بدانيد كه خداوند، سخت كيفر است، وهمانا خداوند آمرزنده مهربان است.
ما عَلَى الرَّسُولِ إِلَّا الْبَلاغُ وَ اللَّهُ يَعْلَمُ ما تُبْدُونَ وَ ما تَكْتُمُونَ «99»
بر پيامبر، جز ابلاغ (احكام الهى) نيست و خداوند، آنچه را آشكار يا كتمان مى‌كنيد مى‌داند.
نکته ها
اگر اين آيه را در ادامه‌ى آيه‌ى قبل بدانيم، مى‌توان گفت كه شكستن احترام كعبه و ماه‌هاى حرام و مخالفت با قربانى واحكام حج و بى‌هدف پنداشتن مناسك حج، عقابى شديد به دنبال دارد، چنانكه احترام به كعبه و ماه‌هاى حرام و قربانى كردن و مناسك حج، مغفرت و رحمت الهى را به دنبال دارد. (البتّه مى‌توان آيه را به طور مستقل و بدون نظر به آيه‌ى قبل معنا كرد كه همان ترجمه مى‌شود).
پیام ها
1- تشويق و تهديد بايد در كنار هم باشد. «شَدِيدُ الْعِقابِ، غَفُورٌ رَحِيمٌ» (انسان بايد ميان بيم و اميد باشد و به خاطر خلاف يا شكستن حُرمت كعبه به كلّى مأيوس نشود و به خاطر رفتار و كردار خوب نيز مغرور نشود)
2- وظيفه‌ى پيامبر، تنها ابلاغ دين است، نه اجبار و تحميل كردن آن. «ما عَلَى الرَّسُولِ إِلَّا الْبَلاغُ»
3- استقبال مردم به دين يا اعراض از آن، ضررى به پيامبر نمى‌زند. «ما عَلَى الرَّسُولِ إِلَّا الْبَلاغُ» چنانكه در آيه‌ى 20 سوره‌ى آل‌عمران مى‌خوانيم: «وَ إِنْ تَوَلَّوْا فَإِنَّما عَلَيْكَ الْبَلاغُ»
4- چون علم الهى فراگير است، پس كتمان يا آشكار سازى، نزد او يكسان است. «يَعْلَمُ ما تُبْدُونَ وَ ما تَكْتُمُونَ ...»
تفسير نور(10جلدى)، ج2، ص: 379
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
ما عَلَى الرَّسُولِ إِلاَّ الْبَلاغُ وَ اللَّهُ يَعْلَمُ ما تُبْدُونَ وَ ما تَكْتُمُونَ (99)
ما عَلَى الرَّسُولِ إِلَّا الْبَلاغُ: نيست بر پيغمبر صلى اللّه عليه و آله مگر رسانيدن احكام به مكلفان تا ايشان را عذرى نباشد. اين تشديد ايجاب قيام به اطاعت رسول است. خلاصه معنى آنكه: رسول خدا به شما آمد به آنچه مأمور شده به آن از تبليغ تا شما را عذرى نباشد در تفريط و تقصير. وَ اللَّهُ يَعْلَمُ ما تُبْدُونَ وَ ما تَكْتُمُونَ: و خداى تعالى مى‌داند آنچه ظاهر مى‌كنيد و آنچه پنهان مى‌نمائيد از تصديق و تكذيب. اين غايت زجر و تهديد است.
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
ما عَلَى الرَّسُولِ إِلاَّ الْبَلاغُ وَ اللَّهُ يَعْلَمُ ما تُبْدُونَ وَ ما تَكْتُمُونَ (99)
ترجمه
نيست بر پيغمبر مگر رساندن و خدا ميداند آنچه را آشكار مى‌كنيد و آنچه را پنهان ميداريد.
تفسير
وظيفه پيغمبر (ص) اداء رسالت و بيان صلاح و فساد امور و ثواب و عقاب آنها است و پس از اين حجّت از طرف خداوند بر خلق تمام ميشود و ديگر عذرى در ترك طاعت و فعل معصيت براى بندگان باقى نمى‌ماند و خداوند عالم است بهر خير و شريكه از آنها صادر و ظاهر شود و هر نيت و عقيدت حسنه و سيّئه كه در كمون خاطر و سرير قلب داشته باشند ..
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
ما عَلَي الرَّسُولِ إِلاَّ البَلاغُ وَ اللّهُ يَعلَم‌ُ ما تُبدُونَ وَ ما تَكتُمُون‌َ (99)
نيست تكليفي بر رسول صلّي اللّه عليه و آله و سلّم الا تبليغ رسالت قبول، و رد راجع بمكلفين است و خداوند ميداند آنچه را که شما اظهار ميكنيد و آنچه را مخفي و كتمان مي‌نمائيد.
ما عَلَي الرَّسُولِ إِلَّا البَلاغُ وظيفه پيغمبر تلاوت آيات شريفه و بيان احكام الهيه و مواعظ و نصايح و بشارت بثواب و جنّة و انذار از عذاب جهنم است و بالجمله اتمام حجة و رفع عذر و آيات شريفه در اينکه باب در قرآن بسيار است و مسئوليت انبياء فرداي قيامت همين تبليغ رسالت است و اما ايمان و اطاعت و امتثال و زير بار رفتن و قبول فرمايشات كردن راجع بامّت است هر که قبول كرد مورد ثواب ميشود و هر که ردّ كرد گرفتار عذاب آنها مسئول هستند.
وَ اللّهُ يَعلَم‌ُ خداوند عالم است بنيّات و قلوب بندگان ما تُبدُونَ آنچه را که اظهار ميكنيد از اسلام و قبول مطابق با عقيده شما است يا مخالف وَ ما تَكتُمُون‌َ و آنچه كتمان ميكنيد از كفر و عناد و امثال اينها بترسيد که فرداي
و باز برای تأکید بیشتر می گوید: مسؤول اعمال شما خودتان هستید و «پیامبر صلّی اللّه علیه و آله مسؤولیتی جز ابلاغ رسالت و رساندن دستورات خدا ندارد» (ما عَلَی الرَّسُولِ إِلَّا البَلاغُ). «و در عین حال خداوند از نیات شما، و از کارهای آشکار و پنهانی همگی آگاه و باخبر است» (وَ اللّهُ یعلَمُ ما تُبدُونَ وَ ما تَکتُمُونَ).
سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:
