آیه 4 سوره ملک

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مشاهده آیه در سوره

ثُمَّ ارْجِعِ الْبَصَرَ كَرَّتَيْنِ يَنْقَلِبْ إِلَيْكَ الْبَصَرُ خَاسِئًا وَهُوَ حَسِيرٌ

مشاهده آیه در سوره


<<3 آیه 4 سوره ملک 5>>
سوره : سوره ملک (67)
جزء : 29
نزول : مکه

ترتیل

ترجمه (مکارم شیرازی)

ترجمه های فارسی

باز دوباره به چشم بصیرت دقت کن تا دیده خرد زبون و خسته (نقصی نیافته) به سوی تو باز گردد.

ترجمه های انگلیسی(English translations)

Look again, once more. Your look will return to you humbled and weary.

معانی کلمات آیه

  • كرتين: كرّه: رجوع و برگشتن. «كرتين»: دو رجوع، يعنى «كرّة بعد كرة» كثرت مراد است نه تثنيه.
  • خاسئا: خسأ: طرد شدن و طرد كردن، از كشاف و مفردات معلوم مى‌‏شود كه در آن حقارت و خوارى نيز ملحوظ است خاسئ را در آيه خسته معنى كرده‌‏اند كه از ديدن خسته شده و دور مانده است در مجمع فرموده: «الخاسى‏ء: الذليل الصاغر» ظاهرا منظور خضوع و زبونى است.
  • حسير: حسر: كشف و انكشاف (مناسب با كنار كردن) در مجمع فرموده:حسير شترى است كه خسته شده و طاقت راه رفتن ندارد.[۱]

تفسیر آیه

تفسیر نور (محسن قرائتی)


الَّذِي خَلَقَ سَبْعَ سَماواتٍ طِباقاً ما تَرى‌ فِي خَلْقِ الرَّحْمنِ مِنْ تَفاوُتٍ فَارْجِعِ الْبَصَرَ هَلْ تَرى‌ مِنْ فُطُورٍ «3» ثُمَّ ارْجِعِ الْبَصَرَ كَرَّتَيْنِ يَنْقَلِبْ إِلَيْكَ الْبَصَرُ خاسِئاً وَ هُوَ حَسِيرٌ «4»

همان كسى‌كه هفت آسمان را طبقه طبقه آفريد. در آفرينش خداوند رحمان هيچ خللى نمى‌بينى. بار ديگر ديده باز كن، آيا هيچ شكافى مى‌بينى؟ باز، پى در پى چشم خود را برگردان (و تماشا كن، خواهى ديد كه) چشم در حالى كه خسته و ناتوان است به سوى تو بازمى‌گردد (بدون آن كه نقص وخللى مشاهده كند).

وَ لَقَدْ زَيَّنَّا السَّماءَ الدُّنْيا بِمَصابِيحَ وَ جَعَلْناها رُجُوماً لِلشَّياطِينِ وَ أَعْتَدْنا لَهُمْ عَذابَ السَّعِيرِ «5»

و همانا ما آسمان دنيا را با چراغ هايى زينت داديم و آن را وسيله راندن شياطين قرار داديم و براى آنها عذاب فروزان آماده كرديم.

نکته ها

«طباق»، يا مصدر «طابق» يا جمع «طبق» است؛ در صورت اول‌ «سَبْعَ سَماواتٍ طِباقاً» به معناى آن است كه آسمان‌ها متناسب و مطابق يكديگرند و در صورت دوم به معناى آن است كه آسمان‌ها هفت طبقه بر فراز يكديگرند.

«تَفاوُتٍ» از «فَوْتَ» به معناى بروز اختلال و ناهماهنگى و «فُطُورٍ» به معناى شكاف از طول است. «خاسِئاً» به معناى خسته و ناكام و «حَسِيرٌ» به معناى ناتوان است.

تلخى‌ها و كمبودها در نزد انسان‌هاى سطحى ناگوار به نظر مى‌آيد و گرنه محقّقان به هر چيز با ديده مثبت مى‌نگرند. ترشى و فلفل براى كودك ناگوار است، ولى براى والدين او، ترشى به اندازه مربّا، ارزشمند است.

«مصباح» از «صبح»، وسيله‌اى است كه شب را همانند صبح، روشن كند، مانند چراغ.

در اين آيات، سه تعبير در مورد ستارگان آسمان آمده است. 1. مصباح و چراغ؛ 2. زينت و

جلد 10 - صفحه 149

جلوه؛ 3. رجم شياطين.

در آيات هفتم و هشتم سوره صافّات خوانديم كه شيطان‌ها براى استراق سمع و شنود اخبار آسمان، قصد نفوذ به آن جا را دارند ولى هر بار مورد هدف قرار مى‌گيرند و رانده مى‌شوند و اين گونه ستارگان وسيله حفظ آسمان هستند.

پیام ها

1- نظام آفرينش بر اساس رحمت خداوند است. «فِي خَلْقِ الرَّحْمنِ»

2- نظام موجود، نظام احسن است و در نظام آفرينش، هيچ نقص و كمبودى وجود ندارد. «ما تَرى‌ فِي خَلْقِ الرَّحْمنِ مِنْ تَفاوُتٍ»

3- خداشناسى بايد بر اساس نظر و دقت باشد، تا ايمان انسان به عظمت هستى و قدرت آفريدگار بيشتر شود. فَارْجِعِ الْبَصَرَ ... ثُمَّ ارْجِعِ الْبَصَرَ

4- براى كسب معرفت، يك بار ديدن و نظر كردن كافى نيست. فَارْجِعِ الْبَصَرَ ... ثُمَّ ارْجِعِ الْبَصَرَ كَرَّتَيْنِ‌ (در اين آيه كلمه‌ «تَرى‌» دو بار و كلمه «بصر» سه بار همراه با لفظ «كَرَّتَيْنِ» تكرار شده است.)

5- خداوندى كه كار خود را محكم و حكيمانه انجام داده است، از دقّت نظر ديگران نگران نيست، بلكه ديگران را به بازديد دعوت مى‌كند. فَارْجِعِ الْبَصَرَ ... ثُمَّ ارْجِعِ الْبَصَرَ

6- خداوند از آفريدن خسته نمى‌شود: «وَ ما مَسَّنا مِنْ لُغُوبٍ» «1» ولى چشم ما از نگاه به آفريده‌هاى او خسته مى‌شود. «يَنْقَلِبْ إِلَيْكَ الْبَصَرُ خاسِئاً وَ هُوَ حَسِيرٌ»

7- زينت، يكى از خواسته‌هاى فطرى بشر است. (يكى از نعمت‌هاى ستارگان، زينت بودن آنها شمرده شده است. «زَيَّنَّا السَّماءَ الدُّنْيا»

8- آفريده‌هاى الهى در عين استوارى و استحكام، «سَبْعاً شِداداً» «2» از زينت ويژه‌اى برخوردارند. (در معمارى علاوه بر استحكام ساختمان، زيبايى نماى‌

«1». ق، 38.

«2». نبأ، 12.

جلد 10 - صفحه 150

بنا نيز بايد مورد توجّه باشد.) «زَيَّنَّا السَّماءَ الدُّنْيا»

9- آفريده‌هاى الهى داراى كاربردهاى گوناگونى هستند. «بِمَصابِيحَ‌- رُجُوماً»

10- در برابر دشمن نبايد انفعالى برخورد كرد؛ برخورد ما با دشمن بايد تهاجمى باشد. «رُجُوماً لِلشَّياطِينِ»

11- شياطين به آسمان‌ها نيز طمع دارند. «رُجُوماً لِلشَّياطِينِ»

12- شياطين، ضربه پذيرند. «رُجُوماً لِلشَّياطِينِ»

پانویس

  1. پرش به بالا تفسير احسن الحديث، سید علی اکبر قرشی، ج11، ص251

منابع

طرح از موسسه اهل بیت علیهم السلام(سایر عکس نوشته های این موسسه)