آیه 72 سوره یوسف

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مشاهده آیه در سوره

قَالُوا نَفْقِدُ صُوَاعَ الْمَلِكِ وَلِمَنْ جَاءَ بِهِ حِمْلُ بَعِيرٍ وَأَنَا بِهِ زَعِيمٌ

مشاهده آیه در سوره


<<71 آیه 72 سوره یوسف 73>>
سوره : سوره یوسف (12)
جزء : 13
نزول : مکه

ترتیل

ترجمه (مکارم شیرازی)

ترجمه های فارسی

غلامان گفتند: جام شاه ناپیداست و من (که رئیس انبارم) یک بار شتر طعام ضمانت کنم بر آن کس که جام را پیدا کرده بیاورد.

ترجمه های انگلیسی(English translations)

They said, ‘We miss the king’s goblet.’ ‘Whoever brings it shall have a camel-load [of grain],’ [said the steward], ‘I will guarantee that.’

معانی کلمات آیه

حمل: (به كسر- ح): بار ظاهرى مانند باري كه بر دوش گيرند، و آنچه در باطن حمل مى‏ شود ، مانند : فرزند در شكم، آب در ابر، حمل به فتح اول گويند.

زعيم: زعم: قول باطل و دروغ. زعيم: عهده ‏دار و ضامن. رئيس را نيز زعيم گويند. راغب گويد: علّت اين تسميه آنست كه در نظر مردم سخن ضامن و رئيس محتمل الكذب است..[۱]

تفسیر آیه

تفسیر نور (محسن قرائتی)


قالُوا وَ أَقْبَلُوا عَلَيْهِمْ ما ذا تَفْقِدُونَ «71»

(برادران يوسف) رو به ماموران كردند و گفتند: شما چه چيزى را گم كرده‌ايد.

قالُوا نَفْقِدُ صُواعَ الْمَلِكِ وَ لِمَنْ جاءَ بِهِ حِمْلُ بَعِيرٍ وَ أَنَا بِهِ زَعِيمٌ «72»

گفتند: پيمانه و جام مخصوص شاه را گم كرده‌ايم و براى هركس آن را بياورد، يك بار شتر (جايزه) است و من اين را ضمانت مى‌كنم.

نکته ها

«صُواعَ» و «سقاية» به يك معنى بكار رفته‌اند، پيمانه‌اى كه هم با آن آب مى‌خورند و هم گندم را كيل و اندازه مى‌كنند كه نشانه صرفه‌جويى، بهره‌ورى و استفاده چند منظوره از يك وسيله است. «صُواعَ» ظرفى است كه گنجايش يك صاع (حدود 3 كيلو) گندم را دارد.

«حِمْلُ» به بار گفته مى‌شود و «حِمْلُ» نيز به معناى بار است، امّا بارى كه پنهان باشد، مثل بارانى كه در دل ابر است يا فرزندى كه در شكم مادر است. «1»

جمله‌ى‌ «لِمَنْ جاءَ بِهِ حِمْلُ بَعِيرٍ» هركس چنين كند من چنان پاداش مى‌دهم، در اصطلاح فقهى «جُعاله» ناميده مى‌شود كه داراى سابقه و اعتبار قانونى است.

پیام ها

1- برادران با جمله‌ى‌ «ما ذا تَفْقِدُونَ» توصيه كردند كه قبل از اثبات موضوع دزدى كسى را نبايد متهم كرد.*

2- جايزه تعيين كردن، از شيوه‌هاى قديمى است. «وَ لِمَنْ جاءَ بِهِ حِمْلُ بَعِيرٍ»

3- جوايز بايد متناسب با افراد و زمان باشد. در زمان قحطى بهترين جايزه، يك‌


«1». مفردات راغب.

جلد 4 - صفحه 254

بار شتر غلّه است. «حِمْلُ بَعِيرٍ»

4- ضامن بايد فرد معيّن ومشخّصى باشد. «وَ أَنَا بِهِ زَعِيمٌ»*

5- ضامن بايد معتبر باشد. «وَ أَنَا بِهِ زَعِيمٌ»*

6- ضامن گرفتن براى جلب اطمينان، سابقه تاريخى دارد. «أَنَا بِهِ زَعِيمٌ»

پانویس

  1. پرش به بالا تفسیر احسن الحدیث، سید علی اکبر قرشی

منابع