قصه مدینه (کتاب)

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو

کتاب «قصه مدینه» تألیف على نظرى منفرد، گزارش و تحلیلى از تاریخ زندگى حضرت زهرا (علیهاالسلام) و وقایع پس از رحلت پیامبر اسلام (صلی الله علیه وآله) و ماجراهای اختلاف بین مسلمانان است، که با استناد به جوامع روایى و تاریخى فریقین نگاشته شده است.

Ketab371.jpg
نویسنده على نظرى منفرد
موضوع زندگى حضرت فاطمه علیهاالسلام / تاریخ صدر اسلام
زبان فارسی
تعداد جلد ۱

محتوای کتاب

کتاب با مقدمه‌اى از مؤلف آغاز شده و مطالبى پیرامون رحلت پیامبر(ص)، منشأ اختلافات، عادل دانستن صحابه و راه شناخت منافقین، عنوان گردیده است.

نویسنده در گزارش خود، سرنوشت پرفراز و نشیب مدینه، قصه‌هاى پرماجراى دوران صحابه در این شهر و به‌ویژه مطالبى در مظلومیت اهل‌بیت(ع) را در شش فصل ارائه کرده است.

در فصل نخست این اثر، مباحثى در شش بخش ارائه شده است. این فصل، شامل مباحثى درباره خلافت و مشروعیت آن، حوادث تلخ مربوط به ماجراى سقیفه و احادیثى درباره امام على(ع) و اهل‌بیت(ع) است.

در فصل دوم، از شایستگى‌هاى حضرت على(ع) براى رهبرى سخن به میان آمده است. از جمله از جابر بن عبدالله نقل شده است که گفت: از رسول خدا(ص) شنیدم که خصلت‌هایى از على(ع) بیان مى‌کرد که اگر یکى از آنها در کسى باشد، براى فضل و شرف او کافى است؛ مثلا پیامبر فرموده:

  1. «من کنت مولاه فعلی مولاه»؛ «هرکس من مولاى اویم، پس على مولاى اوست».
  2. «علی منّی کهارون من موسى»؛ «على از من چنان است که هارون نسبت به موسى بود».
  3. «علی منّی و أنا منه»؛ «على از من و من از اویم».
  4. «علی منّی کنفسی، طاعته طاعتی و معصیته معصیتی»؛ «على نسبت به من همانند خودش [خودم] است، اطاعت از او اطاعت از من و سرپیچى از او سرپیچى از من است».
  5. «حرب علی حرب اللّه و سلم علی سلم اللّه»؛ «جنگ با على، جنگ با خدا و صلح با او، صلح با خداست».
  6. «ولی علی ولیّ اللّه و عدوّ علی عدوّ اللّه»؛ «دوست على، دوست خدا و دشمن على، دشمن خداست».
  7. «علی حجّة اللّه على عباده»؛ «على حجت خدا بر بندگانش مى‌باشد».
  8. «حبّ علی إیمان و بغضه کفر»؛ «دوست داشتن على، ایمان و دشمنى با او، کفر است».
  9. «حزب علی حزب اللّه و حزب أعدائه حزب الشّیطان»؛ «حزب على حزب خدا و حزب دشمنان او حزب شیطان است».
  10. «علی مع الحقّ و الحقّ معه لا یفترقان»؛ «على با حق و حق با اوست که از یکدیگر جدا نشوند».
  11. «علی قسیم الجنّة و النّار»؛ «على تقسیم‌کننده بهشت و دوزخ است».
  12. «من فارق علیا فقد فارقنی و من فارقنی فقد فارق اللّه»؛ «هرکس از على جدا شود از من جدا شده و هرکس از من جدا شود از خدا فاصله گرفته است».
  13. «شیعة علی هم الفائزون یوم القیامة»؛ «شیعیان على در روز قیامت رستگارند».

در روایت دیگرى که از معاذ بن جبل، از پیامبر(ص) نقل شده، چنین آمده است که آن حضرت فرمود: یا على! من بر تو در نبوت پیشى گرفتم و تو بر مردم در هفت چیز برتر هستى و هیچ قریشى‌اى نمى‌تواند با تو در آن مقابله کند:

  1. تو اول کسى بودى که ایمان به خدا آوردى؛
  2. به عهد و پیمان الهى بهتر از دیگران وفا کردى؛
  3. امر خدا را بهتر از دیگران اقامه کردى؛
  4. در مساوات در تقسیم، از دیگران برتر بودى؛
  5. در میان رعیت، عادل‌تر از دیگران بودى؛
  6. آگاهى و بصیرت تو در قضایا بیش از دیگران است؛
  7. نزد خدا مزیت و برترى تو عظیم‌تر است.

فصل سوم شامل بیان فضایل، زندگی و مظلومیت حضرت فاطمه زهرا (علیهاالسلام) است.

در فصل‌هاى چهارم تا ششم، حوادث و مسائل مربوط به دوران خلفاى سه‌گانه (ابوبکر، عمر و عثمان) ارائه شده است. از جمله مباحث مطرح‌شده در این فصول عبارت است از: حدیث شیطان و استقاله، مدت زمامدارى ابوبکر، رابطه عمر با یهود، رأى عمر درباره قرآن، تصرف عثمان در بیت المال، ولید بن عقبه، وفات ابوذر، اسباب قتل عثمان، نقش طلحه و زبیر و... .

منابع

  • "پیامبر و اهل‌بیت(ع)"، مجله کتاب‌هاى اسلامى، پایگاه مجلات تخصصى نور، شماره ۱۶، بهار ۱۳۸۳.
  • نرم افزار دانشنامه حج، بخش کتابشناسی، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
مسابقه از خطبه ۱۱۱ نهج البلاغه