سید علیخان حویزی: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(تصحیح الگو)
جز (مهدی موسوی صفحهٔ سيد عليخان حـويزی را به سید علیخان حویزی منتقل کرد)
 
(۵ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
{{الگو:منبع الکترونیکی پایگاه معتبر}}
+
'''سید علیخان حویزی''' (۱۰۸۸-۱۰۱۸ ق) فرزند [[سید خلف حویزی|خلف بن عبدالمطلب]]، از فحول علمای [[امامیه]] در قرن یازدهم هجری است. سید علیخان چون پدرش در عین حال که والی حویزه است، از افاضل علما و نویسندگان بزرگ [[شیعه|شیعه]] است.
  
علی بن خلف بن عبد المطلب معروف به سيد عليخان حويزی از فحول علمای اماميه در قرن یازدهم هجری است. سيد عليخان چون پدرش در عين حال که والی حويزه است، از افاضل علما و نويسندگان بزرگ شيعه است. وی از محضر پدر و اساتيد نجف و ايران دانشها آموخت و سرمايه های علمی و معنوی او از سرمايه های ماديش افزون شد و سالها در عين خدمت به مردم خوزستان به تدريس و تأليف اشتغال داشت و از وظايف شخصی در امور واجب و مستحب غافل نبود. نام او زينت بخش تراجم اکثر علما است. از آثار نفيسش: خير الجليس، نعم الانيس، خير المقال، نکت البيان، منتخب التفاسير و نور المبين... را در فقه و حديث و تفسير و اثبات خلافت ائمه عليهم السلام می توان نام برد. او به نقل از ذريعه در سال 1088 قمری در حويزه وفات نمود. می نويسند حويزه به شوشتر نزديک است و سيد مذکور با سيد جزائری معاصر بود و زمانيکه سيد جزائری خوزستان بود با یکديگر رفت و آمد و مکاتبه داشتند. بعضی صاحب تراجم تأليفات متعدد جزائری را مأخوذ یا مقتبس از آثار سيد عليخان می دانند و یا سهوا به نام او درج شده. صاحب ترجمه بيشتر ايام عمر عزيز خود را به اتفاق والدش در حويزه و بلاد آنجا سپری نمود. در خوش رفتاری با مردم و رعايت حقوق خلق خدا مواظبت کامل داشتند و مردم آن بلاد مطيع اين اولاد رسول بودند.
+
==زندگی‌نامه==
 +
به نوشته ضامن بن شدقم، سیدعلی خان در ۱۰۱۸ قمری متولد شد. خاندان این سید به [[سادات]] مشعشعی نیز معروفند. وی نخست نزد شیخ عبداللطیف به یادگیری علوم دینی پرداخت. سپس در [[اصفهان]] به تحصیل ادامه داد و آنگاه به زادگاهش بازگشت. او همچنین از محضر پدر و اساتید [[نجف]] دانشها آموخت و از شیخ علی، نوه [[شهید ثانی]] نیز [[اجازه (علم الحدیث)|اجازه‌ای]] داشته است.  
  
خاندان اين سيد به سادات مشعشعی نيز معروفند. سيد عليخان می نويسد با پدرم (سيد خلف) به مکه معظمه مشرف بوديم، در عرفات خيمه ما جنب خيمه ميرزا استرآبادی صاحب رجال قرار داشت، به اتفاق همگان مشغول خواندن دعای عرفه شديم و حال خوشی دست داد سپس پدرم از ميرزا درخواست شرحی به دعا عرفه نمود و ميرزا اين سعادت عظمی را به عهده پدرم قرار داد، درخواست او را اجابت نمود، چون به حويزه برگشتيم پدرم شرحی جالب از آن را نيز برای ميرزا استر آبادی ارسال نمود
+
سید علیخان سالها در عین خدمت به مردم خوزستان، به تدریس و تألیف اشتغال داشت. وی بیشتر ایام عمر عزیز خود را به اتفاق والدش در حویزه و بلاد آنجا سپری نمود. در خوش رفتاری با مردم و رعایت حقوق خلق خدا مواظبت کامل داشتند و مردم آن بلاد مطیع این اولاد [[پیامبر اسلام|رسول]] بودند.
 +
 
 +
می نویسند حویزه به شوشتر نزدیک است و سید علیخان با [[سید نعمت الله جزائری]] معاصر بود و زمانیکه سید جزائری خوزستان بود، با یکدیگر رفت و آمد و مکاتبه داشتند. بعضی صاحب تراجم تألیفات متعدد جزائری را مأخوذ یا مقتبس از آثار سید علیخان می دانند و یا سهوا به نام او درج شده است.
 +
 
 +
سید علیخان مشعشعی حویزی به نقل صاحب [[الذریعه الی تصانیف الشیعه|الذریعه]]، در سال ۱۰۸۸ قمری در حویزه وفات نمود.
 +
 
 +
== تألیفات ==
 +
سیدعلیخان حویزی عالمی فاضل بود و همچون پدرش به [[تصوف]] گرایش داشت. از او تألیفات متعددی در زمینه‌های مختلف [[فقه]] و [[حدیث|حدیث]] و [[تفسیر قرآن|تفسیر]] و اثبات [[خلافت]] ائمه علیهم السلام به جای ماند، از جمله:
 +
 
 +
# النور المبین، در اثبات نص بر وصایت [[امام علی علیه السلام|امام علی]](علیه السلام)؛
 +
# منتخب التفاسیر، شامل تحلیل آرای تفسیری برخی از مفسران [[قرآن]] از [[شیعه]] و [[اهل سنت|اهل سنّت]] از ابتدای قرآن تا [[سوره الرحمن]]؛
 +
# خیرالمقال، شامل ۶۳۰۰۰ [[بیت (شعر)|بیت]] در شرح [[قصیده|قصایدی]] که در مدح [[پیامبر اسلام|پیامبر]](صلی الله علیه وآله) و [[اهل البیت|اهل بیت]] سروده بود؛
 +
# نکت البیان، کشکولی شامل تفسیر [[آیه|آیات]] قرآن، شرح احادیث مشکل، حکمت‌های [[پیامبران|انبیا]] و [[اولیاء الله|اولیا]] و مسائل ادبی.
 +
 
 +
به گفته [[میرزا عبدالله افندی|افندی اصفهانی]]، بسیاری از مطالب علمی کتاب‌های سیدنعمت الله جزایری از آثار سیدعلی خان گرفته شده است. او همچنین اهل [[شعر]] و ادب بود و در کهولت اشعار بسیاری از حفظ داشت، چنانکه دو [[دیوان (شعر)|دیوان]] شعر، یکی به عربی به نام «خیر جلیس و نعم انیس» و دیگری به فارسی، به او نسبت داده شده است.
 +
 
 +
==منابع==
 +
 
 +
* پایگاه شعائر
 +
* ویکی شیعه
  
== منبع ==
 
پایگاه شعائر
 
 
[[رده:علمای قرن یازدهم]]
 
[[رده:علمای قرن یازدهم]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۹ دسامبر ۲۰۲۰، ساعت ۰۷:۲۲

سید علیخان حویزی (۱۰۸۸-۱۰۱۸ ق) فرزند خلف بن عبدالمطلب، از فحول علمای امامیه در قرن یازدهم هجری است. سید علیخان چون پدرش در عین حال که والی حویزه است، از افاضل علما و نویسندگان بزرگ شیعه است.

زندگی‌نامه

به نوشته ضامن بن شدقم، سیدعلی خان در ۱۰۱۸ قمری متولد شد. خاندان این سید به سادات مشعشعی نیز معروفند. وی نخست نزد شیخ عبداللطیف به یادگیری علوم دینی پرداخت. سپس در اصفهان به تحصیل ادامه داد و آنگاه به زادگاهش بازگشت. او همچنین از محضر پدر و اساتید نجف دانشها آموخت و از شیخ علی، نوه شهید ثانی نیز اجازه‌ای داشته است.

سید علیخان سالها در عین خدمت به مردم خوزستان، به تدریس و تألیف اشتغال داشت. وی بیشتر ایام عمر عزیز خود را به اتفاق والدش در حویزه و بلاد آنجا سپری نمود. در خوش رفتاری با مردم و رعایت حقوق خلق خدا مواظبت کامل داشتند و مردم آن بلاد مطیع این اولاد رسول بودند.

می نویسند حویزه به شوشتر نزدیک است و سید علیخان با سید نعمت الله جزائری معاصر بود و زمانیکه سید جزائری خوزستان بود، با یکدیگر رفت و آمد و مکاتبه داشتند. بعضی صاحب تراجم تألیفات متعدد جزائری را مأخوذ یا مقتبس از آثار سید علیخان می دانند و یا سهوا به نام او درج شده است.

سید علیخان مشعشعی حویزی به نقل صاحب الذریعه، در سال ۱۰۸۸ قمری در حویزه وفات نمود.

تألیفات

سیدعلیخان حویزی عالمی فاضل بود و همچون پدرش به تصوف گرایش داشت. از او تألیفات متعددی در زمینه‌های مختلف فقه و حدیث و تفسیر و اثبات خلافت ائمه علیهم السلام به جای ماند، از جمله:

  1. النور المبین، در اثبات نص بر وصایت امام علی(علیه السلام)؛
  2. منتخب التفاسیر، شامل تحلیل آرای تفسیری برخی از مفسران قرآن از شیعه و اهل سنّت از ابتدای قرآن تا سوره الرحمن؛
  3. خیرالمقال، شامل ۶۳۰۰۰ بیت در شرح قصایدی که در مدح پیامبر(صلی الله علیه وآله) و اهل بیت سروده بود؛
  4. نکت البیان، کشکولی شامل تفسیر آیات قرآن، شرح احادیث مشکل، حکمت‌های انبیا و اولیا و مسائل ادبی.

به گفته افندی اصفهانی، بسیاری از مطالب علمی کتاب‌های سیدنعمت الله جزایری از آثار سیدعلی خان گرفته شده است. او همچنین اهل شعر و ادب بود و در کهولت اشعار بسیاری از حفظ داشت، چنانکه دو دیوان شعر، یکی به عربی به نام «خیر جلیس و نعم انیس» و دیگری به فارسی، به او نسبت داده شده است.

منابع

  • پایگاه شعائر
  • ویکی شیعه