اجوبة المسائل البهبهانیة (کتاب)

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
اجوبه المسائل البهبهانیه.jpg
نویسنده شیخ یوسف بحرانی
موضوع فقه استدلالی
زبان عربی
تعداد جلد ۱
تحقیق ابواحمد بن احمد بحرانى

أجوبة المسائل البهبهانية

کتاب «أجوبة المسائل البهبهانیة» از آثار شیخ یوسف بحرانی (م، ۱۱۸۶ ق)، در موضوع فقه استدلالی و به زبان عربی است. شیوه مؤلف در این کتاب، استدلال به آیات قرآن کریم و به خصوص احادیث اهل‌بیت علیهم‌السلام و گاهى دلایل فقهى مى‌باشد.

مؤلف

یوس‍ف ‌ب‍ن‌ اح‍م‍د ب‍ن‌ اب‍راه‍یم‌ ع‍ص‍ف‍ور ب‍ح‍ران‍ی، معروف به شیخ یوسف بحرانی (۱۱۸۶-۱۱۰۷ ق)، فقیه و عالم نامدار شیعه در سده دوازده قمری است. علمای بزرگی چون میرزای قمی، علامه بحرالعلوم، ملا محمدمهدی نراقی و سید علی طباطبایی از شاگردان او هستند.

شیخ بحرانی که ابتدا بینش اخباری‌گری ملایمی داشت، در کربلا به تدریس می پرداخت. اما سرانجام به گفته خود، بعد از تأمل زیاد و بحث‌های فراوان با بعضی مجتهدان اصولی (به ویژه وحید بهبهانی)، به نقصان آن پی برد و دیگر از آن دفاع نکرد.

مهمترین اثر بحرانی کتاب «الحدائق الناضرة» است، از این رو وی به «صاحب حدائق» نیز مشهور می باشد. برخی دیگر از آثار او عبارتند از: الاربعون حدیثا فی فضائل امیرالمومنین علیه‌السلام، اعلام القاصدین الی مناهج اصول الدین، معراج النبیه فی شرح من لایحضره الفقیه و... .

معرفی اجمالی کتاب

کتاب اجوبة المسائل البهبهانیة اثرى ارزشمند در معرفى شخصیت علمى شیخ یوسف بحرانى و منبعى خوب براى دسترسى به نظریات فقهى ایشان مى‌باشد.

شیخ آقا بزرگ تهرانی در الذریعة درباره این کتاب مى‌فرماید: «کتاب المسائل البهبهانیة یا جوابات المسائل البهبهانیة... نوشته شیخ یوسف بحرانی... اکثر این کتاب فقهى است، و آن مجموعه سؤالاتى است که سید عبدالله بن علوى بن الحسین الغریفى از صاحب حدائق پرسیده و ایشان پاسخ داده‌اند. تاریخ نگارش این کتاب سال ۱۱۵۶ قمرى مى‌باشد.»

شیوه مؤلف در این کتاب، استدلال به آیات قرآن کریم و به خصوص احادیث اهل‌بیت علیهم‌السلام مى‌باشد. و گاهى از استدلالهاى فقهى نیز استفاده مى‌نماید.

محتوای کتاب

این کتاب شامل یک مقدمه و مسائل ده‌گانه ذیل مى‌باشد:

اذان و اقامه، نیت، وجوب سوره، جهر و اخفات، استحباب جمعتین فى الجمعتین، تولى امور حسبیه، تعریف ایمان، حکم قاصد للمسافة، اشتراط عدالت در مستحق زکات، مرتبه فقاهت.

منابع

فقه
کلیات: تاریخ فقه، ابواب فقه، احکام، اجتهاد، منابع اجتهاد در فقه شیعه، تقلید، اصول فقه، قواعد فقهی
منابع: عروة الوثقى، شرایع الاسلام، علل الشرائع، لمعه، جواهرالكلام، المكاسب المحرمه، مدارک الاحکام و ...
↓ رده ها ↓
فقه: فقیهان، منابع فقهی، اصطلاحات فقهی، آیات الاحکام، منابع اجتهاد در فقه شیعه، قواعد فقه
اصول فقه: اصول فقه، اصولیون، منابع اصول فقه، اصطلاحات اصول فقه
احکام: احکام، احکام عبادی، احکام اقتصادی، احکام خانواده، احکام روابط اجتماعی، احکام قضایی و جزایی، احکام اطعمه و اشربه، اصطلاحات احكام