الفضائل (کتاب): تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(ویرایش)
سطر ۱۱: سطر ۱۱:
 
|زبان= عربی  
 
|زبان= عربی  
  
|تعداد جلد= 1
+
|تعداد جلد= ۱
  
 
|عنوان افزوده1=
 
|عنوان افزوده1=
سطر ۲۵: سطر ۲۵:
 
}}
 
}}
 
{{بخشی از یک کتاب}}
 
{{بخشی از یک کتاب}}
 +
کتاب «'''الفضائل»''' منسوب به [[شاذان قمی، شاذان بن جبریل|شاذان بن جبرئیل قمى]] از علماى قرن ششم هجرى در موضوع [[مناقب]] و فضائل [[امام علی علیه السلام|امیرالمؤمنین على بن ابى طالب]] (علیه‌السلام) است. [[شیخ حر عاملی]] درباره کتاب الفضائل می گوید: کتاب خوبی است و در نزد ما نیز نسخه ای موجود است. همچنین [[علامه مجلسى|علامه مجلسی]] با طرق عالی از کتابش بهره برده است.
  
==معرفی نویسنده کتاب الفضائل==
+
==مؤلف==
  
اسم دقیق او ابوالفضل شاذان ابن جبرئیل بن اسماعیل القمی است.
+
از تاریخ تولد ابوالفضل شاذان ابن جبرئیل بن اسماعیل القمی اطلاعی در دست نیست اما از کتاب تراجم معلوم می شود که ایشان از اعلام قرن ششم و متولد [[مدینه]] می باشد. بعضی می گویند سال ۵۸۳ هجری مدتی در [[دمشق]] بوده است. در تاریخ وفات ایشان نیز اختلاف است. بعضی ها می گویند که او قبل از سال ۶۰۴ وفات کرده و بعضی می گویند حدود سال ۶۶۰ وفات کرده است.
  
* اسم: شاذان
+
کتاب ازاحة العله فی معرفه القبله من سائر الاقالیم، کتاب تفحه المولف الناظم و عمده المکلف الصائم، کتاب درر المناقب فی فضائل علی بن ابیطالب، از دیگر آثار اوست.
* نام پدر: [[جبرئیل]]
 
* نام جد: اسماعیل
 
  
از تاریخ تولد و وفات ایشان اطلاعی در دست نیست اما از کتاب تراجم معلوم می شود که ایشان از اعلام قرن ششم و متولد [[مدینه]] می باشد. بعضی ها می گویند سال 583 هجری مدتی در [[دمشق]] بوده است. تاریخ وفات ایشان نیز در دست نیست. بعضی ها می گویند که ایشان قبل از سال 604 وفات کرده و بعضی می گویند حدود سال 660 وفات کرده است.
+
[[ابن مشهدی|محمد بن جعفر المشهدی]] مولف [[المزار الکبیر (کتاب)|المزار الکبیر]]، از شاگردان اوست. [[علامه مجلسی]] درباره او می گوید: الشیخ الاجل السعید، در جای دیگر الامام العالم، در جای دیگر می گوید: رئیس الحفاظ والمحدثین.
  
'''<I>مشایخ ایشان:</I>'''
+
==تردید در مؤلف کتاب==
 +
به رغم شهرت انتساب این کتاب به شاذان بن جبرئیل، بزرگانى چون [[آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن|شیخ آقا بزرگ]] در [[الذریعه الی تصانیف الشیعه|الذریعة]] و [[سید محسن امین|سید محسن امین]] در [[اعیان الشیعه (کتاب)|أعیان الشیعة]] درباره مؤلف این اثر تردید دارند. چون [[ابوالفضل شاذان بن جبرئیل قمى|شاذان بن جبرئیل]] از بزرگان قرن ششم هجرى بوده و در [[اجازه (علم الحدیث)|اجازه‌اى]] که به بعضى از شاگردان خود داده تاریخ ۵۸۴ را ذکر کرده است. همچنین در ۵۴۸ هجرى، [[ابن زهره]] از او روایت نقل مى‌کند. تاریخ تدوین کتاب دیگرش إزاحة العلة نیز ۵۵۸ هجرى مى‌باشد.
  
سید احمد بن محمد الموسوی، جبرئیل ابن اسماعیل القمی که پدر ایشان بوده است، جعفر الدر وریستی و...
+
از طرفى کتاب الفضائل در نیمه قرن هفتم نوشته شده چون مؤلف از حیات خود در تاریخ ذى‌قعده سال ۶۵۱ یاد مى‌کند، یا زمان اخذ برخى [[حدیث|احادیث]] کتاب را سال ۶۵۲ بیان کرده است. بنابراین به نظر [[آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن|آقابزرگ]] نویسنده این کتاب مشخص نیست.
 +
==ایرادات وارد بر کتاب==
  
'''<I>شاگردان:</I>'''
+
* کتاب حاضر متأسفانه فصل بندى خوبى ندارد و مصنف تنها با کلماتى مانند «خبرٌ آخر» مطالب را جدا کرده و فقط در چند مورد عناوینى مانند «حدیث مولد النبی صلى‌الله‌علیه‌وآله» دارد.
 +
* در هر حدیث ابتدا منبع و سپس سلسله سند آمده و از هر گونه توضیح و تحلیل خالى است.
 +
* کتاب فضائل از حجمى اندک برخوردار است و مکرر چاپ شده است.
  
تعداد زیادی ذکر شده معروفترین آن ها: [[الحسن بن الدربی]]، [[محمد بن جعفر المشهدی]] مولف [[المزار الکبیر]]، [[محیی الدین بن الزهره]].
+
==منابع==
 
 
'''<I>آثار علمی:</I>'''
 
 
 
کتاب ازاحه العله فی معرفه القبله من سائر الاقالیم، کتاب تفحه المولف الناظم و عمده المکلف الصائم، کتاب درر المناقب فی فضائل علی بن ابیطالب، کتاب [[الروضه]]، کتاب الفضائل.
 
 
 
'''<I>سفرهای علمی:</I>'''
 
 
 
بعضی می گویند سال 583 مدتی در [[دمشق]] بوده است.
 
 
 
'''گفته های عالمان درباره کتاب:'''
 
 
 
[[شیخ حر عاملی]] درباره کتاب الفضائل می گوید: که کتاب خوبی است و در نزد ما نیز نسخه ای موجود است و همچنین ذکر می کند مثل او صاحب کتاب [[ریاض العلماء]] در کتاب [[اثبات الهداة]] از [[احادیث]] کتاب الفضائل وارد شده است.
 
  
'''ارزش نویسنده نزد علماء:'''
+
* الذریعه از آقا بزرگ تهرانی، جزء ۱۶، چاپ دوم از انتشارات دارالکتب العلمیه.
 
+
* ویکی نور.
[[علامه مجلسی]] درباره او می گوید: الشیخ الاجل السعید در جای دیگر الامام العالم در جای دیگر می گوید رئیس الحفاظ والمحدثین. همچنین علامه مجلسی با طرق عالی از کتابش بهره برده است.
 
 
 
[[محدث نوری]] درباره وی می گوید: العالم، الفقیه، الجلیل، المعروف، صاحب المولفات البدیعه... همچنین شیخ حر عاملی و علامه علیاری او را ستوده اند.
 
 
 
==طریقه شناسایی نام کتاب==
 
 
 
این کتاب مقدمه ای از مولف نداشت بنابراین برای یافتن نام کتاب، به کتاب الذریعه از آقا بزرگ تهرانی مراجعه کردم متن توضیحات زیاد بود اما بنده در این مجال خلاصه ای از آن را ارائه می دهم و اینک خلاصه ای از توضیحات آقا بزرگ تهرانی:
 
 
 
از شاذان ابن جبرئیل که روایت می کند از شیخ عمادالدین محمد بن ابی القاسم طبری یافته شده کتاب (الروضه فی المناقب) که احتمال می دهند که مختصری از (کتاب الفضائل) باشد و می گویند که آن هست از شاذان هم اینک با تحقیقات ما حاصل شده است که شاذان کتاب ازاحه العله را در سال 551 (و یا 558) تالیف کرده و کتاب الروضه را در سال 651. بنابراین بین تاریخ تالیف دو کتاب فاصله زیادی است پس چگونه مولف این دو کتاب را حاضر کرده است و خدا داناتر است.
 
 
 
و بالجمله (الفضائل) و (الروضه) که هر دو از ماخذ [[بحارالانوار]] می باشد در این جا (الفضائل) اعم از الروضه است و تاریخ تالیف هر دوی آن ها بعید است که در نسبت داشتن تالیف این دو کتاب به شاذان پس به درستی که این دو کتبی است که نویسنده آن مجهول است.
 
 
 
==منابع==
 
کتاب الذریعه از آقا بزرگ تهرانی، جزء 16، چاپ دوم از انتشارات دارالکتب العلمیه.
 
  
==متن کتاب الفضائل==
+
==متن کتاب ==
[http://lib.ahlolbait.com/parvan/resource/39634/ الفضائل]
+
[http://lib.ahlolbait.com/parvan/resource/39634/ '''الفضائل''']
 
[[رده:منابع حدیثی]]
 
[[رده:منابع حدیثی]]
 
[[رده:کتاب‌های فضایل اهل البیت (ع)]]
 
[[رده:کتاب‌های فضایل اهل البیت (ع)]]
 
{{حدیث}}
 
{{حدیث}}

نسخهٔ ‏۲۵ اوت ۲۰۲۰، ساعت ۰۶:۳۴

Ketab118.jpg
نویسنده ابوالفضل شاذان ابن جبرئیل القمی
موضوع فضايل چهارده معصوم
زبان عربی
تعداد جلد ۱

الفضائل

این مدخل از دانشنامه هنوز نوشته نشده است.

Icon book.jpg

محتوای فعلی بخشی از یک کتاب متناسب با عنوان است.

(احتمالا تصرف اندکی صورت گرفته است)

کتاب «الفضائل» منسوب به شاذان بن جبرئیل قمى از علماى قرن ششم هجرى در موضوع مناقب و فضائل امیرالمؤمنین على بن ابى طالب (علیه‌السلام) است. شیخ حر عاملی درباره کتاب الفضائل می گوید: کتاب خوبی است و در نزد ما نیز نسخه ای موجود است. همچنین علامه مجلسی با طرق عالی از کتابش بهره برده است.

مؤلف

از تاریخ تولد ابوالفضل شاذان ابن جبرئیل بن اسماعیل القمی اطلاعی در دست نیست اما از کتاب تراجم معلوم می شود که ایشان از اعلام قرن ششم و متولد مدینه می باشد. بعضی می گویند سال ۵۸۳ هجری مدتی در دمشق بوده است. در تاریخ وفات ایشان نیز اختلاف است. بعضی ها می گویند که او قبل از سال ۶۰۴ وفات کرده و بعضی می گویند حدود سال ۶۶۰ وفات کرده است.

کتاب ازاحة العله فی معرفه القبله من سائر الاقالیم، کتاب تفحه المولف الناظم و عمده المکلف الصائم، کتاب درر المناقب فی فضائل علی بن ابیطالب، از دیگر آثار اوست.

محمد بن جعفر المشهدی مولف المزار الکبیر، از شاگردان اوست. علامه مجلسی درباره او می گوید: الشیخ الاجل السعید، در جای دیگر الامام العالم، در جای دیگر می گوید: رئیس الحفاظ والمحدثین.

تردید در مؤلف کتاب

به رغم شهرت انتساب این کتاب به شاذان بن جبرئیل، بزرگانى چون شیخ آقا بزرگ در الذریعة و سید محسن امین در أعیان الشیعة درباره مؤلف این اثر تردید دارند. چون شاذان بن جبرئیل از بزرگان قرن ششم هجرى بوده و در اجازه‌اى که به بعضى از شاگردان خود داده تاریخ ۵۸۴ را ذکر کرده است. همچنین در ۵۴۸ هجرى، ابن زهره از او روایت نقل مى‌کند. تاریخ تدوین کتاب دیگرش إزاحة العلة نیز ۵۵۸ هجرى مى‌باشد.

از طرفى کتاب الفضائل در نیمه قرن هفتم نوشته شده چون مؤلف از حیات خود در تاریخ ذى‌قعده سال ۶۵۱ یاد مى‌کند، یا زمان اخذ برخى احادیث کتاب را سال ۶۵۲ بیان کرده است. بنابراین به نظر آقابزرگ نویسنده این کتاب مشخص نیست.

ایرادات وارد بر کتاب

  • کتاب حاضر متأسفانه فصل بندى خوبى ندارد و مصنف تنها با کلماتى مانند «خبرٌ آخر» مطالب را جدا کرده و فقط در چند مورد عناوینى مانند «حدیث مولد النبی صلى‌الله‌علیه‌وآله» دارد.
  • در هر حدیث ابتدا منبع و سپس سلسله سند آمده و از هر گونه توضیح و تحلیل خالى است.
  • کتاب فضائل از حجمى اندک برخوردار است و مکرر چاپ شده است.

منابع

  • الذریعه از آقا بزرگ تهرانی، جزء ۱۶، چاپ دوم از انتشارات دارالکتب العلمیه.
  • ویکی نور.

متن کتاب

الفضائل