمنات]]
+
{{مشخصات کتاب
== معرفی اجمالی ==
 
'''أعلام النساء المؤمنات'''، اثر محمد حسون و ام علی مشکور، کتابی است پیرامون شرح حال کوتاهی از بانوان معروف در اسلام که برخی از ایشان، عالمه، فقیهه و صاحب اجازه روایت بوده‌اند.
 
  
کتاب به زبان عربی و در دوران معاصر نوشته شده است.
+
|عنوان=
  
عدم اهتمام مورخین و شرح حال نویسان به اعلام بانوان، انگیزه تألیف اثر حاضر بوده است.<ref>ر.ک: مقدمه، ص11</ref>
+
|تصویر= [[پرونده:Ketab18.jpg|240px|وسط]]
  
== ساختار ==
+
|نویسنده= محمد الحسون
کتاب با دو مقدمه از نویسندگان آغاز و اسامی افراد، به ترتیب حروف الفبا تنظیم شده است. در این کتاب، شرح حال حدود چهارصد زن از مشاهیر تاریخ اسلام ذکر شده که مجموع زنان راوی و صاحب اجازه در آن، در حدود 168 زن است.<ref>ر.ک: مهریزی، مهدی، ص24</ref>
 
  
== گزارش محتوا ==
+
|موضوع= سرگذشتنامه زنان عالم
در مقدمه نخست، ضمن اشاره به برخی ویژگی‌های کتاب، به این نکته اشاره شده است که مطالب در این اثر، نه صرفا مطالبی علمی و خشک است و نه مطالبی عمومی و سطحی، بلکه نویسنده سعی کرده است تا حد وسط بین این دو امر را رعایت کند.<ref>ر.ک: مقدمه، ص8</ref>
 
  
در مقدمه دوم، ضمن اشاره به انگیزه نگارش و اهمیت موضوع مورد بحث در کتاب، به بررسی نقش زن در ادوار مختلف قبل و بعد از اسلام پرداخته شده است. نویسنده بدین منظور، ابتدا جوامع را به متمدن و غیر متمدن تقسیم کرده و سپس جایگاه زن را در جوامع و عرصه‌های زیر بررسی کرده است: آشوریان، سومریان، رومیان، یونانیان، چینیان، هندیان، مصریان، فارس، عرب جاهلی، فرهنگ غربی و شرقی، نظام اسلامی.<ref>ر.ک: همان، ص19-33</ref>
+
|زبان= عربی
  
در ادامه به بحث پیرامون هویت و جایگاه اجتماعی زن، احکام مشترک زن و مرد، ریحانه بودن زوجه، زیر پای مادران بودن بهشت، حجاب، مسئله ارث و ازدواج و مسائل مربوط به آن از جمله طبیعی بودن ازدواج، استیلای مردان بر زنان و تعدد زوجات، پرداخته است.<ref>ر.ک: همان، ص34-65</ref>
+
|تعداد جلد=۱
  
از جمله بانوانی که نویسنده به شرح حال ایشان پرداخته است، زن شاعری به نام آرایش بیگم، دختر امیر اسکندر فرزند قرایوسف بن قرامحمد بن بیرام می‌باشد که پدرش از امرای طایفه قراقوینلو بوده و در سال 841ق، به قتل رسید. این شاعر بنا به گفته قاضی نورالله تستری شیعه بوده است.<ref>ر.ک: متن کتاب، ص85</ref>
+
|عنوان افزوده1= نویسنده همکار
  
از دیگر بانوان مذکور در کتاب، می‌توان به آغابیگم دختر ابراهیم خان بن بناه خان جوانشیر ملقب به آغاباجی؛ آغابیگم طباطبایی؛ اسماء بنت یزید بن سکن بن رافع بن امرؤ القیس؛ افخیته بنت عبود فتلاوی؛ ام ابیها بنت عبدالله بن جعفر طیار؛ ام علی همسر شهید اول که بانویی عالم، فاضل، فقیه، پرهیزگار و عابد بود و...
+
|افزوده1= ام‌علی مشکور
  
نویسنده در این اثر، به تمامی کتبی که متعرض تراجم بانوان گردیده رجوع کرده و سعی کرده است تا آن‌ها را - چه صالح و چه طالح و چه بانوانی که تراجم نویسان به صورت مستقل به آنان پرداخته و یا منضم به رجال آنان را معرفی کرده‌اند - در این کتاب، گردآوری نماید.<ref>ر.ک: مقدمه، ص12</ref>
+
|عنوان افزوده2=
 +
 
 +
|افزوده2=
 +
 
 +
|لینک= [http://lib.ahlolbait.ir/parvan/resource/64966/ اعلام‌ النساء المؤمنات]
 +
 
 +
}}
 +
'''«أعلام النساء المؤمنات»'''، کتابی است مشتمل بر شرح حال بانوان معروف مسلمان که برخی از ایشان، [[محدث]]، [[فقیه]]، شاعر و صاحب [[اجازه (علم الحدیث)|اجازه روایت]] بوده‌اند. در این کتاب که توسط محمد الحسّون و ام‌علی مشکور تألیف شده، شرح حال حدود چهارصد زن از مشاهیر تاریخ [[اسلام]] آمده است.
 +
 
 +
==محتوای کتاب==
 +
کتاب «أعلام النساء المؤمنات» با دو مقدمه از نویسندگان آغاز و اسامی افراد، به ترتیب حروف [[الفبا]] تنظیم شده است. در مقدمه نخست، به این نکته اشاره شده است که مطالب در این اثر، نه صرفا مطالبی علمی و خشک است و نه مطالبی عمومی و سطحی، بلکه نویسنده سعی کرده است تا حد وسط بین این دو امر را رعایت کند.
 +
 
 +
در مقدمه دوم، ضمن اشاره به انگیزه نگارش - یعنی عدم اهتمام مورخین و شرح حال نویسان به اَعلام بانوان -، به بررسی نقش زن در ادوار مختلف قبل و بعد از [[اسلام]] پرداخته شده است. نویسنده بدین منظور، ابتدا جوامع را به متمدن و غیر متمدن تقسیم کرده و سپس جایگاه زن را در جوامع و عرصه‌های زیر بررسی کرده است: آشوریان، سومریان، رومیان، یونانیان، چینیان، هندیان، مصریان، فارس، عرب [[جاهلیت|جاهلی]]، فرهنگ غربی و شرقی، نظام اسلامی.
 +
 
 +
در ادامه به بحث پیرامون هویت و جایگاه اجتماعی زن، [[احکام شرعی|احکام]] مشترک زن و مرد، ریحانه بودن زوجه، زیر پای مادران بودن [[بهشت]]، [[حجاب]]، مسئله [[ارث]] و [[ازدواج]]، استیلای مردان بر زنان و [[تعدد زوجات]]، پرداخته است.
 +
 
 +
در این کتاب، شرح حال حدود ۴۰۰ زن از مشاهیر [[تاریخ اسلام]] ذکر شده که مجموع زنان راوی و صاحب [[اجازه (علم الحدیث)|اجازه]] در آن، در حدود ۱۶۸ زن است. از جمله بانوانی که نویسنده به شرح حال ایشان پرداخته عبارتند از: زن شاعر [[شیعه]] به نام آرایش بیگم؛ اسماء بنت یزید بن سکن بن رافع بن امرؤ القیس؛ ام ابیها دختر [[عبدالله بن جعفر طیار]]؛ [[ام علی همسر شهید اول|ام علی]] همسر [[شهید اول]] که بانویی عالم، فاضل، فقیه، پرهیزگار و عابد بود.
 +
 
 +
نویسنده در این اثر، به تمامی کتبی که متعرض تراجم بانوان گردیده رجوع کرده و سعی کرده است تا آن‌ها را - چه صالح و چه طالح و چه بانوانی که تراجم نویسان به صورت مستقل به آنان پرداخته و یا منضم به رجال آنان را معرفی کرده‌اند - در این کتاب، گردآوری نماید.
 
 
از جمله ویژگی‌های این اثر، آن است که نویسنده در نگارش آن، از منابع و کتب فراوانی استفاده کرده که فهرست انبوه منابع در انتهای کتاب، گواه این مطلب می‌باشد.<ref>ر.ک: متن کتاب، ص909</ref>
 
  
== وضعیت کتاب ==
+
از جمله ویژگی‌های این اثر، آن است که نویسنده در نگارش آن، از منابع و کتب فراوانی استفاده کرده که فهرست انبوه منابع در انتهای کتاب، گواه این مطلب می‌باشد.
فهارس، در انتهای کتاب جای گرفته است که عبارتند از: فهرست آیات؛ احادیث شریفه؛ ابیات؛ تراجم؛ روایات معصومین(ع) از پیامبر(ص) تا امام حسن عسگری(ع)؛ اسامی بانوان اهل حدیث؛ اسامی بانوانی که اجازه روایت داشتند؛ بانوان حافظ قرآن؛ بانوان مجتهد؛ بانوان فقیه؛ بانوان مدرس علوم اسلامی؛ بانوان صاحب تألیف؛ تألیفات بانوان؛ بانوان شاعر؛ بانوان صاحب فصاحت و بلاغت؛ بانوان شهید؛ بانوانی که ارتباطی با واقعه طف داشتند؛ بانوانی که با انقلاب 1920م عراق ارتباط داشتند؛ بانوان خطیب؛ بانوان نوحه گر؛ بانوان خطاط؛ فهرست مطالب مقدمه مؤلف و فهرست منابع مورد استفاده نویسنده.
 
  
در پاورقی‌ها، علاوه بر ذکر منابع.<ref>ر.ک: پاورقی، ص168</ref>و توضیح و تشریح برخی لغات متن.<ref>ر.ک: همان، ص176</ref>، به سایر منابع ارجاع داده شده است.<ref>ر.ک: همان، ص170</ref>
+
==وضعیت کتاب==
 +
فهارس، در انتهای کتاب جای گرفته است که عبارتند از:  
  
==پانویس ==
+
فهرست آیات [[قرآن]]؛ [[احادیث]] شریفه؛ ابیات؛ تراجم؛ روایات معصومین(ع) از [[پیامبر اسلام|پیامبر]](ص) تا [[امام حسن عسکری علیه السلام|امام حسن عسکری]](ع)؛ اسامی بانوان اهل حدیث؛ اسامی بانوانی که [[اجازه (علم الحدیث)|اجازه روایت]] داشتند؛ بانوان حافظ قرآن؛ بانوان مجتهد؛ بانوان [[فقیه]]؛ بانوان مدرس علوم اسلامی؛ بانوان صاحب تألیف؛ تألیفات بانوان؛ بانوان شاعر؛ بانوان صاحب فصاحت و [[بلاغت]]؛ بانوان شهید؛ بانوانی که ارتباطی با واقعه [[طفّ]] داشتند؛ بانوانی که با انقلاب ۱۹۲۰ م. [[عراق]] ارتباط داشتند؛ بانوان خطیب؛ بانوان نوحه گر؛ بانوان خطاط؛ فهرست مطالب مقدمه مؤلف و فهرست منابع مورد استفاده نویسنده.
<references />
 
  
== منابع مقاله ==
+
==منابع==
#مقدمه و متن کتاب.
 
#مهریزی، مهدی، «سهم زنان در نشر حدیث» قم، دارالحدیث، 1387.
 
  
==منبع==
+
* "سهم زنان در نشر حدیث"، مهدی مهریزی، قم، دارالحدیث، ۱۳۸۷.
ویکی نور
 
  
[[رده:منابع رجالی]]
+
[[رده:منابع رجالی]][[رده:سرگذشت نامه ها]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۳ دسامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۰۵

Ketab18.jpg
نویسنده محمد الحسون
موضوع سرگذشتنامه زنان عالم
زبان عربی
تعداد جلد ۱
نویسنده همکار ام‌علی مشکور

اعلام‌ النساء المؤمنات

«أعلام النساء المؤمنات»، کتابی است مشتمل بر شرح حال بانوان معروف مسلمان که برخی از ایشان، محدث، فقیه، شاعر و صاحب اجازه روایت بوده‌اند. در این کتاب که توسط محمد الحسّون و ام‌علی مشکور تألیف شده، شرح حال حدود چهارصد زن از مشاهیر تاریخ اسلام آمده است.

محتوای کتاب

کتاب «أعلام النساء المؤمنات» با دو مقدمه از نویسندگان آغاز و اسامی افراد، به ترتیب حروف الفبا تنظیم شده است. در مقدمه نخست، به این نکته اشاره شده است که مطالب در این اثر، نه صرفا مطالبی علمی و خشک است و نه مطالبی عمومی و سطحی، بلکه نویسنده سعی کرده است تا حد وسط بین این دو امر را رعایت کند.

در مقدمه دوم، ضمن اشاره به انگیزه نگارش - یعنی عدم اهتمام مورخین و شرح حال نویسان به اَعلام بانوان -، به بررسی نقش زن در ادوار مختلف قبل و بعد از اسلام پرداخته شده است. نویسنده بدین منظور، ابتدا جوامع را به متمدن و غیر متمدن تقسیم کرده و سپس جایگاه زن را در جوامع و عرصه‌های زیر بررسی کرده است: آشوریان، سومریان، رومیان، یونانیان، چینیان، هندیان، مصریان، فارس، عرب جاهلی، فرهنگ غربی و شرقی، نظام اسلامی.

در ادامه به بحث پیرامون هویت و جایگاه اجتماعی زن، احکام مشترک زن و مرد، ریحانه بودن زوجه، زیر پای مادران بودن بهشت، حجاب، مسئله ارث و ازدواج، استیلای مردان بر زنان و تعدد زوجات، پرداخته است.

در این کتاب، شرح حال حدود ۴۰۰ زن از مشاهیر تاریخ اسلام ذکر شده که مجموع زنان راوی و صاحب اجازه در آن، در حدود ۱۶۸ زن است. از جمله بانوانی که نویسنده به شرح حال ایشان پرداخته عبارتند از: زن شاعر شیعه به نام آرایش بیگم؛ اسماء بنت یزید بن سکن بن رافع بن امرؤ القیس؛ ام ابیها دختر عبدالله بن جعفر طیار؛ ام علی همسر شهید اول که بانویی عالم، فاضل، فقیه، پرهیزگار و عابد بود.

نویسنده در این اثر، به تمامی کتبی که متعرض تراجم بانوان گردیده رجوع کرده و سعی کرده است تا آن‌ها را - چه صالح و چه طالح و چه بانوانی که تراجم نویسان به صورت مستقل به آنان پرداخته و یا منضم به رجال آنان را معرفی کرده‌اند - در این کتاب، گردآوری نماید.  

از جمله ویژگی‌های این اثر، آن است که نویسنده در نگارش آن، از منابع و کتب فراوانی استفاده کرده که فهرست انبوه منابع در انتهای کتاب، گواه این مطلب می‌باشد.

وضعیت کتاب

فهارس، در انتهای کتاب جای گرفته است که عبارتند از:

فهرست آیات قرآن؛ احادیث شریفه؛ ابیات؛ تراجم؛ روایات معصومین(ع) از پیامبر(ص) تا امام حسن عسکری(ع)؛ اسامی بانوان اهل حدیث؛ اسامی بانوانی که اجازه روایت داشتند؛ بانوان حافظ قرآن؛ بانوان مجتهد؛ بانوان فقیه؛ بانوان مدرس علوم اسلامی؛ بانوان صاحب تألیف؛ تألیفات بانوان؛ بانوان شاعر؛ بانوان صاحب فصاحت و بلاغت؛ بانوان شهید؛ بانوانی که ارتباطی با واقعه طفّ داشتند؛ بانوانی که با انقلاب ۱۹۲۰ م. عراق ارتباط داشتند؛ بانوان خطیب؛ بانوان نوحه گر؛ بانوان خطاط؛ فهرست مطالب مقدمه مؤلف و فهرست منابع مورد استفاده نویسنده.

منابع

  • "سهم زنان در نشر حدیث"، مهدی مهریزی، قم، دارالحدیث، ۱۳۸۷.