الامام المهدی علیه‌السلام فی القرآن و السنة (کتاب)
«الامام المهدى علیه‌السلام فی القرآن و السنة» اثر سعید ابومعاش (م، ۱۴۳۱ ق) نویسنده عراقی است که در آن، آیات و روایاتی را که صریحاً یا تلویحاً درباره امام مهدى (علیه‌السلام) و مسأله مهدویت بوده، جمع‌آورى کرده است.
ساختار کتاب
نگارنده در ابتداى کتاب و پس از ذکر مقدمه، به ترتیب سوره‌هاى قرآن کریم، آیه‌هاى مرتبط با مهدویت را ذکر کرده و روایات را ذیل آن‌ها ذکر مى‌کند. اگر چه این مباحث در کتاب، به صورت فصل‌بندى شده و مبوّب و با اختصاص عنوانى خاص و مجزا، ارائه نشده است؛ ولى چینش مرتب مطالب بر اساس ترتیب سوره‌هاى قرآن کریم، راه را براى رسیدن به مطلب مورد نیاز، بسیار آسان کرده است.
مؤلف، بعد از بیان هر آیه، با توجه به محتواى آن، مباحثى را عنوان بندى کرده و روایات را ذیل آن‌ها بیان مى‌کند. در حقیقت شالوده کتاب، جمع‌آورى روایات است و نگارنده از هر گونه ابراز نظر خوددارى کرده است.
محتوای کتاب
اولین بحث کتاب که با بررسى برخى آیات سوره بقره شروع مى‌شود، مباحثى پیرامون وجوب معرفت امام مهدى(عج) را بیان مى‌کند و سپس پیرامون اثبات غیبت و حکمت آن و وجوب اطاعت از خلیفه و همچنین انحصار تبعیت از خلافت الهى و لزوم وجود آن، بحث مى‌کند. سپس به برخى ویژگى‌هاى آن حضرت پرداخته و برخى تشبیهات و مثال‌هایى که براى بزرگوار است را، بیان مى‌کند.
در قسمت بعدى آیات سوره آل‌عمران بیان شده و پیرامون فضیلت تقیه در عصر غیبت، رجعت و ولایت آن بزرگوار و همچنین انصار و یاران آن حضرت مى‌پردازد.
در بررسى آیات سوره نساء، تشبیه غیبت امام مهدى به غیبت‌هاى حضرت عیسى را بیان کرده و ذیل سوره مائده، ذلت کفار و همچنین موحد شدن نصارا در زمان ظهور را مورد بررسى قرار مى‌دهد. مباحثى چون خروج سفیانی و نشانه‌هاى ظهور و شباهت غیبت آن حضرت به غیبت حضرت موسى و ویژگى‌هاى زمان حکومت امام مهدى علیه‌السلام، ذیل سوره‌هاى بعدى ارائه مى‌شود.
در سوره‌هاى توبه، یونس و یوسف، ظهور اسلام بر سایر ادیان، در زمان ظهور آن حضرت بررسى شده است. همچنین برخى دیگر از علائم ظهور، شباهت غیبت آن بزرگوار به غیبت حضرت نوح و شباهت غیبت حضرت مهدى به حضرت یوسف و ظهور آن حضرت بعد از حضرت الیاس، به قلم تألیف درآمد است.
نویسنده در ادامه، به بحث وجوب ایمان به رجعت مهدى و شیعیان آن حضرت پراخته و رجعت آن بزرگوار را با استناد به آیه بررسى مى‌کند. سپس شباهت غیبت امام مهدى(عج) را با عزلت حضرت ابراهیم، مقایسه کرده و درباره میثاقى که انبیاء با آن حضرت، بسته‌اند، سخن به میان مى‌آورد.
در سوره انبیاء تا سوره دخان، به این که آیا امت مى‌تواند امام معصوم را انتخاب کند، پرداخته شده و همچنین روایات رجعت، ارائه مى‌شود. ابتلاء مؤمنین در زمان غیبت و این که مهدى از اهل بیت پیامبر است، نیز از دیگر مباحث ارائه شده مى‌باشد.
نگارنده از سوره دخان تا آخر قرآن کریم را نیز به مباحثى چون بررسى حیات امام عصر از دیدگاه آیه، داستان دجال از دیدگاه اهل سنت، وظیفه انسان مؤمن در عصر غیبت، دعا براى تعجیل آن حضرت و همچنین استغاثه به آن بزرگوار و لزوم تزکیه نفس براى ملاقات با امام مهدى علیه‌السلام، اختصاص داده است.
منابع
- ویکی نور
