پس کسانی که بعد از این حجّت بر خدا دروغ بندند، البته ستمکاران هم آنها خواهند بود.
پس کسانی که بعد از این [دلایل روشن] بر خدا دروغ بندند، [و بگویند: آنچه از خوراکی ها در تورات حرام شده از شریعت ابراهیم باقی مانده و نسخ آن محال است،] اینانند که یقیناً ستمکارند.
پس كسانى كه بعد از اين، بر خدا دروغ بندند، آنان خود ستمكارانند.
از آن پس هر كه بر خدا دروغ بندد از ستمكاران است.
بنا بر این، آنها که بعد از این به خدا دروغ می‌بندند، ستمگرند! (زیرا از روی علم و عمد چنین می‌کنند).
همه‌ى غذاها و خواركى‌ها براى بنى‌اسرائيل حلال بود، مگر آنچه را اسرائيل (يعقوب) پيش از نزول تورات بر خود حرام كرده بود، بگو: اگر راست مى‌گوييد (كه اينها از قبل در تورات حرام بوده است،) تورات را بياوريد و آن را تلاوت كنيد (تا ببينيد بسيارى از چيزها را بدون نزول وحى از پيش خود، بر خودتان حرام كرده‌ايد).
پس بعد از اين، هر كسى بر خدا به دروغ افترا ببندد، آنان ستمگران هستند.
نکته ها
در تفاسير آمده است، برخى اهل كتاب به پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله اشكال مى‌كردند كه اگر تعاليم او موافق تعاليم انبياى پيشين همچون ابراهيم، موسى و عيسى عليهم السلام است، پس چرا گوشت و شير شتر را حرام نمى‌داند؟! اين آيه در جواب آنها نازل شد كه تمام غذاها براى بنى‌اسرائيل حلال بوده است وتنها حضرت يعقوب بعضى از غذاها را بر خود ممنوع و حرام كرده بود. و دليل اين تحريم نيز چنانكه در بعضى تفاسير آمده، آن است كه وقتى حضرت يعقوب گوشت شتر را استفاده مى‌نمود، موجب ناراحتى جسمى او مى‌شد، او از اين غذا پرهيز مى‌كرد «1» و بنى‌اسرائيل گمان مى‌بردند كه اين يك حكم شرعى و حرام ابدى است.
«طَعام» به چيزى گفته مى‌شود كه به ذائقه‌ى انسان داراى مزه و طعم است و كلمه‌ى
«1». تفسير عيّاشى.
جلد 1 - صفحه 566
«حِلّ» در برابر «عَقد»، به معناى آزادى و رهايى است.
پیام ها
1- حلال بودن غذاها، يك اصل ثابت در اديان آسمانى است. «كُلُّ الطَّعامِ كانَ حِلًّا»
2- بدون دليل و تحريم شرعى، حلال‌ها را حرام نپنداريد. «حَرَّمَ إِسْرائِيلُ عَلى نَفْسِهِ»
3- بهترين نوع استدلال، استدلال بر اساس عقايد و كتاب آسمانى طرف مقابل است. «فَأْتُوا بِالتَّوْراةِ»
(فَمَنِ افْتَرى عَلَى اللَّهِ الْكَذِبَ مِنْ بَعْدِ ذلِكَ فَأُولئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ) چون يهود از آوردن تورات امتناع نمودند، افتراى آنان ظاهر گرديد. بعد بيان مفترين را فرمايد:
فَمَنِ افْتَرى عَلَى اللَّهِ الْكَذِبَ: پس هر كه افترا كند و نسبت دهد بر خداى تعالى دروغ را در تحريم و تحليل، مِنْ بَعْدِ ذلِكَ: بعد از آنكه ظاهر شد كه تحريم از اسرائيل بوده نه از ملك جليل، فَأُولئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ: پس آن مفتريان، ايشانند ستمكاران، و هيچ ظلمى بالاتر از ترك انصاف و مكابره با حق نيست بعد از واضح شدن آن.
پس هر كس افترا بندد بر خدا دروغ را بعد از اين پس آن گروه آنانند ستمكاران.
تفسير
بعد از وضوح حق و اقامه حجت بر آن و الزام خصم پس هر كس بگمان آنكه محرمات بر بنى اسرائيل بخصوص از قديم بوده نه بعد از نزول تورية قائل به اين قول شود افترا بخدا بسته و نسبت دروغ بپيغمبر داده و چنين شخصى ظالم بر نفس خود است براى آنكه مكابره بيوجه نموده و خود را در معرض عذاب ابدى قرار داده و ظالم بر پيغمبر است براى تهمتى كه باو زده است و ظالم بر مؤمنين است اگر موجب اضلال آنها شود.
افتري دروغ بستن است غير از كذب که دروغ گفتنست و اخص از دروغ است و گناهش بيشتر است بخصوص اگر بر خدا و رسول و امام باشد که مسلّما از گناهان كبيره است بلكه بسا موجب كفر ميشود اگر بدعت در دين باشد.
جلد 4 - صفحه 286
و افتري هم دو قسم است: يك قسم از روي جهالت و ناداني است، و قسم دوم از روي عمد و علم و عناد است که مورد آيه است و البته اينکه مفتري ظالم است هم ظلم بنفس که مورد عذاب ابدي ميشود و هم ظلم بانبياء که دروغ بآنها بسته و هم ظلم بديگران که آنها را در ضلالت و گمراهي انداخته.
برگزیده تفسیر نمونه
]
(آیه 94)- در این آیه می‌گوید، اکنون که آنها حاضر به آوردن تورات نشدند و افترا بستن آنها بر خدا مسلم شد باید بدانند: «آنها که بعد از این به خدا دروغ می‌بندند ستمگرند» زیرا از روی علم و عمد چنین می‌کنند (فَمَنِ افْتَری عَلَی اللَّهِ الْکَذِبَ مِنْ بَعْدِ ذلِکَ فَأُولئِکَ هُمُ الظَّالِمُونَ)
سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:
