آیه 1 سوره شوری
| <<1 | آیه 1 سوره شوری | 2>> | |||||||||||||
| |||||||||||||||
محتویات
ترجمه های فارسی
حم
حم
حاء، ميم،
حا، ميم.
حم.
ترجمه های انگلیسی(English translations)
معانی کلمات آیه
- رحمن: درباره دو وصف رحمان رحيم رجوع شود به سوره حمد، به نظر ما رحمان حاكى از رحمت عام و شامل و رحيم حاكى از رحمت ثابت و پيوسته است.
- حم: در اول سوره اعراف در زمينه حروف مقطعه سخن گفته شد، به آنجا رجوع شود، در همه سورههاى حواميم بعد از كلمه «حم» سخن از كتاب و قرآن است نظير تَنْزِيلُ الْكِتابِ- وَ الْكِتابِ الْمُبِينِ ولى در اين سوره با كَذلِكَ يُوحِي ... سخن آغاز مىگردد حيف كه هر قدر كلام را به اينجا و آنجا بكشيم از معانى واقعى اين حروف چيزى دستگيرمان نمى‌شود.[۱]
تفسیر آیه
تفسیر نور (محسن قرائتی)
سیمای سوره شورى
اين سوره پنجاه و سه آيه دارد و در مكّه نازل شده است. به جهت آيه 38 كه به مسأله شورى اشاره دارد نام آن «شورى» مى‌باشد.
اين سوره به مباحث اصول دين از قبيل توحيد، معاد و نبوّت و همچنين مباحث اخلاقى و اجتماعى پرداخته است.
در ميان 29 سوره‌اى كه با حروف مقطّعه آغاز شده، طولانى‌ترى حروف مقطّعه در اين سوره آمده است و جالب آنكه اين سوره، مشكل معناى حروف مقطّعه را حل كرده است زيرا در ادامه اين حروف مى‌فرمايد: «كَذلِكَ يُوحِي» يعنى وحى از همين حروف الفباى زبان عربى است كه در اختيار همه‌ى شماست، اگر مى‌توانيد شما هم مثل آن را بياوريد.
جلد 8 - صفحه 370
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ
به نام خداوند بخشنده مهربان
حم «1» عسق «2» كَذلِكَ يُوحِي إِلَيْكَ وَ إِلَى الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكَ اللَّهُ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ «3»
حا، ميم، عين، سين، قاف. اينگونه خداوند عزيز حكيم به تو و كسانى كه قبل از تو بوده‌اند وحى مى‌كند.
لَهُ ما فِي السَّماواتِ وَ ما فِي الْأَرْضِ وَ هُوَ الْعَلِيُّ الْعَظِيمُ «4»
آنچه در آسمانها وآنچه در زمين است از آنِ اوست و او بلند مرتبه وبزرگ است.
نکته ها
در قرآن كريم كلمه «قَبْلِكَ» خطاب به پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله زياد استعمال شده است، يعنى پيش از تو پيامبرانى آمده‌اند، امّا در هيچ جا «بعدك» نيامده است و اين نشان دهنده خاتميّت پيامبر اسلام مى‌باشد.
با اينكه پيامبر اسلام خاتم انبياست، امّا نامش قبل از ديگران آمده و اين نشان عظمت والاى اوست.
عزّت، قدرت، حكمت و عظمت الهى همه و همه در وحى الهى تبلور يافته است، لذا نبايد وحى و كلام الهى را ساده انگاشت.
پيامبران بزرگوار، به سرچشمه عزّت و قدرت و عظمت الهى متصل هستند، پس هر كس با آنان در افتد، نابود خواهد شد.
جلد 8 - صفحه 371
يكى از دلائل اعجاز قرآن اين است كه از حروف و كلمات عمومى و عادّى، جملات و تركيب‌هايى ساخته كه احدى مشابه آن را نمى‌تواند بياورد.
پیام ها
1- وقتى مى‌خواهيد مطلبى را عنوان كنيد براى شنوندگان خود حسّاسيّت و جاذبه ايجاد كنيد. «حم. عسق»
2- شيوه و محتواى وحى به انبيا، مشابه يكديگر است. «كَذلِكَ»
3- يكى از سنّت‌هاى الهى وحى است. كَذلِكَ يُوحِي ...
4- همه انبيا به يك سرچشمه متصل‌اند و از يك منبع، وحى دريافت مى‌كنند. «كَذلِكَ يُوحِي»
5- وحى از سرچشمه عزّت است، با آن در نيفتيد كه نابود مى‌شويد. يُوحِي ... الْعَزِيزُ
6- وحى از سوى خداى عزيز و حكيم است و اطاعت از آن، به شما عزّت و استوارى مى‌دهد. «الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ»
7- نزول وحى بر اساس حكمت است، لذا به هر كس وحى نمى‌شود. يُوحِي ... الْحَكِيمُ
8- وحى از سرچشمه حكمت است و لذا مطالب آن ماندگار است و خدشه بردار نيست. يُوحِي ... الْحَكِيمُ
9- عزّت خداوند آميخته با حكمت و كاردانى اوست. «الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ»
10- نظام تشريع (وحى و هدايت) حقّ كسى است كه نظام تكوين (آسمانها و زمين) در اختيار اوست. لَهُ ما فِي السَّماواتِ وَ ...
11- وحى براى رشد ماست وگرنه او كاملًا بى نياز است. لَهُ ما فِي السَّماواتِ ... الْعَلِيُّ الْعَظِيمُ
12- مالكيّت حقيقى از آنِ خداست، ديگران خيال مالكيّت مى‌كنند. لَهُ ما فِي السَّماواتِ ...
جلد 8 - صفحه 372
13- مالكيّت مطلق خداوند بر جهان هستى، پشتوانه عزّت و حكمت اوست. الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ لَهُ ما فِي السَّماواتِ ...
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ
حم «1» عسق «2»
حم عسق حم عسق: در اين كلمه شريفه اقوالى است:
1- در معانى الاخبار- از حضرت صادق عليه السّلام معناى آن: الحكيم المثيب العام السميع القادر القوى «1».
2- رمزى است به عطايا كه خدا به حضرت سيد الانبياء صلّى اللّه عليه و آله مرحمت فرموده: «حا» حوض كوثر كه مواليان از آن سيراب شوند. «ميم» ملك محدود كه از شرق و غرب به اعتراف امت عالى همت او در آيد. «عين» عزّ نامحدود او كه اعز اشياء است. «سين» سناء مشهور او كه مرتبه هيچكس به او نمى‌رسد. «قاف» مقام محمود او در شب معراج كه مقام اوادنى و در قيامت كه شفات كبرى است.
3- «حا» از رحمن، «ميم» از مجيد، «عين» از عالى، «سين» از قدوس، «قاف» از قاهر.
4- از ابن عباس نقل شده كه «عين» علامت عذاب، «سين» نشانه مسخ، «قاف» اثر قذف، «سنگ باريدن». در آثار آمده كه وقتى اين آيه نازل، اثر ملال بر جبين مبارك حضرت ظاهر شد گفتند: يا رسول اللّه چرا دلتنگ شدى؟
فرمود: مرا خبر دادند به بلائى كه به امت من فرود آيد و آن خسف و مسخ و قذف و امثال آن از خروج دجال و ساير وقايع كه در زمان خروج حضرت مهدى و نزول عيسى عليهما السّلام ظاهر شود. «2» 5- تفسير برهان- تأويل ديگر از حضرت باقر عليه السّلام فرمود: حم، حتم؛ و «عين» عذاب، و «سين» سنون؛ «قحطى» مانند قحطى زمان حضرت
«1» معانى الاخبار، باب معنى الحروف المقطعة، ص 22.
«2» منهج الصادقين، چاپ 1333 شمسى، ج 8، ص 198.
جلد 11 - صفحه 395
يوسف عليه السّلام، و «قاف» قذف «باريدن سنگ» و مسخ مى‌باشد در آخر الزمان به سفيانى و اصحاب او و مردمى از كلب سى هزار نفر خارج شوند با او و آن زمانى است كه خارج مى‌شود قائم «عجل اللّه فرجه» عليه السّلام به مكه و او است مهدى اين امت. «1»
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ
حم «1» عسق «2» كَذلِكَ يُوحِي إِلَيْكَ وَ إِلَى الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكَ اللَّهُ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ «3» لَهُ ما فِي السَّماواتِ وَ ما فِي الْأَرْضِ وَ هُوَ الْعَلِيُّ الْعَظِيمُ «4»
تَكادُ السَّماواتُ يَتَفَطَّرْنَ مِنْ فَوْقِهِنَّ وَ الْمَلائِكَةُ يُسَبِّحُونَ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَ يَسْتَغْفِرُونَ لِمَنْ فِي الْأَرْضِ أَلا إِنَّ اللَّهَ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ «5»
ترجمه
اينچنين وحى ميكند بسوى تو و بسوى آنانكه بودند پيش از تو خداى تواناى درست كردار
براى او است آنچه در آسمانها و آنچه در زمين است و او است بلند رتبه بزرگ مقام
نزديك است آسمانها شكافته شوند از بالاشان و فرشتگان تسبيح ميكنند بستايش پروردگارشان و آمرزش ميطلبند براى هر كه در زمين است آگاه باشيد كه همانا خدا آمرزنده مهربانست.
تفسير
گذشته از آنچه راجع بفواتح السّور بطور كلّى و خصوص حم ذكر شده در معانى از امام صادق عليه السّلام نقل نموده كه معناى حم عسق الحكيم المثيب العالم السّميع القادر القوى است و قمّى ره از امام باقر عليه السّلام نقل نموده كه آن حروفى است مقطوع از اسم اعظم خدا كه تأليف ميكند آنرا پيغمبر و امام پس ميباشد اسم اعظمى كه چون خوانده شود خدا بآن اجابت ميكند و ظاهرا مفاد آيات شريفه آنستكه مانند آنچه در اين سوره است از معارف حقّه و مطالب حقيقيّه وحى ميكند بتو و ساير انبياء قبل خداوند ارجمند تواناى درست كردار محكم گفتار و براى او است ثابت و مستقرّ بملكيّت حقّه حقيقيّه و بسلطنت تامّه عامّه آنچه در آسمانها و آنچه در زمين است و او است بلند مرتبه و بزرگى كه بزرگيش بوصف در نيايد و براى تصوير رفعت و عظمت او ميتوان بطريق تمثيل گفت نزديك است
جلد 4 صفحه 569
آسمانهاى هفت‌گانه از عظمت مقام مافوق خودشان كه كرسى و عرش است و از مقام علم و مقرّ سلطنت مطلقه الهيّه بآن دو تعبير ميشود شكافته و متفرّق شود اجزائشان با آنكه خرق و تفرّق اجزاء در افلاك راه ندارد براى عظمت مقام خالق آنها و ملائكه آسمانها دائما تسبيح و تقديس مينمايند و مشغولند بحمد و ثناى الهى و طلب مغفرت مينمايند از خداوند براى اهل ايمان از شيعيان و توبه كنندگان كه در زمين جاى دارند چنانچه قمّى ره نقل نموده و فرموده لفظ آيه عام و معناى آن خاص است و در جوامع از امام صادق عليه السّلام نقل نموده كه استغفار ملائكه مخصوص باهل ايمان است چون معلوم است كه خداوند آمرزنده و مهربان است و مسلّم است كه رحمت رحيميّه اختصاص بشيعيان دارد.
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
بِسم‌ِ اللّه‌ِ الرَّحمن‌ِ الرَّحِيمِ
حم «1» عسق «2» كَذلِكَ يُوحِي إِلَيك‌َ وَ إِلَي الَّذِينَ مِن قَبلِك‌َ اللّه‌ُ العَزِيزُ الحَكِيم‌ُ «3»
حم عسق گفتيم از رموز قرآن است و كلمات مفسرين اعتبار ندارد و اخباري مختلف هم در معاني اينکه ذكر شده مثل اينكه اشاره باسماء الهيه باشد يا اسم اعظم يا اشاره بزمان قيام قائم باشد يا بهلاكت سفياني و امثال اينها هر چه هست از فهم ما خارج است.
كَذلِكَ يُوحِي إِلَيك‌َ وَ إِلَي الَّذِينَ مِن قَبلِك‌َ از انبياء سلف، همين نحو وحي ميفرمايد بسوي تو و بسوي كساني که از انبياء پيش از تو بودند.
اللّه‌ُ العَزِيزُ الحَكِيم‌ُ از امر بتوحيد و اطاعت اوامر او و ترك معاصي و اخبار از آينده و خصوصيات بعث و قيامت و بهشت و جهنم و بشارات و انذارات و آنچه صلاح بندگان است و حجج و براهين و آثار ايمان و كفر و شرك و امثال اينها تمام شرايع و فرمايشات انبياء يك هدف است تمام براي هدايت بندگان و نيل بسعادت نشئتين و نجات از مهالك دارين است و تمام از جانب خداوند عزيز حكيم آمده‌اند.
برگزیده تفسیر نمونه
الی 2 ]
(آیه 1 و 2)- باز در دو آیه اول این سوره با «حروف مقطعه» رو برو می‌شویم، حروف مقطعه‌ای که در یکی از مفصلترین اشکال منعکس شده، یعنی پنج حرف «حا، میم- عین، سین، قاف» (حم- عسق).
«حم» در آغاز هفت سوره قرآن مجید است منتها در خصوص سوره شوری «عسق» نیز بر آن افزوده شده است.
سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:
تفسیر های فارسی
ترجمه تفسیر المیزان
تفسیر خسروی
تفسیر عاملی
تفسیر جامع
تفسیر های عربی
تفسیر المیزان
تفسیر مجمع البیان
تفسیر نور الثقلین
تفسیر الصافی
تفسیر الکاشف
پانویس
- ↑ تفسير احسن الحديث، سید علی اکبر قرشی، ج9، ص455
منابع
- تفسیر نور، محسن قرائتی، تهران:مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، 1383 ش، چاپ يازدهم
- اطیب البیان فی تفسیر القرآن، سید عبدالحسین طیب، تهران:انتشارات اسلام، 1378 ش، چاپ دوم
- تفسیر اثنی عشری، حسین حسینی شاه عبدالعظیمی، تهران:انتشارات ميقات، 1363 ش، چاپ اول
- تفسیر روان جاوید، محمد ثقفی تهرانی، تهران:انتشارات برهان، 1398 ق، چاپ سوم
- برگزیده تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی و جمعي از فضلا، تنظیم احمد علی بابایی، تهران: دارالکتب اسلامیه، ۱۳۸۶ش
- تفسیر راهنما، علی اکبر هاشمی رفسنجانی، قم:بوستان كتاب(انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم)، 1386 ش، چاپ پنجم
