ملا حسین واعظ کاشفی: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(ویرایش)
جز (مهدی موسوی صفحهٔ ملا حسین کاشفی را به ملا حسین واعظ کاشفی منتقل کرد)
(بدون تفاوت)

نسخهٔ ‏۲۵ مهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۰۷:۵۴

Icon-encycolopedia.jpg

این صفحه مدخلی از اثر آفرینان است

(احتمالا تصرف اندکی صورت گرفته است)


ملا حسین کاشفی (م، ۹۱۰ ق)، فقیه، محدث، حافظ، مفسر، واعظ، صوفى، ادیب و شاعر قرن دهم هجری است. مجالس وعظ و سخنرانی‌های وی در آن دوره شهرت داشته و معاصران وی از جایگاه او نزد مردم و همچنین حاکمان وقت سخن گفته‌اند. اثر مشهور ملاحسین واعظ، «روضة الشهداء» در موضوع مقتل می باشد.

زندگی‌نامه

حسین کاشفی سبزواری هروی، در سبزوار به دنیا آمد. دوره‌ ى جوانى را در آن شهر گذراند و در آنجا و نیشابور و هرات نشو و نما یافت. در زمان سلطان حسین میرزاى بایقرا در هرات و نیشابور به وعظ و ارشاد مى ‌پرداخت و با صوتى خوش آیات قرآن و احادیث نبوى را با عبارات و اشارات مناسب بیان مى ‌کرد.

وى از ملازمان امیرعلى شیرنوایى بود. پس از ملاقات مولانا جامى و معاشرت با وى، طریقت نقشبندیه را پذیرفت. درباره‌ ى‌ مذهب وى اختلاف است، وى را به جهت گرایش به تصوف ملازمت با امیر علی شیر نوایى و نسبت خانوادگى نزدیک به ملا عبدالرحمان جامى، سنى مذهب، و به جهت نگارش کتاب «روضة الشهداء» و محل رشد و تربیتش سبزوار که از شهرهاى اهل تشیع بوده، شیعه مذهب دانسته‌ اند. به هر حال وى در هرات به شیعه بودن و در سبزوار به تسنن اشتهار داشت.

کاشفى در سال ۹۱۰ قمری در هرات درگذشت.

آثار و تألیفات

  • «جواهرالتفسیر»؛
  • «مختصر الجواهر»، تفسیرى دیگر در حدود بیست هزار سطر؛
  • «جامع الستین» در تفسیر «سوره‌ یوسف»؛
  • «المواهب العلیة»، معروف به «تفسیر حسینى» به نام سلطان حسین بایقرا؛
  • «روضة الشهداء» در مقاتل و ذکر مصیبت اهل ‌بیت علیهم السلام و واقعه‌ى کربلا که چون اهل منبر از روى این کتاب مى‌خواندند به روضه‌ خوان مشهور شدند؛
  • «الاربعین» در احادیث موعظه؛
  • «المرصد الاسنى» در شرح اسماءاللَّه الحسنى؛
  • «اخلاق محسنى»؛
  • «مخزن الانشاء» در فن ترسل که براى سلطان حسین بایقرا و امیر علی شیرنوایى در ۹۰۷ ق، تألیف نموده؛
  • «انوار سهیلى» در تدابیر حکم و آداب از زبان حیوانات، بازنویسى از «کلیله و دمنه» نصراللَّه منشى که آن را براى امیر شیخ احمد سهیلى از امراى عهد سلطان حسین بایقرا نوشت؛
  • «اسرار قاسمى» در سحر و طلسمات و کیمیا؛
  • «بدایع الافکار فى صنایع الاشعار»، در ذکر صناعات ادبى؛
  • شرح مثنوى مولوى؛
  • «لب المثنوى»؛
  • «لب اللب مثنوى»؛
  • «اختیارات النجوم» به نام «الواح القمر»؛
  • «السبعة الکاشفیة»، شامل هفت وسیله در علم نجوم.

منابع