آیه 3 سوره فصلت

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مشاهده آیه در سوره

كِتَابٌ فُصِّلَتْ آيَاتُهُ قُرْآنًا عَرَبِيًّا لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ

مشاهده آیه در سوره


<<2 آیه 3 سوره فصلت 4>>
سوره : سوره فصلت (41)
جزء : 24
نزول : مکه

ترتیل

ترجمه (مکارم شیرازی)

ترجمه های فارسی

کتابی است که آیات جامعش به صورت قرآنی به زبان فصیح عربی برای دانشمندان روشن گردیده است.

ترجمه های انگلیسی(English translations)

[this is] a Book whose signs have been elaborated for a people who have knowledge, an Arabic Quran,

معانی کلمات آیه

«فُصِّلَتْ آیَاتُهُ»: آیه‌های آن تفصیل و تبیین شده است. در قالب الفاظ گویا و زیبا و جمله‌بندیهای دلکش و دلربا و با معانی ژرف و رسا. «لِقَوْمٍ یَعْلَمُونَ»: برای قومی فهم معانی و درک مقاصد قرآن آسان است که اهل دانش باشند. برای قومی‌آمده است که معانی آن را فهم می‌کنند، چرا که به زبان ایشان آمده است. می‌تواند متعلّق به (فصّلت) یا متعلّق به (تَنزِیلٌ) باشد.

تفسیر آیه

تفسیر نور (محسن قرائتی)


سیمای سوره فصّلت‌

اين سوره مكى است و پنجاه و چهار آيه دارد. نام اين سوره برگرفته از آيه‌ى سوم است و آن را «حم سجده» نيز مى‌گويند، چون با «حم» شروع مى‌شود و در ميان چهار سوره‌اى كه سجده‌ى واجب دارد اولين سوره است.

آيات اين سوره درباره‌ى رستاخيز، تاريخ اقوام پيشين، عظمت قرآن و نشانه‌هاى قدرت خداوند در هستى مى‌باشد.

در حديث مى‌خوانيم كه رسول خدا صلى الله عليه و آله هر شب، قبل از خواب سوره‌ى تبارك و حم سجده را تلاوت مى‌فرمودند. «1»

«1». تفسير روح المعانى.

جلد 8 - صفحه 310


بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ‌

به نام خداوند بخشنده مهربان.

حم «1» تَنْزِيلٌ مِنَ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ «2»

حا، ميم. (اين قرآن) از طرف خداوند بخشنده‌ى مهربان نازل شده است.

كِتابٌ فُصِّلَتْ آياتُهُ قُرْآناً عَرَبِيًّا لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ «3»

كتابى كه آيات آن به روشنى بيان شده است، قرآنى عربى، براى مردمى كه مى‌دانند.

بَشِيراً وَ نَذِيراً فَأَعْرَضَ أَكْثَرُهُمْ فَهُمْ لا يَسْمَعُونَ «4»

(كتابى) بشارت دهنده و هشدار دهنده؛ پس (با اين حال) بسيارى از مردم روى‌گردان شدند و (نداى قرآن را) نمى‌شنوند.

نکته ها

كلمه «انزلنا» به معناى نزول دفعى و كلمه‌ «تَنْزِيلٌ» به معناى نزول تدريجى است و شايد براى جمع ميان دو تعبير «انزلنا» و «تنزيل» بتوان گفت كه مفاهيم و محتواى قرآن يكدفعه در شب قدر بر قلب مبارك پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله نازل شده، ولى الفاظ و قالب‌ها به تدريج نازل شده است. «1»

«1». تفسير راهنما.

جلد 8 - صفحه 311

هر كجا سخن از نزول قرآن است، نشانه‌اى از تربيت، قاطعيّت، عزّت، حكمت و رحمت در كار است.

«تَنْزِيلٌ مِنْ رَبِّ الْعالَمِينَ» «1»*

«تَنْزِيلُ الْكِتابِ لا رَيْبَ فِيهِ» «2»

«تَنْزِيلُ الْكِتابِ مِنَ اللَّهِ الْعَزِيزِ الْحَكِيمِ» «3»*

«تَنْزِيلٌ مِنَ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ» «4»

«تَنْزِيلٌ مِنْ حَكِيمٍ حَمِيدٍ» «5»

پیام ها

1- قرآن به تدريج در صحنه‌هاى گوناگون نازل گشته است. «تَنْزِيلٌ»

2- قرآن، نزول تدريجى آن و هدف از نزول آن، برخاسته از رحمت گسترده و ابدى اوست. «تَنْزِيلٌ مِنَ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ»

3- قرآن در زمان پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله به صورت كتابى موجود بوده است. «كِتابٌ»

4- تجليل از يك شخص يا كتاب، گاهى ضرورى است. ( «فُصِّلَتْ‌، آياتُهُ‌، عَرَبِيًّا، نَذِيراً، بَشِيراً» صفات قرآن است.)

5- قرآن از هر چيزى كه در هدايت و رشد مردم مؤثّر است (مانند اوامر و نواهى، قصه‌ها و عبرت‌ها، استدلال‌ها، مثل‌ها، بيان نعمت‌ها، آينده‌ى بشر، حوادث قيامت، بيان عوامل عزّت و سقوط و ...) به تفصيل و قاطعانه و شفّاف و بدون ابهام سخن گفته است. «فُصِّلَتْ آياتُهُ»

6- نه تنها محتوا بلكه الفاظ قرآن از خداست. تَنْزِيلٌ‌ ... قُرْآناً عَرَبِيًّا

«1». واقعه، 80 و حاقّه، 43.

«2». سجده، 2.

«3». جاثيه، 2 و احقاف، 2.

«4». فصّلت، 2.

«5». فصّلت، 42.

جلد 8 - صفحه 312

7- تفصيل و شيوايى قرآن را كسانى درك مى‌كنند كه به زبان عربى آشنا باشند. «قُرْآناً عَرَبِيًّا لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ» (شايد مراد از «يَعْلَمُونَ» علم به زبان عربى باشد)

8- قرآن براى همه‌ى مردم نازل شده‌ «هُدىً لِلنَّاسِ» «1»* لكن تنها اهل علم و تقوا از آن بهره‌مند مى‌شوند. «لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ‌- هُدىً لِلْمُتَّقِينَ»

9- علم، تنها خواندن و نوشتن نيست، بلكه فهم حقيقت است. «لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ» (با توجّه به اين كه بسيارى از هدايت يافتگان صدر اسلام قدرت خواندن و نوشتن نداشتند).

10- بيم و اميد در كنار هم لازم است. «بَشِيراً وَ نَذِيراً»

11- اكثريّت، دليل حقانيّت نيست. «فَأَعْرَضَ أَكْثَرُهُمْ»

12- دليل اعراض مردم از قرآن، جهل آنان است. لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ‌ ... فَأَعْرَضَ أَكْثَرُهُمْ‌

پانویس

منابع