آیه 67 سوره فرقان

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مشاهده آیه در سوره

وَالَّذِينَ إِذَا أَنْفَقُوا لَمْ يُسْرِفُوا وَلَمْ يَقْتُرُوا وَكَانَ بَيْنَ ذَٰلِكَ قَوَامًا

مشاهده آیه در سوره


<<66 آیه 67 سوره فرقان 68>>
سوره : سوره فرقان (25)
جزء : 19
نزول : مکه

ترتیل

ترجمه (مکارم شیرازی)

ترجمه های فارسی

و آنان هستند که هنگام انفاق (به مسکینان) اسراف نکرده و بخل هم نورزند، بلکه احسان آنها در حد میانه و اعتدال باشد.

ترجمه های انگلیسی(English translations)

Those who are neither wasteful nor tightfisted when spending, but balanced between these [two extremes].

معانی کلمات آیه

  • لم يقتروا: قتر (بر وزن عقل): كم كردن و تنگ گرفتن «قتر على عياله‏ ضيق عليهم في النفقة»، «لم يقتروا»: كم نكردند.
  • قوام: (بفتح اول) اعتدال «قام الامر: اعتدل» مراد از آن در آيه «حد وسط» است.[۱]

تفسیر آیه

تفسیر نور (محسن قرائتی)


وَ الَّذِينَ إِذا أَنْفَقُوا لَمْ يُسْرِفُوا وَ لَمْ يَقْتُرُوا وَ كانَ بَيْنَ ذلِكَ قَواماً «67»

آنان كه هرگاه انفاق كنند، نه از حد گذرند و نه تنگ گيرند و ميان اين دو روش اعتدال دارند.

نکته ها

كلمه‌ى «قوام» به معناى حد وسط و كلمه‌ى «قوام» به معناى وسيله‌ى قيام است.

امام رضا عليه السلام مقدار هزينه و انفاق معتدل را همان مقدار معروفى دانستند كه در سوره بقره آمده: «عَلَى الْمُوسِعِ قَدَرُهُ وَ عَلَى الْمُقْتِرِ قَدَرُهُ مَتاعاً بِالْمَعْرُوفِ» «1» يعنى توانگر در شأن توانمندى خود و تهيدست در حدّ توان خود مطابق عُرف پسنديده و شأن خود بدهد. «2»

امام صادق عليه السلام فرمود: بخشش در راه باطل، اسراف است (گرچه كم باشد) و بخل در راه حقّ، اقتار است. «3»

در جاى ديگر از قرآن كريم نيز مى‌خوانيم: «لا تَجْعَلْ يَدَكَ مَغْلُولَةً إِلى‌ عُنُقِكَ وَ لا تَبْسُطْها كُلَّ الْبَسْطِ» «4» نه دستت را به گردنت غل و زنجير كن و بخيل باش و نه كاملًا آن را باز بگذار و ولخرجى و اسراف كن.

امام صادق عليه السلام مقدارى سنگريزه از زمين برداشت و مشت خود را بست و فرمود: اين اقتار (سختگيرى و بخل ورزيدن) است، سپس مشت ديگرى برداشت و دست خود را چنان گشود كه همه‌ى سنگريزه‌ها به زمين ريخت، آن گاه فرمود: اين اسراف است.

«1». بقره، 236.

«2». كافى، ج 4، ص 56.

«3». تفسير نمونه.

«4». اسراء، 29.

جلد 6 - صفحه 282

بار سوّم مشت ديگرى برداشت و دست خود را كمى باز كرد به طورى كه مقدارى از سنگريزه‌ها ريخت و مقدارى در دستش باقى ماند، سپس فرمود: اين، قَوام و اعتدال و حد وسط است. «1»

پیام ها

1- انفاق براى عبادالرحمن، يك وظيفه ومسأله‌ى قطعى است. إِذا أَنْفَقُوا ... (در ادبيات عرب‌ «إِذا» نشان عملى شدن و «لو» نشان عملى نشدن است.)

2- نماز شب و ترس از جهنّم و خوف الهى، بايد در كنار رسيدگى به محرومان جامعه باشد. «يَبِيتُونَ لِرَبِّهِمْ‌- أَنْفَقُوا»

3- انسان مالك است، ولى در خرج كردن محدوديّت دارد. «لَمْ يُسْرِفُوا»

4- اسراف جايز نيست، حتّى در انفاق. «إِذا أَنْفَقُوا لَمْ يُسْرِفُوا»

5- بندگان خاصّ خداوند، از بخل بدورند. «لَمْ يَقْتُرُوا»

6- امّت ميانه ووسط، بايد برنامه‌هاى معتدل داشته باشد. «وَ كانَ بَيْنَ ذلِكَ قَواماً»

7- ميانه‌روى در عبادت و انفاق، ارزش است. «قَواماً»

پانویس

  1. پرش به بالا تفسير احسن الحديث، سید علی اکبر قرشی، ج‏7، ص314-315

منابع