لواعج الأشجان فی مقتل الحسین علیه‌السلام (کتاب)
کتاب «لواعج الأشجان فی مقتل الحسین(علیه‌السلام)»، اثر سید محسن امین، با تحقیق سید حسن امین، کتابی است توصیفی درباره قیام امام حسین (علیه‌السلام) و بیان‌کننده نظر رایج شیعه درباره آن حضرت.[۱] تاریخ پایان تألیف کتاب، ماه ذی‌القعده ۱۳۲۹ قمری است.
 | |
| نویسنده | سید محسن امین |
| موضوع | واقعه کربلا |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | ۱ |
|
| |
محتوای کتاب
کتاب با مقدمه ناشر آغاز و مطالب در یک مقدمه، سه مقصد و یک خاتمه گنجانده شده است. در مقدمه ناشر، به موضوع و اهمیت کتاب اشاره شده است.[۲]
اثر حاضر بر پایه کتاب‌ها و روایات قابل اعتماد نوشته شده، اما نویسنده منابع خود را نقل نکرده است.
مقدمه کتاب درباره فضایل امام حسین(ع)، پیشگویی پیامبر(ص) درباره شهادت آن حضرت(ع)، پاداش گریستن بر او و نیز شامل خطبه و چند شعر از آن حضرت(ع) است.[۳]
مقصد اول، مشتمل بر گزارشی از قیام آن حضرت(ع) تا ورود به کربلا است. مقصد دوم درباره رخدادهای در کربلا تا شهادت آن حضرت(ع) و یارانش است و سرانجام مقصد سوم، درباره وقایع بعد از شهادت آن حضرت(ع) می‌باشد؛ از بروز سرخی در آسمان و باریدن خون، تا روانه کردن اسیران اهل‌بیت(ع) به کوفه و شام و بازگشت آن‌ها به مدینه و خطبه‌های امام سجاد(ع) و حضرت زینب(س) و دیگران.[۴]
خاتمه کتاب شامل دو فصل است: در فصل اول از محل دفن سر امام حسین(ع) سخن رفته و هفت قول ارائه شده است. فصل دوم که تنها فصل تحلیلی کتاب است، در پاسخ به سه پرسش می‌باشد:
- چرا آن حضرت(ع) با خانواده‌اش به کوفه رفت، بااینکه خیرخواهان او را نهی کرده بودند؟
- آیا قیام آن حضرت(ع)، مصداق خود را به هلاکت افکندن نیست؟
- چگونه می‌شود کار امام حسین(ع) و امام حسن(ع) را با هم جمع کرد؟[۵]
در پاسخ به پرسش سوم گفته شده که آن حضرت مأمور به قیام بود، همان گونه که امام حسن(ع) مأمور به صلح بود و لازم نیست که تکلیف هر دو، یک چیز باشد. در پاسخ به پرسش دوم، اشاره شده که قیام آن حضرت(ع)، نه‌تنها مصداق هلاکت نیست، بلکه بذل جان در راه خداست. در پاسخ به پرسش نخست نظر سید مرتضی در کتاب «تنزیه الأنبیاء» نقل شده است که وضع کوفه در آغاز چنان بود که امام در آنجا به هدف خود می‌رسید، اما سپس وضع دگرگون شد. نویسنده پس از نقل نظر سید مرتضی، آن را نادرست دانسته و گفته است که آن حضرت(ع) از فرجام حرکت خود به‌سوی کوفه آگاه بود و می‌دانست که به شهادت می‌رسد و تکلیف او، استقبال از شهادت بود. آنگاه گفته نظر سید بن طاووس در کتاب «لهوف» نیز همین است.[۶]
وضعیت کتاب
این کتاب نخستین بار در سال ۱۳۳۱ق، در صیدا چاپ شده است. چاپ دیگری از کتاب، افست از آن چاپ است و دو کتاب دیگر، که شماره صفحه‌های آن مستقل است، ضمیمه آن شده است: «أصدق الأخبار فی قصة الأخذ بالثار» از همین نویسنده؛ «نصاریات» که شامل مرثیه‌های محمد نصار عراقی است. در صفحه عنوان کتاب در چاپ صیدا آمده است: «لواعج الأشجان فی مقتل الإمام أبی‌عبدالله الحسین بن علی بن أبی‌طالب(ع)». اما در صفحه عنوان و روی جلد چاپ مکتبه بصیرتی، آمده است: «لواعج الأشجان فی مقتل الحسین». حال آنکه عنوان کتاب، چنان‌که نویسنده در آغاز آن گفته، فقط «لواعج الأشجان» است.[۷]
کتاب «لواعج الأشجان» با عنوان «امام حسین(ع) و حماسه کربلا» به قلم ناصر پاک‌پرور، به فارسی ترجمه و منتشر شده است.[۸]
پانویس
منابع
- ویکی نور.
- اسفندیاری، محمد، «کتاب‌شناسی تاریخی امام حسین(ع)، به ضمیمه امام حسین(ع) در الذریعة»، سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ۱۳۸۰.
