آیه 54 سوره انبیاء

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مشاهده آیه در سوره

قَالَ لَقَدْ كُنْتُمْ أَنْتُمْ وَآبَاؤُكُمْ فِي ضَلَالٍ مُبِينٍ

مشاهده آیه در سوره


<<53 آیه 54 سوره انبیاء 55>>
سوره : سوره انبیاء (21)
جزء : 17
نزول : مکه

ترتیل

ترجمه (مکارم شیرازی)

ترجمه های فارسی

ابراهیم گفت: همانا شما خود و پدرانتان همه سخت در گمراهی بوده و هستید.

ترجمه های انگلیسی(English translations)

He said, ‘Certainly you and your fathers have been in manifest error.’

معانی کلمات آیه

«مُبِینٍ»: واضح. روشن و آشکار.

تفسیر آیه

تفسیر نور (محسن قرائتی)


وَ لَقَدْ آتَيْنا إِبْراهِيمَ رُشْدَهُ مِنْ قَبْلُ وَ كُنَّا بِهِ عالِمِينَ «51»

و همانا ما پيش از اين، ابراهيم را به رشد و كمال خود رسانديم، و (البتّه) ما به (شايستگى‌هاى) او آگاه بوديم.

إِذْ قالَ لِأَبِيهِ وَ قَوْمِهِ ما هذِهِ التَّماثِيلُ الَّتِي أَنْتُمْ لَها عاكِفُونَ «52»

آن زمان كه به پدرش (عمويش) و قومش گفت: چيست اين (صورت‌ها و) مجمسه‌هاى بى‌روحى كه شما همواره آنها را پرستش مى‌كنيد؟

قالُوا وَجَدْنا آباءَنا لَها عابِدِينَ «53»

(آنان در پاسخ) گفتند: ما پدرانمان را بر پرستش آنها يافته‌ايم!

قالَ لَقَدْ كُنْتُمْ أَنْتُمْ وَ آباؤُكُمْ فِي ضَلالٍ مُبِينٍ «54»

(ابراهيم) گفت: به تحقيق كه شما و پدرانتان در گمراهى آشكار بوده و هستيد!

نکته ها

در آيات گذشته، سخن پيرامون تورات و قرآن بود، امّا در اين آيه خداوند مى‌فرمايد:

فرستادن پيامبران و كتب آسمانى، مسئله جديدى نيست و ما پيش از اينها نيز در زمان ابراهيم عليه السلام برنامه‌ى دعوت منحرفان را داشتيم.

با نگاهى به تاريخچه‌ى بت‌پرستى، به دست مى‌آيد كه ساختن مجسّمه در ابتدا، جنبه‌ى‌

جلد 5 - صفحه 461

يادبود بزرگان را داشته كه تدريجاً حالت قداست به خود گرفته و به صورت پرستش آنها درآمده است. «1»

كلمه‌ى «تماثيل» جمع «تمثال» به معناى مجسّمه‌هاى بى‌روح است.

پیام ها

1- انبيا پيش از مبعوث شدن، مورد توجّه خداوند هستند. «مِنْ قَبْلُ وَ كُنَّا بِهِ عالِمِينَ»

2- رشد واقعى آن است كه انسان را به يكتاپرستى برساند. رُشْدَهُ‌ ... إِذْ قالَ لِأَبِيهِ‌ ...

3- حضرت ابراهيم خود آمادگى پذيرش رشد را داشت. «رُشْدَهُ» و نفرمود: «رشدا». (استعدادها وظرفيت‌هاى وجودى انسان‌ها براى رشد متفاوت است)

4- در نهى از منكر، شرط سنّى وجود ندارد. «قالَ لِأَبِيهِ»

5- نهى از منكر را از نزديكان خود شروع كنيم. «قالَ لِأَبِيهِ»

6- در نهى از منكر، تعداد ملاك نيست، گاه مى‌بايست يك نفر در مقابل يك گروه قرار گيرد. «قالَ لِأَبِيهِ وَ قَوْمِهِ»

7- در نهى از منكر، ابتدا به نهى از بزرگ‌ترين منكرات بپردازيم. «قالَ‌ .. ما هذِهِ التَّماثِيلُ»

8- يكى از شيوه‌هاى موفّق در نهى از منكر، مخاطب قرار دادن وجدان‌هاست. «ما هذِهِ التَّماثِيلُ»

9- باطل‌ها و منكرات را تحقير كنيم. «ما هذِهِ التَّماثِيلُ»

10- در نهى از منكر، مردم را از شخصيّت و كرامت انسانى‌شان آگاه سازيم. «أَنْتُمْ لَها عاكِفُونَ» و نفرمود «تعكفونها»

11- جلوه رشد در مبارزه با خرافات و ترك آن است. رُشْدَهُ‌ .. إِذْ قالَ‌ ...

12- پدران، زمينه‌ساز انحرافات نسل خود هستند. «وَجَدْنا آباءَنا»

13- رفتار نياكان در تربيت فرزندان مؤثر است، هرچند برآن سفارش هم نكنند. «وَجَدْنا آباءَنا»


«1». تفسير نمونه.

جلد 5 - صفحه 462

14- تقليد كوركورانه وتعصّب كور بر رفتار نياكان، مذموم و ممنوع است. «وَجَدْنا آباءَنا- أَنْتُمْ وَ آباؤُكُمْ»

15- در نهى از منكر، خجالت كشيدن، كنايه‌گويى و رودربايستى، جايگاهى ندارد. «أَنْتُمْ وَ آباؤُكُمْ فِي ضَلالٍ مُبِينٍ»

16- نه قدمت و نه كثرت، هيچكدام دليلى بر حقّانيت نيست. «أَنْتُمْ وَ آباؤُكُمْ فِي ضَلالٍ مُبِينٍ»

17- در عقائد بايد تكيه‌گاه استدلال باشد نه راه نياكان. وَجَدْنا آباءَنا ... آباؤُكُمْ فِي ضَلالٍ مُبِينٍ‌

18- گمراهى، درجاتى دارد. «ضَلالٍ مُبِينٍ»

پانویس

منابع