آیه 69 سوره انفال
<<68 | آیه 69 سوره انفال | 70>> | ||||||||||||||
|
محتویات
ترجمه های فارسی
پس اکنون از هر چه غنیمت گرفتید بخورید حلال و گوارای شما باد، و خداترس و پرهیزکار باشید، که خدا آمرزنده و مهربان است.
ترجمه های انگلیسی(English translations)
معانی کلمات آیه
«مِمَّا غَنِمْتُمْ»: مراد مطلق غنیمت، یا فدیه اسیران است. «حَلالاً طَیِّباً»: مراد مباح و آزاد است. حال اوّل و دوم (ما)، یا صفت مصدر محذوف (أَکلاً) بوده و برای تأکید ذکر شدهاند.
تفسیر آیه
تفسیر نور (محسن قرائتی)
لَوْ لا كِتابٌ مِنَ اللَّهِ سَبَقَ لَمَسَّكُمْ فِيما أَخَذْتُمْ عَذابٌ عَظِيمٌ «68»
اگر حكم ازلى خداوند نبود (كه بدون ابلاغ، هيچ امّتى را كيفر ندهد)، به خاطر آنچه (از اسيران كه نابجا) گرفتيد، عذابى بزرگ به شما مىرسيد.
فَكُلُوا مِمَّا غَنِمْتُمْ حَلالًا طَيِّباً وَ اتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ «69»
پس، از آنچه غنيمت گرفتيد، كه حلال و پاكيزه است، مصرف كنيد و از خداوند پروا كنيد، همانا خداوند، آمرزنده و مهربان است.
جلد 3 - صفحه 357
نکته ها
در معناى جملهى «كِتابٌ مِنَ اللَّهِ سَبَقَ» اقوالى بيان شده است:
الف: اشاره به سنّت الهى است كه او پيش از بيان حكم، كسى را كيفر نمىدهد. چنانكه در آيهاى ديگر مىفرمايد: «وَ ما كُنَّا مُعَذِّبِينَ حَتَّى نَبْعَثَ رَسُولًا» «1»
ب: اشاره به ارادهى الهى به پيروزى مسلمانان در جنگ بدر است كه اگر تقدير خداوند به پيروزى شما نبود، اسير گرفتن پيش از تثبيت مواضع، ضربهى سنگينى به شما مىزد. «2»
ج: شايد مراد نكتهاى باشد كه در آيه 33 همين سوره خوانديم كه تا پيامبر صلى الله عليه و آله در بين شماست، خداوند عذابتان نمىكند. «وَ ما كانَ اللَّهُ لِيُعَذِّبَهُمْ وَ أَنْتَ فِيهِمْ»
بنابراين آيه را چنين معنا مىكنيم: اگر به خاطر حضور مبارك تو كه سابقاً در كتاب آسمانى گذشت نبود، مسلمانان در جنگ بدر به خاطر اسير گرفتن بىموقع مرتكب گناه كبيره و عذاب بزرگى مىشدند.
طبق روايات، غنائم در اين آيه، همان مبلغى است كه به عنوان فديه، در برابر آزادى هر اسير دريافت مىكردند كه بين هزار تا چهار هزار درهم بوده است.
پیام ها
1- اسير گرفتن در بحبوحهى جنگ، شكست و عذاب سختى را بدنبال دارد. «لَمَسَّكُمْ فِيما أَخَذْتُمْ عَذابٌ عَظِيمٌ»
2- پرداختن به غنائم پيش از سركوبى كامل دشمن، ممنوع است. «لَمَسَّكُمْ فِيما أَخَذْتُمْ عَذابٌ عَظِيمٌ»
3- شرط مصرف، حلال و پاك و دلپسند بودن است. «حَلالًا طَيِّباً»
4- همهى غنائم از شما نيست، بلكه بايد خمس آن رابپردازيد. «فَكُلُوا مِمَّا ...» چنانكه در آيه 41 خوانديم: وَ اعْلَمُوا أَنَّما غَنِمْتُمْ مِنْ شَيْءٍ فَأَنَّ لِلَّهِ خُمُسَهُ وَ لِلرَّسُولِ ...
5- هشيار باشيد تا غنائم جنگى و فديه گرفتنها، انگيزهى والاى شمارا در جهاد
«1». اسراء، 15.
«2». تفسير اطيبالبيان.
جلد 3 - صفحه 358
تغيير ندهد و همواره خدا را در نظر داشته باشيد. «اتَّقُوا اللَّهَ» (آرى، بهرهبردارى از غنائم، لغزشگاه است.)
6- عفو كيفر اسير گرفتن بىموقع در جنگ بدر و حلال كردن درآمد حاصل از آزادى اسرا، (با اينكه نبايد اسير مىگرفتند)، جلوهاى از رحمت و مغفرت الهى است. فَكُلُوا ... غَفُورٌ رَحِيمٌ
7- مغفرت الهى، پرتوى از رحمت اوست. «غَفُورٌ رَحِيمٌ»
پانویس
منابع
- تفسیر نور، محسن قرائتی، تهران:مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، 1383 ش، چاپ يازدهم
- اطیب البیان فی تفسیر القرآن، سید عبدالحسین طیب، تهران:انتشارات اسلام، 1378 ش، چاپ دوم
- تفسیر اثنی عشری، حسین حسینی شاه عبدالعظیمی، تهران:انتشارات ميقات، 1363 ش، چاپ اول
- تفسیر روان جاوید، محمد ثقفی تهرانی، تهران:انتشارات برهان، 1398 ق، چاپ سوم
- برگزیده تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی و جمعي از فضلا، تنظیم احمد علی بابایی، تهران: دارالکتب اسلامیه، ۱۳۸۶ش
- تفسیر راهنما، علی اکبر هاشمی رفسنجانی، قم:بوستان كتاب(انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم)، 1386 ش، چاپ پنجم