آیه 16 سوره سبأ

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مشاهده آیه در سوره

فَأَعْرَضُوا فَأَرْسَلْنَا عَلَيْهِمْ سَيْلَ الْعَرِمِ وَبَدَّلْنَاهُمْ بِجَنَّتَيْهِمْ جَنَّتَيْنِ ذَوَاتَيْ أُكُلٍ خَمْطٍ وَأَثْلٍ وَشَيْءٍ مِنْ سِدْرٍ قَلِيلٍ

مشاهده آیه در سوره


<<15 آیه 16 سوره سبأ 17>>
سوره : سوره سبأ (34)
جزء : 22
نزول : مکه

ترتیل

ترجمه (مکارم شیرازی)

ترجمه های فارسی

با وجود این باز (از شکر خدا و طاعت حق) اعراض کردند، ما هم سیلی سخت بر هلاک ایشان فرستادیم و به جای آن دو نوع باغ پر نعمت دو باغ دیگرشان دادیم که بار درختانش تلخ و ترش و بد طعم و شوره گز و اندکی درخت سدر بود.

ترجمه های انگلیسی(English translations)

But they disregarded [the path of Allah], so We unleashed upon them a violent flood and replaced their two gardens with two gardens bearing bitter fruit, tamarisk, and sparse lote trees.

معانی کلمات آیه

  • عرم: (بفتح اول و كسر دوم) ويران كننده منهدم كننده عرم (بر وزن عقل) به معنى كندن است، «عرم العظم: نزع ما عليه من اللحم» «سيل العرم» اضافه موصوف به صفت است يعنى: سيل ويران كننده.
  • اكل: (بر وزن شتر) خوردنى و ميوه، (و بر وزن عقل) به معنى خوردن است.
  • خمط: تلخ و درختى كه خار ندارد و نيز درخت مسواك گفته‏‌اند مراد از آن ظاهرا معناى اول است، اين كلمه فقط يك بار در قرآن آمده است.
  • اثل: (بر وزن عقل) درخت گز، در برهان قاطع گويد: نوعى از درخت گز است در مجمع البحرين هست: «انّ منبر رسول اللَّه صلّى اللَّه عليه و آله كان من اثل الغابة» غابه بيشه‏اى بود در اطراف مدينه.
  • سدر: درخت كنار. و آن درختى است تناور و خاردار، بلنديش تا چهل متر مى‏‌رسد گويند تا دو هزار سال عمر مى‏‌كند، ميوه‌‏هايى نظير سنجد دارد. به عربى شجر النبق گويند.[۱]

تفسیر آیه

تفسیر نور (محسن قرائتی)


فَأَعْرَضُوا فَأَرْسَلْنا عَلَيْهِمْ سَيْلَ الْعَرِمِ وَ بَدَّلْناهُمْ بِجَنَّتَيْهِمْ جَنَّتَيْنِ ذَواتَيْ أُكُلٍ خَمْطٍ وَ أَثْلٍ وَ شَيْ‌ءٍ مِنْ سِدْرٍ قَلِيلٍ «16»

پس (به جاى شكر، از خداوند) روى گرداندند، و ما بر آنان سيل ويرانگر عَرِم را فرستاديم و دو باغستان (پر محصول) آنان را به دو باغ با ميوه‌هاى تلخ و شورگز و اندكى از درخت سدر تبديل نموديم.

نکته ها

كلمه‌ى «عرم» يا به معناى خشونت است و «سَيْلَ الْعَرِمِ» به معناى سيل بنيان كن، يا به معناى سدّ است يعنى سيلى كه از شكسته شدن سدّ به راه افتاد.

«1». مؤمنون، 51.

«2». اعراف، 31.

جلد 7 - صفحه 434

«أُكُلٍ» به معناى «مأكول» و خوراكى است.

«خَمْطٍ» گياه تلخ را گويند و «أَثْلٍ» درخت گز و خاردار است.

در قرآن بارها از اعراض مردم سخن به ميان آمده است:

گاهى اعراض از ذكر خدا. «وَ مَنْ أَعْرَضَ عَنْ ذِكْرِي» «1»

گاهى اعراض از آيات خدا. «وَ إِنْ يَرَوْا آيَةً يُعْرِضُوا» «2»

گاهى اعراض از نعمت‌هاى خدا. (همين آيه) و آيه‌ «إِذا أَنْعَمْنا عَلَى الْإِنْسانِ أَعْرَضَ» «3»

و گاهى اعراض از پيامبر خدا. «هُوَ نَبَأٌ عَظِيمٌ. أَنْتُمْ عَنْهُ مُعْرِضُونَ» «4»

پیام ها

1- اعراض و ناسپاسى، قهر الهى را بدنبال دارد. «فَأَعْرَضُوا فَأَرْسَلْنا»

شكر نعمت نعمتت افزون كند

كفر نعمت از كفت بيرون كند

2- سيل، زلزله، طوفان و رعد و برق، تصادفى نيست. فَأَرْسَلْنا ... سَيْلَ الْعَرِمِ‌

3- طبيعت، مأمور قهر الهى مى‌شود. «سَيْلَ الْعَرِمِ»

4- نعمت‌ها، گاهى اضافه مى‌شود، «فِي كُلِّ سُنْبُلَةٍ مِائَةُ حَبَّةٍ» «5»

گاهى كم مى‌شود، «نَقْصٍ مِنَ الْأَمْوالِ وَ الْأَنْفُسِ وَ الثَّمَراتِ» «6»

وگ اهى تبديل مى‌شود. بَدَّلْناهُمْ‌ ...

پانویس

  1. پرش به بالا عرمتفسير احسن الحديث، سید علی اکبر قرشی ، ج‏8، ص: 425

منابع