آیه 44 سوره صافات

عَلَىٰ سُرُرٍ مُتَقَابِلِينَ

[37–44] (مشاهده آیه در سوره)

<<43	آیه 44 سوره صافات	45>>
سوره : سوره صافات (37) جزء : 23 نزول : مکه

ترجمه های فارسی

بر تختهای عالی رو به روی یکدیگر نشسته‌اند.

در حالی که بر تخت‌هایی روبه روی یکدیگر [تکیه زده‌اند،]

بر سريرها در برابر همديگر [مى‌نشينند].

بر تختهايى كه رو به روى هم‌اند.

در حالی که بر تختها رو به روی یکدیگر تکیه زده‌اند،

ترجمه های انگلیسی(English translations)

[reclining] on couches, facing one another,

On thrones, facing each other.

On couches facing one another;

Facing each other on Thrones (of Dignity):

معانی کلمات آیه

«سُرُرٍ»: جمع سَریر، تختها. «مُتَقَابِلِینَ»: روبه‌روی همدیگر. حال (هُمْ) است.

تفسیر آیه

تفسیر نور (محسن قرائتی)

---

وَ ما تُجْزَوْنَ إِلَّا ما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ «39» إِلَّا عِبادَ اللَّهِ الْمُخْلَصِينَ «40»

و جز آن چه انجام داده‌ايد، كيفر نمى‌بينيد. مگر بندگان خالص شده‌ى خدا (كه از كيفر بر كنارند).

أُولئِكَ لَهُمْ رِزْقٌ مَعْلُومٌ «41» فَواكِهُ وَ هُمْ مُكْرَمُونَ «42»

آنانند كه برايشان رزق معلوم است. انواع ميوه‌ها و آنان مورد احترامند.

فِي جَنَّاتِ النَّعِيمِ «43» عَلى‌ سُرُرٍ مُتَقابِلِينَ «44»

در باغ‌هاى پر نعمت (بهشت). بر تخت‌هايى در برابر يكديگر (تكيه زده‌اند).

جلد 8 - صفحه 28

نکته ها

«مخلِص» به افرادى گفته مى‌شود كه از انواع شرك و ريا و نفاق دورى مى‌كنند و خود را بنده‌ى خدا قرار مى‌دهند، امّا «مخلَص» به افرادى گفته مى‌شود كه به خاطر كمالاتى كه دارند خداوند آنان را خالص كرده و برمى‌گزيند.

پیام ها

1- كيفرهاى الهى عادلانه است. «وَ ما تُجْزَوْنَ إِلَّا ما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ» (آرى عذاب دردناك قيامت تجسم همان رفتار شرك آلود و استكبارى در دنياست).

2- در كنار تهديد، بشارت لازم است. «إِلَّا عِبادَ اللَّهِ الْمُخْلَصِينَ»

3- آنچه سبب برگزيدگى انسان نزد خداوند مى‌شود، بندگى است. «إِلَّا عِبادَ اللَّهِ الْمُخْلَصِينَ»

4- پاداش متناسب و برابر براى خلافكاران است، امّا پاداش بندگان برگزيده خدا فراتر از عملكردشان است. «وَ ما تُجْزَوْنَ إِلَّا ما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ إِلَّا عِبادَ اللَّهِ»

5- در بهشت، كاميابى مادى و معنوى در كنار هم قرار دارند. فَواكِهُ‌ ... مُكْرَمُونَ‌

6- ديدار اولياى خداوند، يكى از لذّت‌هاى معنوى بهشت است. «سُرُرٍ مُتَقابِلِينَ»

7- در تقابل‌هاى دنيوى گاهى خصومت است، ولى در تقابل‌هاى اخروى بزم خوش و لذّت است. «عَلى‌ سُرُرٍ مُتَقابِلِينَ»

8- كاميابى بهشتيان همه جانبه است:

الف) برگزيدگى خدا «مخلصين» (برگزيدگان خدا از مقامى بس والا برخوردارند. «أُولئِكَ» براى اشاره به دور و نشانه مقام والاى آنان است.)

ب) رزق‌ «مَعْلُومٌ» كه به فرموده امام باقر عليه السلام خدمت گزاران بهشتى آن را مى‌دانند و آن را براى اولياى خدا قبل از آنكه درخواست كنند مى‌آورند. «1»

ج) مادى و معنوى بودن رزق. «فَواكِهُ وَ هُمْ مُكْرَمُونَ»

«1». تفسير نورالثقلين.

جلد 8 - صفحه 29

د) جايگاهى نيكو. «جَنَّاتِ النَّعِيمِ»

ه) حضور در جمع دوستان بهشتى همراه با انس و محبت و بزم خوش.

تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)

---

عَلى‌ سُرُرٍ مُتَقابِلِينَ (44)

عَلى‌ سُرُرٍ مُتَقابِلِينَ‌: بر بالاى تختها آراسته در حالتى كه رو بروى يكديگر و به ديدار هم بهره‌ور باشند.

تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)

---

أُولئِكَ لَهُمْ رِزْقٌ مَعْلُومٌ (41) فَواكِهُ وَ هُمْ مُكْرَمُونَ (42) فِي جَنَّاتِ النَّعِيمِ (43) عَلى‌ سُرُرٍ مُتَقابِلِينَ (44) يُطافُ عَلَيْهِمْ بِكَأْسٍ مِنْ مَعِينٍ (45)

بَيْضاءَ لَذَّةٍ لِلشَّارِبِينَ (46) لا فِيها غَوْلٌ وَ لا هُمْ عَنْها يُنْزَفُونَ (47) وَ عِنْدَهُمْ قاصِراتُ الطَّرْفِ عِينٌ (48) كَأَنَّهُنَّ بَيْضٌ مَكْنُونٌ (49) فَأَقْبَلَ بَعْضُهُمْ عَلى‌ بَعْضٍ يَتَساءَلُونَ (50)

ترجمه‌

آنگروه براى ايشانست روزى معلوم‌

ميوه‌هائى و آنان گرامى داشتگانند

در بهشت‌هاى پر نعمت‌

بر تختهائى رو بروى يكديگر

بگردش درآورده ميشود برايشان جامى از مشروب جارى‌

روشن كه خوشگوار است براى نوشندگان‌

نه در آن فسادى است و نه ايشان از آن مست ميشوند

و نزد ايشان است زنان فروهشته چشم سياه ديدگان‌

گويا آنها تخم مرغ پوشيده شده بپوستند

پس روى آورند بعضيشان بر بعضى با آنكه از يكديگر ميپرسند.

تفسير

بيان احوال بندگان مخلصين خدا است كه در آيه سابقه ذكر شد و آنكه از براى ايشان رزق معيّن معلومى است كه بايد بدون زحمت هر وقت بخواهند نزد آنها حاضر شود و آن ميوه‌هاى گوناگون بهشتى است كه واجد هر صفت مطلوب و فاقد هر عيبى از عيوب است علاوه بر آنچه طلب نمايند كه بپاس احترام و براى اكرام ايشان بايد حاضر گردد نزدشان در باغهائى كه جز نعمت در آنها چيزى نيست لذا باغهاى نعمت خوانده شده در كافى امام باقر عليه السّلام از پيغمبر صلّى اللّه عليه و اله و سلّم نقل فرموده در تفسير اولئك لهم رزق معلوم كه خدّام بهشت ميدانند آنرا پس مى‌آورند نزد اولياء خدا پيش از آنكه بخواهند از آنها آنرا و امّا فواكه و هم مكرمون براى آنستكه مايل بچيزى نشوند در بهشت مگر آنكه باحترام ايشان‌

جلد 4 صفحه 431

حاضر كرده شود نزدشان در حاليكه بر تختهاى خودشان در مقابل يكديگر تكيه نموده و از ديدار دوستان خودشان لذّت ميبرند و جوانهاى زيباى بهشتى جام شراب طهور را در مجلسشان بگردش درآورند و اوصاف آن شراب از اين قرار است كه از چشمه‌اى كه در بهشت جارى ميشود بيرون مى‌آيد و رنگش از شير سفيدتر و شفّاف و روشن است و رقيق و مصفّا و لطيف نورانى است و از بس لذيذ و خوشگوار است بايد گفت عين لذّت است براى نوشنده آن و در آن هيچ غائله و فسادى و ضرر و دردى نيست و طعم بدى از تلخى و تندى و گسى و غيرها ندارد و نه اهل بهشت از آشاميدن آن بمستى دچار شوند و در برابر ايشانند حوريانى كه از شدّت حيا چشم بزير اندازند و جز بمرد مؤمن خود نظر ننمايند و ديدگانشان درشت و سياهى آن غالب بر سفيدى است و در لطافت بدن و رنگ آن و نرمى و تازگى مانند تخم مرغ پخته پوست كنده يا تخم مرغ تازه از شكم مرغ بيرون آمده‌اند و اين معنى از كأنّهنّ بيض مكنون بنظر حقير رسيده ولى مفسّرين آنرا بتخم شتر مرغ كه در زير بال خود معمولا جاى ميدهد آنرا و محفوظ ميماند از غبار تفسير فرموده‌اند و گفته‌اند رنگ آن سفيد مشوب بمختصر زردى است و اين بهترين رنگهاى بدن انسان است لذا خداوند رنگ بدن حور العين را تشبيه بآن فرموده و در حاليكه ذكر شد كه بر تختها در برابر يكديگر نشسته‌اند با هم مشغول بصحبت ميشوند در معارف الهيّه و حوادث واقعه در دنيا و آنچه بر آنها گذشته از بدو خوب و احوال‌پرسى كامل مينمايند و هر يك شمه‌اى از حال خود را بيان مينمايد چنانچه بيايد انشاء اللّه تعالى و ينزفون بكسر زاء نيز قرائت شده است و قمّى ره فرموده يعنى منع نميشوند از آن.

اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)

---

أُولئِك‌َ لَهُم‌ رِزق‌ٌ مَعلُوم‌ٌ (41) فَواكِه‌ُ وَ هُم‌ مُكرَمُون‌َ (42) فِي‌ جَنّات‌ِ النَّعِيم‌ِ (43) عَلي‌ سُرُرٍ مُتَقابِلِين‌َ (44)

‌اينکه‌ عباد مخلصين‌ ‌از‌ ‌براي‌ ‌آنها‌ خداوند رزقي‌ معين‌ و معلوم‌ فرموده‌ ميوه‌هايي‌ و ‌آنها‌ محترم‌ و مكرم‌ هستند ‌در‌ بهشتهايي‌ پر نعمت‌ ‌بر‌ سرير ها مقابل‌ يكديگر نشسته‌.

أُولئِك‌َ لَهُم‌ رِزق‌ٌ مَعلُوم‌ٌ وعده‌هايي‌ ‌که‌ خداوند ‌در‌ قرآن‌ مجيد و معصومين‌ ‌در‌ احاديث‌ و اخبار و بشارتهايي‌ ‌که‌ باهل‌ ايمان‌ داده‌ ‌شده‌ تمام‌ رزق‌ ‌است‌ و خداوند قبلا ‌براي‌ ‌آنها‌ معين‌ فرموده‌ ‌که‌ يكي‌ ‌از‌ ضروريات‌ دين‌ و نصوص‌ قرآن‌ و صراحت‌ اخبار اينست‌ ‌که‌ بهشت‌ و جهنم‌ قبلا خلق‌ ‌شده‌ و جاي‌ ‌هر‌ كس‌ ‌در‌ ‌آن‌ معين‌ ‌شده‌ و حضرت‌ رسالت‌ ‌در‌ ليلة المعراج‌ ‌در‌ بهشت‌ رفته‌ و مشاهده‌ فرموده‌

جلد 15 - صفحه 149

و دارد ‌در‌ اخبار ‌که‌ مؤمن‌ ‌در‌ حال‌ نزع‌ پرده‌ برطرف‌ ميشود و جاي‌ ‌خود‌ ‌را‌ ‌در‌ بهشت‌ مشاهده‌ ميكند ‌که‌ ‌من‌ جمله‌ ‌از‌ ‌آن‌ رزق‌ معلوم‌.

فَواكِه‌ُ ‌است‌ ميوه‌هاي‌ گوناگون‌ ‌از‌ آنچه‌ ميل‌ پيدا كنند ‌که‌ ميفرمايد وَ فَواكِه‌َ مِمّا يَشتَهُون‌َ مرسلات‌ آيه 42.

وَ هُم‌ مُكرَمُون‌َ ملائكه‌ و حور العين‌ و غلمان‌ خدمت‌ گذارند سلام‌ ميكنند احترام‌ ميگذارند خداوند نظر لطف‌ و عنايت‌ بآنها دارد ‌حتي‌ بآنها ميفرمايد يا أَيَّتُهَا النَّفس‌ُ المُطمَئِنَّةُ ارجِعِي‌ إِلي‌ رَبِّك‌ِ راضِيَةً مَرضِيَّةً فَادخُلِي‌ فِي‌ عِبادِي‌ وَ ادخُلِي‌ جَنَّتِي‌ فجر آيه 23 ‌الي‌ 30 و ميفرمايد إِن‌َّ الَّذِين‌َ قالُوا رَبُّنَا اللّه‌ُ ثُم‌َّ استَقامُوا تَتَنَزَّل‌ُ عَلَيهِم‌ُ المَلائِكَةُ أَلّا تَخافُوا وَ لا تَحزَنُوا وَ أَبشِرُوا بِالجَنَّةِ الَّتِي‌ كُنتُم‌ تُوعَدُون‌َ نَحن‌ُ أَولِياؤُكُم‌ فِي‌ الحَياةِ الدُّنيا وَ فِي‌ الآخِرَةِ وَ لَكُم‌ فِيها ما تَشتَهِي‌ أَنفُسُكُم‌ وَ لَكُم‌ فِيها ما تَدَّعُون‌َ فصلت‌ آيه 30 و 31.

فِي‌ جَنّات‌ِ جمع‌ جنه‌ ‌است‌ شامل‌ هشت‌ بهشت‌ ميشود.

النَّعِيم‌ِ پر ‌از‌ نعمتهاي‌ گوناگون‌ ‌از‌ مأكولات‌ و مشروبات‌ و البسه‌ و فرش‌ و سرير و حور و غلمان‌.

عَلي‌ سُرُرٍ مُتَقابِلِين‌َ يكديگر ‌را‌ ملاقات‌ ميكنند ‌با‌ ‌هم‌ محشور ميشوند ضيافت‌ ميكنند بديدن‌ يكديگر ميروند خدمت‌ انبياء و ائمه اطهار مشرف‌ ميشوند.

برگزیده تفسیر نمونه

---

]

(آیه 44)- و از آنجا که یکی از بزرگترین لذات انسان بهره گرفتن از مجلس انس با دوستان یکرنگ و با صفاست، در چهارمین مرحله به این نعمت اشاره کرده، می‌گوید: «بهشتیان در حالی که بر تختها رو به روی یکدیگر تکیه زده‌اند» (عَلی سُرُرٍ مُتَقابِلِینَ).

سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:

تفسیر های فارسی

ترجمه تفسیر المیزان

تفسیر خسروی

تفسیر عاملی

تفسیر جامع

تفسیر های عربی

تفسیر المیزان

تفسیر مجمع البیان

تفسیر نور الثقلین

تفسیر الصافی

تفسیر الکاشف

منابع

• تفسیر نور، محسن قرائتی، تهران:مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، 1383 ش، چاپ يازدهم
• اطیب البیان فی تفسیر القرآن‌، سید عبدالحسین طیب، تهران:انتشارات اسلام‌، 1378 ش‌، چاپ دوم‌
• تفسیر اثنی عشری، حسین حسینی شاه عبدالعظیمی، تهران:انتشارات ميقات، 1363 ش، چاپ اول
• تفسیر روان جاوید، محمد ثقفی تهرانی، تهران:انتشارات برهان، 1398 ق، چاپ سوم
• برگزیده تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی و جمعي از فضلا، تنظیم احمد علی بابایی، تهران: دارالکتب اسلامیه، ۱۳۸۶ش
• تفسیر راهنما، علی اکبر هاشمی رفسنجانی، قم:بوستان كتاب(انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم)، 1386 ش‌، چاپ پنجم‌