میرزا حبیب الله هاشمی خویی: تفاوت بین نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) (ویرایش) |
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) |
||
| (۲ نسخهٔ میانیِ همین کاربر نمایش داده نشده است) | |||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
| + | '''میرزا حبیب‌الله هاشمی خویى''' (۱۳۲۴ـ۱۲۶۵ ق) ملقب به «امین الرعایا»، از فقیهان [[شیعه]] در قرن چهاردهم قمری و از شاگردان [[آیت الله سید حسین کوه کمره ای|سید حسین کوه کمره‌اى]] بود. اثر مشهور او با عنوان «[[منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة (خوئی) (کتاب)|منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه]]» از مهمترین شرحهای «[[نهج البلاغة (کتاب)|نهج‌البلاغه]]» است. | ||
| + | |||
{{شناسنامه عالم | {{شناسنامه عالم | ||
| − | |نام کامل = | + | |نام کامل = میرزا حبیب‌الله موسوی هاشمی خویى |
| − | |تصویر=[[پرونده:حبیب الله هاشم خویی.jpg| | + | |تصویر=[[پرونده:حبیب الله هاشم خویی.jpg|۲۲۰px|center]] |
| − | |زادروز = | + | |زادروز = ۱۲۶۵ قمری |
|زادگاه = خوی | |زادگاه = خوی | ||
| − | |وفات = | + | |وفات = ۱۳۲۴ قمری |
| − | |مدفن = شهری | + | |مدفن = شهری ری، حرم حضرت عبدالعظیم حسنی |
| − | |اساتید = [[میرزاى شیرازى]]، [[ | + | |اساتید = [[سید حسین کوه کمره ای]]، [[میرزاى شیرازى]]، [[میرزا حبیب‌الله رشتی]]،... |
|شاگردان = | |شاگردان = | ||
| − | |آثار = [[منهاج البراعه فی شرح | + | |آثار = [[منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة (خوئی) (کتاب)|منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه]]، شرح العوامل، تحفة الصائمین فى شرح ادعیة الثلاثین، رساله فى رد الصوفیة، الجُنة الواقیة،... |
}} | }} | ||
| − | + | ==تحصیلات و اساتید== | |
| + | میرزا حبیب‌الله خویى در سن ۲۵ سالگى با پسر عمویش سید محمدحسین هاشمى براى ادامه تحصیل عازم [[نجف]] اشرف شد. هوش سرشار، استقامت کم نظیر و عشق به علوم اهل بیت(علیهم السلام) موجب شد طى پنج سال تحصیل، مدارک عالى و اجازات متعددى بگیرد. | ||
| + | |||
| + | برخی از اساتید مشهور میرزا حبیب‌الله خویی عبارتند از: | ||
| + | |||
| + | *[[آیت الله سید حسین کوه کمره ای|سید حسین حسینى کوه کمره‌اى]] | ||
| + | *[[میرزا حبیب‌الله رشتی]] | ||
| + | *[[میرزاى شیرازى]] | ||
| + | *ملا على رازى. | ||
| + | |||
| + | ==آثار و تألیفات== | ||
| + | مرحوم میر حبیب‌الله خوئى داراى آثار و تألیفاتى در [[فقه]] و [[اصول فقه|اصول]] و ادب عربى است، از جمله: | ||
| + | |||
| + | # [[منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة (خوئی) (کتاب)|منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغة]]: این کتاب که مشهورترین اثر علاّمه خویى و جامع ترین و مبسوط ترین شروح [[نهج البلاغه]] است، در ۲۱ جلد از سوى مکتبة الاسلامیة در تهران چاپ و منتشر شده است. ۱۴ جلد اوّل تألیف علامه خویى است. از جلد ۱۵ تا ۱۹ را آیت الله [[حسن زاده آملی]] نگاشته و دو جلد آخر هم اثر استاد محمد باقر کمره‌اى، به سبک میرزا حبیب الله است. | ||
| + | #حاشیه بر [[قوانین الاصول]]: در موضوع [[علم اصول]] و چهارده هزار بیت شعر است. | ||
| + | # شرح العوامل فى النحو: این کتاب خیلى گسترده و مفصل در علم [[علم نحو|نحو]] نگارش شده و حدود ۴۱۲ صفحه است. | ||
| + | # حاشیه بر «[[فرائد الاصول (کتاب)|فرائد الاصول]]» [[شیخ انصارى]]: که از مبحث قطع تا آخر مبحث حجیت ظن ادامه داده و موفق شده بر این کتاب تا آن قسمت تعلیقه‌اى بنویسد. | ||
| + | # تحفة الصائمین فى شرح ادعیة الثلاثین: در گزارش دعاهاى هر روزه ماه مبارک [[ماه رمضان|رمضان]] است. | ||
| + | # رساله فى رد الصوفیة: این کتاب گزیده‌اى است، از مطالبى که به مناسبت در طى خطبه ۲۰۸ [[نهج البلاغة (کتاب)|نهج‌البلاغه]] مطرح کرده و در واقع این کتاب را از شرح نهج‌البلاغه التقاط و انتخاب کرده است. | ||
| + | #الجُنة الواقیة: در موضوع شرح دعاهاى [[ماه رمضان]] تدوین شده است. | ||
| + | #شرح کتاب [[الدروس الشرعیة فی فقه الامامیة (کتاب)|الدروس]] اثر [[شهید اول]]: بخش قضا و شهادات را بررسى مى کند. | ||
| + | # رسائلی متفرقه در [[فقه]] و [[اصول فقه|اصول فقه]]، (تقریرات درس اساتید او است). | ||
| + | ==از منظر عالمان== | ||
| + | *شیخ [[آقا بزرگ تهرانى]]: «میرزا حبیب الله خویى که بخش اعظمى از سخنان امیر المؤمنین(علیه السلام) را در موسوعه بى نظیر خود، منهاج البراعة به تبیین و توضیح پرداخته بود از اتفاقات عجیب زندگى وى اینکه هنگامى که به شرح عبارت (بادِرُوا بِالاَْعْمالِ عُمُراً ناکِسا) به سوى اعمال نیک بشتابید پیش از آنکه عمرتان پایان پذیرد) در خطبه ۲۳۰ رسید، قلم عمرش خشک شد و روحش به سوى جنان پر کشید.» | ||
| − | + | *علامه [[ابوالحسن شعرانی]]: «منهاج البراعه مبسوط ترین شرح بر نهج البلاغه است که من آن را دیده ام. شارح محترم در آن آنچه را در فهم لازم بوده از شرح لغت و اعراب و توضیح و قصه مناسب فروگذارى نکرده است.» | |
| − | |||
| − | + | *آیت الله [[جعفر سبحانی]]: «میرزا حبیب الله خویى از فقیهان جلیل القدر [[امامیه]] در قرن چهاردهم هجرى بود که در [[علم کلام]] نیز مهارتى تمام داشت. وى بعد از تکمیل تحصیلات عالیه در زادگاه خود به حلّ مشکلات و رفع خصومت پرداخت و علاوه بر تألیف شرح نهج البلاغه، تقریرات درس اصول استادش علامه کوه کمرى را نیز تدوین کرده است.» | |
| − | |||
| − | == وفات == | + | ==وفات== |
| − | + | مرحوم میرزا حبیب‌الله هاشمی خویى در ماه [[ماه صفر|صفر]] سال ۱۳۲۴ قمری در شهر [[تهران]] به جوار رحمت الهى پیوست و در جوار [[حضرت عبدالعظیم حسنی علیه السلام|حضرت عبدالعظیم حسنى]] (علیه السلام) به خاک سپرده شد. | |
| − | == | + | ==منابع== |
| − | ویکی نور | + | *[http://nbo.ir/%D8%AD%D8%A8%DB%8C%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%AE%D9%88%DB%8C%DB%8C-%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%B2%D8%A7-%D8%AD%D8%A8%DB%8C%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%AE%D9%88%DB%8C%DB%8C__a-387.aspx "میرزا حبیب‌الله خویی"، فرهیختگان تمدن شیعی]. |
| + | * ویکی نور. | ||
| + | [[رده:علمای قرن چهاردهم]][[رده:علماء شیعه]][[رده:فقیهان]][[رده:اصولیون]][[رده:شارحان نهج البلاغه]][[رده:مدفونین در حرم حضرت عبدالعظیم حسنی]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱ ژوئن ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۵۵
میرزا حبیب‌الله هاشمی خویى (۱۳۲۴ـ۱۲۶۵ ق) ملقب به «امین الرعایا»، از فقیهان شیعه در قرن چهاردهم قمری و از شاگردان سید حسین کوه کمره‌اى بود. اثر مشهور او با عنوان «منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه» از مهمترین شرحهای «نهج‌البلاغه» است.
 | |
| نام کامل | میرزا حبیب‌الله موسوی هاشمی خویى |
| زادروز | ۱۲۶۵ قمری |
| زادگاه | خوی |
| وفات | ۱۳۲۴ قمری |
| مدفن | شهری ری، حرم حضرت عبدالعظیم حسنی |
|
| |
| اساتید |
سید حسین کوه کمره ای، میرزاى شیرازى، میرزا حبیب‌الله رشتی،... |
|
| |
| آثار |
منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، شرح العوامل، تحفة الصائمین فى شرح ادعیة الثلاثین، رساله فى رد الصوفیة، الجُنة الواقیة،... |
تحصیلات و اساتید
میرزا حبیب‌الله خویى در سن ۲۵ سالگى با پسر عمویش سید محمدحسین هاشمى براى ادامه تحصیل عازم نجف اشرف شد. هوش سرشار، استقامت کم نظیر و عشق به علوم اهل بیت(علیهم السلام) موجب شد طى پنج سال تحصیل، مدارک عالى و اجازات متعددى بگیرد.
برخی از اساتید مشهور میرزا حبیب‌الله خویی عبارتند از:
- سید حسین حسینى کوه کمره‌اى
- میرزا حبیب‌الله رشتی
- میرزاى شیرازى
- ملا على رازى.
آثار و تألیفات
مرحوم میر حبیب‌الله خوئى داراى آثار و تألیفاتى در فقه و اصول و ادب عربى است، از جمله:
- منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغة: این کتاب که مشهورترین اثر علاّمه خویى و جامع ترین و مبسوط ترین شروح نهج البلاغه است، در ۲۱ جلد از سوى مکتبة الاسلامیة در تهران چاپ و منتشر شده است. ۱۴ جلد اوّل تألیف علامه خویى است. از جلد ۱۵ تا ۱۹ را آیت الله حسن زاده آملی نگاشته و دو جلد آخر هم اثر استاد محمد باقر کمره‌اى، به سبک میرزا حبیب الله است.
- حاشیه بر قوانین الاصول: در موضوع علم اصول و چهارده هزار بیت شعر است.
- شرح العوامل فى النحو: این کتاب خیلى گسترده و مفصل در علم نحو نگارش شده و حدود ۴۱۲ صفحه است.
- حاشیه بر «فرائد الاصول» شیخ انصارى: که از مبحث قطع تا آخر مبحث حجیت ظن ادامه داده و موفق شده بر این کتاب تا آن قسمت تعلیقه‌اى بنویسد.
- تحفة الصائمین فى شرح ادعیة الثلاثین: در گزارش دعاهاى هر روزه ماه مبارک رمضان است.
- رساله فى رد الصوفیة: این کتاب گزیده‌اى است، از مطالبى که به مناسبت در طى خطبه ۲۰۸ نهج‌البلاغه مطرح کرده و در واقع این کتاب را از شرح نهج‌البلاغه التقاط و انتخاب کرده است.
- الجُنة الواقیة: در موضوع شرح دعاهاى ماه رمضان تدوین شده است.
- شرح کتاب الدروس اثر شهید اول: بخش قضا و شهادات را بررسى مى کند.
- رسائلی متفرقه در فقه و اصول فقه، (تقریرات درس اساتید او است).
از منظر عالمان
- شیخ آقا بزرگ تهرانى: «میرزا حبیب الله خویى که بخش اعظمى از سخنان امیر المؤمنین(علیه السلام) را در موسوعه بى نظیر خود، منهاج البراعة به تبیین و توضیح پرداخته بود از اتفاقات عجیب زندگى وى اینکه هنگامى که به شرح عبارت (بادِرُوا بِالاَْعْمالِ عُمُراً ناکِسا) به سوى اعمال نیک بشتابید پیش از آنکه عمرتان پایان پذیرد) در خطبه ۲۳۰ رسید، قلم عمرش خشک شد و روحش به سوى جنان پر کشید.»
- علامه ابوالحسن شعرانی: «منهاج البراعه مبسوط ترین شرح بر نهج البلاغه است که من آن را دیده ام. شارح محترم در آن آنچه را در فهم لازم بوده از شرح لغت و اعراب و توضیح و قصه مناسب فروگذارى نکرده است.»
- آیت الله جعفر سبحانی: «میرزا حبیب الله خویى از فقیهان جلیل القدر امامیه در قرن چهاردهم هجرى بود که در علم کلام نیز مهارتى تمام داشت. وى بعد از تکمیل تحصیلات عالیه در زادگاه خود به حلّ مشکلات و رفع خصومت پرداخت و علاوه بر تألیف شرح نهج البلاغه، تقریرات درس اصول استادش علامه کوه کمرى را نیز تدوین کرده است.»
وفات
مرحوم میرزا حبیب‌الله هاشمی خویى در ماه صفر سال ۱۳۲۴ قمری در شهر تهران به جوار رحمت الهى پیوست و در جوار حضرت عبدالعظیم حسنى (علیه السلام) به خاک سپرده شد.
منابع
- "میرزا حبیب‌الله خویی"، فرهیختگان تمدن شیعی.
- ویکی نور.
