آیه 52 سوره انفال

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مشاهده آیه در سوره

كَدَأْبِ آلِ فِرْعَوْنَ ۙ وَالَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ ۚ كَفَرُوا بِآيَاتِ اللَّهِ فَأَخَذَهُمُ اللَّهُ بِذُنُوبِهِمْ ۗ إِنَّ اللَّهَ قَوِيٌّ شَدِيدُ الْعِقَابِ

مشاهده آیه در سوره


<<51 آیه 52 سوره انفال 53>>
سوره : سوره انفال (8)
جزء : 10
نزول : مدینه

ترجمه های فارسی

همان‌طور که خوی فرعونیان و کافران پیش از زمان آنها بر این بود که به آیات خدا کافر شدند، خدا هم آنان را به کیفر گناهانشان بگرفت، که همانا خدا توانا و سخت‌کیفر است.

[عادتِ اینان] مانند عادت فرعونیان و پیشینیان آنان است که به آیات خدا کافر شدند، پس خدا آنان را به کیفر گناهانشان [به عذابی سخت] گرفت؛ زیرا خدا نیرومند و سخت کیفر است.

[رفتارشان‌] مانند رفتار خاندان فرعون و كسانى است كه پيش از آنان بودند: به آيات خدا كفر ورزيدند؛ پس خدا به [سزاى‌] گناهانشان گرفتارشان كرد. آرى، خدا نيرومند سخت‌كيفر است.

و اين به شيوه خاندان فرعون بود و كسانى كه پيش از آنها بودند. آنها به آيات خدا كافر شدند. پس خدا آنها را به كيفر گناهانشان مؤاخذه كرد، كه خدا نيرومند و سخت‌عقوبت است.

(حال این گروه مشرکان،) همانند حال نزدیکان فرعون، و کسانی است که پیش از آنان بودند؛ آنها آیات خدا را انکار کردند؛ خداوند هم آنان را به گناهانشان کیفر داد؛ خداوند قویّ، و کیفرش شدید است‌

ترجمه های انگلیسی(English translations)

Like the precedent of Pharaoh’s clan and those who were before them, who defied Allah’s signs, so Allah seized them for their sins. Indeed Allah is all-strong, severe in retribution.

In the manner of the people of Firon and those before them; they disbelieved in Allah's communications, therefore Allah destroyed them on account of their faults; surely Allah is strong, severe in requiting (evil).

(Their way is) as the way of Pharaoh's folk and those before them; they disbelieved the revelations of Allah, and Allah took them in their sins. Lo! Allah is Strong, severe in punishment.

"(Deeds) after the manner of the people of Pharaoh and of those before them: They rejected the Signs of Allah, and Allah punished them for their crimes: for Allah is Strong, and Strict in punishment:

معانی کلمات آیه

دأب: دأب: عادت و طريقه.[۱]

تفسیر آیه

تفسیر نور (محسن قرائتی)


كَدَأْبِ آلِ فِرْعَوْنَ وَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ كَفَرُوا بِآياتِ اللَّهِ فَأَخَذَهُمُ اللَّهُ بِذُنُوبِهِمْ إِنَّ اللَّهَ قَوِيٌّ شَدِيدُ الْعِقابِ «52»

(اى پيامبر! روش كافران زمان تو،) مثل روش فرعونيان و كفّار پيش از آنان است كه (از روى لجاجت و عناد) به آيات خداوند كفر ورزيدند، پس خداوند نيز به كيفر گناهانشان، آنان را گرفتار كرد. قطعاً خداوند، نيرومند سخت كيفر است.

پیام ها

1- گاهى كفر و لجاجت، براى بعضى عادت و خصلت شده و در اين صورت، عذاب نازل مى‌شود. «كَدَأْبِ»

2- همه‌ى اقوام نزد خدا يكسانند و اگر راه انحراف و كفر بروند، كيفر مى‌بينند.

كَدَأْبِ آلِ فِرْعَوْنَ وَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ كَفَرُوا ... فَأَخَذَهُمُ اللَّهُ‌ آرى، سنّت الهى در عقوبت كفّار، ثابت است و مجازات مشركان در جنگ بدر، حكم خاصّى نبوده است.

3- گناه، سبب قهر الهى است. «فَأَخَذَهُمُ اللَّهُ بِذُنُوبِهِمْ»

جلد 3 - صفحه 337

4- خداوند، در كيفر كافران عاجز نيست و همه‌ى اقوام (مثل فرعون قوى يا مشركان ضعيف) در برابر قهر خدا عاجزند. «إِنَّ اللَّهَ قَوِيٌّ شَدِيدُ الْعِقابِ»

تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)



كَدَأْبِ آلِ فِرْعَوْنَ وَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ كَفَرُوا بِآياتِ اللَّهِ فَأَخَذَهُمُ اللَّهُ بِذُنُوبِهِمْ إِنَّ اللَّهَ قَوِيٌّ شَدِيدُ الْعِقابِ (52)

بعد از آن براى تسليه خاطر عاطر حضرت رسالت صلّى اللّه عليه و آله و سلّم بيان حال كفار سلف را فرمايد كه اى پيغمبر مكرم، عادت مشركان قريش با تو:

كَدَأْبِ آلِ فِرْعَوْنَ‌: مثل عادت قوم فرعون است با حضرت موسى عليه السّلام. وَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ‌: و آن كسانى كه قبل از ايشان بودند از امم سلف مثل قوم نوح و عاد و ثمود، و دوام عمل و طريقه اين كفار، مانند دوام و طريقه امم مكذبه سابقه است، كَفَرُوا بِآياتِ اللَّهِ‌: دأب آنها اين بود كه كافر شدند به آيات الهى و بينات واضحه دالّه بر وحدانيت سبحانى. يا به معجزات انبياى مرسلين. و چون دائم ثابت ماندند بر عادت شنيعه خود، و ابدا متنبه نشدند، لذا: فَأَخَذَهُمُ اللَّهُ بِذُنُوبِهِمْ‌: پس گرفت خداى تعالى ايشان را و عقوبت فرمود به گناهان ايشان كه كفر و تكذيب بود، چنانچه كفار معاصر تو را هم به سبب آن مؤاخذه نمود.

در كافى- ابى اسامه عن ابى عبد اللّه عليه السّلام قال سمعته يقول: تعوّذوا باللّه من سطوات اللّه باللّيل و النّهار قال قلت: و ما سطوات اللّه؟ قال عليه السّلام:

جلد 4 صفحه 360

الاخذ على المعاصى. «1» ابى اسامه روايت نموده از حضرت صادق عليه السّلام فرمود: پناه بريد به خدا از سطوات الهى به شب و روز. عرض كردم: چيست سطوات الهى؟ فرمود: گرفتن بر معاصى به عقوبت.

إِنَّ اللَّهَ قَوِيٌّ شَدِيدُ الْعِقابِ‌: بتحقيق خداى تعالى با قوه و قدرت مطلقه سخت عقوبت است بر منكران و مكذبان، كه احدى بر او غالب نتواند شد، و دافع عذاب او و طاقت عقاب او را هيچكس نباشد.

نكته: توصيف عقاب به شدت و تشبيه حال مشركين در تكذيب آيات الهى به آل فرعون، به جهت آنست كه تعجيل عقوبت مر اين جماعت را به اهلاك، مثل عجله عذاب است آنها را به عذاب استيصال.


تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)


كَدَأْبِ آلِ فِرْعَوْنَ وَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ كَفَرُوا بِآياتِ اللَّهِ فَأَخَذَهُمُ اللَّهُ بِذُنُوبِهِمْ إِنَّ اللَّهَ قَوِيٌّ شَدِيدُ الْعِقابِ (52) ذلِكَ بِأَنَّ اللَّهَ لَمْ يَكُ مُغَيِّراً نِعْمَةً أَنْعَمَها عَلى‌ قَوْمٍ حَتَّى يُغَيِّرُوا ما بِأَنْفُسِهِمْ وَ أَنَّ اللَّهَ سَمِيعٌ عَلِيمٌ (53) كَدَأْبِ آلِ فِرْعَوْنَ وَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ كَذَّبُوا بِآياتِ رَبِّهِمْ فَأَهْلَكْناهُمْ بِذُنُوبِهِمْ وَ أَغْرَقْنا آلَ فِرْعَوْنَ وَ كُلٌّ كانُوا ظالِمِينَ (54)

ترجمه‌

مانند عادت اتباع فرعون و آنانكه بودند پيش از آنها كافر شدند بآيتهاى خدا پس گرفت آنها را خدا بگناهانشان همانا خدا نيرومند سخت عقوبت است‌

اين براى آنستكه خدا نباشد تغيير دهنده نعمتى را كه انعام كرده بر جمعى تا آنكه تغيير دهند آنچه را باشد در خودهاشان و همانا خدا شنونده دانا است‌

مانند عادت اتباع فرعون و آنانكه بودند پيش از آنها كه تكذيب نمودند آيات پروردگارشان را پس هلاك كرديم آنها را براى گناهانشان و غرق نموديم فرعونيان را و همه بودند ستمكاران.

تفسير

عادت و طريقه و شيوه ناپسند كفار قريش در انكار نبوّت ختمى مرتبت و عداوت با آنحضرت مانند داب و ديدن و رويّه فرعونيان بود در انكار معجزات حضرت موسى (ع) و عناد با آنحضرت و مانند عادت اقوام سابقه بود از قبيل قوم عاد و ثمود با انبياء خودشان كه آنها منكر توحيد و رسالت شدند و خداوند بپاداش اعمالشان در دنيا و آخرت رساند و عقوبت الهى شديد است كسى نمى‌تواند دفع آنرا از خود بنمايد چنانچه قريش و فرعونيان و اقوام سابقه نتوانستند جلوگيرى كنند و اين عقوبت الهى براى آن بود

جلد 2 صفحه 543

كه عادت و طريقه الهيّه بر اين جارى شده است كه وقتى قوميرا بانواع نعم خود متنعّم فرمود ماداميكه آنها شكر گذارند نعم خود را از آنها سلب نمى‌فرمايد ولى بعد از كفران تبديل مى‌فرمايد نعمت آنها را به نقمت چه نعمتى است برتر و بالاتر از نعمت ارسال رسول و انزال كتاب و دين كامل كه خداوند بقريش و اهل مكه عنايت فرمود و آنها كفر ورزيدند و كفران نمودند و چه آزار و اذيتها كردند تا خداوند نعمت وجود پيغمبر (ص) را از آنها گرفت و آنحضرت بمدينه هجرت فرمود و در جنگ بدر جزاى اعمال زشت آنها را داد و خدا شنوا و دانا است كسى نمى‌تواند قول و فعل خود را از حق مستور نمايد و بر طبق آن پاداش ميدهد در كافى از امام صادق (ع) نقل نموده كه خدا بيكى از انبياء وحى فرمود كه بقوم خودش بگويد هر وقت قومى اطاعت مرا نمودند و من براى آنها خوشى مقدّر نمودم و تبديل نمودند محبوب مرا بمكروه منهم محبوب آنها را تبديل بمكروه مينمايم و هر وقت قومى معصيت مرا نمودند و من براى آنها ناخوشى مقدّر كردم و آنها مكروه مرا مبدّل نمودند بمحبوب منهم مكروه آنها را بمحبوب تبديل مينمايم و در خاتمه براى تاكيد تشبيه حال كفار قريش بسابقين آيه تكرار شده با مزيّت ذكر تكذيب آيات كه فرد اكمل كفران نعمت است و تصريح بهلاكت و كيفيّت آن نسبت بآل فرعون كه غرق بوده و آنكه تمام كفار و عصاة از سابقين و لا حقين ظالم بنفس خودشانند و ممكن است گفته شود اوّلا تشبيه شده است حال كفار قريش بفرعونيان در كفر و عصيان و ثانيا در تغيير حال از شكر بكفران و اللّه اعلم.

اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)


كَدَأب‌ِ آل‌ِ فِرعَون‌َ وَ الَّذِين‌َ مِن‌ قَبلِهِم‌ كَفَرُوا بِآيات‌ِ اللّه‌ِ فَأَخَذَهُم‌ُ اللّه‌ُ بِذُنُوبِهِم‌ إِن‌َّ اللّه‌َ قَوِي‌ٌّ شَدِيدُ العِقاب‌ِ (52)

مثل‌ طريقه‌ و مشي‌ آل‌ فرعون‌ و كساني‌ ‌که‌ پيش‌ ‌از‌ ‌آنها‌ بودند ‌از‌ امم‌ ماضيه‌ و اقوام‌ انبياء سلف‌ كافر شدند بآيات‌ الهيه‌ ‌پس‌ گرفت‌ خداوند ‌آنها‌ ‌را‌ بسبب‌ گناهان‌ ‌آنها‌ محققا خداوند سخت‌گير ‌است‌ و عقاب‌ ‌او‌ شديد و سخت‌ ‌است‌.

كَدَأب‌ِ آل‌ِ فِرعَون‌َ ‌يعني‌ حال‌ ‌اينکه‌ كفار و مشركين‌ ‌که‌ ايمان‌ بخدا و ‌رسول‌ نياوردند و ‌در‌ مقام‌ اذيت‌ و مقاتله‌ ‌با‌ مؤمنين‌ برآمدند مثل‌ ‌آنها‌ مثل‌ آل‌ فرعون‌ و خواص‌ ‌او‌ ‌است‌ ‌که‌ ايمان‌ بموسي‌ نياوردند و ‌در‌ مقام‌ اذيت‌ و قتل‌ بني‌ اسرائيل‌ بودند و تعبير بآل‌ خصيصين‌ فرعون‌ و درباريان‌ ‌او‌ ‌است‌ و اينها ‌غير‌ ‌از‌ اصحاب‌ و قوم‌ فرعون‌ هستند وَ الَّذِين‌َ مِن‌ قَبلِهِم‌ كساني‌ ‌که‌ ‌از‌ قبل‌ فرعونيان‌ بودند مثل‌ قوم‌ نوح‌ و عاد و ثمود و قوم‌ لوط و قوم‌ شعيب‌ ‌که‌ اينها بالتمام‌ كَفَرُوا بِآيات‌ِ اللّه‌ِ كافر بانبياء و دستورات‌ ‌آنها‌ شدند فَأَخَذَهُم‌ُ اللّه‌ُ بِذُنُوبِهِم‌ تهديد شديد ‌است‌ باين‌ كفار و مشركين‌ زمان‌ نبي‌ صلّي‌ اللّه‌ ‌عليه‌ و آله‌ و سلّم‌ و ‌بعد‌ ‌از‌ ‌آن‌ ‌تا‌ قيام‌ قيامت‌ زيرا همان‌ نحوي‌ ‌که‌ ‌آنها‌ گرفتار غرق‌ و صاعقه‌ و صيحه‌ و خسف‌ و امثال‌ اينها شدند ‌اينکه‌ كفار ‌هم‌ گرفتار خواهند شد فَلَن‌ تَجِدَ لِسُنَّت‌ِ اللّه‌ِ تَبدِيلًا وَ لَن‌ تَجِدَ لِسُنَّت‌ِ اللّه‌ِ تَحوِيلًا فاطر ‌آيه‌ 41 و 42.

إِن‌َّ اللّه‌َ قَوِي‌ٌّ إِن‌َّ اللّه‌َ هُوَ الرَّزّاق‌ُ ذُو القُوَّةِ المَتِين‌ُ قصص‌ ‌آيه‌ 58 شَدِيدُ العِقاب‌ِ عقاب‌ و عذاب‌ الهي‌ بسيار سخت‌ ‌است‌

(و ‌هذا‌ ‌ما ‌لا‌ تقوم‌ ‌له‌ السموات‌ و الارض‌) دعاي‌ كميل‌)

برگزیده تفسیر نمونه


]

(آیه 52)- یک سنت تغییر ناپذیر: در این آیه و دو آیه بعد به یک «سنت همیشگی الهی» در باره اقوام و ملتها اشاره شده.

نخست می‌گوید: چگونگی حال مشرکان قریش «همانند حال نزدیکان فرعون و آنها که پیش از او بودند می‌باشد» (کَدَأْبِ آلِ فِرْعَوْنَ وَ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ).

«آنها آیات خدا را انکار کردند خداوند آنها را به گناهانشان کیفر داد» (کَفَرُوا بِآیاتِ اللَّهِ فَأَخَذَهُمُ اللَّهُ بِذُنُوبِهِمْ).

«زیرا خداوند قوی و با قدرت است و کیفرش شدید است» (إِنَّ اللَّهَ قَوِیٌّ شَدِیدُ الْعِقابِ).

بنابراین تنها قریش و مشرکان و بت پرستان مکّه نبودند که با انکار آیات الهی و لجاجت در برابر حق و درگیری با رهبران راستین انسانیت گرفتار کیفر گناهانشان شدند، این یک قانون جاودانی و عمومی است.

سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:

تفسیر های فارسی

ترجمه تفسیر المیزان

تفسیر خسروی

تفسیر عاملی

تفسیر جامع

تفسیر های عربی

تفسیر المیزان

تفسیر مجمع البیان

تفسیر نور الثقلین

تفسیر الصافی

تفسیر الکاشف

پانویس

  1. تفسیر احسن الحدیث، سید علی اکبر قرشی

منابع