آیه 150 سوره صافات

أَمْ خَلَقْنَا الْمَلَائِكَةَ إِنَاثًا وَهُمْ شَاهِدُونَ

[37–150] (مشاهده آیه در سوره)

<<149	آیه 150 سوره صافات	151>>
سوره : سوره صافات (37) جزء : 23 نزول : مکه

ترجمه های فارسی

یا آنکه چون ما فرشتگان را خلق می‌کردیم آنجا حاضر بودند و دیدند که آنها را زن آفریدیم؟

یا اینکه ما فرشتگان را دختر آفریدیم و آنان شاهد بودند؟!

يا فرشتگان را مادينه آفريديم و آنان شاهد بودند؟

آيا وقتى كه ما ملائكه را زن مى‌آفريديم آنها مى‌ديدند؟

آیا ما فرشتگان را مؤنث آفریدیم و آنها ناظر بودند؟!

ترجمه های انگلیسی(English translations)

Did We create the angels females while they were present?

Or did We create the angels females while they were witnesses?

Or created We the angels females while they were present?

Or that We created the angels female, and they are witnesses (thereto)?

معانی کلمات آیه

• اناث: جمع انثى به معنى مؤنّثها است.

تفسیر آیه

تفسیر نور (محسن قرائتی)

---

فَاسْتَفْتِهِمْ أَ لِرَبِّكَ الْبَناتُ وَ لَهُمُ الْبَنُونَ «149»

(مى‌گويند: ملائكه دختران خدا هستند) پس از آنان سؤال كن: آيا دختران براى پروردگارت و پسران براى آنان است؟!

أَمْ خَلَقْنَا الْمَلائِكَةَ إِناثاً وَ هُمْ شاهِدُونَ «150» أَلا إِنَّهُمْ مِنْ إِفْكِهِمْ لَيَقُولُونَ «151» وَلَدَ اللَّهُ وَ إِنَّهُمْ لَكاذِبُونَ «152»

يا ما فرشتگان را زن آفريديم و آنان ناظر بودند؟! آگاه باشيد كه آنان از سر تهمت مى‌گويند: «خدا فرزند آورده»! و البتّه آنان دروغگويند.

أَصْطَفَى الْبَناتِ عَلَى الْبَنِينَ «153» ما لَكُمْ كَيْفَ تَحْكُمُونَ «154» أَ فَلا تَذَكَّرُونَ «155» أَمْ لَكُمْ سُلْطانٌ مُبِينٌ «156»

آيا خداوند دختران را بر پسران برگزيده است؟ شما را چه شده است؟

چگونه داورى مى‌كنيد؟ پس آيا پند نمى‌گيريد؟ آيا براى شما (در اين عقايد باطل) دليل روشنى است؟

فَأْتُوا بِكِتابِكُمْ إِنْ كُنْتُمْ صادِقِينَ «157»

پس اگر راست مى‌گوييد كتاب (و سند) تان را بياوريد.

جلد 8 - صفحه 65

پیام ها

1- سؤال از وجدان، كليد تفكّر و تنبه مردم است. «فَاسْتَفْتِهِمْ أَ لِرَبِّكَ الْبَناتُ»

2- برخى عقايد به قدرى بى‌منطق و پوك است كه لحظه‌اى فكر كردن براى دريافت بى‌اعتبارى آن‌ها كافى است. «أَ لِرَبِّكَ الْبَناتُ وَ لَهُمُ الْبَنُونَ»

3- فرشتگان را زن پنداشتن، مورد بازخواست الهى است. «أَمْ خَلَقْنَا الْمَلائِكَةَ إِناثاً»

4- كسى كه آگاهى ندارد، حقّ اظهار نظر ندارد. «وَ هُمْ شاهِدُونَ»

5- عقايد مشركان، ساختگى و دروغ است. «مِنْ إِفْكِهِمْ لَيَقُولُونَ»

6- عقايد خرافى ديگران را به مردم نگوييم تا ارزش هدايت الهى را بهتر بدانند. لَيَقُولُونَ وَلَدَ اللَّهُ‌ ...

7- آنان كه مسيح را فرزند خدا مى‌دانند، همانند مشركانى هستند كه فرشتگان را فرزند خدا مى‌پنداشتند. «لَيَقُولُونَ وَلَدَ اللَّهُ»

8- فرزند دختر و پسر يكسانند و هيچ يك بر ديگرى برترى ندارند. «أَصْطَفَى الْبَناتِ عَلَى الْبَنِينَ»

9- انسان به جايى مى‌رسد كه بر اساس يك عقيده‌ى باطل، دختر را بد و پسر را خوب مى‌داند و آنگاه دختران را براى خدا و پسران را از آن خود مى‌داند. «أَصْطَفَى الْبَناتِ عَلَى الْبَنِينَ»

10- عقايد يا بايد بر اساس عقل باشد، «كَيْفَ تَحْكُمُونَ» يا بر اساس فطرت. «أَ فَلا تَذَكَّرُونَ» (تذكّر، يادآورى چيزى است كه در فطرت آدمى باشد و يا بر اساس سند و نقل. «أَمْ لَكُمْ سُلْطانٌ مُبِينٌ فَأْتُوا بِكِتابِكُمْ»)

11- كتاب‌هاى آسمانى، حجّت و مبناى داورى در مورد خدا هستند و در هيچ يك از اين كتب سخنى از فرزند داشتن خدا نيست. «فَأْتُوا بِكِتابِكُمْ»

تفسير نور(10جلدى)، ج‌8، ص: 66

تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)

---

أَمْ خَلَقْنَا الْمَلائِكَةَ إِناثاً وَ هُمْ شاهِدُونَ (150)

أَمْ خَلَقْنَا الْمَلائِكَةَ إِناثاً: يا آنكه آيا ما آفريده‌ايم ملائكه را زنان، وَ هُمْ شاهِدُونَ‌: و حال آنكه ايشان حاضر بودند وقت خلق شدن آنان، يعنى چون ايشان نزد آفريدن ملائكه حاضر نبودند، چگونه حكم به انوثيت ايشان مى‌كنند.

بيان:

اطلاق انوثيت نه از روى معرفت و علم و شهود است بلكه از غايت جهل باشد، و گذشته از شرك مرتكب چند چيز ديگر شده‌اند كه هر يك موجب خلود آنهاست در جهنم: 1- تجسم در باره ذات سبحانى، زيرا ولادت مخصوص است به اجسام. 2- تفضيل نفوس خود بر خالق سبحان، چه اخس جنسين را مخصوص او، و ارفع را براى خود اختيار كرده‌اند. 3- استهانت ملائكه كه اكرم مخلوقات و اقرب بدرگاه سبحانى، زيرا به تأنيث ايشان قائل شده‌اند و حق سبحانه به جهت شناعت و فظاعت اين گفتار، ابطال و انكار ايشان در آيات كثيره فرمايد از جمله:

تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)

---

فَاسْتَفْتِهِمْ أَ لِرَبِّكَ الْبَناتُ وَ لَهُمُ الْبَنُونَ (149) أَمْ خَلَقْنَا الْمَلائِكَةَ إِناثاً وَ هُمْ شاهِدُونَ (150) أَلا إِنَّهُمْ مِنْ إِفْكِهِمْ لَيَقُولُونَ (151) وَلَدَ اللَّهُ وَ إِنَّهُمْ لَكاذِبُونَ (152) أَصْطَفَى الْبَناتِ عَلَى الْبَنِينَ (153)

ما لَكُمْ كَيْفَ تَحْكُمُونَ (154) أَ فَلا تَذَكَّرُونَ (155) أَمْ لَكُمْ سُلْطانٌ مُبِينٌ (156) فَأْتُوا بِكِتابِكُمْ إِنْ كُنْتُمْ صادِقِينَ (157) وَ جَعَلُوا بَيْنَهُ وَ بَيْنَ الْجِنَّةِ نَسَباً وَ لَقَدْ عَلِمَتِ الْجِنَّةُ إِنَّهُمْ لَمُحْضَرُونَ (158)

سُبْحانَ اللَّهِ عَمَّا يَصِفُونَ (159) إِلاَّ عِبادَ اللَّهِ الْمُخْلَصِينَ (160)

ترجمه‌

پس طلب رأى كن از آنها كه آيا براى پروردگار تو است دختران و براى آنها است پسران‌

يا آفريديم فرشتگان را از جنس زنان و آنها بودند حاضران‌

آگاه باش كه آنها بافتراى نارواشان ميگويند

فرزند آورد خدا و همانا آنها دروغگويانند

آيا برگزيد دختران را بر پسران‌

چيست شما را چگونه حكم ميكنيد

آيا پس پند نميگيريد

يا براى شما حجّتى آشكار است‌

پس بياوريد كتابتانرا اگر هستيد راستگويان‌

و قرار دادند ميان او و جنّيان نسبتى و بتحقيق دانستند جنّيان كه همانا آنها احضار شدگانند

منزّه است خداوند از آنچه توصيف ميكنند

مگر بندگان خدا كه خالص شدگانند.

تفسير

خداوند متعال بعد از نقل شمّه‌ئى از احوال انبياء عطف توجه بكفّار قريش كه قائل بودند بآنكه ملائكه دختران خدايند فرموده به پيغمبر خود ميفرمايد سؤال كن ببين چه ميگويند آيا سزاوار است كه براى پروردگار تو و تمام خلق دختران باشد و براى آنها پسران با آنكه دختر داشتن را آنها براى خودشان ننگ و عار ميپندارند و احيانا ميكشند آن بيگناهانرا يا آنكه وقتى ما خلق مينموديم ملائكه را آنها حاضر بودند و ميديدند كه دختر خلقشان كرديم آگاه باش كه اين از دروغهاى واضح آنها است كه ميگويند خدا توليد ولد نموده و بدانكه اصلا آنها مردمان دروغگوئى هستند آيا ممكن است خدا اختيار كند دختران را بر پسران با آنكه مردم عاقل اختيار ميكنند پسران را و ترجيح ميدهند

جلد 4 صفحه 451

آنها را بر دختران بگو چه شده است شما را و چرا عقل از سرتان بيرون رفته و چگونه اين عقائد باطله را پيدا كرده و بآن حكم ميكنيد آيا فكر نميكنيد و متذكّر نميشويد كه توالد و تناسل از لوازم جسم و جسمانى است و خداوند مبرّى از جسمانيّت و لوازم آنست و آيا شما دليل واضحى بر ادّعاى خودتان داريد كه در يكى از كتب آسمانى ذكر شده ملائكه دختران خدايند پس بياوريد آنكتابرا اگر راست ميگوئيد و بعضى اصطفى بكسر همزه و حذف همزه استفهام قرائت نموده‌اند براى دلالت كلمه‌ام كه بعد ذكر شده بر آن يا براى اضمار قول يعنى آنها دروغگويانند در قولشان كه ميگويند اختيار نمود دختران را بر پسران و نيز قرار دادند كفار مكّه بين خدا و بين جنّيان نسبت پدرى و فرزندى چنانچه قمّى ره فرموده كه گفتند جنيان دختران خدايند يا قرار دادند بين خدا و ملائكه كه از انظار مستورند و باين جهت اطلاق جن بر آنها شد نسبت مذكوره را يا قائل شدند كه خداوند با جنّيان ازدواج نموده و نسبت سببى پيدا كرده و ملائكه از آن وصلت وجود پيدا كرده‌اند يا قائل شدند كه خداوند با شيطان كه از جن است نسبت برادرى دارد چون او فاعل خير و آن عامل شرّ است يا پريان كه يك نوع از جن هستند در نهايت وجاهت دختران خدايند و امثال اين مزخرفات كه هر عاقلى ميداند كه چرند است و نيز اجنّه يا ملائكه ميدانند كه صاحبان اين عقيده باطل روز قيامت در آتش جهنّم حاضر كرده خواهند شد منزّه است ذات اقدس خداوند از آنچه توصيف ميكنند اهل مكّه او را بآن مگر بندگانيكه خداوند توفيق معرفت و خلوص نيّت بايشان عطا كرده كه ميدانند خداوند را بچه صفاتى تقديس و از چه تنزيه نمايند و محتمل است استثناء منقطع باشد و مراد آنكه كفّار در عذاب حاضر كرده خواهند شد ولى بندگان مخلص خدا در بهشت جاى‌گزين ميباشند.

اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)

---

أَم‌ خَلَقنَا المَلائِكَةَ إِناثاً وَ هُم‌ شاهِدُون‌َ (150)

آيا ‌ما خلق‌ كرديم‌ ملائكه‌ ‌را‌ زنان‌ و ‌آنها‌ مشاهده‌ ميكردند موقعي‌ ‌که‌ ‌ما ملائكه‌ ‌را‌ خلق‌ كرديم‌.

حقيقت‌ ملائكه‌ ‌را‌ حكماء گفتند (الملك‌ جسم‌ نوري‌ يتشكل‌ بأشكال‌ مختلفة حتّي‌ الانبياء و الاوصياء سوي‌ الكلب‌ و الخنزير و الجن‌ جسم‌ ناري‌ يتشكل‌ باشكال‌ مختلفة ‌حتي‌ الكلب‌ و الخنزير سوي‌ الانبياء و الاوصياء) و ‌ما مي‌گوييم‌ ملك‌ روح‌ مجرد ‌از‌ ماده‌ دون‌ الصورة مثل‌ قالب‌ مثالي‌ و عقلاني‌ صرف‌ ‌است‌ و ‌از‌ امير المؤمنين‌ ‌است‌ ‌که‌ (الانسان‌ مركب‌ ‌من‌ العقل‌ و الشهوة فمن‌ غلب‌ عقله‌ ‌علي‌ شهوته‌ فهو اشرف‌ ‌من‌‌-‌ الملائكة) زيرا ملائكه‌ عقلاني‌ صرف‌ هستند مزاحمتي‌ مثل‌ شهوات‌ نفسانيه‌ ندارند

(و ‌من‌ غلب‌ شهوته‌ ‌علي‌ عقله‌ فهو اخس‌ ‌من‌ البهائم‌)

زيرا بهائم‌ عقلي‌ ‌که‌ جلوگيري‌ ‌از‌ شهوات‌ كند ندارد و انسان‌ ‌با‌ اينكه‌ عقل‌ دارد شهوات‌ نفسانيه‌ ‌را‌ متابعت‌ ميكند

آدميزاده‌ طرفه‌ معجونيست‌

برگزیده تفسیر نمونه

---

]

(آیه 150)- سپس به دلیل حسی مسأله پرداخته، باز به طریق استفهام انکاری می‌گوید: «آیا ما فرشتگان را مؤنث آفریدیم و آنها ناظر بودند»؟ (أَمْ خَلَقْنَا الْمَلائِکَةَ إِناثاً وَ هُمْ شاهِدُونَ).

بدون شک جواب آنها در این زمینه منفی بود، چه این که هیچ کدام نمی‌توانستند حضور خود را به هنگام خلقت فرشتگان ادعا کنند.

سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:

تفسیر های فارسی

ترجمه تفسیر المیزان

تفسیر خسروی

تفسیر عاملی

تفسیر جامع

تفسیر های عربی

تفسیر المیزان

تفسیر مجمع البیان

تفسیر نور الثقلین

تفسیر الصافی

تفسیر الکاشف

منابع

• تفسیر نور، محسن قرائتی، تهران:مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، 1383 ش، چاپ يازدهم
• اطیب البیان فی تفسیر القرآن‌، سید عبدالحسین طیب، تهران:انتشارات اسلام‌، 1378 ش‌، چاپ دوم‌
• تفسیر اثنی عشری، حسین حسینی شاه عبدالعظیمی، تهران:انتشارات ميقات، 1363 ش، چاپ اول
• تفسیر روان جاوید، محمد ثقفی تهرانی، تهران:انتشارات برهان، 1398 ق، چاپ سوم
• برگزیده تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی و جمعي از فضلا، تنظیم احمد علی بابایی، تهران: دارالکتب اسلامیه، ۱۳۸۶ش
• تفسیر راهنما، علی اکبر هاشمی رفسنجانی، قم:بوستان كتاب(انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم)، 1386 ش‌، چاپ پنجم‌