فَإِنْ تَوَلَّوْا: پس اگر پشت كنند و برگردند نصارى و به توحيد اعتراف نكنند و از آيات بينات اعراض نمايند، فَإِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ بِالْمُفْسِدِينَ: پس بدرستى كه خداى تعالى داناست به فساد فسادكنندگان، پس مجازات خواهد داد ايشان را بر افساد آنها.
تنبيه: ذات احديت الهى، به علم ازلى مىداند مصلح و مفسد را تماما؛ و آيه شريفه تهديد و وعيد است نسبت به مفسدين، تا پرهيز كنند از آنچه موجب فساد است از كفر و شرك و معاصى و فتنهانگيزى در دين. و نيز آيه شريفه دلالت دارد بر جواز نقل و ثبت قصص صحيحه شرعيه، زيرا موجب تنبيه و تذكر و عبرت مىباشد. و بدين جهت يك قسمت از قرآن شريف، قصص امم سابقه را خداى سبحان بيان فرموده براى تدبر و تأمل و بصيرت امت مرحومه.
پس اگر پشت كردند همانا خدا دانا است به تبهكاران..
تفسير
با اينهمه آيات بينات باز اگر نصاراى نجران و غير آنها از فرق كفار اعراض نمودند از قبول اسلام معلوم ميشود آنها مفسدند نفس خود را كه نميگذارند بكمال خود برسد و در معرض هلاكت دنيا و آخرت درميآورند و مفسدند در دين زيرا كه براى خداوند شريك ميگيرند و انكار نبوت و معاد بنحويكه حق است مينمايند.
باشد ميگويي تولي عنه يعني أَعرَضَ عَنهُ اعراض روبر گردانيدن است، و اگر بالي باشد بمعني اقبال و توجه باو است، و مراد در مقام اعراض از فرمايشات قرآن و نبي اكرم صلّي اللّه عليه و آله و سلّم است و كنايه از عدم قبول است.
فَإِنَّ اللّهَ محققا خداوند عالم بسرّ و علن، ظهر و بطن، روح و بدن عَلِيمٌ بِالمُفسِدِينَ افساد مقابل اصلاح است چنانچه قبيح مقابل حسن است و تفسير آن در آيه شريفه در اوائل سوره بقره وَ إِذا قِيلَ لَهُم لا تُفسِدُوا فِي الأَرضِ الايه گذشت در مجلد اول صفحه 381- 385.
برگزیده تفسیر نمونه
]
(آیه 63)- در این آیه کسانی را که از پذیرش این حقایق سر باز میزنند مورد تهدید قرار داده میفرماید: «اگر (با این همه دلایل و شواهد روشن باز هم) روی بگردانند (بدان که در جستجوی حق نیستند و فاسد و مفسدند) زیرا خداوند از مفسدان آگاه است» (فَإِنْ تَوَلَّوْا فَإِنَّ اللَّهَ عَلِیمٌ بِالْمُفْسِدِینَ).
سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید: