آیه 6 سوره یوسف

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مشاهده آیه در سوره

وَكَذَٰلِكَ يَجْتَبِيكَ رَبُّكَ وَيُعَلِّمُكَ مِنْ تَأْوِيلِ الْأَحَادِيثِ وَيُتِمُّ نِعْمَتَهُ عَلَيْكَ وَعَلَىٰ آلِ يَعْقُوبَ كَمَا أَتَمَّهَا عَلَىٰ أَبَوَيْكَ مِنْ قَبْلُ إِبْرَاهِيمَ وَإِسْحَاقَ ۚ إِنَّ رَبَّكَ عَلِيمٌ حَكِيمٌ

مشاهده آیه در سوره


<<5 آیه 6 سوره یوسف 7>>
سوره : سوره یوسف (12)
جزء : 12
نزول : مکه

ترتیل

ترجمه (مکارم شیرازی)

ترجمه های فارسی

و این (تعبیر خواب تو) چنین است که خدا تو را برگزیند و از علم تأویل خوابها بیاموزد و نعمت و لطفش را در حق تو و آل یعقوب مانند پدرانت ابراهیم و اسحاق تمام گرداند، که خدای تو دانا و حکیم است.

ترجمه های انگلیسی(English translations)

That is how your Lord will choose you, and teach you the interpretation of dreams, and complete His blessing upon you and upon the house of Jacob, just as He completed it earlier for your fathers, Abraham and Isaac. Your Lord is indeed all-knowing and all-wise.’

معانی کلمات آیه

يجتبيك: جبى: جمع كردن. اجتباء: جمع كردن از روى اختيار و برگزيدن. «يجتبيك»: اختيار و انتخاب مى‏كند تو را به نبوت و به الطاف خود.

تأويل: اول: رجوع. تأويل: رجوع دادن . منظور از تاويل در اينجا ، تعيين مصداق خارجى و برگشت دادن خبر و خواب به مصداق خارجى آن مى‏ باشد. چنان كه يوسف عليه السّلام مصداق خارجى خواب دو زندانى و خواب شاه مصر را به مصداق خارجى آن برگردانيد و خوابى كه خودش ديده بود، چون پدر و مادر و برادرانش به او سجده كردند ، گفت: «يا أَبَتِ هذا تَأْوِيلُ رُءْيايَ» كه مصداق خارجى خواب او بود.

الاحاديث: حديث: چيز تازه. احاديث: تازه ‏ها. حدوث: به وجود آمدن.[۱]

تفسیر آیه

تفسیر نور (محسن قرائتی)


وَ كَذلِكَ يَجْتَبِيكَ رَبُّكَ وَ يُعَلِّمُكَ مِنْ تَأْوِيلِ الْأَحادِيثِ وَ يُتِمُّ نِعْمَتَهُ عَلَيْكَ وَ عَلى‌ آلِ يَعْقُوبَ كَما أَتَمَّها عَلى‌ أَبَوَيْكَ مِنْ قَبْلُ إِبْراهِيمَ وَ إِسْحاقَ إِنَّ رَبَّكَ عَلِيمٌ حَكِيمٌ «6»

و اينگونه پرودگارت تو را برمى‌گزيند و از تعبير خواب‌ها (و سرانجام امور) تو را آگاه مى‌سازد و نعمتش را بر تو و بر خاندان يعقوب تمام مى‌كند. همان گونه كه پيش از اين بر پدرانت ابراهيم و اسحاق تمام كرد.

همانا پرودگارت داناى حكيم است.

نکته ها

تأويل خواب به معناى بيانِ باطن و نحوه‌ى تحقّق خواب است. «احاديث» جمع «حديث» به معناى نقل ماجراست. از آنجايى كه انسان رؤياى خود را براى ديگران نقل مى‌كند، به خواب نيز حديث گفته‌اند.

حضرت يعقوب در اين آيه، خواب فرزندش يوسف را براى او تعبير مى‌كند و از آينده‌اش خبر مى‌دهد.

گرچه ظاهر آيه آن است كه گوينده‌ى جمله‌ «وَ كَذلِكَ يَجْتَبِيكَ» يا خداوند است و يا حضرت يعقوب كه چون علم او از طرف خداوند است، يك پيشگويى صحيح است و مانعى ندارد به خصوص با توجّه به اينكه در آن زمان يوسف، پيامبر نبوده با جمله‌ى‌ «يَجْتَبِيكَ» مورد خطاب مستقيم خداوند واقع شود.

پیام ها

1- پيامبران، برگزيدگان خداوند هستند. «يَجْتَبِيكَ»

2- چون يوسف عليه السلام برگزيده و ... بود به انواع گرفتارى‌ها مبتلا شد تا گوهر وجودش در گرفتارى‌ها نمايانده شود. «يَجْتَبِيكَ» (البلاء للولاء ...)*

3- ارزش انسان به سن و سال نيست، ممكن است كسى از نظر سنى كوچكتر ولى از نظر خصلت‌ها و ارزش والاتر باشد. (چنانكه يوسف از برادران خود

جلد 4 - صفحه 158

كوچك‌تر بود) «يَجْتَبِيكَ رَبُّكَ»*

4- اولياى خدا از يك خواب، آينده افراد را مى‌بينند. «يَجْتَبِيكَ رَبُّكَ وَ يُعَلِّمُكَ»

5- علوم مهم و دانش‌هاى كليدى و اساسى را نبايد به هر كس آموخت؛ اوّل بايد افراد لايق را گزينش كرد و سپس علوم را در اختيار آنان قرار داد. «يَجْتَبِيكَ رَبُّكَ وَ يُعَلِّمُكَ»*

6- علم، اولين هديه الهى به برگزيدگان خود است. «يَجْتَبِيكَ رَبُّكَ وَ يُعَلِّمُكَ»

7- انبيا، شاگردان بلاواسطه خداوند هستند. «يُعَلِّمُكَ»

8- تعبير خواب، از امورى است كه خداوند به انسان عطا مى‌كند. «يُعَلِّمُكَ مِنْ تَأْوِيلِ الْأَحادِيثِ»

9- از جمله راههاى ارتباط با غيب، تعبير رؤيا و خواب است. «يُعَلِّمُكَ مِنْ تَأْوِيلِ الْأَحادِيثِ»*

10- علم آموخته شده به يوسف عليه السلام نيز محدود بوده است. ( «من» در جمله‌ى‌ «مِنْ تَأْوِيلِ الْأَحادِيثِ»، به معناى بخشى از علم تعبير خواب است)*

11- مقام نبوّت و حكومت، سرآمد نعمت‌هاست. «وَ يُتِمُّ نِعْمَتَهُ»

12- در فرهنگ قرآن، اجداد در حكم پدر هستند. «أَبَوَيْكَ مِنْ قَبْلُ إِبْراهِيمَ وَ إِسْحاقَ»

13- علم و هدايت و لياقت يك فرد علاوه بر خود او براى خانواده و خويشاوندان او نيز نعمت و موهبت الهى است. «عَلَيْكَ وَ عَلى‌ آلِ يَعْقُوبَ»*

14- اتمام نعمت بر آل يعقوب نشان از عاقبت به خيرى برادران يوسف دارد.

«يُتِمُّ نِعْمَتَهُ عَلَيْكَ وَ عَلى‌ آلِ يَعْقُوبَ»*

15- انتخاب انبيا، بر اساس علم و حكمت الهى است. يَجْتَبِيكَ‌ ... عَلِيمٌ حَكِيمٌ‌

تفسير نور(10جلدى)، ج‌4، ص: 159

پانویس

  1. پرش به بالا تفسیر احسن الحدیث، سید علی اکبر قرشی

منابع