کلید گشایش نهج البلاغه (کتاب): تفاوت بین نسخه‌ها
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) (ویرایش) |
|||
| (۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۱ کاربر نشان داده نشده) | |||
| سطر ۳: | سطر ۳: | ||
«کلید گشایش نهج البلاغه» یا «المفتاح لکنوز نهج البلاغه» تألیف دانشمند گرامی جناب آقای دکتر سید محمد باقر کتابی در موضوع تفسیر مفردات و لغات [[نهج البلاغة (کتاب)|نهج البلاغه]] و بیان شواهد آن از این کتاب مقدس می باشد. یکی از ویژگی‌های ممتاز این کتاب آن است که مطالب آن روان و همه فهم‌پذیر و حتی‌الامکان به‌دور از نقل‌های حجم‌افزا نگاشته شده است. | «کلید گشایش نهج البلاغه» یا «المفتاح لکنوز نهج البلاغه» تألیف دانشمند گرامی جناب آقای دکتر سید محمد باقر کتابی در موضوع تفسیر مفردات و لغات [[نهج البلاغة (کتاب)|نهج البلاغه]] و بیان شواهد آن از این کتاب مقدس می باشد. یکی از ویژگی‌های ممتاز این کتاب آن است که مطالب آن روان و همه فهم‌پذیر و حتی‌الامکان به‌دور از نقل‌های حجم‌افزا نگاشته شده است. | ||
==شرح حال نویسنده== | ==شرح حال نویسنده== | ||
| − | دکتر سید محمد باقر کتابی، استاد برجسته دانشگاه، جامع علوم قدیم و جدید، مدرس نهج البلاغه و آراسته به مکارم اخلاق، در خانواده علم و تقوا پا به عرصه گیتی نهاد. وی از شاگردان [[سید حسین خادمی |آیت الله خادمی]]، [[سید عبدالحسین طیب |آیت الله طیّب]]، [[ | + | دکتر سید محمد باقر کتابی، استاد برجسته دانشگاه، جامع علوم قدیم و جدید، مدرس نهج البلاغه و آراسته به مکارم اخلاق، در خانواده علم و [[تقوا]] پا به عرصه گیتی نهاد. وی از شاگردان [[سید حسین خادمی |آیت الله خادمی]]، [[سید عبدالحسین طیب |آیت الله طیّب]]، [[ميرزا على آقا شيرازى|میرزا علی آقا شیرازی]] و [[حاج آقا رحیم ارباب |حاج آقا رحیم ارباب]] و [[آيت الله طالـقانی|آیت الله طالقانی]] بوده است. |
دکتر کتابی بیش از سی سال در دانشگاههای مختلف مشغول به تدریس متون ادبی و [[عرفان|عرفانی]] و نقد و بررسی آنها بوده و در کنار آن در جلسات مختلف به سخنرانی و تدریس نهج البلاغه و سایر معارف [[اهل البیت|اهل بیت]] مشغول بوده است. | دکتر کتابی بیش از سی سال در دانشگاههای مختلف مشغول به تدریس متون ادبی و [[عرفان|عرفانی]] و نقد و بررسی آنها بوده و در کنار آن در جلسات مختلف به سخنرانی و تدریس نهج البلاغه و سایر معارف [[اهل البیت|اهل بیت]] مشغول بوده است. | ||
==معرفی کتاب به قلم نویسنده== | ==معرفی کتاب به قلم نویسنده== | ||
«کلید گشایش نهج البلاغه» ثمره پانزده سال مطالعه و تحقیق و تدریس [[نهج البلاغة (کتاب)|نهج البلاغه]] و شروح آن و حاصل سالهای متمادی از انس با نهج البلاغه و شخصیت های بزرگی می باشد.<ref>اشاره به شرح حالی که خودشان نوشته اند</ref> | «کلید گشایش نهج البلاغه» ثمره پانزده سال مطالعه و تحقیق و تدریس [[نهج البلاغة (کتاب)|نهج البلاغه]] و شروح آن و حاصل سالهای متمادی از انس با نهج البلاغه و شخصیت های بزرگی می باشد.<ref>اشاره به شرح حالی که خودشان نوشته اند</ref> | ||
| − | این کتاب بر اساس کتاب معروف ([[مفردات قرآن راغب (کتاب)|مفردات راغب اصفهانی]]) بر کلمات و مفردات [[قرآن|قرآن کریم]] و کتابهای لغات جدید عربی مثل ([[المنجد (کتاب)|المنجد]]) و امثال آن نگارش یافته است. کتاب جامعی است تفسیر گونه بر تمام لغات و مفردات، مخصوصا لغات مشکل نهج البلاغه که از مآخذ ارزشمند و مهم و معتبری استفاده نموده ام مثل (شرح نهج البلاغه) [[ابن | + | این کتاب بر اساس کتاب معروف ([[مفردات قرآن راغب (کتاب)|مفردات راغب اصفهانی]]) بر کلمات و مفردات [[قرآن|قرآن کریم]] و کتابهای لغات جدید عربی مثل ([[المنجد (کتاب)|المنجد]]) و امثال آن نگارش یافته است. کتاب جامعی است تفسیر گونه بر تمام لغات و مفردات، مخصوصا لغات مشکل نهج البلاغه که از مآخذ ارزشمند و مهم و معتبری استفاده نموده ام مثل (شرح نهج البلاغه) [[ابن ميثم بحرانی|کمال الدّین ابن میثم بحرانی]] متوفای ۶۷۹ قمری به عربی در پنج مجلد و ([[شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید (کتاب)|شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید]]) متوفای ۶۵۵ قمری در ۲۰ جلد به عربی که دایرة المعارف وسیعی است در معارف اسلامی و مخصوصا نهج البلاغه، و شرح نهج البلاغه [[قطب راوندى|قطب الدین راوندی]] متوفای ۵۷۳ قمری در سه مجلد به عربی که اولین شرح کامل نهج البلاغه می باشد به نام ([[منهاج البراعة في شرح نهج‌البلاغة (راوندی) (کتاب)|منهاج البراعة]])، و شرح میرزا حبیب الله خوئی متوفای ۱۳۲۵ قمری، در ۲۷ جلد که آن هم به نام ([[منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة (خوئی) (کتاب)|منهاج البراعة]]) است و برخی از [[تفسیر قرآن|تفاسیر]] قرآن کریم مثل: ([[تفسير الجلالين (کتاب)|تفسیر جلالین]])، و از کتب لغت مثل ([[قاموس المحیط (کتاب)|قاموس المحیط]]، [[المنجد (کتاب)|المنجد]]، [[لسان العرب (کتاب)|لسان العرب]]، [[مجمع البحرین (کتاب)|مجمع البحرین]]) و بسیاری از کتب لغت؛ ولی از همه بیشتر به کتاب (مفردات قرآن) [[راغب اصفهانی]] که بهترین مفردات قرآن کریم است مراجعه کرده و بهره مند شده ام.<ref>برگرفته از شرح حال دست نوشته ایشان، سایت شخصی شان</ref> |
==ساختار کتاب== | ==ساختار کتاب== | ||
| − | لغات، ابتدا ثلاثی مجرد و بعد رباعی و مزید آن به ترتیب حروف اول و دوم از روی حروف الفبا نوشته شده مثلا واژه "تحکم" در حرف "ح" قرار گرفته نه حرف "ت" و بعد از افعال، مشتقات آنها مثل اسم فاعل و اسم مفعول و | + | لغات، ابتدا ثلاثی مجرد و بعد رباعی و مزید آن به ترتیب حروف اول و دوم از روی حروف الفبا نوشته شده مثلا واژه "تحکم" در حرف "ح" قرار گرفته نه حرف "ت" و بعد از افعال، مشتقات آنها مثل اسم فاعل و اسم مفعول و ... ذکر شده و از مآخذ و منابع معتبر معنی و تفسیر آن بیان گردیده و مأخذ و مدارک عینا در تعقیب معنا و تفسیر آن آمده است برای هر واژه عبارتی از نهج البلاغه شاهد آورده شده و نشانی آن از نسخه مرحوم [[علی نقی فیض الاسلام|فیض الاسلام]] یا نسخه محمد عبده و یا هر دو و معنی و مفهوم هر واژه از نسخه فیض الاسلام یا دکتر شهیدی یا هر ترجمه دیگر که به نظر نویسنده مناسب تر بوده آورده شده است.<ref>مقدمه کتاب کلید گشایش نهج البلاغه، صفحه سی و یک </ref> |
مؤلف در ذیل برخی از واژگان که در معانی مختلفی به‌کار رفته‌اند، همه معانی را ذکر کرده و برای هریک شواهدی را از نهج‌البلاغه بیان می‌کند. مانند مفهوم حق که کاربردهای آن را در نهج‌البلاغه در معانی راستی، شایستگی، بهره و نصیب، شکر، حق در روابط اجتماعی، عدل و تعاون می باشد. | مؤلف در ذیل برخی از واژگان که در معانی مختلفی به‌کار رفته‌اند، همه معانی را ذکر کرده و برای هریک شواهدی را از نهج‌البلاغه بیان می‌کند. مانند مفهوم حق که کاربردهای آن را در نهج‌البلاغه در معانی راستی، شایستگی، بهره و نصیب، شکر، حق در روابط اجتماعی، عدل و تعاون می باشد. | ||
| − | مطالب کتاب عمدتاً در قالب | + | مطالب کتاب عمدتاً در قالب نقل‌قول غیرمستقیم ارائه شده‌اند؛ لذاست که خواننده با متنی یکدست مواجه می‌شود که بر حُسن آن می‌افزاید. |
در خاتمه کتاب «کلید گشایش نهج‌البلاغه» مرجعی است بسیار ارزنده درباره مفردات نهج‌البلاغه که در رفع نیازهای محققان و دانشجویانی که درصدد فهم بهتری از کلام نورانی حضرت [[امام علی علیه السلام|امیرالمؤمنین علی]] (علیه‌السلام) هستند، بسیار نافع و مؤثر است.<ref>کامیار صداقت ثمر حسینی ، نگاهی به کتاب کلید گشایش نهج البلاغه مرجعی ارزنده درباره مفردات نهج البلاغه، روزنامه اطلاعات، ۱۵ شهریور ۱۳۹۵ با اندکی تغییر</ref> این کتاب حدود ۹۰۰ صفحه است که در سال ۱۳۹۴ شمسی به چاپ رسید و انتشار یافته است. | در خاتمه کتاب «کلید گشایش نهج‌البلاغه» مرجعی است بسیار ارزنده درباره مفردات نهج‌البلاغه که در رفع نیازهای محققان و دانشجویانی که درصدد فهم بهتری از کلام نورانی حضرت [[امام علی علیه السلام|امیرالمؤمنین علی]] (علیه‌السلام) هستند، بسیار نافع و مؤثر است.<ref>کامیار صداقت ثمر حسینی ، نگاهی به کتاب کلید گشایش نهج البلاغه مرجعی ارزنده درباره مفردات نهج البلاغه، روزنامه اطلاعات، ۱۵ شهریور ۱۳۹۵ با اندکی تغییر</ref> این کتاب حدود ۹۰۰ صفحه است که در سال ۱۳۹۴ شمسی به چاپ رسید و انتشار یافته است. | ||
| سطر ۲۱: | سطر ۲۱: | ||
<references /> | <references /> | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
| − | *سید محمد باقر کتابی، | + | |
| + | *سید محمد باقر کتابی، کلید گشایش نهج البلاغه، اصفهان، نشر پژوهش،۱۳۹۴. | ||
*[http://www.drketabi.com وب سایت شخصی دکتر سید محمد باقر کتابی] بازیابی در 23 بهمن 1396. | *[http://www.drketabi.com وب سایت شخصی دکتر سید محمد باقر کتابی] بازیابی در 23 بهمن 1396. | ||
*کامیار صداقت ثمر حسینی، نگاهی به کتاب کلید گشایش نهج البلاغه مرجعی ارزنده درباره مفردات نهج البلاغه، روزنامه اطلاعات، 15 شهریور 1395، در درسترس در: [http://www.ettelaat.com/etiran/?p=228912 روزنامه اطلاعات] بازیابی در بهمن 1396. | *کامیار صداقت ثمر حسینی، نگاهی به کتاب کلید گشایش نهج البلاغه مرجعی ارزنده درباره مفردات نهج البلاغه، روزنامه اطلاعات، 15 شهریور 1395، در درسترس در: [http://www.ettelaat.com/etiran/?p=228912 روزنامه اطلاعات] بازیابی در بهمن 1396. | ||
| − | |||
{{نهج البلاغه}} | {{نهج البلاغه}} | ||
| − | + | [[رده:کتابهای با موضوع نهج البلاغه]] | |
[[رده:نهج البلاغه]] | [[رده:نهج البلاغه]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۲ فوریهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۱۱:۰۲
«کلید گشایش نهج البلاغه» یا «المفتاح لکنوز نهج البلاغه» تألیف دانشمند گرامی جناب آقای دکتر سید محمد باقر کتابی در موضوع تفسیر مفردات و لغات نهج البلاغه و بیان شواهد آن از این کتاب مقدس می باشد. یکی از ویژگی‌های ممتاز این کتاب آن است که مطالب آن روان و همه فهم‌پذیر و حتی‌الامکان به‌دور از نقل‌های حجم‌افزا نگاشته شده است.
شرح حال نویسنده
دکتر سید محمد باقر کتابی، استاد برجسته دانشگاه، جامع علوم قدیم و جدید، مدرس نهج البلاغه و آراسته به مکارم اخلاق، در خانواده علم و تقوا پا به عرصه گیتی نهاد. وی از شاگردان آیت الله خادمی، آیت الله طیّب، میرزا علی آقا شیرازی و حاج آقا رحیم ارباب و آیت الله طالقانی بوده است.
دکتر کتابی بیش از سی سال در دانشگاههای مختلف مشغول به تدریس متون ادبی و عرفانی و نقد و بررسی آنها بوده و در کنار آن در جلسات مختلف به سخنرانی و تدریس نهج البلاغه و سایر معارف اهل بیت مشغول بوده است.
معرفی کتاب به قلم نویسنده
«کلید گشایش نهج البلاغه» ثمره پانزده سال مطالعه و تحقیق و تدریس نهج البلاغه و شروح آن و حاصل سالهای متمادی از انس با نهج البلاغه و شخصیت های بزرگی می باشد.[۱] این کتاب بر اساس کتاب معروف (مفردات راغب اصفهانی) بر کلمات و مفردات قرآن کریم و کتابهای لغات جدید عربی مثل (المنجد) و امثال آن نگارش یافته است. کتاب جامعی است تفسیر گونه بر تمام لغات و مفردات، مخصوصا لغات مشکل نهج البلاغه که از مآخذ ارزشمند و مهم و معتبری استفاده نموده ام مثل (شرح نهج البلاغه) کمال الدّین ابن میثم بحرانی متوفای ۶۷۹ قمری به عربی در پنج مجلد و (شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید) متوفای ۶۵۵ قمری در ۲۰ جلد به عربی که دایرة المعارف وسیعی است در معارف اسلامی و مخصوصا نهج البلاغه، و شرح نهج البلاغه قطب الدین راوندی متوفای ۵۷۳ قمری در سه مجلد به عربی که اولین شرح کامل نهج البلاغه می باشد به نام (منهاج البراعة)، و شرح میرزا حبیب الله خوئی متوفای ۱۳۲۵ قمری، در ۲۷ جلد که آن هم به نام (منهاج البراعة) است و برخی از تفاسیر قرآن کریم مثل: (تفسیر جلالین)، و از کتب لغت مثل (قاموس المحیط، المنجد، لسان العرب، مجمع البحرین) و بسیاری از کتب لغت؛ ولی از همه بیشتر به کتاب (مفردات قرآن) راغب اصفهانی که بهترین مفردات قرآن کریم است مراجعه کرده و بهره مند شده ام.[۲]
ساختار کتاب
لغات، ابتدا ثلاثی مجرد و بعد رباعی و مزید آن به ترتیب حروف اول و دوم از روی حروف الفبا نوشته شده مثلا واژه "تحکم" در حرف "ح" قرار گرفته نه حرف "ت" و بعد از افعال، مشتقات آنها مثل اسم فاعل و اسم مفعول و ... ذکر شده و از مآخذ و منابع معتبر معنی و تفسیر آن بیان گردیده و مأخذ و مدارک عینا در تعقیب معنا و تفسیر آن آمده است برای هر واژه عبارتی از نهج البلاغه شاهد آورده شده و نشانی آن از نسخه مرحوم فیض الاسلام یا نسخه محمد عبده و یا هر دو و معنی و مفهوم هر واژه از نسخه فیض الاسلام یا دکتر شهیدی یا هر ترجمه دیگر که به نظر نویسنده مناسب تر بوده آورده شده است.[۳]
مؤلف در ذیل برخی از واژگان که در معانی مختلفی به‌کار رفته‌اند، همه معانی را ذکر کرده و برای هریک شواهدی را از نهج‌البلاغه بیان می‌کند. مانند مفهوم حق که کاربردهای آن را در نهج‌البلاغه در معانی راستی، شایستگی، بهره و نصیب، شکر، حق در روابط اجتماعی، عدل و تعاون می باشد.
مطالب کتاب عمدتاً در قالب نقل‌قول غیرمستقیم ارائه شده‌اند؛ لذاست که خواننده با متنی یکدست مواجه می‌شود که بر حُسن آن می‌افزاید.
در خاتمه کتاب «کلید گشایش نهج‌البلاغه» مرجعی است بسیار ارزنده درباره مفردات نهج‌البلاغه که در رفع نیازهای محققان و دانشجویانی که درصدد فهم بهتری از کلام نورانی حضرت امیرالمؤمنین علی (علیه‌السلام) هستند، بسیار نافع و مؤثر است.[۴] این کتاب حدود ۹۰۰ صفحه است که در سال ۱۳۹۴ شمسی به چاپ رسید و انتشار یافته است.
پانویس
منابع
- سید محمد باقر کتابی، کلید گشایش نهج البلاغه، اصفهان، نشر پژوهش،۱۳۹۴.
- وب سایت شخصی دکتر سید محمد باقر کتابی بازیابی در 23 بهمن 1396.
- کامیار صداقت ثمر حسینی، نگاهی به کتاب کلید گشایش نهج البلاغه مرجعی ارزنده درباره مفردات نهج البلاغه، روزنامه اطلاعات، 15 شهریور 1395، در درسترس در: روزنامه اطلاعات بازیابی در بهمن 1396.
