آیه 18 سوره طه

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مشاهده آیه در سوره

قَالَ هِيَ عَصَايَ أَتَوَكَّأُ عَلَيْهَا وَأَهُشُّ بِهَا عَلَىٰ غَنَمِي وَلِيَ فِيهَا مَآرِبُ أُخْرَىٰ

مشاهده آیه در سوره


<<17 آیه 18 سوره طه 19>>
سوره : سوره طه (20)
جزء : 16
نزول : مکه

ترتیل

ترجمه (مکارم شیرازی)

ترجمه های فارسی

موسی عرضه داشت: این عصای من است که بر آن تکیه می‌زنم و با آن از درختان بر گوسفندانم برگ می‌ریزم و حوائجی دیگر (چون مدد راه رفتن و دفع دشمن و غیره) نیز به آن انجام می‌دهم.

ترجمه های انگلیسی(English translations)

He said, ‘It is my staff. I lean on it, and with it I beat down leaves for my sheep; and I have other uses for it.’

معانی کلمات آیه

اتوكأ: توكؤ: تكيه كردن. «اتوكأ»: تكيه مى‏ كنم.

اهش: هش: تكان دادن برگ درخت براى ريختن برگ. «هش الورق» برگ را تكان داد. «اهش» مى‏ تكانم.

مأرب: ارب: حاجت. مآرب: حوائج. مفرد آن مأربه است، از اين ماده فقط دو لفظ در قرآن مجيد آمده است: «الاربة» نور/ 30 و «مآرب» طه/ 18.[۱]

تفسیر آیه

تفسیر نور (محسن قرائتی)


وَ ما تِلْكَ بِيَمِينِكَ يا مُوسى‌ «17»

و (خداوند فرمود:) اى موسى! آنچه به دست راست توست چيست؟

قالَ هِيَ عَصايَ أَتَوَكَّؤُا عَلَيْها وَ أَهُشُّ بِها عَلى‌ غَنَمِي وَ لِيَ فِيها مَآرِبُ أُخْرى‌ «18»

(موسى) گفت: اين عصاى من است كه بر آن تكيه مى‌دهم و با آن براى گوسفندانم (از درختان) برگ مى‌ريزم ودر آن منافع ديگرى (نيز) براى من است.

قالَ أَلْقِها يا مُوسى‌ «19»

(خداوند) فرمود: اى موسى! عصا را بيفكن.

فَأَلْقاها فَإِذا هِيَ حَيَّةٌ تَسْعى‌ «20»

پس (موسى) آن را افكند، پس ناگهان آن (عصا) مارى شد كه مى‌شتافت.

قالَ خُذْها وَ لا تَخَفْ سَنُعِيدُها سِيرَتَهَا الْأُولى‌ «21»

(خداوند) فرمود: آن را بگير و نترس، ما بزودى آن را به حالت اوليّه‌اش بر مى‌گردانيم.

نکته ها

انسان‌ها به طور طبيعى از خطر و عوامل شرّ و ضرر مى‌ترسند و از رويارويى با آن پرهيز مى‌كنند و بديهى است موسى عليه السلام نيز كه انسان است بترسد، آنچه مورد انتقاد و مذمّت است، تأثّر، خشيت و اضطراب قلبى از غير خداست كه مخالف شجاعت واز صفات رذيله است والبتّه موسى از آن دور بوده است.

شايد ترس موسى عليه السلام به خاطر آن بود كه فرمان‌ «أَلْقِها» را مثل فرمان‌ «فَاخْلَعْ نَعْلَيْكَ» براى احترام مى‌پنداشت، امّا همين كه تبديل به مار شد، جا خورد.

اصلًا همين ترس، خود دليلى بر معجزه بودن اين واقعه است، وگرنه، ساحرى كه خودش مى‌داند سحرش واقعيّت ندارد، از سحر و جادوى خود نمى‌ترسد.

خداوند در هر لحظه به ميليون‌ها بى‌جان، جان مى‌دهد و يا جان ميليون‌ها جاندار را مى‌گيرد، در اينجا نيز به عصاى بى‌جان، جان داد و سپس آن را گرفت و بار ديگر عصا

جلد 5 - صفحه 332

شد. «1» آيا او نمى‌تواند انسان زنده را بميراند و دوباره او را به صورت اوليّه‌اش در آورد؟

به راستى اگر نظر الهى چوب را اژدها مى‌كند، پس اگر بر ما نظر لطفى كند چه مى‌شود؟! و اگر نظر كرده‌ى او سحر تمامى ساحران را مى‌بلعد، آيا نظر او بر قلب ما همه وسوسه‌ها را نخواهد بلعيد؟!

در همين ابتداى كار براى موسى دو معجزه صورت گرفت، يكى اينكه عصا به اژدها تبديل شد، «فَإِذا هِيَ حَيَّةٌ تَسْعى‌» و ديگر اينكه اژدها به صورت عصاى اوّليه در آمد. «سِيرَتَهَا الْأُولى‌»

پیام ها

1- خداوند براى قدرت نمايى خود، حتّى از نزديك‌ترين و ساده‌ترين ابزارها نيز استفاده مى‌كند. «وَ ما تِلْكَ بِيَمِينِكَ يا مُوسى‌»

2- با بهره‌بردارى از ابزارهاى چند منظوره مى‌توان از حجم كمتر استفاده‌ى بيشترى برد. أَتَوَكَّؤُا عَلَيْها وَ أَهُشُّ بِها ...

3- تكيه بر عصا و ابزار مادّى، با توكّل بر خداوند منافاتى ندارد. «أَتَوَكَّؤُا عَلَيْها»

4- چوپانى شغل اكثر انبيا بوده است. «أَهُشُّ بِها عَلى‌ غَنَمِي»

5- تمرين، تجربه و آمادگى قبل از دعوت ضرورى است. موسى عليه السلام كه مى‌خواهد در برابر فرعون عصا را بيفكند تا اژدها شود، بايد خودش قبلًا صحنه را ديده باشد. «فَأَلْقاها فَإِذا هِيَ حَيَّةٌ تَسْعى‌»


«1». تفسير فى‌ظلال‌القرآن.

پانویس

  1. پرش به بالا تفسیر احسن الحدیث، سید علی اکبر قرشی

منابع