آیه 23 سوره معارج
<<22 | آیه 23 سوره معارج | 24>> | ||||||||||||||
|
محتویات
ترجمه های فارسی
آنان که دایم در نماز (و طاعت الهی) عمر گذرانند.
ترجمه های انگلیسی(English translations)
معانی کلمات آیه
«دَآئِمُونَ»: جمع دائم، همیشه ماندگار. مراد این نیست که نمازگزار همیشه در حال نماز باشد، بلکه منظور این است که در اوقات معیّن خود نماز را انجام دهد، و همیشه چنین بوده و دائماً مواظب و متوجّه باشد که نماز او فوت نشود.
تفسیر آیه
تفسیر نور (محسن قرائتی)
إِنَّ الْإِنْسانَ خُلِقَ هَلُوعاً «19» إِذا مَسَّهُ الشَّرُّ جَزُوعاً «20» وَ إِذا مَسَّهُ الْخَيْرُ مَنُوعاً «21» إِلَّا الْمُصَلِّينَ «22» الَّذِينَ هُمْ عَلى صَلاتِهِمْ دائِمُونَ «23»
همانا انسان، بىتاب و حريص آفريده شده است. هرگاه بدى به او رسد، نالان است. و هرگاه خيرى به او رسد، بخيل است. مگر نمازگزاران. آنان كه بر نمازشان مداومت دارند.
نکته ها
«هلوع» به معناى انسان بىصبر و حريص است.
سؤال: خداوند در برخى آيات، آفرينش انسان را بهترين: «خَلَقْنَا الْإِنْسانَ فِي أَحْسَنِ تَقْوِيمٍ» «1» و خود را بهترين خالق برشمرده است: «أَحْسَنُ الْخالِقِينَ» «2»* امّا در اين آيات، تصريح شده كه انسان، حريص و بخيل آفريده شده است. اين دو چگونه با يكديگر قابل جمع است؟
پاسخ: در آفرينش انسان، امور متضادّ قرار داده شده و اين رمز تكامل است. نفس، انسان را به بدى سوق مىدهد: «إِنَّ النَّفْسَ لَأَمَّارَةٌ بِالسُّوءِ» «3» ولى عقل، انسان را از آن باز مىدارد:
«نَهَى النَّفْسَ عَنِ الْهَوى» «4» و رشد انسان در انتخاب ميان اين تقابلهاست كه به تربيت و تزكيه انسان مىانجامد.
بر اساس روايات، بهترين عمل آن است كه تداوم داشته باشد. «5» «الَّذِينَ هُمْ عَلى صَلاتِهِمْ دائِمُونَ»
«1». تين، 4.
«2». مؤمنون، 14.
«3». يوسف، 53.
«4». نازعات، 40.
«5». تفسير نورالثقلين.
جلد 10 - صفحه 216
روايات زيادى در مورد حرص وارد شده «1» كه به برخى از آنها اشاره مىكنيم:
«الحرص لا يزيد فى الرزق» حرص، رزق را زياد نمىكند.
من كثر حرصه ... ذل قدرهكسى كه حرصش بيشتر باشد، خوار و ذليل مىشود.
«رب حريص قتله حرصه» چه بسا انسان حريص كه حرصش او را بكشد.
«ليس لحريص غناء» حريص، هرگز بى نياز نمىشود.
«الحرص يرزى بالمروة» حريص، مروّت و جوانمردى خود را از دست مىدهد.
«الحرص مطية التعب» حرص، بستر رنجهاست.
«لا حياء لحريص» حريص، به خاطر رسيدن به مال، عفّت و حيا را كنار بگذارد.
«الحريص الاسير» حريص، اسير است.
«الحرص علامة الفقر» حرص، نشانه فقر است.
«الحرص يفسد الايقان» حرص، يقين به مقدّرات الهى را فاسد مىكند.
«الحرص موقع فى كثير العيوب» حرص، انسان را در عيوب بسيارى قرار مىدهد.
«لا يلقى الحريص مستريحا» انسان حريص، آسايش و راحتى ندارد.
پیام ها
1- نشانه حريص بودن دو چيز است: جَزَع به هنگام سختى و بُخل به هنگام كاميابى. «هَلُوعاً إِذا مَسَّهُ الشَّرُّ جَزُوعاً وَ إِذا مَسَّهُ الْخَيْرُ مَنُوعاً»
2- ريشه بسيارى از ناهنجارىها، حرص و بخل است. جَزُوعاً ... مَنُوعاً
3- انسان بسيار كم ظرفيّت است، با تماس با سختى فرياد مىزند و بخل مىورزد.
مَسَّهُ ... مَسَّهُ
4- راه نجات از اخلاق ناپسند، مداومت به نماز است. خُلِقَ هَلُوعاً ... إِلَّا الْمُصَلِّينَ
5- طبع مادّى انسان به سوى حرص و بخل ميل دارد و نماز و ياد خدا آن را مهار مىكند. إِنَّ الْإِنْسانَ خُلِقَ هَلُوعاً ... إِلَّا الْمُصَلِّينَ
«1». غررالحكم.
جلد 10 - صفحه 217
6- انسان بدون نماز مضطرب است. جَزُوعاً ... مَنُوعاً ... إِلَّا الْمُصَلِّينَ
7- آثار نماز در گرو مداومت بر آن است. «الَّذِينَ هُمْ عَلى صَلاتِهِمْ دائِمُونَ»
پانویس
منابع
- تفسیر نور، محسن قرائتی، تهران:مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، 1383 ش، چاپ يازدهم
- اطیب البیان فی تفسیر القرآن، سید عبدالحسین طیب، تهران:انتشارات اسلام، 1378 ش، چاپ دوم
- تفسیر اثنی عشری، حسین حسینی شاه عبدالعظیمی، تهران:انتشارات ميقات، 1363 ش، چاپ اول
- تفسیر روان جاوید، محمد ثقفی تهرانی، تهران:انتشارات برهان، 1398 ق، چاپ سوم
- برگزیده تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی و جمعي از فضلا، تنظیم احمد علی بابایی، تهران: دارالکتب اسلامیه، ۱۳۸۶ش
- تفسیر راهنما، علی اکبر هاشمی رفسنجانی، قم:بوستان كتاب(انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم)، 1386 ش، چاپ پنجم