آیه 3 سوره تغابن

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مشاهده آیه در سوره

خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ بِالْحَقِّ وَصَوَّرَكُمْ فَأَحْسَنَ صُوَرَكُمْ ۖ وَإِلَيْهِ الْمَصِيرُ

مشاهده آیه در سوره


<<2 آیه 3 سوره تغابن 4>>
سوره : سوره تغابن (64)
جزء : 28
نزول : مدینه

ترتیل

ترجمه (مکارم شیرازی)

ترجمه های فارسی

خدا آسمانها و زمین را به حق (و نظم احسن اتقن) آفرید و شما آدمیان را به زیباترین صورت برنگاشت، و بازگشت همه خلایق به سوی اوست.

ترجمه های انگلیسی(English translations)

He created the heavens and the earth with consummate wisdom, and He formed you and perfected your forms, and toward Him is your destination.

معانی کلمات آیه

تفسیر آیه

تفسیر نور (محسن قرائتی)


خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ بِالْحَقِّ وَ صَوَّرَكُمْ فَأَحْسَنَ صُوَرَكُمْ وَ إِلَيْهِ الْمَصِيرُ «3»

آسمان‌ها و زمين را به حق آفريد و شما را (در رحم مادر) صورت‌گرى كرد و صورت شما را نيكو قرار داد و بازگشت (همه) به سوى اوست.

نکته ها

منظور از حُسن صورت‌ «فَأَحْسَنَ صُوَرَكُمْ» آن است كه خداوند، انسان را مجهز نمود به چيزهايى كه در راه رسيدن به هدف، او را كمك مى‌كند.

اعضاى بدن انسان هر كدام در جاى مناسب قرار گرفته و تركيب و تناسب آنها موجب زيبايى اندام انسان و به ويژه صورت او گرديده است. مژه، پلك و ابرو كه وظيفه حفاظت از چشم را به عهده دارند، زيبايى خاصّى به چهره انسان بخشيده‌اند. لب‌ها كه دربان دهان و نگهبان زبان و دندان هستند، تنها به هنگام خوردن يا گفتن، آن هم به مقدار مورد نياز باز و بسته مى‌شوند و در كودكى كه حيات نوزاد به شير مادر وابسته است، كار مكيدن را به عهده دارند و در بزرگسالى، احساسات عاطفى را با بوسيدن اظهار مى‌دارند.

جلد 10 - صفحه 70

خداوند، برترين آفريده خود يعنى انسان را از آبى ناچيز آفريده، «ماءٍ مَهِينٍ» «1» و در كارگاهى تاريك و ظلمانى، «فِي الْأَرْحامِ» «2» و بر روى آن بهترين و زيباترين صورت‌گرى را قرار دارد. «فَأَحْسَنَ صُوَرَكُمْ»

تفاوت آفريده‌هاى خداوند با توليدات انسان:

1. توليدات انسان محدود و در بعضى زمينه‌ها توليد دارد، امّا خداوند همه چيز را مى‌آفريند.

«خَلَقَ كُلَّ شَيْ‌ءٍ» «3»

2. توليدات انسان گاهى لغو است، امّا خداوند همه چيز را هدفمند آفريده است. «خَلَقَ اللَّهُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ بِالْحَقِّ» «4»*

3. در توليدات انسان افراط و تفريط است، امّا آفرينش خداوند به اندازه است. «إِنَّا كُلَّ شَيْ‌ءٍ خَلَقْناهُ بِقَدَرٍ» «5»

4. توليدگر معمولًا پس از توليد نظارتى از توليد ندارد، امّا خداوند هرگز از مخلوقاتش غافل نمى‌شود. «وَ ما كُنَّا عَنِ الْخَلْقِ غافِلِينَ» «6»

5. انسان گاهى از توليد خسته و كسل مى‌شود، امّا خداوند هرگز از آفرينش خسته نمى‌شود.

«ما مَسَّنا مِنْ لُغُوبٍ» «7»

6. خداوند از طريق زوجيت، بقاى موجودات را تضمين نموده است. «وَ مِنْ كُلِّ شَيْ‌ءٍ خَلَقْنا زَوْجَيْنِ» «8»

7. خدا، همه آفريده‌هاى خود را هدايت تكوينى مى‌كند. «أَعْطى‌ كُلَّ شَيْ‌ءٍ خَلْقَهُ ثُمَّ هَدى‌» «9»

«1». مرسلات، 20.

«2». آل عمران، 6.

«3». انعام، 101.

«4». جاثيه، 22؛ عنكبوت، 44؛ روم، 8.

«5». قمر، 49.

«6». مؤمنون، 17.

«7». ق، 38.

«8». ذاريات، 49.

«9». طه، 50.

جلد 10 - صفحه 71

8. همه آفريده‌ها، در نهايت به سوى او بازمى‌گردند. خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ‌ ... إِلَيْهِ الْمَصِيرُ «1»

تمام كارهاى خداوند بهترين است:

آفرينش او بهترين است: «فَتَبارَكَ اللَّهُ أَحْسَنُ الْخالِقِينَ» «2»

كتاب قرآن او بهترين است: «نَزَّلَ أَحْسَنَ الْحَدِيثِ» «3»

قصه‌هاى او بهترين است: «أَحْسَنَ الْقَصَصِ» «4»

نام‌هاى او بهترين است: «وَ لِلَّهِ الْأَسْماءُ الْحُسْنى‌» «5»

پاداش‌هاى او بهترين است: «فَلَهُ جَزاءً الْحُسْنى‌» «6»

وعده‌هاى او بهترين وعده‌هاست: «وَعَدَ اللَّهُ الْحُسْنى‌» «7»*

حكم او بهترين حكم‌ها است: «وَ مَنْ أَحْسَنُ مِنَ اللَّهِ حُكْماً» «8»

خداوند از ما نيز خواسته است كه در تمام كارها، بهترين‌ها را انتخاب كنيم. مثلًا:

در گفتار، بهترين سخن را بگوئيم: «يَقُولُوا الَّتِي هِيَ أَحْسَنُ» «9»

در عمل، بهترين را انجام دهيم: «أَحْسَنُ عَمَلًا» «10»*

در برخورد، بهترين رفتار را داشته باشيم: «ادْفَعْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ» «11»*

در مجادله و گفتگو، بهترين شيوه را انتخاب كنيم: «جادِلْهُمْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ» «12»

در سپاسگزارى و تشكر، بهترين روش را داشته باشيم: «فَحَيُّوا بِأَحْسَنَ» «13»

در ميان شنيده‌ها بهترين را انتخاب و عمل كنيم: «يَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَيَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ» «14»

در تصرّف در مال يتيم، با بهترين شيوه عمل كنيم: «لا تَقْرَبُوا مالَ الْيَتِيمِ إِلَّا بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ» «15»*

در انگيزه، با بهترين نيت كه اخلاص و قصد قربت است، عمل خود را رنگى الهى دهيم: «وَ مَنْ أَحْسَنُ مِنَ اللَّهِ صِبْغَةً» «16»

«1». تغابن، 3.

«2». مؤمنون، 14.

«3». زمر، 23.

«4». يوسف، 3.

«5». اعراف، 180.

«6». كهف، 88.

«7». حديد، 10.

«8». مائده، 50.

«9». اسراء، 53.

«10». كهف، 7.

«11». فصلت، 34.

«12». نحل، 125.

«13». نساء، 86.

«14». زمر، 18.

«15». اسراء، 34.

«16». بقره، 138.

جلد 10 - صفحه 72

پیام ها

1- آفرينش آسمان‌ها و زمين از روى برنامه و هدف بوده است. «خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ بِالْحَقِّ»

2- خداوند، صورت‌گرى انسان را به خود نسبت داده است. «صَوَّرَكُمْ»

3- انسان در مقايسه با ديگر موجودات، زيباتر و كامل‌تر است. «فَأَحْسَنَ صُوَرَكُمْ»

4- جهان آفرينش در حال حركت به سوى مقصدى الهى است. «إِلَيْهِ الْمَصِيرُ»

5- مبدأ و معاد هستى، خداوند است. خَلَقَ‌ ... إِلَيْهِ الْمَصِيرُ

6- لازمه‌ى آفرينش به حق و هدفمند، وجود معاد و بازگشت انسان‌ها به سوى خداوند براى كيفر و پاداش است. خَلَقَ‌ ... بِالْحَقِ‌ ... وَ إِلَيْهِ الْمَصِيرُ

پانویس

منابع

مسابقه از خطبه ۱۵۷ نهج البلاغه