مناقب مرتضوی در مناقب شاه اولیا امیرالمؤمنین علی مرتضی(علیه‌السلام) (کتاب)

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مناقب مرتضوی: در مناقب شاه اولیا، امیرالمؤمنین علی مرتضی علیه‌السلام

«مناقب مرتضوی در مناقب شاه اولیا امیرالمؤمنین علی مرتضی(علیه‌السلام)» تألیف محمدصالح الحسینی (کشفی)، در دوران صفویه نوشته شده و به مناقب و فضائل امیرمؤمنان على(علیه‌السلام) مى‌پردازد، مشتمل بر ادبیات خاص آن دوران و محتوایى دینى - عرفانى است.

انگیزه نگارش

مؤلف سبب نگارش آن را در مقدمه چنین آورده که در مجلسى که از مقام عرفانى على(ع) سخن به میان آمده، متعصبى از اهل سنت مخالف کرده و به بحث و جدل منجر شده است. پس از آن عده‌اى از وى خواسته‌اند کتابى درباره مقام آن حضرت تألیف کند.

محتوای کتاب

مباحث کتاب بیشتر، فضائل على(ع) است و مؤلف پیوسته با تیتر «منقبت» مطالب را از یکدیگر تفکیک کرده است. دوازده باب این اثر به بیان فضائل گوناگون آن حضرت و احادیث پیامبر درباره او، زهد و سخاوت و شجاعت و... پرداخته و بخشى را به ازدواجش با حضرت زهرا(ع) و بخشى را به رویدادهاى دوران خلافت ایشان اختصاص داده است.

با آنکه مؤلف، سنى مذهب است اما گرایش شدید وى به اهل بیت و نزدیکى‌اش به تشیع سبب شده است کتاب او چندان تفاوتى با آثار شیعیان نداشته باشد. سبک وى نثر آمیخته به نثر و سجع است و محتواى مطالب سمت و سویى عارفانه دارد. از آنجا که مؤلف هندى است، به شیوه نویسندگان آن دیار، علاوه بر آیات و احادیث، به کلام بزرگان و عارفان و امثال و حکم و اشعار استناد کرده است.

منابع کتاب

منابعى که مؤلف از آنها نقل کرده فراوان است و در جاى جاى کتاب از آنها نام برده و پیش از بیان هر مطلب، به مأخذ آن اشاره مى‌کند. عنوان برخى منابع وى چنین است:

کتب روایى شش‌گانه اهل سنت (صحاح ستهمسند احمد، مستدرک حاکم، حلیة الاولیاء، شواهد النبوه، عیون اخبار الرضا، کشف الغمه، تفسیر امام عسکرى، روضة الصفا، حبیب السیر، الصواعق المحرقه، فصل الخطاب، زهرةالریاض، مستقصى، فتوحات القدس، مصابیح القلوب، روضة الشهدا. چنانکه پیداست برخى منابع این کتاب مشهور و برخى ناشناخته است. مؤلف در این اثر از اشعار نیز بهره برده است.

منبع

ویکی نور