آیه 90 سوره توبه

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مشاهده آیه در سوره

وَجَاءَ الْمُعَذِّرُونَ مِنَ الْأَعْرَابِ لِيُؤْذَنَ لَهُمْ وَقَعَدَ الَّذِينَ كَذَبُوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ ۚ سَيُصِيبُ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ

مشاهده آیه در سوره


<<89 آیه 90 سوره توبه 91>>
سوره : سوره توبه (9)
جزء : 10
نزول : مدینه

ترتیل

ترجمه (مکارم شیرازی)

ترجمه های فارسی

و گروهی از اعراب بادیه (نزد تو) آمده و عذر می‌آورند که اجازه معافی از جهاد یابند و نیز گروهی که تکذیب خدا و رسول را کرده (بدون هیچ عذری) از جهاد بازنشستند، به زودی کافران از این دو طایفه را عذابی دردناک خواهد رسید.

ترجمه های انگلیسی(English translations)

Some of the Bedouins who sought to be excused came, so that they may be granted leave [to stay back]; while those who lied to Allah and His Apostle sat back. Soon there shall visit the faithless among them a painful punishment.

معانی کلمات آیه

معذرون: ظاهرا در اصل معتذرون بوده، تاء به ذال عوض شده و در آن ادغام گرديده است. به نظر مى ‏آيد مراد از آنها، صاحبان عذر شرعى باشند چنان كه در آيه بعدى ذكر شده ‏اند. «معذرون»: اعتذاركنندگان.

الاعراب: عرب شهرنشين را عرب گويند. باديه ‏نشينان را اعراب نامند. راغب گويد: عرب، فرزندان اسماعيل است. جمع آن، در اصل اعراب است. سپس به باديه ‏نشينان اسم شده است. مفرد آن، اعرابى است، منظور، باديه‏ نشينان اطراف مدينه است.[۱]

تفسیر آیه

تفسیر نور (محسن قرائتی)


وَ جاءَ الْمُعَذِّرُونَ مِنَ الْأَعْرابِ لِيُؤْذَنَ لَهُمْ وَ قَعَدَ الَّذِينَ كَذَبُوا اللَّهَ وَ رَسُولَهُ سَيُصِيبُ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْهُمْ عَذابٌ أَلِيمٌ «90»

باديه‌نشينانى كه (از شركت در جنگ) معذور بودند، (نزد تو) آمدند تا به آنان اذن داده شود (كه در جنگ شركت نكنند)، ولى كسانى‌كه به خدا و پيامبرش دروغ گفتند (و عذرى نداشتند)، از جنگ باز نشستند. بزودى به كسانى از آنان كه كفر ورزيدند، عذابى دردناك خواهد رسيد.

جلد 3 - صفحه 482

نکته ها

كلمه‌ى «معذرون» هم مى‌تواند به معناى «معتَذرون» و عذرخواهان واقعى باشد كه عذر موجّه دارند و هم به معناى كسانى‌كه عذرتراشى مى‌كنند. «1»

برخى عذر واقعى داشتند و براى آن جهت مرخّصى مى‌گرفتند، ولى برخى بدون عذر، در جهاد شركت نكردند كه عذاب براى اين گروه است.

«اعراب»، باديه‌نشينان را مى‌گويند كه در بيابان‌ها زندگى مى‌كنند و از تمدّن شهرى دور مانده‌اند.

پیام ها

1- در جنگ تبوك فرمان بسيج عمومى بود كه هر كس شركت نمى‌كرد بايد عذرش را خدمت پيامبر بيان مى‌كرد و رسماً اجازه مى‌گرفت. «جاءَ الْمُعَذِّرُونَ»

2- جهاد، امرى حكومتى است نه فردى، لذا هم حضور در جبهه و هم تركِ آن بايد با اجازه‌ى رهبر مسلمانان باشد. «2» جاءَ الْمُعَذِّرُونَ‌ ... لِيُؤْذَنَ لَهُمْ‌

3- آنان كه به فريضه‌ى جهاد، بى‌اعتنايى كرده و در پى فرارند، در ايمانشان دروغ مى‌گويند. «كَذَبُوا»

4- دروغ، تنها با زبان نيست، عمل انسان نيز گاهى نشانِ دروغ بودن ادّعاست. «قَعَدَ الَّذِينَ كَذَبُوا»

5- بهانه‌جويانِ براى گريز از تكليف، بزودى تنبيه مى‌شوند. الْمُعَذِّرُونَ‌ ... سَيُصِيبُ‌ ... عَذابٌ أَلِيمٌ‌


«1». به اصطلاح ادبيات عرب، يا از باب تفعيل است كه عذر دروغ آوردن است و يا از باب افتعال و عذر واقعى داشتن است. تفسير راهنما.

«2». در مورد حضور در جبهه در آيات قبل خوانديم: فاستأذنوك للخروج فقل لن‌تخرجوا معى ابدا

تفسير نور(10جلدى)، ج‌3، ص: 483

پانویس

  1. پرش به بالا تفسیر احسن الحدیث، سید علی اکبر قرشی

منابع