آیه 185 سوره بقره

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مشاهده آیه در سوره

شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِي أُنْزِلَ فِيهِ الْقُرْآنُ هُدًى لِلنَّاسِ وَبَيِّنَاتٍ مِنَ الْهُدَىٰ وَالْفُرْقَانِ ۚ فَمَنْ شَهِدَ مِنْكُمُ الشَّهْرَ فَلْيَصُمْهُ ۖ وَمَنْ كَانَ مَرِيضًا أَوْ عَلَىٰ سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِنْ أَيَّامٍ أُخَرَ ۗ يُرِيدُ اللَّهُ بِكُمُ الْيُسْرَ وَلَا يُرِيدُ بِكُمُ الْعُسْرَ وَلِتُكْمِلُوا الْعِدَّةَ وَلِتُكَبِّرُوا اللَّهَ عَلَىٰ مَا هَدَاكُمْ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ

مشاهده آیه در سوره


<<184 آیه 185 سوره بقره 186>>
سوره : سوره بقره (2)
جزء : 2
نزول : مدینه

ترتیل

ترجمه (مکارم شیرازی)

ترجمه های فارسی

ماه رمضان ماهی است که قرآن در آن نازل شده برای هدایت بشر و برای راهنمایی و امتیاز حق از باطل، پس هر که دریابد ماه رمضان را باید آن را روزه بدارد، و هر که ناخوش یا در سفر باشد (به شماره آنچه روزه خورده است) از ماهای دیگر روزه دارد، که خداوند برای شما حکم را آسان خواسته و تکلیف را مشکل نگرفته، و خواسته تا اینکه عدد روزه را تکمیل کرده و خدا را به عظمت یاد کنید که شما را هدایت فرمود، باشد که (از این نعمت بزرگ) سپاسگزار شوید.

ترجمه های انگلیسی(English translations)

The month of Rama¤¡n is one in which the Quran was sent down as guidance to mankind, with manifest proofs of guidance and the Criterion. So let those of you who witness it fast [in] it, and as for someone who is sick or on a journey, let it be a [similar] number of other days. Allah desires ease for you, and He does not desire hardship for you, and so that you may complete the number and magnify Allah for guiding you, and that you may give thanks.

معانی کلمات آیه

رمضان: نهمين ماه عربى است ميان شعبان و شوال. و ماه روزه اسلامى. و اصل رمض شدت تابش آفتاب بر خاك است.

شهر: ماه و آن با رؤيت هلال شروع شده و با رؤيت مجدد منقضى مى شود.

بينات: آشكارها، آيات بينات به معنى آيات روشن و آشكار.

فرقان: فرق گذارنده بين حق و باطل. مصدر است. به معنى اسم فاعل.[۱]

تفسیر آیه

تفسیر نور (محسن قرائتی)


«185» شَهْرُ رَمَضانَ الَّذِي أُنْزِلَ فِيهِ الْقُرْآنُ هُدىً لِلنَّاسِ وَ بَيِّناتٍ مِنَ الْهُدى‌ وَ الْفُرْقانِ فَمَنْ شَهِدَ مِنْكُمُ الشَّهْرَ فَلْيَصُمْهُ وَ مَنْ كانَ مَرِيضاً أَوْ عَلى‌ سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِنْ أَيَّامٍ أُخَرَ يُرِيدُ اللَّهُ بِكُمُ الْيُسْرَ وَ لا يُرِيدُ بِكُمُ الْعُسْرَ وَ لِتُكْمِلُوا الْعِدَّةَ وَ لِتُكَبِّرُوا اللَّهَ عَلى‌ ما هَداكُمْ وَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ‌

(روزه در) ماه رمضان، ماهى است كه قرآن در آن نازل شده است. (و قرآن كتابى است كه) هدايتگر مردم همراه با دلائل روشنِ هدايت و وسيله تشخيص حقّ از باطل است، پس هر كس از شما كه اين ماه را دريابد، بايد روزه بگيرد. و آنكس كه بيمار يا در سفر باشد، روزهاى ديگرى را به همان تعداد روزه بگيرد. خداوند براى شما آسانى مى‌خواهد و براى شما دشوارى نمى‌خواهد (اين قضاى روزه) براى آن است كه شماره مقرّر روزها را تكميل كنيد و خدا را بر اينكه شما را هدايت كرده، به بزرگى ياد كنيد، باشد كه شكرگزار گرديد.

نکته ها

«رمضان» از ماده «رَمض» به معناى سوزاندن است. البتّه سوزاندنى كه دود و خاكستر به همراه نداشته باشد. وجه تسميه اين ماه از آن روست كه در ماه رمضان، گناهان انسان سوزانده مى‌شود.

ماه رمضان، ماه نزول قرآن مى‌باشد و تنها ماهى است كه نامش در قرآن آمده و شب قدر نيز در اين ماه است. در تفسير برهان از پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله نقل شده است كه فرمودند: تمام كتاب‌هاى آسمانى، در ماه رمضان نازل شده‌اند. ماه رمضان، بهترين ماه خدا است. آن حضرت در جمعه آخر ماه شعبان، خطبه مفصلى در عظمت ماه رمضان ايراد كرده‌اند كه در بعضى از تفاسير وكتب روايى آمده است. «1» همچنين در صحيفه سجاديه، امام سجاد عليه السلام در

«1». بحار، ج 96، ص 356.

جلد 1 - صفحه 286

وداع ماه رمضان مناجات جان سوزى دارند.

اسلام دين آسان و بناى آن بر سهولت و عدم‌سخت‌گيرى است. هر كس مريض يا مسافر بود روزه نگيرد و قضاى آن را انجام دهد. اگر وضو گرفتن مشكل است، تيمّم را جايگزين مى‌كند. اگر ايستادن در نماز مشكل است، اجازه‌ى نشسته نماز خواندن را مى‌دهد. كه اين قانون به نام «قاعده لاحرج» در فقه مشهور است.

رمضان ماه مهمانى خدا

در رمضان، مؤمنان با كارت‌ «يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيامُ» به ميهمانى خداوند دعوت شده‌اند، و اين ميهمانى ويژگى‌هايى دارد:

1- ميزبان، خداوند است و ميهمانان را شخصاً دعوت كرده است.

2- وسيله پذيرايى، شب قدر، نزول قرآن، فرود آمدن فرشتگان، استجابت دعا، لطافت روح، و دورى از دوزخ است.

3- زمان پذيرايى، ماه رمضان است كه به گفته‌ى روايات، اوّل آن رحمت، وسط آن مغفرت و آخر آن پاداش است.

4- چگونگى پذيرايى، شب قدر به گونه‌اى است كه در آن نياز يك سال ميهمانان تأمين مى‌شود و زمين با نزول فرشتگان در شب قدر مزيّن مى‌گردد.

5- غذاى اين ماه، غذاى روح است كه براى رشد معنوى لازم است، نه غذاى جسم. لطف غذاى اين مهمانى، آيات قرآن است كه تلاوت يك آيه آن در ماه رمضان همچون تلاوت تمام قرآن در ماه‌هاى ديگر است.

اين ميهمانى هيچ سنخيّتى با ميهمانى‌هاى دنيوى ندارد. خداوندِ عالِم و غنى و خالق و باقى و عزيز و جليل، ميزبان انسان‌هاى جاهل و فقير و فانى و مخلوق و ذليل مى‌شود و مى‌گويد: من دعايتان را مستجاب مى‌كنم و براى هر نفسى كه در ماه رمضان مى‌كشيد، پاداش تسبيحى عطا مى‌كنم. «1»

«1». خطبه‌ى پيامبر صلى الله عليه و آله در جمعه آخر ماه شعبان.

جلد 1 - صفحه 287

آداب مهمانى‌

در وسائل الشيعه‌ «1» براى اخلاق روزه‌دار در ضمن روايت مفصلى مى‌خوانيم: روزه‌دار، از دروغ، گناه، مجادله، حسادت، غيبت، مخالفت با حقّ، فحش و سرزنش و خشم، طعنه و ظلم و مردم آزارى، غفلت، معاشرت با فاسدان، سخن‌چينى و حرام‌خوارى، دورى كند و نسبت به نماز، صبر و صداقت و ياد قيامت توجّه خاصّ داشته باشد.

شرط حضور در اين مهمانى، فقط تحمّل گرسنگى نيست. در حديث آمده است: آن كس كه از اطاعت رهبران آسمانى، سرباز زند ويا در مسائل خانوادگى و شخصى با همسر خود بدرفتار و نامهربان باشد ويا از تأمين خواسته‌هاى مشروع او خوددارى كند و يا والدين از او ناراضى باشند، روزه او قبول نيست وشرايط اين ضيافت را به جاى نياورده است.

روزه گرچه فوائد ومنافع طبّى از قبيل دفع وبرطرف شدن مواد زايد بدن در اثر گرسنگى را دارد، امّا سحرخيزى ولطافت روح واستجابت دعا در ماه رمضان چيز ديگرى است ومحروم واقعى كسى است كه از اين همه خير وبركت محروم باشد.

پیام ها

1- ارزش رمضان، به نزول قرآن است. ارزش انسان‌ها نيز مى‌تواند به مقدارى باشد كه قرآن در آنها نفوذ كرده باشد. «الَّذِي أُنْزِلَ فِيهِ الْقُرْآنُ»

2- وجوب روزه، بعد از يقين به حلول ماه رمضان است. «فَمَنْ شَهِدَ مِنْكُمُ الشَّهْرَ فَلْيَصُمْهُ»

3- قضاى روزه بر مريض و مسافر واجب است. «فَعِدَّةٌ مِنْ أَيَّامٍ أُخَرَ»

4- روزه‌ى قضا، مشروط به زمان خاصّى نيست. «أَيَّامٍ أُخَرَ»

5- احكام خداوند بر اساس آسانى و مطابق طاقت انسان است. «يُرِيدُ اللَّهُ بِكُمُ الْيُسْرَ»

6- عسر وحرج، واجبات را از دوش انسان برمى‌دارد. «لا يُرِيدُ بِكُمُ الْعُسْرَ»

7- روزه‌ى قضا بايد به تعداد روزهايى باشد كه عذر داشته است. «لِتُكْمِلُوا الْعِدَّةَ»

8- هدايت و توفيق انجام عبادات، از طرف خداست. تكبير، نشان بزرگداشت‌

«1». وسائل، ج 7، ص 119.

جلد 1 - صفحه 288

خدا و عدم توجّه به خود و ديگران است. «لِتُكَبِّرُوا اللَّهَ عَلى‌ ما هَداكُمْ»

9- روزه، زمينه‌ساز هدايت انسان و سپاسگزارى اوست. «لِتُكَبِّرُوا اللَّهَ عَلى‌ ما هَداكُمْ وَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ»

پانویس

  1. پرش به بالا تفسیر احسن الحدیث، سید علی اکبر قرشی

منابع

آرشیو عکس و تصویر