حسین شفیعی: تفاوت بین نسخه‌ها
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) |
|||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
عارف عامل حکیم وارسته استاد حسين شفيعى در سال 1302 شمسى در شهر [[اصفهان]] به دنيا آمد و به سال 1378 چشم از جهان فرو بست و در قطعه نام آوران باغ رضوان اصفهان آرام گرفت. | عارف عامل حکیم وارسته استاد حسين شفيعى در سال 1302 شمسى در شهر [[اصفهان]] به دنيا آمد و به سال 1378 چشم از جهان فرو بست و در قطعه نام آوران باغ رضوان اصفهان آرام گرفت. | ||
[[پرونده:Shafia1.jpg|left]] | [[پرونده:Shafia1.jpg|left]] | ||
| − | == | + | ==تحصیلات== |
| − | معارف متداول | + | حسين شفيعى معارف متداول اسلامى، از [[صرف]] و [[علم نحو|نحو]] و [[منطق]] و [[فقه]] و [[علم کلام|كلام]] و [[فلسفه]] را نزد علمای بزرگ زمان خود تحصيل كرده و از خرمن هريك خوشه‌ها چيده بود. الفيه ابن مالك و سيوطى و مغنى در صرف و نحو را به خوبى در حافظه داشت و گاهى تدريس مى‌نمود. مطوّل تفتازانى در [[علم معانی|معانى]] و [[علم بیان|بيان]] و كتاب شمسيه و شرح مطالع در حافظه علمى او به خوبى قرار گرفته بود. با دنياى فقه و [[اصول فقه|اصول]] آشنايى كامل داشت و كتابهاى معمول در اين علوم مثل تبصره [[علامه حلی|علامه]]، [[مختصر النافع (کتاب)|مختصرالنافع]] [[محقق حلی|محقق حلّى]]، [[شرح لمعه]] و شرح كبير (رياض) تا [[قوانین الاصول (کتاب)|قوانين]] [[میرزای قمی|ميرزاى قمى]] و [[معالم الدین و ملاذ المجتهدین (کتاب)|معالم‌الاصول]] و [[مکاسب (کتاب)|مكاسب]] [[شیخ مرتضی انصاری|شيخ انصارى]] را در خدمت استادان مبرز فرا گرفته بود و تدریس می کرد. |
| − | گرچه تحصیلات وی در حوزه و نزد اساتید بزرگ آن | + | |
| − | استاد حسين شفيعى با آثار شاعران بزرگ عرفان و ادب فارسى آشنايى كامل | + | همچنين در علوم عقلى و فلسفى و كلامى مثل كتاب [[تجرید الاعتقاد (کتاب)|تجريد]] و [[شرح منظومه سبزواری (کتاب)|منظومه]] [[حاج ملاهادی سبزواری|حاجى سبزوارى]] و [[اسفار اربعه (کتاب)|اسفار]] [[ملاصدرا]] رنجها برده بود.<ref>کتابی، محمد باقر، مقدمه کتاب سخن آشنا،اصفهان،انتشارات کانون پژوهش،جلد اول،1386،ص21.</ref> با سفر به شهرهای [[قم]] و [[تهران]] از محضر بزرگان علم و استفاده برد، با افراد بسیار مجالست نمود، با نحله های گوناگون فکری آشنا شد و از محضر اوتاد و رجال شریعت و طریقت و مکتب بزرگان [[فلسفه]] و [[عرفان]] بهره ها برد. |
| − | استاد مسلم نهج البلاغه و حافظ آن | + | |
| − | وی | + | در اصلاح و [[تهذیب نفس|پرورش نفس]] مجاهدتها کرد و سرانجام نجات و صلاح خویش را در «عشق» یافت.<ref>حسین شفیعی،وب گاه شهرداری اصفهان.</ref> |
| − | از خدمات بزرگ او شناساندن قبور علما و عرفا در شهر اصفهان بود که با همکاری شهردار | + | گرچه تحصیلات وی در حوزه و نزد اساتید بزرگ آن بود، ولی به تأسی از استاد خود [[حاج آقا رحیم ارباب]] و ایشان نیز به پیروی از استاد خود [[جهانگیر خان قشقایی]] لباس روحانیت نپوشید. |
| + | |||
| + | استاد حسين شفيعى با آثار شاعران بزرگ عرفان و ادب فارسى آشنايى كامل داشت؛ [[مثنوی معنوی (کتاب)|مثنوى مولانا]] انيس هميشگى او بود، مطالعه در آثار [[عطار نیشابوری|عطار]]، [[سنائی|سنائى]]، [[سعدی|سعدى]] و مخصوصا [[حافظ شیرازی|حافظ]] سهمى از زندگى روزمره او را اشغال كرده بود.<ref>کتابی، محمد باقر، مقدمه کتاب سخن آشنا.اصفهان،انتشارات کانون پژوهش،جلد اول،1386،ص 23.</ref> | ||
| + | |||
| + | استاد مسلم [[نهج البلاغة|نهج البلاغه]] و حافظ آن بود، با نهج البلاغه مولا [[امیرالمومنین]] علیه السلام زندگی می کرد و پایه اعتقادات و روش زندگی اش را بر اساس آن قرار داده بود. | ||
| + | وی کتابشناس بی نظیری در شناخت کتاب های خطی از نظر نگارش، جلد، سبک و ..... بود.<ref>اعظم رجالی، آثار و افکار حکما و عرفای مشهور اصفهان، چاپ اول، 1383،ص343. </ref> | ||
| + | از خدمات بزرگ او شناساندن قبور علما و عرفا در شهر [[اصفهان]] بود که با همکاری شهردار وقت، آرامگاه این بزرگان احیا گشته و اینک [[تخت فولاد]] اصفهان که گنجینه عالمان و عارفان برجسته در طول سالیان دراز بوده است، زیارت گاه اهل دل و معنا است. | ||
==استادان== | ==استادان== | ||
| − | استاد | + | استاد شفیعی، مقدمات را نزد آقای شیخ محمد جواد فریدنی آموخت، حکمت و فلسفه را نزد حكيم و عارف وارسته و فقيه و اديب بزرگوار مرحوم آيت‌اللّه [[حاج آقا رحیم ارباب |حاج آقا رحيم ارباب]] (م، 1396 ق) و متكلم و حكيم معروف اصفهان مرحوم صدرالدين هاطلى كوپائى (م، 1372 ق) و [[فصوص الحکم ابن عربی (کتاب)|فصوص الحکم]] [[محیی الدین ابن عربی|محی الدین عربی]] را نزد فيلسوف و عارف وارسته مرحوم شيخ اسداللّه ايزدگشسب (م، 1366 ق) و همچنین از اصولى و متكلم بزرگ مرحوم حاج حيدرعلى خان برومند و مخصوصا از حوزه درس پربركت فقيه بزرگوار و عارف وارسته آيت‌اللّه [[ميرزا على آقا شيرازى |حاج ميرزا على‌آقا شيرازى]] اعلى‌اللّه مقامه بهره‌ها برد؛ به ويژه از درس [[نهج البلاغة|نهج‌البلاغه]] آن عالم ربانى بسیار استفاده نمود و مدت پانزده سال پیوسته ملازم آن بزرگوار بود. در سیر و سلوک از مرحوم ذو الریاستین بهره مند گردید. |
| − | سایر اساتید استاد شفیعی عبارتند از: سید | + | |
| + | وی شخصیت خویش را پرورش یافته سه کس می دانست: مرحوم ذو الریاستین، مرحوم آیت الله ارباب و مرحوم حاج میرزا علی آقا شیرازی. | ||
| + | سایر اساتید استاد شفیعی عبارتند از: سید نورالدین شیرازی، [[سید شهاب الدین مرعشی نجفی|آیت الله مرعشی]]، [[آیت الله بروجردی]]، شیخ محمدحسن نجف آبادی، آقا میرزا محمد درچه ای. | ||
| + | |||
| + | ==آثار و تألیفات== | ||
| + | مرحوم شفیعی مانند استادان خود بیشتر به تألیف کتب انفسی می پرداخت و اکثر اوقات گرانبهای خود را صرف خدمت به خلق و تدریس و تربیت شاگردان می کرد. او معتقد بود کتاب برای [[انسان]] شدن کم نیست، آنچه مسلمانان احتیاج دارند کتاب نیست، عمل کردن به وظایف مورد نیاز آنان است تا دردهای ظاهر و باظن مردم التیام پیدا کند. با این حال به مناسبتهایی مطالبی نگاشته است، از جمله: | ||
| − | + | *بهجة الطالبین، در [[منطق]] | |
| − | + | *نور الیقین، در شرح [[خطبه متقین]] از [[نهج البلاغة|نهج البلاغه]] | |
| − | * | + | *تجلی فضیلت، در دو جلد که توسط عالم بزرگ حاج سید ابوالفضل میرلوحی از [[شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید (کتاب)|شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید]] جمع آوری شده و توسط استاد شفیعی ترجمه شده است. موضوع جلد اول این کتاب برگزیده ای از فضایل و مناقب [[امیرالمومنین]] علیه السلام از شرح [[ابن ابی الحدید|ابن ابی الحدید معتزلی]] (م، 655 ق) است و موضوع جلد دوم شرحی از وقایع بعد از رحلت [[پیامبر اسلام|رسول اکرم]] صلی الله علیه و گوشه ای از زندگانی [[امام علی علیه السلام|حضرت علی]] علیه السلام که آن هم برگزیده شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید است. |
| − | * | + | *دارالجنون عشق، [[دیوان (شعر)|دیوان]] اشعار استاد است که به همراه کتاب نورالیقین پس از وفات ایشان به چاپ رسیده است. |
| − | * | + | *ترجمه دست نوشته [[حاج آقا رحیم ارباب|آیت الله ارباب]] در مورد «لک وحدانیه العدد». (این مکتوب در کتاب آثار و افکار حکما و عرفای مشهور اصفهان چاپ شده است<ref>همان،صفحات 326-328</ref>). |
| − | * | + | *[[سخن آشنا]]؛ شرح عرفانی اخلاقی نهج البلاغه، با مقدمه دکتر سید محمدباقر کتابی. این کتاب درس های نهج البلاغه استاد است که توسط شاگردانشان جمع آوری و تدوین شده است. |
| − | * | ||
| − | * | ||
| − | |||
==حوزه تدریس== | ==حوزه تدریس== | ||
| سطر ۲۸: | سطر ۳۶: | ||
مدتی نیز در دوره کارشناسی ارشد فلسفه در دانشگاه اصفهان به تدریس اخلاق، حکمت عملی، و فتوحات مکیه ابن عربی مشغول بود. | مدتی نیز در دوره کارشناسی ارشد فلسفه در دانشگاه اصفهان به تدریس اخلاق، حکمت عملی، و فتوحات مکیه ابن عربی مشغول بود. | ||
استاد شفيعى خود در سرودن شعر استاد بود و اشعار نغزى در عرفان و اخلاق به صورت قصيده و غزل دارد كه براى حسن ختام اين مقال يكى از غزليات او را در اين جا مى‌آورم<ref>کتابی، محمد باقر، مقدمه کتاب سخن آشنا،ص23(با اندکی تغییر).</ref>. | استاد شفيعى خود در سرودن شعر استاد بود و اشعار نغزى در عرفان و اخلاق به صورت قصيده و غزل دارد كه براى حسن ختام اين مقال يكى از غزليات او را در اين جا مى‌آورم<ref>کتابی، محمد باقر، مقدمه کتاب سخن آشنا،ص23(با اندکی تغییر).</ref>. | ||
| + | |||
:به دلگشای روی تو لاله زاری نیست / به دلربایی حسن تو گلعذاری نیست | :به دلگشای روی تو لاله زاری نیست / به دلربایی حسن تو گلعذاری نیست | ||
:اگر چه خلق سراسر شکار حسن تواند / کمند عشق تو را همچو من شکاری نیست | :اگر چه خلق سراسر شکار حسن تواند / کمند عشق تو را همچو من شکاری نیست | ||
| سطر ۳۷: | سطر ۴۶: | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
| − | <references/> | + | <references /> |
==منابع== | ==منابع== | ||
| − | *درس های نهج البلاغه استاد شفیعی،سخن آشنا، شرح عرفانی اخلاقی نهج البلاغه،اصفهان،انتشارات کانون پژوهش،جلد اول،1386. | + | |
| − | *دکتر اعظم رجالی،آثار و افکار حکما و عرفای مشهور اصفهان،اصفهان، ناشر دانشگاه آزاد خوراسکان، چاپ اول، 1383. | + | *درس های نهج البلاغه استاد شفیعی،سخن آشنا، شرح عرفانی اخلاقی نهج البلاغه،اصفهان،انتشارات کانون پژوهش،جلد اول،1386. |
| + | *دکتر اعظم رجالی،آثار و افکار حکما و عرفای مشهور اصفهان،اصفهان، ناشر دانشگاه آزاد خوراسکان، چاپ اول، 1383. | ||
*حسین شفیعی [http://isfahan.ir/ShowPage.aspx?Page_=article&PageID=219&PageIDF=60&backpage=1&Lang=1&Sub=42، وب گاه شهرداری اصفهان]بازیابی:8دی1396. | *حسین شفیعی [http://isfahan.ir/ShowPage.aspx?Page_=article&PageID=219&PageIDF=60&backpage=1&Lang=1&Sub=42، وب گاه شهرداری اصفهان]بازیابی:8دی1396. | ||
*حسین شفیعی،دارالجنون عشق به انضمام نور الیقین،انتشارات همشهری، چاپ اول، زمستان 1379. | *حسین شفیعی،دارالجنون عشق به انضمام نور الیقین،انتشارات همشهری، چاپ اول، زمستان 1379. | ||
نسخهٔ ۱۱ ژانویهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۱:۲۶
عارف عامل حکیم وارسته استاد حسين شفيعى در سال 1302 شمسى در شهر اصفهان به دنيا آمد و به سال 1378 چشم از جهان فرو بست و در قطعه نام آوران باغ رضوان اصفهان آرام گرفت.
تحصیلات
حسين شفيعى معارف متداول اسلامى، از صرف و نحو و منطق و فقه و كلام و فلسفه را نزد علمای بزرگ زمان خود تحصيل كرده و از خرمن هريك خوشه‌ها چيده بود. الفيه ابن مالك و سيوطى و مغنى در صرف و نحو را به خوبى در حافظه داشت و گاهى تدريس مى‌نمود. مطوّل تفتازانى در معانى و بيان و كتاب شمسيه و شرح مطالع در حافظه علمى او به خوبى قرار گرفته بود. با دنياى فقه و اصول آشنايى كامل داشت و كتابهاى معمول در اين علوم مثل تبصره علامه، مختصرالنافع محقق حلّى، شرح لمعه و شرح كبير (رياض) تا قوانين ميرزاى قمى و معالم‌الاصول و مكاسب شيخ انصارى را در خدمت استادان مبرز فرا گرفته بود و تدریس می کرد.
همچنين در علوم عقلى و فلسفى و كلامى مثل كتاب تجريد و منظومه حاجى سبزوارى و اسفار ملاصدرا رنجها برده بود.[۱] با سفر به شهرهای قم و تهران از محضر بزرگان علم و استفاده برد، با افراد بسیار مجالست نمود، با نحله های گوناگون فکری آشنا شد و از محضر اوتاد و رجال شریعت و طریقت و مکتب بزرگان فلسفه و عرفان بهره ها برد.
در اصلاح و پرورش نفس مجاهدتها کرد و سرانجام نجات و صلاح خویش را در «عشق» یافت.[۲] گرچه تحصیلات وی در حوزه و نزد اساتید بزرگ آن بود، ولی به تأسی از استاد خود حاج آقا رحیم ارباب و ایشان نیز به پیروی از استاد خود جهانگیر خان قشقایی لباس روحانیت نپوشید.
استاد حسين شفيعى با آثار شاعران بزرگ عرفان و ادب فارسى آشنايى كامل داشت؛ مثنوى مولانا انيس هميشگى او بود، مطالعه در آثار عطار، سنائى، سعدى و مخصوصا حافظ سهمى از زندگى روزمره او را اشغال كرده بود.[۳]
استاد مسلم نهج البلاغه و حافظ آن بود، با نهج البلاغه مولا امیرالمومنین علیه السلام زندگی می کرد و پایه اعتقادات و روش زندگی اش را بر اساس آن قرار داده بود. وی کتابشناس بی نظیری در شناخت کتاب های خطی از نظر نگارش، جلد، سبک و ..... بود.[۴] از خدمات بزرگ او شناساندن قبور علما و عرفا در شهر اصفهان بود که با همکاری شهردار وقت، آرامگاه این بزرگان احیا گشته و اینک تخت فولاد اصفهان که گنجینه عالمان و عارفان برجسته در طول سالیان دراز بوده است، زیارت گاه اهل دل و معنا است.
استادان
استاد شفیعی، مقدمات را نزد آقای شیخ محمد جواد فریدنی آموخت، حکمت و فلسفه را نزد حكيم و عارف وارسته و فقيه و اديب بزرگوار مرحوم آيت‌اللّه حاج آقا رحيم ارباب (م، 1396 ق) و متكلم و حكيم معروف اصفهان مرحوم صدرالدين هاطلى كوپائى (م، 1372 ق) و فصوص الحکم محی الدین عربی را نزد فيلسوف و عارف وارسته مرحوم شيخ اسداللّه ايزدگشسب (م، 1366 ق) و همچنین از اصولى و متكلم بزرگ مرحوم حاج حيدرعلى خان برومند و مخصوصا از حوزه درس پربركت فقيه بزرگوار و عارف وارسته آيت‌اللّه حاج ميرزا على‌آقا شيرازى اعلى‌اللّه مقامه بهره‌ها برد؛ به ويژه از درس نهج‌البلاغه آن عالم ربانى بسیار استفاده نمود و مدت پانزده سال پیوسته ملازم آن بزرگوار بود. در سیر و سلوک از مرحوم ذو الریاستین بهره مند گردید.
وی شخصیت خویش را پرورش یافته سه کس می دانست: مرحوم ذو الریاستین، مرحوم آیت الله ارباب و مرحوم حاج میرزا علی آقا شیرازی. سایر اساتید استاد شفیعی عبارتند از: سید نورالدین شیرازی، آیت الله مرعشی، آیت الله بروجردی، شیخ محمدحسن نجف آبادی، آقا میرزا محمد درچه ای.
آثار و تألیفات
مرحوم شفیعی مانند استادان خود بیشتر به تألیف کتب انفسی می پرداخت و اکثر اوقات گرانبهای خود را صرف خدمت به خلق و تدریس و تربیت شاگردان می کرد. او معتقد بود کتاب برای انسان شدن کم نیست، آنچه مسلمانان احتیاج دارند کتاب نیست، عمل کردن به وظایف مورد نیاز آنان است تا دردهای ظاهر و باظن مردم التیام پیدا کند. با این حال به مناسبتهایی مطالبی نگاشته است، از جمله:
- بهجة الطالبین، در منطق
- نور الیقین، در شرح خطبه متقین از نهج البلاغه
- تجلی فضیلت، در دو جلد که توسط عالم بزرگ حاج سید ابوالفضل میرلوحی از شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید جمع آوری شده و توسط استاد شفیعی ترجمه شده است. موضوع جلد اول این کتاب برگزیده ای از فضایل و مناقب امیرالمومنین علیه السلام از شرح ابن ابی الحدید معتزلی (م، 655 ق) است و موضوع جلد دوم شرحی از وقایع بعد از رحلت رسول اکرم صلی الله علیه و گوشه ای از زندگانی حضرت علی علیه السلام که آن هم برگزیده شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید است.
- دارالجنون عشق، دیوان اشعار استاد است که به همراه کتاب نورالیقین پس از وفات ایشان به چاپ رسیده است.
- ترجمه دست نوشته آیت الله ارباب در مورد «لک وحدانیه العدد». (این مکتوب در کتاب آثار و افکار حکما و عرفای مشهور اصفهان چاپ شده است[۵]).
- سخن آشنا؛ شرح عرفانی اخلاقی نهج البلاغه، با مقدمه دکتر سید محمدباقر کتابی. این کتاب درس های نهج البلاغه استاد است که توسط شاگردانشان جمع آوری و تدوین شده است.
حوزه تدریس
بیشترین تلاش مرحوم شفیعی در مسیر تربیت شاگردان بود و الحق که در این راه نهایت تلاش خویش را انجام داد. سالهاى طولانى خانه خود را محل تدريس قرار داده بود، هر روز چندين درس مى‌داد براى خانم ها جدا و براى آقايان هم جدا تدريس مى‌نمود. گاهى از كتب عرفان مثل منازل‌السائرين، شرح فصوص‌الحكم، مصباح الانس، شرح گلشن راز، تأئيه ابن فارض و امثال اينها تدريس مى‌نمود و زمانى كتب اخلاقى مانند مكارم‌الاخلاق، مشكوة‌الانوار، تحف‌العقول، ارشادالقلوب، چهل حديث امام خمينى عليه‌الرحمه را بيان مى‌نمود و گاهى منطق و فلسفه، مثل منظومه حاجى سبزوارى و اسفار ملاصدرا را حوزه درس خود قرار مى‌داد و زمانى هم به تدريس فقه مى‌پرداخت ولى در تدريس و بيان نهج‌البلاغه حالتى ملكوتى مى‌يافت، بيانات او از دل برمى‌خاست لاجرم بر دلها مى‌نشست. مى‌توان گفت كه او عاشق يافتن علم و فضيلت و تدريس و بخشش آنها به عاشقان دين و دانش راستين بود، معمولا براى مطالب استناد به اشعار مولانا مى‌نمود و خود در هاله‌اى از نور و معنويت قرار مى‌گرفت. گاهى محفل درس او به شرح مثنوى يا غزليات حافظ برگزار مى‌گرديد. مدتی نیز در دوره کارشناسی ارشد فلسفه در دانشگاه اصفهان به تدریس اخلاق، حکمت عملی، و فتوحات مکیه ابن عربی مشغول بود. استاد شفيعى خود در سرودن شعر استاد بود و اشعار نغزى در عرفان و اخلاق به صورت قصيده و غزل دارد كه براى حسن ختام اين مقال يكى از غزليات او را در اين جا مى‌آورم[۶].
- به دلگشای روی تو لاله زاری نیست / به دلربایی حسن تو گلعذاری نیست
- اگر چه خلق سراسر شکار حسن تواند / کمند عشق تو را همچو من شکاری نیست
- ازآن به دور تو گردم که در مسیر حیات/ به جز مطاف وجودت مرا مداری نیست
- ز چار سوی جهان جز به گرد شعله شمع/ محیط همت پروانه را کناری نیست
- بیا به بزم حریفان مقام و جاهم بین/ مرا که نزد تو مقدار و اعتباری نیست
- غنی ز دولت عشقم اگر چه درویشم/ مرا به بود و نبود زمانه کاری نیست
- نشان ز خاک شفیعی مجو که می گویند/ شهید گمشده را در جهان مزاری نیست
پانویس
- ↑ کتابی، محمد باقر، مقدمه کتاب سخن آشنا،اصفهان،انتشارات کانون پژوهش،جلد اول،1386،ص21.
- ↑ حسین شفیعی،وب گاه شهرداری اصفهان.
- ↑ کتابی، محمد باقر، مقدمه کتاب سخن آشنا.اصفهان،انتشارات کانون پژوهش،جلد اول،1386،ص 23.
- ↑ اعظم رجالی، آثار و افکار حکما و عرفای مشهور اصفهان، چاپ اول، 1383،ص343.
- ↑ همان،صفحات 326-328
- ↑ کتابی، محمد باقر، مقدمه کتاب سخن آشنا،ص23(با اندکی تغییر).
منابع
- درس های نهج البلاغه استاد شفیعی،سخن آشنا، شرح عرفانی اخلاقی نهج البلاغه،اصفهان،انتشارات کانون پژوهش،جلد اول،1386.
- دکتر اعظم رجالی،آثار و افکار حکما و عرفای مشهور اصفهان،اصفهان، ناشر دانشگاه آزاد خوراسکان، چاپ اول، 1383.
- حسین شفیعی وب گاه شهرداری اصفهانبازیابی:8دی1396.
- حسین شفیعی،دارالجنون عشق به انضمام نور الیقین،انتشارات همشهری، چاپ اول، زمستان 1379.
